“Kapalaran Lamang” Bala Ini?

“BISAN sin-o ka man ukon ano ang imo ginahimu,” siling sang nagapangasubo nga tawo, “ang kaangay sini sarang matabo.” Nagkalahulog gikan sa isa ka tinukod ang binilog nga mga granito kag naigo ang iya abyan. “Kapalaran ini,” masinulub-on nga ginhinakop niya.

Apang naprenda gid bala kita nga wala sing mahimu sa ginatawag nga kapalaran? Siniglo nga nagpalibog ini nga pamangkot sa tawo, kag bangod sang maayong rason. Subong sang ginsiling anay ni Hari Solomon: “Ang palumba indi sa madasig, ukon ang inaway sa makusog, ukon indi man ang kalan-on sa maalam, ukon ang manggad man sa mga tawo nga mahangpunon, ukon ang kahamuot man sa mga tawo nga sampaton.” (Manugwali 9:11) Ano ang kabangdanan sinang pagkalainlain?

Si Solomon nagpaathag: “Ang tion kag ang kahigayunan nagakahanabo sa ila tanan.” Apang madamu ang nagapati nga Dios ang nagapamat-od sang ila kapalaran. Halimbawa, madamu ang nagpati sa teoriya sang ika-16 ka siglo nga teologo nga si John Calvin nahanungod sa “kapalaran” (predestination). Ang iban nga mga klerigo nagsiling nga ginatangdo na nga daan sang Dios ang mga indibiduwal nga luwason. Apang, gingamit ni Calvin ini nga pangatarungan kag makahaladlok nga konklusion nga ang mga tawo gintangdo man nga daan sa katagudilian! Gintawag niya ini nga decretum horribile, ukon “makahaladlok nga sugo,” sang Dios.

Namatok ang iban nga inang doktrina nagahimu sa Dios nga may salabton sa sala. Apang sa panikasog nga balion “ang pila ka walay pulos nga tawo” nga namatok sa iya teoriya, maakigon nga nagsabat si Calvin: “Wala mahangpi sining makaluluoy nga tawo nga, paagi sa pag-agaw sa sayop nga pagpakunokuno agod balibaran ang katarungan sang Dios, iya ginapukan ang iya gahom.” Indi halangpunon kay Calvin nga ang labing gamhanan nga Dios indi magapanag-iya sang bug-os nga paghibalo nga daan.

Ang pagpati sa kapalaran may yara daku nga epekto sa paagi sang pagkabuhi sang isa. Apang nagatudlo gid bala ang Biblia nga nakandadohan kita sa napat-od na nga daan nga palaabuton, nga mga biktima lamang kita sang “kapalaran”?