Ginatudlo Bala sang Biblia ang Pagpati sa Kapalaran?

PAGPAKAHUYA! PASIPALA! Kon ang isa ka ginatahod nga katapo sang komunidad nagapati nga ang iya ngalan ukon reputasyon nahalitan sang isa ka butig nga report, mapilitan sia nga tadlungon ang mga butang. Mahimo gani niya iakusar ang may salabton sa kabutigan.

Ti, ang pagpati sa kapalaran isa gid ka pasipala batok sa Dios nga Labing Gamhanan. Ang teoriya nagasiling nga ang Dios ang may salabton sa tanan nga trahedya kag kalalat-an nga nagakatabo sa katawhan. Kon nagapati ikaw sa kapalaran, mahimo hunahunaon mo nga ang Soberano sa Uniberso may listahan sang mga hitabo nga mabasa kaangay sang masunod: ‘Karon nga adlaw, si John mahalitan sa isa ka aksidente sa salakyan, si Fatou atakehon sing malaria, ang balay ni Mamadou maguba sa isa ka bagyo’! Mapahulag gid bala ikaw sa pag-alagad sa amo nga sahi sang Dios?

‘Apang kon indi ang Dios ang balasulon sa aton mga kalalat-an, sin-o gali?’ pamangkot sang mga nagapati sa kapalaran. Ginpaligban man ini ni Ous­mane, ang pamatan-on nga lalaki nga ginsambit sa nagligad nga artikulo. Apang indi sia kinahanglan magpakotpakot ukon maghaumhaum agod matigayon ang kamatuoran. Natun-an niya nga gintinluan sang Dios ang iya kaugalingon sa sining pasipala paagi sa mga panudlo nga masapwan sa Iya inspirado nga Pulong, ang Biblia. (2 Timoteo 3:16) Binagbinagon naton, nian, kon ano ang ginasiling sang Biblia sa sini nga topiko.

Sin-o ang Balasulon?

Mga baha, bagyo, linog​—⁠ini nga sahi sang mga kalamidad masami ginatawag mga binuhatan sang Dios. Apang wala ginapakita sang Biblia nga ginapahanabo sang Dios inang mga kalamidad. Binagbinaga ang trahedya nga natabo mga siglo na ang nagligad sa Natung-an nga Sidlangan. Ginasugiran kita sang Biblia nga ang nagaisahanon nga nakaluwas sa sining kalamidad nagreport: “Ang kalayo sang Dios [Hebreong ekspresyon nga masami nagakahulugan sing kilat] nahulog gikan sa langit kag nagsunog sa mga karnero kag sa mga alagad kag nagpapas sa ila.”​—⁠Job 1:⁠16.

Walay sapayan nga mahimo gid ginhunahuna sining hinadlukan nga lalaki nga ang Dios amo ang balasulon sa kalayo, ginapakita sang Biblia nga indi Sia ang dapat basulon. Basaha ang Job 1:​7-12, kag matun-an mo nga ang kilat gintuga, indi sang Dios, kundi sang iya Kaaway​—⁠si Satanas nga Yawa! Indi buot silingon nga ang tanan nga kalamidad direkta nga ginapahanabo ni Satanas. Apang sing maathag, wala sing rason nga basulon ang Dios.

Sa pagkamatuod, ang mga tawo amo sa masami ang balasulon sa paglain sang mga kahimtangan. Ang mga kapaslawan sa eskwelahan, sa trabaho, ukon sa sosyal nga mga kaangtanan mahimo resulta sang kulang nga panikasog kag maayong paghanas ukon ayhan sang kulang nga pag-ulikid sa iban. Sing kaanggid, ang mga balatian, aksidente, kag kamatayon mahimo resulta sang pagpabaya. Kay ang simple nga pagsuksok sing ­seat ­belt samtang nagamaneho makabuhin sing daku sa posibilidad nga mapatay ang isa sa isa ka aksidente sa salakyan. Mangin wala sing pulos ang ­seat ­belt kon ang dimabag-o nga “kapalaran” amo ang nagakontrol sang mga butang. Ang nagakaigo nga medikal nga pagtatap kag katinlo nagapanubo man sing daku sa kadamuon sang hinali nga kamatayon. Bisan gani ang pila ka kalamidad nga kinaandan nga ginatawag “mga binuhatan sang Dios,” sa katunayan, mga binuhatan sang tawo​—⁠ang masubo nga resulta sang sayop nga pagtatap sang tawo sa duta.​—⁠Ipaanggid ang Bugna 11:⁠18.

“Ang Tion kag Wala Ginapaabot nga Hitabo”

Matuod, madamo sing masubo nga mga hitabo nga may dimaathag nga mga kabangdanan. Apang, talupangda, ang ginasiling sang Biblia sa Manugwali 9:​11: “Nagliso ako kag nakita ko sa idalom sang adlaw nga ang palumba indi sa madasig, ukon ang inaway sa makusog, ukon ang kalan-on sa maalam, ukon ang manggad sa mga maalam, ukon ang kahamuot sa mga may ihibalo; bangod ang tion kag wala ginapaabot nga hitabo nagakahanabo sa ila tanan.” Busa wala sing rason sa pagpati nga ang Manunuga amo ang nagtuga sang mga aksidente ukon nga ang mga biktima sing mga aksidente ginsilutan.

Nangatarungan mismo si Jesus batok sa patalistiko nga pangatarungan. Ginapatuhuyan ang trahedya nga nahibaluan gid sang iya mga tagpalamati, si Jesus namangkot: “Yadtong napulog-walo nga natumbahan sang torre sang Siloe, nga bangod sini napatay sila, naghunahuna bala kamo nga napamatud-an sila nga may mas daku nga utang sangsa tanan nga tawo nga nagapuyo sa Jerusalem? Indi, sa pagkamatuod, ginasiling ko sa inyo.” (Lucas 13:⁠4, 5) Maathag nga ginpatungod ni Jesus ang kalamidad, indi sa pagpasilabot sang Dios, kundi sa “tion kag sa wala ginapaabot nga mga hitabo.”

Ang Makahalapay nga mga Epekto sang Pagkadihimpit

Apang, kamusta ang dimapaathag nga mga kamatayon kag mga balatian? Prangka nga ginalaragway sang Biblia ang kahimtangan sang tawo: “Tungod kay Adan ang tanan nagakapatay.” (1 Corinto 15:22) Ang kamatayon nagaapektar sa katawhan kutob sang magpakasala ang aton amay nga si Adan. Subong sang ginpaandam sang Dios, ginbilinan ni Adan ang iya kaliwatan sing panublion nga kamatayon. (Genesis 2:​17; Roma 5:12) Nian, sang ulihi, ang tanan nga balatian sarang masumay sa aton isa ka katigulangan nga si Adan. Ang aton napanubli nga mga kaluyahon may daku man nga epekto sa mga kalugaw-an kag mga kapaslawan nga aton naeksperiensiahan sa kabuhi.​—⁠Salmo 51:⁠5.

Binagbinaga ang problema nga kaimulon. Ang pagpati sa kapalaran masami nagapalig-on sa mga nagaantos nga batunon ang ila mabudlay nga pagkabuhi. ‘Amo ini ang amon kapalaran,’ siling nila. Apang, ginapakita sang Biblia, nga ang dikahimpitan sang tawo, indi ang kapalaran, amo ang balasulon. Ang iban nagapamigado kon ‘anihon nila ang ila ginsab-ug’ paagi sa katamad ukon sayop nga pagdumala sa palangabuhian. (Galacia 6:​7; Hulubaton 6:​10; 11) Minilyon ang nagapamigado bangod nabiktima sila sang kakagod sang mga tawo nga yara sa gahom. (Ipaanggid ang Santiago 2:⁠6.) “Ang tawo naggahom sa tawo sa iya kasamaran,” siling sang Biblia. (Manugwali 8:9) Wala sing pamatuod nga dapat ipabangod sa Dios ukon sa kapalaran ang kaimulon.

Pagpati sa Kapalaran​—⁠Ang Makahalalit nga mga Epekto Sini

Ang isa pa ka makapakumbinsi nga argumento batok sa pagpati sa kapalaran amo ang epekto sang patalismo sa mga tumuluo. Si Jesucristo nagsiling: “Ang tagsa ka maayo nga kahoy nagapatubas sing maayo nga bunga, apang ang tagsa ka dunot nga kahoy nagapatubas sing walay pulos nga bunga.” (Mateo 7:17) Binagbinagon naton ang isa ka “bunga” sang pagpati sa kapalaran​—⁠ang paagi nga ginaimpluwensiahan sini ang pagkaresponsable sang tawo.

Ang maayo responsable nga kinaiya importante. Isa ini sa mga butang nga nagapahulag sa mga ginikanan sa pag-aman para sa ila pamilya, sa mga trabahador sa paghimo sang ila mga trabaho sing maayo, sa mga manugpatubas sa pagpatubas sing maayo sing kalidad nga produkto. Ang pagpati sa kapalaran mahimo magpakunol sinang pagkaresponsable. Handurawa, halimbawa, nga ang salakyan sang isa ka tawo may diperensia sa manibela. Kon responsable sia, ipakaayo niya ini subong pag-ulikid sa iya kaugalingon nga kabuhi kag sa kabuhi sang iya mga pasahero. Sa pihak nga bahin, mahimo nga indi pagsapakon sang nagapati sa kapalaran ang katalagman, nagapangatarungan nga ang pagkaguba matabo lamang kon ‘kabubut-on ini sang Dios’!

Huo, ang pagpati sa kapalaran mahimo makapasanyog sing pagkadimahalungon, katamad, kag dipagbaton sing salabton sa mga buhat sang isa, kag madamo iban pa negatibo nga mga kinaiya.

Isa ka Balagbag sa Aton Kaangtanan sa Dios?

Ang makahalalit sa tanan, ang pagpati sa kapalaran makadula sing pagkaresponsable, ukon sing obligasyon sang isa, sa Dios. (Manugwali 12:13) Ginasugo sang salmista ang tanan nga katawhan nga “tilawan kag tan-awon nga si Jehova maayo.” (Salmo 34:8) Ang Dios nagapatok sing pila ka tulumanon para sa sadtong makatigayon sang iya kaayo.​—⁠Salmo 15:​1-5.

Ang isa sinang tulumanon amo ang paghinulsol. (Binuhatan 3:​19; 17:30) Nagalakip ina sing pagbaton sang aton mga sayop kag paghimo sing kinahanglanon nga mga pagbag-o. Subong dihimpit nga mga tawo, tanan kita madamo sing dapat hinulsulan. Apang kon ang isa ka tawo nagapati nga isa sia ka makaluluoy nga biktima sang kapalaran, indi niya mabatyagan ang kinahanglanon nga paghinulsol ukon ang pagbaton sang iya mga kasaypanan.

Ang salmista nagsiling tuhoy sa Dios: “Ang imo mahigugmaon nga kaluoy labaw pa sa kabuhi.” (Salmo 63:3) Apang, ang pagpati sa kapalaran nagkumbinsi sa minilyon nga ang Dios ang ginahalinan sang ila problema. Subong resulta, ginkaugtan sia sang madamo bangod sini, gintakpan ang ganhaan sa pagtigayon nila sing suod gid nga kaangtanan upod sa Manunuga. Sa pagkamatuod, paano mo mahigugma ang isa nga ginapatihan mo nga amo ang nagtuga sang tanan mo nga problema kag mga pagtilaw? Sa amo ang pagpati sa kapalaran nagabutang sing balagbag sa ulot sang Dios kag sang tawo.

Nahilway Gikan sa Pag-ulipon sang Kapalaran

Ang pamatan-on nga si Ous­mane, nga ginsambit sa panugod, naulipon anay sang pagpati sa kapalaran. Apang, sang ginbuligan sia sang mga Saksi ni Jehova nga mabinagbinag ang iya panghunahuna sa bulig sang Biblia, gintalikdan ni Ous­mane ang iya pagpati sa kapalaran. Ang resulta amo ang daku nga kaumpawan kag isa ka bag-o, positibo nga pagtamod sa kabuhi. Labi pa ka importante, nakilala niya si Jehova subong isa ka Dios nga “maluluy-on kag maalwan, makuli sa pagpangakig kag bugana sa mahigugmaon nga kaluoy kag kamatuoran.”​—⁠Exodo 34:⁠6.

Narealisar man ni Ous­mane nga ang Dios, walay sapayan nga wala nagaplano sang tagsa ka detalye sang aton kabuhi, may katuyuan para sa palaabuton.⁠a Ang 2 Pedro 3:​13 nagasiling: “May bag-ong mga langit kag bag-ong duta nga ginahulat naton suno sa iya saad, kag sa sini magapuyo ang pagkamatarong.” Nabuligan sang mga Saksi ni Jehova ang minilyon nga mapalambo ang paglaum nga mabuhi sa walay katapusan subong bahin sining ginsaad nga “bag-ong duta.” Luyag man nila ikaw buligan.

Samtang nagatubo ikaw sa sibu nga ihibalo sang Biblia, mahangpan mo nga ang imo palaabuton wala nasandig sa ginpat-od nga kapalaran nga indi mo kontrolado. Ang mga pinamulong ni Moises sa dumaan nga mga Israelinhon naaplikar sing nagakaigo: “Ginabutang ko sa atubang mo ang kabuhi kag kamatayon, ang pagpakamaayo kag ang pagpakamalaut; kag dapat mo pilion ang kabuhi agod padayon ikaw nga mabuhi, ikaw kag ang imo kaliwatan, paagi sa paghigugma kay Jehova nga imo Dios, paagi sa pagpamati sa iya tingog kag sa pag-unong sa iya.” (Deuteronomio 30:​19, 20) Huo, mahimo mo mapili ang imo palaabuton. Wala ini nasandig sa kapa­laran.

[Footnote]

[Mga retrato sa pahina 6, 7]

Ining mga kalamidad indi ‘mga binuhatan sang Dios’

[Mga Credit Line]

Retrato sang U.⁠S. Coast Guard

WHO

RETRATO SANG UN 186208 /M. Grafman