Cristianong mga Babayi—Paghupot sing Integridad sa Ulubrahan
“KON kaisa ang tension [sa obra] tuman kadamol nga sarang mo ini magulot sang kutsilyo.” Amo sina ang ginsiling sang isa ka nagaobra nga babayi.a Ang pag-ipit nga magpatubas, makusog nga kompetinsia, palasugo nga mga superbisor, makatalaka—amo sini ang pila lamang ka butang nga nagahimo sang madamong obra nga indi makawiwili. Diutay nga obra ang nagahatag sang ganyat kag kasadya nga ginapanaad sang propaganda. Apang kon isa ikaw ka nagaobra nga babayi, dapat mo panikasogan nga magmadinalag-on sa imo obra.
Apang, paagi sini wala namon ginapatuhoyan ang ganansia nga kuarta. Ang ulubrahan isa ka duog diin ang imo Cristianong integridad ginatilawan! Kon paano mo ginahimo ang imo obra, ginasagang ang makusog nga kompetinsia, kag ginabatuan ang mga paglapas sa moral nagapakita kon tubtob diin ka debotado sa diosnon nga mga prinsipio. Agod maagom ang kahamuot sang Dios, ang nagaobra nga babayi dapat nga makasiling sang ginsiling sang salmista: “Nagalakat ako sa akon kaugalingon nga integridad.”—Salmo 26:1.
Ang Biblia nagabulig sa imo nga mahimo ina. Halimbawa, kon ginapalig-on nga maghimo sang mga taktika nga ayhan magahalit sa iban lamang nga matigayon ang handum ukon ginasulay nga tugutan ang obra nga mag-upang sa mga salabton sa pamilya, pagtuon sa Biblia, Cristianong mga miting, kag pag-alagad, maayo nga dumdumon mo ang ginsiling ni Hari Solomon: “Nian nakita ko ang bug-os nga kinabudlayan kag ang tagsa ka sampaton nga buhat nga tungod sini ang tawo ginakahisaan sang iya isigkatawo; ini man kadayawan kag pagpanikasog sa hangin.” (Manugwali 4:4) Ining paagi sang pagtamod sa sekular nga palamugnan nagaupang ukon nagapabugnaw sang nagadabdab nga ambisyon. Nagabulig ini sa imo nga matigayon ang husto nga pagtan-aw sa trabaho, nagatamod sini subong ikaduha sa espirituwal nga mga bagay.—Mateo 6:33.
Apang nagakahulugan bala ini nga mangin dimainulikdon sa sekular nga palamugnan? Indi, bangod ginapakamalaut sang Biblia ang katamad. (Hulubaton 19:15) Nagahambal ini tuhoy sa ‘pagkalipay sing kaayuhan bangod sang imo kinabudlayan.’ (Manugwali 2:24) Dugang pa, ang pag-aman para sa pamilya isa ka hatag-Dios nga salabton. (1 Timoteo 5:8) Gani kon ang pag-atubang sina nga obligasyon nagakahulugan sang paghimo sing sekular nga palamugnan nga indi maayo, dumduma ang ginasiling sang Biblia sa Colosas 3:23: “Bisan ano ang inyo himuon, himua ninyo sing tinagipusuon subong nga kay Jehova, kag indi nga sa mga tawo.” Ang pagtamod sa kaugalingon nga nagapangabudlay “subong nga kay Jehova” isa ka gamhanan nga pangpahulag agod mangin mapatubason, nga labi pa sang sa pagsaka sang sueldo ukon ganyat nga magdelanto.
“Mabudlay Pahamut-an” nga mga Amo
Isa ka babayi nga nagahingalan kay Sally ang nagsiling: “Nagabatyag ako nga daw subong bala nga [ang akon superbisor] pirme nagatan-aw sa akon. Wala gid sia sing masiling nga maayo kay bisan sin-o.” Ang pagtrabaho sa idalom sang boss nga “mabudlay pahamut-an” ukon madali maakig makabalang-aw gid, labi na kon ang isa bag-ohan sa ulubrahan.—1 Pedro 2:18.
Apang, ang paghalin indi mahimo bangod sang pangabuhi. Busa labing maayo nga sundon ang laygay sang Biblia sa mga nagatrabaho—lalaki ukon babayi—nga “magpasakop.” (1 Pedro 2:18) Sa baylo nga padakuon ang dipaghangpanay paagi sa paghikay ukon dipagtahod, mas maayo nga “magpahamuot [sa mga amo] sa tanan nga bagay, dili magmabinatuon.” (Tito 2:9) Ina nga pagpugong sa kaugalingon mahimo nga magaupang nga mawasi mo ang imo obra. Si Solomon nagsiling: “Kon ang espiritu sang manuggahom [isa nga may awtoridad] magsingkal batok sa imo, dili pagbayai ang imo duog, kay ang pagkahumok nagapalugpay sang dalagku nga mga paglapas.”—Manugwali 10:4.
Ang wala pasunaid nga manugpatrabaho mahimo mahuya kon ang iya pagkadimapailubon ginabalusan sing kalulo, ang iya dimakatarunganon nga mga sugo sing kaayo. (Hulubaton 15:1; Colosas 4:6) Kag samtang ginapamatud-an mo ang imo ikasarang kag pagkamasaligan, ang iya panimuot sa imo mahimo nga magabag-o. Kon indi, wala ka sing mahimo kundi ang “magpailob,” nakahibalo nga ang Dios nahamuot sa imo Cristianong paggawi.—Santiago 5:7, 8.
Pagpabilin nga Putli sa Moral
Ang integridad nagadalahig man sang Cristianong mga moral. Ang artikulo sa Ladies’ Home Journal nagpaandam: “Ang opisina—diin ang tagsatagsa ginapaabot nga magpanapot sing maayo, magpakabuot, maghinguyang sang tion sing tingob kag maghimud-os sing pareho nga mga tulumuron—may atmospera nga madali masulay sa sekso.” Ang mga affair (sa gugma) sa opisina kinaandan. Gani maalamon nga maghalong. Hupti ang mga kaangtanan upod sa mga lalaki sa trabaho sing propesyonal. Likawi ang mga sugilanon nga nagapukaw sang romantiko nga balatyagon. “Kay ini amo ang kabubut-on sang Dios, . . . nga maglikaw kamo sa pagkamakihilawason.”—1 Tesalonica 4:3, 4.
Apang, kon kaisa ang mga babayi mga biktima sang madugay na nga problema: seksuwal nga pagpanggamo. Ang Biblia nagasugid sa aton nga ang isa ka lalaki nga nagahingalan kay Boaz nagmando sa mga pamatan-on nga lalaki nga nagatrabaho sa iya nga “indi pagtandugon” si Rut, nga isa ka babayi nga nagatrabaho sa iya uma. Ang eskolar sang Biblia nga si John P. Lange nagahambal tuhoy sa “malaw-ay nga lahog nga batasan nga ginahimo sang mga obrero sa uma sa mga babayi.” (Rut 2:9) Kag bisan pa ang karon nga mga amo nagatinguha sa pag-amlig sa ila kababayin-an nga mga empleyado, ginabantabanta sang iban nga 40 tubtob 85 porsiento sang nagaulubra nga mga babayi (sa Estados Unidos) ang nadayag sa pila ka dagway sang seksuwal nga pagpanggamo.
Isa ka lamharon nga babayi nga nagahingalan kay Valerie, halimbawa, ang nagaobra subong sekretarya. Sa tion kag tion, ang iya boss—nga kapin sa tatlo ka pilo ang katigulangon sa iya—matinugdaon nga nagakomento nahanungod sa iya panapot. Kis-a gin-ideyahan sia sang iya boss sa pagtan-aw sa malaw-ay nga mga larawan. Sang ulihi, ginpatawag niya sia sa iya opisina kag ginsilingan sia, “Agod magpabilin ka sa imo obra, dapat ka makighulid sa akon.” Siempre, wala sia magpasugot.
Madamo ang dagway sinang makahuluya nga pagtratar. Siling sang Britanikong magasin nga New Statesman: “Mahimo nga ini malisyuso nga pagtuloktulok, pagkusi, dinagakaigo nga pagtandog sa lawas kag malaw-ay nga hambal.” Sing masami ang pag-ipit nga maghimo sing seksuwal nga imoralidad subong ka malimbungon sa pagtawag sing mga pag-angga nga mga ngalan (Honey, Sweetheart) ukon subong ka dayag sa hayag nga paghangyo. Wala ginasapak sang iban nga mga babayi ang pagpanggamo bangod sang kahadlok nga mawasi ang ila mga obra. Kag ginapakita sang surbey nga naluyagan sang iban nga babayi ang ginapakita sa ila nga igtalupangod!
Apang bisan pa nga ang atension gikan sa tuhay nga sekso maayo pamatian, ang sobra nga pagkapamilyar masunson nga amo ang nahauna nga tikang sa hampang sang pagsulay. Busa isa ini ka pagsalakay sa imo integridad kag insulto sa imo Cristianong dignidad.—1 Corinto 6:18.
Mga Tikang sa Paghalong
“Kay ang kaalam magasulod sa imo tagipusuon . . . , ang pagbinagbinag magabantay sa imo, kag ang paghangop magatipig sa imo.” (Hulubaton 2:10, 11) Gani paano mo magamit ang praktikal nga kaalam kag paghangop sa pag-amlig sang imo kaugalingon? Ang isa ka nagatrabaho nga babayi nga nagahingalan kay Diane nagsiling: “Ginapahibalo ko sa ulubrahan nga isa ako ka Saksi ni Jehova.” (Ipaanggid ang Mateo 5:16.) Kon mahibaluan sang mga lalaki nga may yara ikaw mataas nga mga talaksan sa moral, masami nga indi sila magahimo sing pagsulay.
Isa pa ka mahantupon nga babayi nga nagahingalan kay Betty ang nagahimo sang isa pa ka paghalong. Nagasiling sia: “Nagahalong gid ako sa pagpakig-upod sa akon mga kaupod sa trabaho bangod ang ila moral indi pareho sa akon.” (1 Corinto 15:33) Wala ini nagakahulugan nga mangin maila ukon mangin kaaway sang mga kaupod sa trabaho. Apang kon magapamilit sila sa paghinun-anon sang mga bagay nga malaw-ay sa isa ka Cristiano, indi magpangalag-ag sa paglakat. (Efeso 5:3, 4) Ang pagpamati mo sa sinang malaw-ay nga hambal magapahangop sa mga lalaki sa ulubrahan nga madali ka madala sa ila mga pagsulay.
Ang paghupot sing propesyonal nga kaangtanan magapalas-ay man sang wala maluyagi nga igtalupangod. Ang Biblia nagalaygay man sa mga babayi nga “magpamuni sing panapton nga nagakaigo, nga may kaugdang kag kaligdong.” (1 Timoteo 2:9; ipaanggid ang Hulubaton 7:10.) Ang libro nga Sexual Harassment on the Job nagasiling: “Ang makapulukaw nga panapot—nga amo ang madalom nga liab; manipis nga bayo; malip-ot kaayo nga palda; kag nagabadlak nga make-up—wala matungod sa ulubrahan. . . . Ang imo kahigayunan nga matuga ang propesyonal nga larawan mapauswag sing daku kon magapanapot ka sing dimakagalanyat.”
Sa katapusan, ang mahantupon nga babayi nagalikaw sa makatalagam nga kahimtangan. Ang pangagda nga mag-inum sing makahulubog nga ilimnon ukon magpabilin sa ulubrahan pagkatapos sang obra nga wala sing maathag nga rason mahimo nga isa ka siod! (Ipaanggid ang 2 Samuel 13:1-14.) “Ang mahalungon nga tawo nakakita sang malaut kag nagapanago sia,” siling sang maalam nga hulubaton.—Hulubaton 22:3.
Pagpauntat sa Pagpanggamo
Sa pagkamatuod, indi realistiko ang maghanduraw nga mabag-o mo ang panghunahuna sang tanan nga lalaki sa obra ukon mabayluhan mo ang madugay na ginahimo nga batasan. (Ipaanggid ang Jeremias 13:23.) Kag indi maayo ang maghinakop nga ang tanan nga lalaki nga daw sobra ka mainabyanon may “mga mata nga puno sing panglahi.” (2 Pedro 2:14) Gani kon kaisa nagakaigo nga indi dayon maghinakop.
Apang kon ang hayag nga sobra ka pagkapamilyar nadalahig, magtindog sing malig-on. Sang si Solomon dinagakaigo nga naluyag sa lamharon nga babayi, indi sia mahuluy-on. Ginsabat niya ang pagdayaw ni Solomon upod ang mga pabutyag sang dimationg nga gugma sa kubos nga manugbantay nga bata. Bangod wala sia magpadala sa kaluyag ni Solomon sa iya, makasiling sia, “Ako isa ka pader.”—Ambahanon ni Solomon 8:10.
Ipakita ang kaanggid nga kalig-on. Sing masami ang kaluyag makutol paagi sa pagsiling: “Wala lang sing tanduganay, palihog”; “Tawga ako sa akon ngalan”; ukon “Wala ko maluyagi ina nga sahi sang lahog.” Ang isa ka Cristianong babayi indi lamang makaisa nga nagsiling, “Untati na ina!” Sa bisan ano nga paagi, athaga nga ang imo indi indi! (Ipaanggid ang Mateo 5:37.) Ang maluya ukon dimaathag nga sabat mahimo nga magapalig-on sa isa nga manikasog pa gid.
Kon ikaw minyo, mas maayo nga ipaambit ang imo balatyagon sa imo bana. Mahimo nga may yara sia pila ka praktikal nga mga ideya nahanungod sa kon paano atubangon ang kahimtangan. Kon labing maayo nga magsaylo sing ulubrahan, dumduma ang saad sang Dios: “Indi ko ikaw nga mas-a pagpalugaw-an ukon pagpatumbayaan ko ikaw.”—Hebreo 13:5.
Ang Imo Obra kag ang Imo Integridad
Gani samtang ang sekular nga palamugnan masunson nga kinahanglanon, sa pila ka hitabo nagatanyag ini sing mga katalagman sa imo Cristianong integridad. Gani ang pinamulong ni Jesus sa Mateo 10:16 nagakaigo gid: “Magmaalam kamo subong sang mga man-ug kag magwalay daya kamo subong sang mga salampati.”
Indi mahapos huptan ang Cristianong integridad sa ulubrahan, apang sarang ini mahimo. Linibo ka kababayin-an sa tunga sang mga Saksi ni Jehova ang nagahimo sina paagi sa pagsunod sa laygay sang Biblia. Ginahuptan nila ang ila kaugalingon nga makusog sa espirituwal paagi sa pagtuon sang Biblia, pangamuyo, Cristianong mga miting, hilikuton nga pagbantala sang Ginharian, kag iban pa diosnon nga mga hilikuton. Subong resulta, naagom nila ang indi mahatag sang sueldo nga tseke. Ang ihibalo nga naagom nila ang kahamuot ni Jehova, ang Isa nga ang Pulong nagapanaad: “Ang nagalakat sing matadlong nagalakat sing malig-on.”—Hulubaton 10:9.
[Footnote]
a Nagapatuhoy ini sa babayi nga nagapamugon sing sekular. Siempre pa, ang mga asawa, mga iloy, kag iban nga mga babayi nagatrabaho man.
[Mga Laragway sa pahina 7]
Para sa Paghupot sing Integridad sa Ulubrahan:
Ipahibalo nga may yara ikaw mataas nga mga talaksan sa moral
Maghalong sa pagpakig-upod sa mga kaupod sa trabaho
Magpamuni paagi sa maugdang nga panapot