Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa
Ang Mateo 28:17 nagakahulugan bala nga ang iban nga mga apostoles nagpadayon sa pagduhaduha bisan pagkatapos nga nagpakita sa ila ang ginbanhaw nga si Jesus?
Indi, indi kinahanglan nga malab-ot naton ina nga konklusion gikan sa Mateo 28:16, 17, nga mabasa: “Ang napulog-isa ka disipulo nagkadto sa Galilea sa bukid nga gintangdo ni Jesus sa ila, kag sang nakita nila sia nagsimba sila sa iya, apang ang iban nagduhaduha.”
Sang una pa gintinguhaan ni Jesus nga buligan ang mga disipulo nga mahangpan nga “kinahanglan sia magkadto sa Jerusalem kag mag-antos sing madamong butang sa mga tigulang kag sa puno nga mga saserdote kag mga escriba, kag nga pagpatyon, kag pagbanhawon sa ikatlong adlaw.” (Mateo 16:21) Apang, ang pagdakop kag pagpatay sa iya nagbilin sa mga disipulo nga nabang-awan kag naligban. Ang pagbanhaw sa iya daw natabo nga isa ka kibot. Kag sang nagpakita sia sa dagway sang tawo, sang primero ang iban ‘indi makatuo bangod sa kalipay.’ (Lucas 24:36-41) Apang, ang pagpakita niya pagkatapos sang pagbanhaw sa iya nagbulig sa iya suod nga mga sumulunod nga batunon ang kamatuoran nahanungod sa iya pagkabanhaw; bisan si apostol Tomas kombinsido nga si Jesus ginbanhaw.—Juan 20:24-29.
Pagkatapos sadto ang 11 ka matutom nga apostoles “nagkadto sa Galilea.” (Mateo 28:16; Juan 21:1) Samtang didto sila, si Jesus “nagpahayag sa kapin sa lima ka gatos ka mga kauturan sa isa ka tion.” (1 Corinto 15:6) Diri sini nga hitabo nga ang Mateo 28:17 nagasiling nga “ang iban nagduhaduha.” Gani ang mga nagduhaduha mahimo nga nalakip sa sadtong 500 ka sumulunod.
Talupangda ang makawiwili nga komento tuhoy sini nga ginsiling ni C. T. Russell, ang nahaunang presidente sang Watch Tower Society:
“Ang mga nagduhaduha indi naton mahaumhaum nga bisan sin-o sang napulog-isa ka apostoles, kay sila nalipay sing daku, nakombinse sing maayo, kag nagpabutyag sini mismo sang nagligad. Ang mga nagduhaduha mahimo nga, sa banta namon, naglakip sa ‘lima ka gatos ka mga kauturan’ nga nagtambong sa sining gintalana nga miting, nga wala anay makapakigsugilanon sa iya kutob sang ginbanhaw sia, kag ang iban sa ila, mahimo namon mahaumhaum, nga mas maluya sing pagtuo sang sa mga apostoles kag sa pinasahi nga mga abyan nga nakapakigsugilanon na kay Jesus. Ang pinamulong nga ‘ang iban nagduhaduha’ isa ka pamatuod sang pagkabunayag sang rekord sang Ebanghelisador. Nagapakita man ini nga ang mga sumulunod sang Ginuo indi sobra ka mapinatihon, kundi sa baylo nagasala kag nagatulutimbang sang mga ebidensia nga ginhatag, kag ang resulta nga kakugi, enerhiya kag nagasakripisyo sa kaugalingon nga espiritu sang mga nagpati nagahatag sa amon sing bugana nga ebidensia sang pagkasinsero sang ila mga pagtuo nahanungod sa pagkabanhaw sang aton Ginuo, nga ginkilala nila subong man naton nga pinakayabi sang aton pagtuo sa iya. Kon si Cristo wala ginbanhaw ang aton pagtuo wala sing pulos kag yari gihapon kita sa aton mga sala.—1 Cor. 15:17.”—Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, Mayo 1, 1901, pahina 152.
Mahimo matalupangdan naton sing dihungod nga ang pagsambit ni Mateo sa sining punto nagahatag sa aton sing pamatuod tuhoy sa pagkamasaligan kag pagkabunayag sang Biblia. Kon ang isa nagahimuhimo lamang sing sugilanon, may huyog sia sa paghatag sing mga detalye nga magahimo sang iya gin-imbento nga sugilanon nga daw mapatihan; mahimo laktawan niya ang mga detalye ukon ang mga kal-ang nga mahimo bangdan sang pagduhaduha sa iya sugilanon. Kumusta si Mateo?
Wala sia nagbatyag nga obligado sa paghatag sang detalyado nga paathag tuhoy sa iya komento nga ang “iban nagduhaduha.” Ang mga kasaysayan nanday Marcos, Lucas, kag Juan wala sing ginsiling tuhoy sini, gani ang pagbinagbinag sa komento ni Mateo lamang mahimo nga daw nagalakip sa 11 ka apostoles, diin isa sia. Apang, nagkomento sing malip-ot si Mateo nga wala naghatag sing bisan anong paathag. Mga 14 ka tuig sang ulihi, si apostol Pablo nagsulat sang tulun-an sang Nahaunang Corinto. Sa kapawa sang detalye nga ginhatag niya sa 1 Corinto 15:6, makahinakop kita nga ang mga nagduhaduha indi mga apostoles kundi mga disipulo sa Galilea nga wala pa ginpakitaan ni Jesus. Busa, ang komento ni Mateo nga “ang iban nagduhaduha” matuod; kaangay ini sang paghatag sing bunayag nga manunulat sang matinuuron nga kasaysayan nga wala nagatinguha sa pagpaathag sang tanan nga detalye.