Lugpay Para sa mga Ginapigos
NATALUPANGDAN mo bala nga sa imo bug-os nga pagkabuhi may pila ka tinaga nga pirme ginasulitsulit sa mga ulong dinalan? Natak-an ka na bala sa pagbasa sing mga tinaga subong sang inaway, krimen, kalamidad, gutom, kag pag-antos? Walay sapayan, isa ka tinaga ang maathag nga wala ginasambit sa mga balita. Apang, isa ini ka tinaga nga ginakinahanglan gid sang katawhan. Ang tinaga amo ang “lugpay.”
“Ang paglugpay” nagakahulugan sing “paghatag sing kusog kag paglaum” kag “pagpakanay sa kasubo ukon kapipit-an sang” isa. Bangod sang tanan nga kagamo nga inagihan sang kalibutan sa ika-20 nga siglo, kinahanglan gid ang paglaum kag ang pagpakanay sa kasubo. Matuod, ang iban sa aton karon nagabenepisyo gikan sa kapin ka makapasulhay nga mga butang sangsa mahimo nahanduraw sang aton mga katigulangan anay. Ang daku nga kabangdanan sini amo ang pag-uswag sang siensia. Apang wala kita malugpayan sang siensia kag sang teknolohiya sa kahulugan nga dulaon ang tanan nga kabangdanan sang pag-antos sang katawhan. Ano ining mga kabangdanan?
Madamong siglo na ang nagligad ginpatuhuyan sang maalam nga tawo nga si Solomon ang isa ka sadsaran nga kabangdanan sang pag-antos sang magsiling sia: “Ang tawo naggahom sa tawo sa iya kasamaran.” (Manugwali 8:9) Wala mabag-o sang siensia kag sang teknolohiya ang huyog sang tawo nga maggahom sa iya isigkatawo. Sa ika-20 nga siglo, nagdul-ong ini sa mapiguson nga mga diktatoryal sa sulod sang mga pungsod kag sa makangilidlis nga mga inaway sa ulot sang mga pungsod.
Kutob sang 1914 kapin sa isa ka gatos ka milyon ka tawo ang napatay subong resulta sang inaway. Hunahunaa ang kalisang sang tawo nga ginalaragway sining kadamuon—minilyon sang nagalalaw nga mga pamilya nga nagakinahanglan sing lugpay. Kag ang mga inaway nagadul-ong sa iban pa nga mga sahi sang pag-antos luwas sa masingki nga kamatayon. Sang matapos ang ikaduha nga inaway kalibutanon, kapin sa 12 milyones ang mga refugee sa Europa. Sining ulihi lang nga mga tinuig, kapin sa isa ka milyon kag tunga ang nalagyo gikan sa mga sona sang inaway sa Bagatnan-sidlangan nga Asia. Bangod sang inaway sa Balkans napilitan ang kapin sa duha ka milyon nga biyaan ang ila mga puluy-an—sa madamo nga kaso agod likawan ang “pagpapas sa kaliwatan.”
Nagakinahanglan gid sing lugpay ang mga refugee, ilabi na ang mga tawo nga nagabiya sang ila mga puluy-an nga ang dala lamang amo ang mga pagkabutang nga masarangan nila, walay pasingadtuan kon diin makadto ukon kon ano nga palaabuton ang nagahulat sa ila kag sa ila mga pamilya. Ining mga tawo isa sang pinakamakaluluoy nga mga biktima sang pagpamigos; nagakinahanglan sila sing lugpay.
Sa mas malinong nga mga bahin sang duta, minilyon ang nagakabuhi nga halos ulipon sang sistema sang ekonomiya sang kalibutan. Matuod, ang iban bugana sa materyal nga mga butang. Apang, ang kalabanan nagapaningkamot sa adlaw-adlaw agod mabuhi. Madamo ang nagatinguha nga makatigayon sing desente nga balay. Nagadugang ang kadamuon sang mga walay trabaho. “Ang kalibutan,” suno sa pakutpakot sang isa ka Aprikano nga pamantalaan, “nagapadulong sa isa ka walay tupong nga krisis sa palamugnan, kay sobra pa sa 1.3 bilyones ka dugang nga mga tawo ang magapangita sing trabaho sa tuig 2020.” Sa pagkamatuod nagakinahanglan ang mga ginapigos sa pangabuhi sing “kusog kag paglaum”—sing lugpay.
Subong solusyon sa mga kahimtangan nga daw walay paglaum, nagliso ang iban sa paghimo sing krimen. Sa pagkamatuod, nagatuga lamang ini sing kabudlayan para sa ila mga biktima, kag ang nagadugang nga krimen nagapalala pa sang pagpamigos. Ang isa ka ulong-dinalan kasan-o lang sa The Star, isa ka pamantalaan sa Johannesburg, Bagatnan nga Aprika, mabasa: “Ang adlaw sa kabuhi sang ‘isa ka pungsod sa kalibutan nga may pinakamadamo nga pagpatay.’ ” Ginlaragway sang artikulo ang isa ka kinaandan nga adlaw sa sulod kag sa palibot sang Johannesburg. Sa amo sadto nga adlaw, apat ka tawo ang ginpatay kag walo ang gin-agawan sing salakyan. Napulog-pito ang ginreport nga ginsakaan sa isa ka komunidad nga kasarangan lamang ang pangabuhi. Dugang pa, may pila nga ginkawatan sang armado nga mga kawatan. Suno sa pamantalaan, ginlaragway ini sang pulisiya subong isa ka “medyo malinong” nga adlaw. Halangpunon nga nagabatyag sing daku nga pagpigos ang mga paryente sang ginpatay nga mga biktima kag ang mga ginsakaan kag gin-agawan sing salakyan. Nagakinahanglan sila sing pasalig kag paglaum—sing lugpay.
Sa pila ka kadutaan, may mga ginikanan nga nagabaligya sang ila kabataan sa pagpamampam. Suno sa report, ang isa ka pungsod sa Asia nga ginadugukan sang mga turista sa ila “mga pagpamasyar para sa sekso” may duha ka milyon ka pampam, madamo sa ila ginbakal ukon ginkidnap samtang bata pa. May mga indibiduwal bala nga ginapigos sing kapin pa sangsa sining makaluluoy nga mga biktima? Sa pagbinagbinag sining makatalamay nga negosyo, ang Time nga magasin nagreport tuhoy sa komperensia sang mga organisasyon sang kababayinhan sa Bagatnan-sidlangan nga Asia sang 1991. Didto, ginbulubanta nga “30 milyones ka kababayinhan ang ginbaligya sa bug-os nga kalibutan sugod sang tungatunga sang katuigan 1970.”
Sa pagkamatuod, indi lamang pagbaligya sa pagpamampam ang nagabiktima sa kabataan. Nagadugang ang kadamuon sang mga ginaabusuhan sa pisikal ukon ginalugos pa gani sa ila mismo mga puluy-an sang mga ginikanan kag mga paryente. Mahimo nga batyagon sining kabataan ang halit sa emosyon sa malawig nga tion. Sa pagkamatuod, subong makapasubo nga mga biktima sang pagpamigos, nagakinahanglan sila sing lugpay.
Isa ka Dumaan nga Estudyante sang Pagpamigos
Nahayanghag si Hari Solomon sa kadakuon sang pagpamigos sang tawo. Sia nagsulat: “Ako mismo nagbalik agod makita ko ang tanan nga buhat sang pagpamigos nga ginahimo sa idalom sang adlaw, kag, yari karon! ang mga luha sang mga ginpigos, apang wala sila sing manuglugpay; kag sa bahin sang ila mga manugpigos may gahom, amo nga wala sila sing manuglugpay.”—Manugwali 4:1.
Kon narealisar sang maalam nga hari sang nagligad nga 3,000 ka tuig nga ang mga ginapigos nagkinahanglan gid sing manuglugpay, ano ayhan ang isiling niya karon? Walay sapayan, nahibaluan ni Solomon nga wala sing dihimpit nga tawo, lakip ang kaugalingon niya, ang makahatag sing lugpay nga ginakinahanglan sang katawhan. Kinahanglan ang isa nga daku pa agod madula ang gahom sang mga manugpigos. May subong bala sina nga persona?
Sa Biblia, ang Salmo 72 nagapatuhoy sa isa ka dakung manuglugpay para sa tanan nga tawo. Ang salmo ginsulat sang amay ni Solomon, si Hari David. Ang superskripsion sini mabasa: “Tuhoy kay Solomon.” Mahimo gid nga ginsulat ini sang tigulang na nga si Hari David tuhoy sa Isa nga magapanubli sang iya trono. Ining Isa, suno sa salmo, magadala sing permanente nga paumpaw gikan sa pagpamigos. “Sa iya mga adlaw magalambo ang matarong, kag ang bugana nga paghidait tubtob nga wala na ang bulan. Kag ang iya mga sakop mangin kutob sa dagat pa dagat kag . . . tubtob sa kaukbungan sang duta.”—Salmo 72:7, 8.
Mahimo gid nga sang ginsulat ni David ining mga pulong, ginahunahuna niya ang iya anak nga si Solomon. Apang narealisar ni Solomon nga wala sa iya gahom nga luwason ang katawhan suno sa paagi nga ginlaragway sa salmo. Sarang niya matuman ang mga pulong sang salmo sa diutay lamang nga paagi kag para sa pungsod sang Israel, indi para sa kaayuhan sang bug-os nga duta. Mahimo gid nga ining inspirado nga matagnaon nga salmo nagapatuhoy sa isa nga daku pa kay Solomon. Sin-o sia? Amo lamang si Jesucristo.
Sang ginpahibalo sang isa ka anghel ang pagkatawo ni Jesus, sia nagsiling: “Ihatag sa iya ni Jehova nga Dios ang trono ni David nga iya amay.” (Lucas 1:32) Dugang pa, ginpatuhuyan ni Jesus ang iya kaugalingon subong “isa nga daku pa kay Solomon.” (Lucas 11:31) Sugod sang ginbanhaw si Jesus padulong sa tuuhan sang Dios, nagpabilin sia sa langit, ang duog gikan diin sarang niya matuman ang mga pulong sang Salmo 72. Dugang pa, nabaton na niya ang gahom kag awtoridad gikan sa Dios sa pagbali sa gota sang tawhanon nga mga manugpigos. (Salmo 2:7-9; Daniel 2:44) Gani si Jesus amo ang isa nga magatuman sang mga pulong sang Salmo 72.
Malapit Na Madula ang Pagpamigos
Ano ang kahulugan sini? Nagakahulugan ini nga ang kahilwayan gikan sa tanan nga sahi sang pagpamigos sang tawo malapit na. Ang walay tupong nga pag-antos kag pagpamigos nga nasaksihan sa sulod sining ika-20 nga siglo gintagna ni Jesus subong bahin sang tanda sang “katapusan sang sistema sang mga butang.” (Mateo 24:3) Lakip sa iban pa nga mga butang, gintagna niya: “Ang pungsod magatindog batok sa pungsod kag ang ginharian batok sa ginharian.” (Mateo 24:7) Ina nga bahin sang tagna nagsugod nga matuman sang tion nga nagdabdab ang unang inaway kalibutanon sang 1914. “Bangod sang pagbuad sang pagkamalinapason,” dugang ni Jesus, “ang gugma sang kalabanan magabugnaw.” (Mateo 24:12) Ang pagkamalinapason kag pagkawalay gugma nagbunga sing isa ka malaut kag mapiguson nga kaliwatan. Busa, pat-od nga malapit na ang tion nga si Jesucristo magapasilabot subong bag-o nga Hari sang duta. (Mateo 24:32-34) Ano ang kahulugan sina para sa ginapigos nga mga tawo nga may pagtuo kay Jesucristo kag nagapaabot sa iya subong amo ang gintangdo sang Dios nga Manuglugpay sang katawhan?
Para sa sabat sa sina nga pamangkot, basahon naton ang pila ka dugang pa nga mga pulong sang Salmo 72 nga nagakatuman kay Cristo Jesus: “Luwason niya ang nawad-an nga nagapangayo sing bulig, subong man ang nagaantos kag ang bisan sin-o nga wala sing manugtabang. Magakaawa sia sa imol kag sa nawad-an, kag luwason niya ang mga kalag sang nawad-an. Tubson niya ang ila kalag gikan sa pagpigos kag kasingki, kag ang ila dugo mangin bilidhon sa iya itululok.” (Salmo 72:12-14) Sa amo pat-uron sang gintangdo sang Dios nga Hari, si Jesucristo, nga wala sing bisan sin-o ang magaantos bangod sang pagpamigos. May gahom sia nga dulaon ang tanan nga sahi sang inhustisya.
‘Daw matahom ina pamatian,’ mahimo isiling sang isa, ‘apang kamusta naman karon? Ano ang lugpay para sa mga nagaantos karon gid?’ Ang matuod, may lugpay gid para sa mga ginapigos. Ipakita sang masunod nga duha ka artikulo sa sining magasin kon paano ginalugpayan na ang minilyon paagi sa pagpalambo sing suod nga kaangtanan sa matuod nga Dios, si Jehova, kag sa iya hinigugma nga Anak, si Jesucristo. Ini nga kaangtanan makalugpay sa aton sa sining mapiguson nga mga tion kag makadul-ong sa isa ka tawo sa kabuhi nga walay katapusan nga wala sing pagpigos. Si Jesus nagsiling sa pangamuyo sa Dios: “Ini nagakahulugan sing kabuhi nga walay katapusan, ang ila pagkuha sing ihibalo tuhoy sa imo, ang lamang matuod nga Dios, kag tuhoy sa isa nga imo ginpadala, si Jesucristo.”—Juan 17:3.
[Retrato sa pahina 4, 5]
Wala sing tawo ang magapigos sa iban sa bag-ong kalibutan sang Dios