Ang Akon Tagipusuon Puno Gid sing Pagpasalamat
PANUGIRON NI JOHN WYNN
Masami gid ako nagapangindi nga magkadto sa mga miting sang mga Saksi ni Jehova! Nagainartista ako nga nagasakit ang akon tiyan ukon ulo—ginahimo ang bisan ano agod indi ako makatambong. Apang bangod sa kalig-on sang akon iloy nangin wala sing pulos yadto nga mga balibad, kag sa amo nagalakat ako kaupod niya sing 3 kilometros padulong sa Kingdom Hall, nga nagapamati samtang nagahinun-anon sia sa iya kaupod nga tigulang nga babayi tuhoy sa Pulong sang Dios.
NAGTUDLO ini sa akon sing isa ka importante nga leksion: Indi gid dapat mag-untat ang mga ginikanan nga magmalig-on, sa mahigugmaon nga paagi, sa kon ano ang husto sa mga mata sang Dios. (Hulubaton 29:15, 17) Indi gid nila dapat pagkalimtan ang sugo sang Dios ‘nga indi pagpabay-an ang aton pagtilipon sing tingob.’ (Hebreo 10:25) Kon balikdon ko ang akon kabuhi, mapinasalamaton gid ako nga ginpahimo sang akon iloy sa akon ang labing maayo para sa akon!
Mapinasalamaton Tungod Sang Maayo nga mga Huwaran
Walay sapayan nga ang akon amay isa ka ditumuluo, matinuguton sia sa mga pagtuluuhan ni Nanay sang nangin isa sia ka Estudyante Sang Biblia, subong amo ang pagkilala anay sa mga Saksi ni Jehova. Sang 1913 naglakat sia agod mamati sing pamulongpulong nga “Sa Tapos Sang Kamatayon,” nga ginhatag ni Charles T. Russell, ang una nga presidente sang Watch Tower Society. Apang, atrasado na sia nag-abot, kag wala na sing pulungkuan. Gani ginpapungko sia upod sa iban nga naulihi man malapit sa plataporma, malapit kaayo kay Pastor Russel. Daku gid ang epekto sadtong pamulongpulong sa iya. Ginbalhag yadto sang masunod nga adlaw sa lokal nga pamantalaan, kag gintago niya ang isa ka kopya sini kag sulitsulit nga ginbasa ini.
Pagkatapos sang miting, ginsulat ni Nanay ang iya ngalan sa papel kag wala madugay ginduaw sia sang isa ka Estudyante Sang Biblia. Sang ulihi, nagpanagtag na sia sing mga tract tuhoy sa Biblia sa mga ganhaan sa amon napuy-an nga banwa sang Gloucester, Inglaterra. Sang mga bata pa kami sang akon duha ka magulang nga babayi, nagbuylog kami kay Nanay sa pagbantala nga hilikuton.
Sang si Harry Francis, isa ka makugi nga Estudyante Sang Biblia, nagsaylo sa Gloucester, mainit sia nga gin-abiabi ni Nanay. Wala madugay, nagpakita sia sing personal nga interes sa akon, kag ang iya pagpalig-on amo ang daku nga rason nga sang ulihi nangin payunir ako, subong amo ang pagtawag sa bug-os tion nga mga ministro. Ang huwaran ni Utod Francis nagtudlo sa akon sing importante nga leksion: Dapat mangita pirme sing mga paagi ang mga tigulang agod palig-unon ang mga lamharon.
Sang nangin isa ka Estudyante Sang Biblia ang akon iloy, gin-ilog sia sang iban sa Gloucester. Apang ang pila ka gulang sa kongregasyon nagpakadaku sang ila kaugalingon, kag ang mga katapo sang klase—subong amo anay ang pagtawag sa kongregasyon—nagsunod sa mga indibiduwal. Sa isa ka miting, ginahampak sang iban si Nanay sa likod, nga nagasugo sa iya nga bayawon ang iya kamot agod sakdagon ang iban nga mga gulang. Apang nahibal-an ni Nanay nga wala sila nagpakita sing maayo nga huwaran, kag wala sia mapilit. Sadto nga tion, sang ulihi nga bahin sang dekada 1920 madamo ang nagbiya sa kongregasyon kag wala na maglakat sa banas sang kamatuoran. (2 Pedro 2:2) Apang, wala gid magsipak si Nanay gikan sa mainunungon nga pagsakdag sa organisasyon, sa amo nagpakita sing maayo nga huwaran sa akon.
Ang Akon Panindugan sa Kamatuoran
Sang ulihi, sang Hunyo 1939, sang 18 anyos ako, ginbawtismuhan ako sa Suba Severn. Gintangdo man ako sadto nga tuig subong sound servant. Gingamit namon sadto ang isa ka daku nga transcription machine nga nagpalanog sa publiko nga mga duog sing mensahe nga “Ang Relihion Isa ka Siod kag Isa ka Pagpangdaya.” Ginpadaku sadto ang pagbuyagyag sa pagkasalimpapaw kag butig nga mga panudlo sang Cristiandad.
Isa ka bes didto ako sa atubangan sang nagaparada nga nagadala sing plakard nga may nasulat sa atubangan nga “Ang Relihion Isa ka Siod kag Isa ka Pagpangdaya” kag sa likod “Alagara ang Dios kag si Cristo nga Hari.” Nagasunod sa sini ang isa ka kabayo nga may daku nga poster sa magtimbang nga kilid nga nagaanunsio sing pamulongpulong publiko. Daw ano nga talan-awon yadto nga parada sa relihioso kaayo nga siudad sang Gloucester!
Walay sapayan sang kapigaduhon sa balay, ginpalig-on ako ni Nanay nga magpayunir. Sa amo, sang Septiembre 1939, sang pagsugod sang Inaway Kalibutanon II, nag-abot ako sa akon una nga teritoryo sa pagpayunir sa Leamington, isa ka magamay nga banwa sa Warwickshire. Madamo sang nagapuyo nga retirado nga klerigo sa banwa.
Gingamit namon ang mamag-an nga ponograpo sa amon pamalaybalay nga ministeryo, ginapatokar ang mga pamulongpulong ni Joseph F. Rutherford, presidente anay sang Watch Tower Bible and Tract Society. Sa pihak nga bahin, mas mabug-at ang amon transcription machine (nga sarang magamit sa madamo nga tumalambong), kag ginadala namon ini paagi sa karo ukon kariton. Kon kaisa, ginatabog kami sang mga klerigo gikan sa ila lugar bangod naakig sila sa mensahe nga nagabuyagyag sa butig nga relihion. Apang wala kami maluyahan sing buot. Ginpakamaayo ni Jehova ang amon hilikuton, kag karon isa ka kongregasyon nga may kapin sa isa ka gatos ka Saksi ang yara sa Leamington.
Sang 1941, sang nagdabdab ang Inaway Kalibutanon II, nagsaylo ako sa Wales, diin nagpayunir ako sa mga banwa sang Haverfordwest, Carmarthen, kag Wrexham. Subong isa ka bug-os tion nga ministro, nahilway ako sa serbisyo militar, apang wala mahangpan sang mga tawo ang amon pagkawalaynadampigan. Sa amo, ginpatupatuan kami sang akon kaupod subong mga espiya ukon mga sumalakdag sang mga kaaway. Sang isa ka gab-i, ginpalibutan sang mga pulis ang amon trailer. Nagtamwa ang akon kaupod, nga bag-o lang makapauli halin sa iya obra nga pagpamala sing uling, sa puwertahan agod tan-awon kon sin-o ang yara sa guwa. Ang iya guya puno sing mga alipalok sang uling, kag ang panan-aw sang mga pulis sa iya subong bala nga handa sia para sa inaway. Dapat namon ipaathag yadto nga kahimtangan!
Ginpakamaayo kami sing daku sa amon mga teritoryo. Isa ka bes, sang didto kami sa Carmarthen, makapalig-on nga ginduaw kami ni John Barr halin sa sanga talatapan sa London (katapo karon sang Nagadumala nga Hubon). Sadto nga tion, may duha lamang ka manugbantala sa Carmarthen; sa karon, may kapin na sa isa ka gatos. May tatlo na ka kongregasyon sa Wrexham karon, kag sang nagligad lang nakapribilehiyo ako sa pagdedikar sing isa ka matahom nga Kingdom Hall sa Haverfordwest.—1 Corinto 3:6.
Mapinasalamaton Tungod Sang Akon Ministeryo
Sang didto kami sa Swansea, sa South Wales, wala ginhatagan sing exemption sa militar ang akon kaupod nga si Don Rendell. Ginbilanggo sia walay sapayan sang iya pagpaathag nga bangod sa konsiensia indi sia makapakig-away batok sa masigka-Cristiano sa iban nga mga pungsod. (Isaias 2:2-4; Juan 13:34, 35) Agod palig-unon sia, subong man agod makapanaksi sa mga kaingod, ginpaandar ko ang transcription machine malapit sa prisuhan kag ginpatokar ang mga pamulongpulong sa Biblia.
Apang, wala ini maluyagi sang kababayin-an malapit sa prisuhan kag nangolekta sila sing kuwarta nga ibayad sa mga soldado agod magkastigo sa amon sang akon kaupod. Naghalin kami, nga nagadalagan sing tuman kadasig—ginatulod ko man ang kariton nga may transription machine—nagapangita sing madangpan nga Kingdom Hall. Apang sang nakadangat kami didto, nakandaduhan ini! Ang sibu sa tion nga pagpasilabot sang mga pulis amo ang nakaluwas sa amon gikan sa grabe nga pagkastigo.
Nangin bantog gid ini nga hitabo. Sang nagbantala ako sa duog malapit sa Swansea sang ulihi, may kahamuot nga ginsilingan ako sang isa ka tawo: “Ang Cristianismo amo ang inyo ginadampigan, kaangay sa lamharon nga tawo sa Swansea nga nagbantala sing maisog sang iya pagtuluuhan kag nagpalagyo agod mahilway sa peligro.” Nakibot gid sia sang mahibal-an niya nga ako yadto!
Ang pagpayunir indi mahapos sadtong mga tinuig sang inaway. Halos wala kami sing pagkabutang, apang mapinasalamaton kami kag kontento sa kon ano ang yara sa amon. Pirme kami nagabaton sing regular nga suplay sang espirituwal nga pagkaon, kag nagatambong gid kami pirme sa miting, luwas lang kon nagamasakit kami. Nagbakal ako sing daan nga bisikleta kag gintakdan namon ini sing dalagku nga mga alat agod kargahan sing ponograpo kag subong man sing mga literatura sa Biblia. Kon kaisa ginabisikleta ko ang 80 kilometros sa isa ka adlaw! Nagpayunir ako sa sulod sang mga pito ka tuig kag indi ko gid malipatan yadtong mga adlaw.
Sang 1946, sang natapos ang Inaway Kalibutanon II, gin-agda ako nga magtrabaho sa Bethel, subong amo ang pagtawag sa panguna nga mga pasilidad sang mga Saksi ni Jehova sa ila mga pungsod. Ang amon Bethel nahamtang anay sa 34 Craven Terrace, malapit lang sa London Tabernacle. Nalipay ako sa pagpakig-upod sa mga tigulang didto, subong ni Alice Hart, nga ang iya amay nga si Tom Hart, ginapatihan nga amo ang una nga Saksi sa Inglaterra.
Pagtigayon Sing Matutom nga Kaupod
Sang 1956, nagguwa ako sa Bethel agod pangasaw-on si Etty, isa ka payunir nga akon nakilala sang magduaw sia halin sa Netherlands sa iya magulang nga babayi nga nagapuyo anay sa London. Tubtob matapos ang inaway, nagtudlo si Etty sing pagmakinilya kag shorthand sa komersial nga kolehiyo sa Tilburg, sa nabagatnan nga Netherlands. Sang isa ka adlaw, nagtanyag ang isa pa ka manunudlo nga magbisikleta kaupod niya pauli agod pat-uron nga makadangat sia sa ila balay nga hilway sa peligro. Isa sia ka Romano Katoliko. Sang pag-abot nila, natabo ang pagdiskusion upod sa Protestante nga mga ginikanan ni Etty. Naglambo ang pag-abyanay, kag ang manunudlo nangin masunson nga bisita sa ila puluy-an.
Wala madugay sa tapos sang inaway, ining manunudlo nagkadto sa balay ni Etty nga nagasinggitan, “Nasapwan ko ang kamatuoran!”
“Pagdumdom ko anay nagsiling ikaw nga yara sa imo ang kamatuoran sang isa ikaw ka Romano Katoliko!” sabat sang amay ni Etty.
“Indi!” makunyagon nga sabat niya. “Yara sa mga Saksi ni Jehova ang kamatuoran!”
Yadto nga gab-i kag ang madamo pa nga nagsunod ginhinguyang sa mainit nga pagdiskusion tuhoy sa Biblia. Wala madugay pagkatapos sadto nangin isa ka payunir si Etty. Sa iya ministeryo nakasumalang man sia sing mabudlay nga pagpamatok, nga naghalin sa Iglesia Katolika Romana sa Netherlands. Ginsugyot sang mga pari ang kabataan nga samungon ang iya pagpakighambal kon magpamalaybalay sia, kag sang isa ka bes, ginguba nila ang iya bisikleta. Gindala niya ang iya bisikleta sa manugkay-o nga nakabaton anay sing pulyeto halin sa iya. “Tan-awa bala kon ano ang ginhimo sang kabataan!” siling niya nga nagalumawlumaw ang mga mata.
“Indi lang ikaw mag-untat,” maluluy-on nga sabat sang tawo. “Maayo ang imo ginahimo. Kay-uhon ko ang imo bisikleta nga wala sing bayad.” Kag ginkay-o niya ini.
Nasapwan ni Etty nga ginakabalak-an lamang sang mga pari ang ila mga panong sang magtuon na sila sing Biblia upod sa iya. Nian nagakadto ang mga pari kag ang mga madre agod paluyahon ang pagtuo sang mga tawo sa Biblia kag kay Jehova. Walay sapayan sini, nakatigayon sia sing madamo kag mabungahon nga pagtuon sa Biblia.
Mapinasalamaton Tungod sa Amon Pag-updanay
Pagkatapos sang amon kasal, gintangdo kami ni Etty sa nagalakbay nga hilikuton sa Inglaterra, kag sa sulod sang halos lima ka tuig, ginduaw namon ang mga kongregasyon agod pabakuron sila sa espirituwal. Dayon gin-agda ako nga mag-eskwela sa ika-36 nga klase sang Gilead, nga ginhiwat sa bug-os kalibutan nga ulong talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, New York. Ang napulo ka bulan nga pag-eskwela, nga natapos sang Nobiembre 1961, partikular nga gindesinyo agod hanason ang mga lalaki sa pag-asikaso sing mga hilikuton sa sanga nga mga talatapan sang mga Saksi ni Jehova. Sang nag-eskwela ako, nagpabilin si Etty sa London Bethel sa Inglaterra. Sang paggradwar ko, gin-asayn kami didto nga magkaupod.
Sa masunod nga 16 ka tuig, nagtrabaho ako sa service desk, nagaasikaso sing mga butang may kahilabtanan sa mga hilikuton sang kongregasyon. Nian, sang 1978, sang napatay ang manugdumala sa Puluy-an Bethel nga si Pryce Hughes, gintangdo ako nga magtal-us sa iya. Ang mangin responsable sa kaayuhan sang mga katapo sang amon nagadaku nga pamilya Bethel—kapin sa 260 na kami sa pamilya karon—isa gid ka makapaladya nga katungdanan sa sulod sining madamo nga tinuig.
Sang 1971 napatay ang akon pinalangga nga iloy sa edad nga 85. Nagbalik kami ni Etty sa Gloucester para maglubong, diin ginbinagbinag sing maayo sang isa ka utod nga lalaki ang langitnon nga paglaum ni Nanay. (Filipos 3:14) Mapinasalamaton gid ako sa mahigugmaon nga pag-atipan sang akon duha ka magulang nga babayi nga sanday Doris kag Grace kay Nanay sa iya katigulangon, sa amo nakapadayon kami ni Etty sa bug-os tion nga ministeryo.
Pirme namon ni Etty ginadumdom ang amon mga ginikanan kag ang pagpadaku nila sa amon sa mahigugmaon kag malig-on nga paagi. Daku gid ang amon kabalaslan sa ila! Nagpahamtang gid ang akon iloy sing dalayawon nga huwaran para sa akon kag sa akon mga utod nga babayi, nga nagpatubo sang amon apresasyon kay Jehova kag sa iya organisasyon.
Sa pagkamatuod, puno gid sing pagpasalamat ang amon mga tagipusuon samtang ginapamalandungan namon ang tagsa ka adlaw sang pag-alagad sa aton langitnon nga Amay, si Jehova. Isa gid sia ka dalayawon, mahigugmaon nga Dios! Ginpabutyag sang salmista sa Biblia ang amon balatyagon sang sia nagsulat: “Dayawon ko ikaw, O akon Dios nga Hari, kag pakamaayuhon ko ang imo ngalan tubtob sa tion nga dinapat-od, bisan sing dayon. Sa tanan nga adlaw pakamaayuhon ko ikaw, kag dayawon ko ang imo ngalan tubtob sa tion nga dinapat-od, bisan sing dayon.”—Salmo 145:1, 2.
[Kapsion sa pahina 26]
Upod sa akon asawa, si Etty