Mga Handumanan​—Sa Isa ka Pagpisga sa Buton!

Nagdalidali ka sa lokal nga padebelopan sang retrato agod kuhaon ang matahom nga mga laragway nga ginkuha mo sang nagligad nga bakasyon. Apang nalugaw-an gid ikaw! Ang iban sang mga retrato madulom, ang iban lus-aw ukon wala mapokus. ‘Bangod sang kamera!’ nalugaw-an nga siling mo. Apang ang kamera gid bala ang salaon? Ukon amo bala ang retratista?

ANG aton kasal, matahom nga mga duog nga naduaw mo, ang mga abyan nga naglakat, mga katigulangan kag iban pa nga mga paryente, ang una nga tikang sang imo bata​—ini tanan nga handumanan sarang makuha sa pilm sa isa ka pagpisga sa buton. Apang, daw ano ka makabalang-aw, kon indi maathag ang retrato​—ukon wala magguwa! Indi, mahimo nga indi bag-o nga kamera ang sabat. Ang sekreto sang kadalag-an amo ang paghanas sa sadsaran nga mga prinsipio sang potograpiya.

Paano Nagapanghikot ang Kamera?

Sa simple nga hambal, ang kamera isa ka mamag-an kag sirado gid nga kahon nga may “mata,” ang lente, nga paagi sa sini nagasulod ang kapawa kag ginapokus agod magporma sang laragway sa pilm. Ang kadaygan sang pilm ginahuman sang mamag-an kag sensitibo nga mga kemikal nga dapat makabaton sing nagakaigo nga kadamuon sang kapawa agod nagakaigo nga maekspos. Kon sobra ang kapawa, ang imo mga retrato mangin lus-aw. Kon kulang ang kapawa, ang imo mga retrato mangin tuman kadulom.

Kon nagaretrato ka, ang shutter sang kamera nagaabre sa isa ka bahin sang isa ka segundo, agod magporma ang laragway sa imo pilm. Gani ang isa ka paagi sa pagkontrol sang exposure sang pilm amo ang pagkontrol kon daw ano kalawig magapabilin nga abre ina nga shutter. Sa normal nga kapawa sang adlaw ang kinaandan nga retrato sarang makuha sa kadasigon sang shutter nga 1/125 segundo. Madamo nga kamera ang may talaksan sang kadasigon sang shutter, apang sa kabilugan dapat mo gamiton ang kadasigon sang shutter suno sa kapawa. Kon malawig ang pag-abre sang shutter, kapin ang posibilidad nga ang imo retrato maburon sang paghulag sa kamera. Sa mabudlay nga mga kahimtangan sarang ini malikawan kon itungtong ang kamera sa tripod kag pisgaon ang shutter paagi sa kable ukon timer sang kamera.

Ang isa pa ka paagi sa pagkontrol sang exposure sang pilm amo ang pagpasibu sang kadakuon sang aperture ukon pag-abre sang lente (ginatawag man nga f-stop). Mapaanggid ini sa pagmuklat, hagyo nga pagpiyong, ukon pagpirot sang mata. Ginakontrol sini ang kadamuon sang kapawa nga nagasulod. Madamo nga lente ang may dayal sang nanuhaytuhay nga kadakuon sang pag-abre, ukon f-stop, nga mapilian mo. Kon mas daku ang pag-abre sang lente, mas kapin nga kapawa ang magasulod kag mas daku ang exposure sang pilm. Makapagumon sa bag-uhan nga ang mga numero sang f-stop baliskad sang kadakuon sang pag-abre sang lente. Halimbawa, ang f-2.8 amo ang daku nga abre; ang f-32 amo ang diutay nga abre. Madamo nga kamera karon ang may awtomatiko nga kontrol sa exposure kag metro sang kapawa nga nagasugid sa imo sing sibu kon ano ang dapat pilion. Sa pagkamatuod, sa pila sang awtomatiko nga mga kamera, ang tanan nga pagpasibu ginahimo para sa imo. Ina nga mga kamera mahimo nga magapokus pa gani para sa imo!

Ano nga Pilm ang Pilion?

Kaangay sang kamera, may madamo nga sari sang pilm. Ang de-kolor nga pilm ginagamit sa pagpatubas sing de-kolor nga mga retrato. Madali ini ipakita sa iban kag barato magpakopya ukon magpadaku sini. Ang isa pa ka bentaha amo nga bangod sang daku nga latitude, ukon kasangkaron sang exposure sini, bisan ang wala maekspos sing maayo nga negatiba magapatubas sing matahom nga retrato. Ang color-reversal nga mga pilm ginagamit sa pagpatubas sing de-kolor nga mga transparency, ukon slide. Apang, agod makita ini, dapat ka man magbakal sing projector kag telon. Ang mga slide sensitibo kag kinahanglan nga sibu gid ang exposure. Apang, matahom nga mga retrato ang mapatubas gikan sa sini.

Ang mga pilm nagakatuhaytuhay sa ila kadasigon (pagkasensitibo sa kapawa) kag ginatakos paagi sa ISO ukon ASA nga mga numero.a Ang iban manubo tubtob sa ISO 25 kag ang iban mataas tubtob sa ISO 3200. Ang maayo kag kinaandan nga pilm amo ang ISO 100 Daylight, kay ining hagan-hagan sa kadasigon nga pilm maayo gid sa kinaandan nga mga retrato nga ginakuha sa adlaw. Ang mas madasig nga ISO 400 nga pilm maayo sa mga kahimtangan nga diutay ang kapawa, subong sang kasisidmon, madulom nga tiempo, kag sa sulod sang balay. Apang, subong kabilugan nga talaksan, kon mas mahinay ang pilm, mas maathag nga detalye ang mapatubas sini. Ang retrato gikan sa madasig nga pilm daw may samay-samay kon ginapadaku.

Kon Paano Makakuha sing Matahom nga Retrato

Ang kalabanan nga bag-uhan madasig magkuha sing retrato. Ginatuon nila ang kamera kag ginapisga dayon ang buton. Ang sampaton nga retratista nagahinguyang sing diutay nga tion kag pagbanabana kag dayon nagahimo sing retrato. Ginaareglar niya ini. Ang nagakaigo nga pagposisyon sa ginaretratuhan ukon ginatuyo nga butang ginatawag nga komposisyon. Indi, ang pagplastar sang imo ginaretratuhan sa sentro indi ang labing maayo nga paagi. Talupangda kon paano, sa halimbawa nga nahatag diri (pahina 19), ang laragway mahimo mangin kapin ka makawiwili kon idugon ini diutay gikan sa sentro​—mga un-tersia sang distansia gikan sa ibabaw ukon sa kilid sang laragway. Ginatawag ini nga pag-aplikar sa talaksan sang un-tersia.

Importante man nga painon ang imo retratuhan gikan sa background. Ang magamo, ukon masako, nga background makaagaw sang igtalupangod sang nagatan-aw gikan sa butang nga ginretratuhan. May yara bala lus-aw sing kolor ukon neutral nga background nga maposingan sang mga tawo? Kon wala sing matahom nga background, padakua ang pag-abri sang lente (mas manubo nga f-stop nga numero). Mapokus sini ang imo ginaretratuhan, apang mangin buron ang background.​—Tan-awa ang halimbawa, pahina 17.

Agod sigurado nga maayo ang exposure, mahimo mo man i-bracket (pagkuha sing dugang nga duha pa ka retrato nga ang kadasigon sang shutter ukon ang kadakuon sang abre sang lente sa isa mas mataas kag sa isa mas manubo) ang imo kuha. Nagakahulugan ini nga kon magretrato ka sa f-8 kag 1/125 segundo, makaretrato ka man sa f-5.6 kag f-11 sa amo man nga kadasigon. Sa sining paagi, ginahatagan mo sing tion ang kadasigon sang exposure pasad sa kasanagon. Sa pihak nga bahin, kon luyag mo ang maathag gid nga laragway, himua ang ginatawag nga bracket paagi sa pagdugang ukon pagbuhin sang kadasigon sang shutter (1/60, 1/125, kag 1/250 segundo) samtang ginapabay-an ang f-stop nga amo lang gihapon.

Importante man ang kapawa. Kon masanag ang background ukon masanag ang suga sa likod sang imo ginaretratuhan (yelo, dagat, ukon baybay sa masilaw nga adlaw), makapagumon ini sa imo kamera kag bangdan sang underexposure. Ang solusyon? Magpalapit diutay sa imo ginaretratuhan, kag gamita ang sibu nga takos sang kasanagon. Dayon magbalik sa imo orihinal nga posisyon, kag kuhaa ang laragway sang luyag mo retratuhan sa imo napili nga kadasigon sang shutter kag kadakuon sang aperture. Ang eksperiensiado nga mga retratista masami nagagamit sing elektroniko nga flash kon adlaw subong kapawa agod dulaon ang landong nga tuga sang masanag nga kapawa ukon madulom nga landong.

Ang masanag kag mataas nga adlaw nga nagasilak sa ginaretratuhan (ukon direkta sa likod) mahimo magpatubas sing landong sa ubos sang mga mata, ilong, kag sag-ang sang isa ka tawo. Kon amo sini, iplastar ang imo ginaretratuhan sa handong ukon maggamit sing fill-in flash. Mahimo mo man gani iposisyon ang adlaw direkta sa likod ukon sa kilid sang imo ginaretratuhan agod magpatubas sang ginatawag nga halo nga epekto kay ginapalutaw sang adlaw ang buhok sang isa ka tawo, basta lamang ang adlaw wala nagasilak sing direkta sa imo lente.

Ang elektronik nga flash may mga limitasyon, kay madamo nga flash ang epektibo lamang sa distansia nga mga 10 metros. Busa, ang pagkuha sing retrato sang entablado sang isa ka teatro (subong sang sa Cristianong kombension) ukon sang mataas nga mga tinukod sang siudad isa lamang ka pag-uyang sa imo bateriya. Ang direkta nga flash nagatuga sing mga landong ukon nagapadaku sang mga mantsa sa nawong. Ang solusyon? Tabuni ang imo flash (indi ang lente) sing tisyo ukon panyo agod mabuhinan ang mga bahin nga naekspos sing sobra ukon paumpuka ang flash gikan sa maputi nga kisame. Magakinahanglan man ini sing pagtumbas sa exposure. Sarang mo maplastar ang imo ginaretratuhan batok sa mas madulom nga background agod mabuhinan ang landong.

Ang epekto nga mapula ang mata isa pa ka katingalahan nga epekto sang flash sa retrato, labi na sa mga kamera nga may kaugalingon nga flash. Kon indi mo mapain ang imo kamera gikan sa imo flash (subong sang talakdan sang flash), patuluka ang ginaretratuhan sa masanag nga kapawa agod nga ang mga mata indi magmurarat kon magretrato ka. Ukon indi pagpatuluka ang ginaretratuhan sing direkta sa lente.

Makasugid nga mga Retrato

Ang matahom nga retrato indi lamang isa ka reproduksion sang mga bahin sang isa ka tawo. Makahatag ini sing paghantop sa personalidad kag kinaiya sang indibiduwal. Agod makapatubas sing matahom nga mga retrato, dapat ka mangin hanas sa mekanika sang potograpiya. Sa sining paagi makakonsentrar ka sa imo ginaretratuhan, indi sa imo kamera.

Una, patawhaya ang imo ginaretratuhan. Maggamit sing telephoto nga lente agod nga makakuha ka sing malapit nga retrato nga indi na pag-ipalapit ang makahaladlok nga kamera. Makaparelaks man ang nagakaigo nga musika. Ang pagsugilanon isa pa ka paagi nga mabuligan ang imo ginaretratuhan nga malipatan ang kamera kag makatigayon ka sing natural nga laragway. Maggamit sing mga pamangkot agod pahambalon sia kag ipakita ang emosyon nga luyag mo retratuhan. Sa pagretrato sa kabataan, himua ini nga isa ka hampang ukon magsugid sing isa ka sugilanon. Pabay-i sila nga maghulag sing natural kag maghampanghampang. Ang mga prop ukon mga butang nga ginagamit sa pagtuga sing realistiko nga epekto makabulig man sa pagparelaks sa imo ginaretratuhan. Gani paposinga ang isa ka musikero upod sa iya instrumento ukon ang trabahador upod sa iya mga gamit.

Ang grupo nga retrato wala nagakahulugan nga areglahon ang kada isa sa isa ka mahipid nga raya. Hatagi sila sing prop​—isa ukon duha ka bangko​—kag areglaha sila sa palibot sini, aynan nagaporma sing trayanggulo nga porma. Indi kinahanglan nga magyuhom ang tanan sa kamera. Nian tuluka sing maayo ang danyag antes mo pisgaon ang buton. Mahipid bala ang mga bayo kag buhok? May yara bala indi matahom nga mga butang sa likod? Ang anggulo bala sang kamera amo ang labing matahom? (Ang kamera nga ginatuon manubo diutay sa nawong makapalip-ot sang mataas nga ilong ukon makadesmolar sang nagalapad nga agtang.) Magkuha na karon sing pila ka retrato, kag kon madebelop na ini, pilia ang labing matahom.

Paagi sa diutay nga panikasog​—kag pag-ensayo​—ang imo kamera makahatag sa imo sing daku nga kalipay kag makabulig sa imo sa pagpreserbar sang matahom nga mga handumanan, mga handumanan nga makuha paagi sa lantip nga pagpisga sa buton sang imo kamera!

[Mga footnote]

Kon ang imo kamera may pililian para sa kadasigon sang pilm, importante gid nga ibutang ini sa husto nga ISO ukon ASA nga numero. Yari karon ang importante nga punto:

[Kahon sa pahina 26]

Pila ka Paagi Agod Malikawan ang Makapalaslaw nga mga Retrato

1. Basaha kag sunda sing maayo ang mga instruksion sang kamera.

2. Pat-ura nga husto ang kadasigon sang pilm.

3. Pat-ura nga ang lente kag ang flash wala natabunan sang imo mga tudlo ukon sang takop sang lente.

4. Iposisyon kag kuhaa ang indi dapat ilakip sa imo retrato paagi sa pagbaylo sang imo posisyon ukon paggamit sing zoom lens.

5. Uyati sing maayo ang kamera nga wala nagauyog, kag pisgaa ang buton.

[Mga piktyur sa pahina 24]

Ang mas malapad nga abre sang lente (manubo nga f-stop) nagapain sang bulak gikan sa backgound sini; ang diutay nga abre sang lente nagapokus sang ginaretratuhan kag sang background

[Mga piktyur sa pahina 25]

Ang “fill-in flash” nagatumbas sa madulom nga mga landong sa retrato sa ibabaw

[Piktyur sa pahina 26]

Paagi sa pag-aplikar sing isa ka metodo, “ang talaksan sang un-tersia,” ang ginaretratuhan wala ginaposisyon sa sentro