Sin-o ang Luyag Mangin Milyonaryo?
ANG sabat daw amo: halos tanan. Kag ang pinakamahapos nga paagi agod magmilyonaryo—suno sa popular nga opinyon—amo ang hinali nga pagmanggaranon paagi sa loterya ukon sa soccer pool.a
Sa pagpasugot sa luyag sang kadamuan—kag bangod sang ekstra nga kita nga ginahatag sang mga loterya—ang mga gobierno halin sa Moscow pakadto sa Madrid, halin sa Manila pakadto sa Siudad sang Mexico, nagasakdag sang mga loterya nga nagatanyag sing mga premyo nga tubtob sa isa ka gatos ka milyon ka dolyar [U.S.].
Pila lamang ka tawo ang nagamilyonaryo. Ang isa ka Ingles nga lalaki 25 ka tuig nga nagabakal sing kupon para sa hampang nga soccer antes sia magdaug sang ulihi sing jackpot. Sa 50 cents [U.S.] nga ginpusta niya, nagdaug sia sing halos $1.5 milyon [U.S.]. Ang kapin pa ka talalupangdon amo ang ginbayad sa isa ka babayi nga taga-Nueva York, nga nangin isa sang labing daku nga dumalaug sang kalibutan sang magdaug sia sing $55 milyones sa loterya nga pahampang sang gobierno sang Florida.
Apang tumalagsahon lamang sila. Ang mas kinaandan amo ang gulanggulang na nga Katsila nga takigrapo nga nagbakal sing tiket para sa loterya kada semana sa sulod sang 30 ka tuig. Bisan pa wala sia sing daku nga nadaug, wala sia gihapon mag-ampo. “Pirme ko ginapaabot nga madaug ako,” siling niya. Subong man, ang isa ka lalaki sa Montreal, nga nagpatad sang iya bug-os semana nga suweldo sa loterya sang Canada, nagsumaryo sang pagtamod sang madamo sang nagpaathag sia: “Ang subong sini nga loterya amo lamang ang paagi para sa wala sing impluwensia nga mga tawo nga nagadamgo sing maayuayo nga kabuhi.” Apang wala sia magdaug.
Walay sapayan sang ganyat sang loterya sa bug-os nga kalibutan, ang isa ka porma sang pagsugal nagabantog man: ang paghampang sa mga slot machine. Bisan pa ang ginatawag nga one-armed bandit wala nagatanyag sing manggad sa isa lamang ka gab-i, nagahatag ini sa humalampang sing hinali nga kahigayunan nga makadaug sing jackpot—nga mahimo daku nga kantidad. Kag indi lamang sa mga casino sila makit-an. Ang makagalanyat nga mga sonata, nagaigpat-igpat nga mga suga, kag ang lagting kon kaisa sang nagakahulog nga mga sensilyo nagapasayod sang ila lapnag nga presensia sa madamo sang Europeo nga mga kapehan, mga klab, mga restawran, kag mga otel.
Si Frances isa ka tigulang na nga balo nga babayi nga nagapuyo sa Siudad sang Nueva York. Makaduha ukon makatlo kada semana, nagasakay sia sing duha ka oras sa bus padulong sa Siudad sang Atlantic, New Jersey. Sa pag-abot niya didto nagasulod sia sa isa sang mga casino sang siudad, kag nagahampang sa slot machine sing mga anum ka oras antes magpauli. “Ambot kon maano ako kon wala ang Siudad sang Atlantic,” siling niya. “Bal-an ninyo naman nga amo ini ang amon kalipayan, amo ini ang amon ginahimo.”
Para sa iban, ang pagsugal indi lamang kalipayan, paglikaw sa adlaw-adlaw nga rutina, ukon isa ka malaumon nga pagtinguha sa pagmanggaranon. Sa ila bahin isa ini ka importante—kon indi man kinahanglanon gid—nga bahin sang kabuhi.
“Isa ako ka sugarol bangod naluyagan ko ang risgo nga nadalahig,” paathag ni Luciano, nga taga-Córdoba, Espanya. “Wala ako nagapamalibad,” dugang niya, “apang ang matuod ginsubuan ako, amo kon ngaa nagsugod ako sa paghampang sing bingo. Nian nangita ako sing iban nga mga hampang nga may suwerte. Kanami sang pamatyag mo kon puno sing papelon nga kuwarta ang imo bulsa kag handa ka sa paghampang.” Ang isa pa ka regular nga sugarol, nga nadulaan sing trabaho subong direktor sang isa ka kompanya, ginpamangkot kon nabinagbinag na niya nga untatan ang iya bisyo. “Untatan?” sabat niya. “Indi ko mahimo ina. Amo ini ang akon kabuhi.”
Bisan pa wala nagapalareho ang mga motibo, ang mga sugarol sa pagkamatuod indi isa ka diutay lamang nga grupo. Sa daku ukon diutay nga kasangkaron, 3 sa 4 ka hamtong nga mga Amerikano ang nagasugal; ang proporsion sa Espanya, isa pa ka pungsod diin lapnag ang sugal, kaanggid man. Kag ang sugal isa ka daku nga negosyo. Pila lamang ka industriyal nga mga korporasyon sa kalibutan ang may tuigan nga benta nga naglabaw sa benta sang mga loterya sa 39 ka pungsod.
Sing maathag, ang madyik sang sugal makagalanyat gid. Apang isa bala ini ka walay halit nga pagkaganyat, ukon ini bala may tago nga mga katalagman? Ang isa ka dumaan nga hulubaton nagapaandam: “Sia nga nagadali nga magmanggaranon indi magapabilin nga wala sing sala.” (Hulubaton 28:20) Matuod bala ini sa bahin sang mga maluyag magmanggaranon paagi sa sugal?
[Mga footnote]
a Pagsugal sa resulta sang hampang nga soccer.