Ang Nagasaot nga mga Yawa sang Yare

MAAGA pa lamang sadto, apang nagatagiti na ang init. Samtang ginatan-aw namon ang isa ka grupo sang mga lalaki nga napanaptan sing tradisyunal nga panapton, nagpalibog kami kon paano nila maagwanta ang makapalaso nga init! Namasyar kami sa diutay nga nagapanguma nga banwa sang San Francisco de Yare, Venezuela. Ang mga lalaki nga nagapanapot sing pinasahi nga mga panapton para sa okasyon amo ang bantog nga Diablos Danzantes de Yare, ang Nagasaot nga mga Yawa Sang Yare.

Ang kalabanan nga mga taga-Venezuela mga Katoliko kag nagapahayag sing pagtuo sa Biblia. Apang, sa sulod sang lainlain nga mga kaliwatan ang ritwal nga mga saot nga talalupangdon nga nagalaragway sa mga demonyo may daku nga bahin sa lokal nga kultura. Wala lamang ginatugutan sang Iglesia Katolika ang mga saot kundi aktuwal nga ginasakdag ini. Matuod gid ini sa Nagasaot nga mga Yawa Sang Yare.

Pag-abot namon sa Yare, nakibot kami sa amon nakita nga ang lokal nga ulong-talatapan sang Brotherhood of the Most Holy Sacrament, isa ka Katolikong organisasyon, amo man ang ulong-talatapan sang nagasaot nga mga yawa. Ang tinukod nakilal-an subong ang Casa de Los Diablos (Balay Sang mga Yawa). Mierkoles sadto, bisperas sang Katolikong kapiestahan nga Corpus Christi, kag madamong propesyonal nga mga retratista ang nagahulat sa guwa sang tinukod. Sa hinali, may isa ka mabaskog nga pagbombo sang tambor, kag ang pila ka lalaki nga napanaptan subong mga demonyo nagsugod sa pagsaot.

Ang Panapton Sang Nagasaot nga mga Yawa

Ang tagsa ka sumalaot nagasuksok sing pula nga kamisadentro, pula nga delargo, pula nga medyas, kag sandalyas. Ang tagsa nagakulintas sing rosarito, krus, kag Katolikong medalyon. Isa pa ka krus ang nasuksok sa iya panapton. Ang isa ka kamot nagauyat sing daw yawa tan-awon nga maraca kag ang pihak naman nga kamot, nagauyat sing malip-ot nga latigo. Apang ang talalupangdon gid amo ang daku, tuman kalaw-ay kag lainlain sing duag nga mga maskara, nga may mga sungay, daku nga mga mata kag, sa masami, nagangisi. Ang tagsa ka maskara naangot sa malaba, mapula, nga tabon sa ulo.

Nabalitaan namon nga may lainlain gali nga sahi sang mga sumalaot. Ang pangunang capataz, ukon kabo, nakilal-an man subong ang diablo mayor, ukon pangulo nga yawa. Ang iya maskara may apat ka sungay. Masami sia nga ginapili bangod sia ang pinakamagulang. Ang kabulig nga kabo, ukon segundo capataz, may tatlo ka sungay, kag ang ordinaryo nga mga sumalaot nga wala sing ranggo may duha lamang ka sungay. Ang iban nga mga sumalaot mga promeseros, mga tawo nga nagatuman sang ila panaad nga magsaot sing makaisa sa isa ka tuig sa sulod sang pila ka tuig, ukon ayhan tubtob buhi sila. Ini nga panaad, ukon panumpa, masunson nga ginahimo sang mga indibiduwal nga nagatuo nga ginhatag sa ila sang Dios ang isa ka pinasahi nga pangabay.

Pakadto sa Simbahan

Pagkaudto, ang mga sumalaot nagahalin sa ila mga ulong-talatapan kag nagakadto sa lokal nga simbahan agod pahanugutan sang pari ang nabilin pa nga bahin sang ila prosesyon. Ginasug-alaw sang pari ang nagasaot nga mga yawa sa guwa sang simbahan. Didto nagaluhod sila agod mabendisyunan niya. Nian nagasaot sila sa mga dalan, kon kaisa sa mga kabalayan. Sa masami ginaabiabi sang mga tagbalay ang nagasaot nga mga yawa sing dulse, ilimnon, kag iban pa nga pagkaon. Ini nga prosesyon wala sing untat sa bug-os nga hapon.

Pagkaaga samtang ginasugdan ang Misa sa simbahan, ang mga sumalaot nagabalik sa Casa de Los Diablos. Nagakilingkiling sang ila mga maraca sing dulungan, halin didto nagasaot sila pakadto sa patyo, sigo sa tunog sang mga tambor. Isa ka altar ang ginpatindog sa patyo, kag sa atubangan sini ginapadunggan nila ang napatay nga mga abyan. Sa sini nga seremonya ang tunog sang tambor mahinay. Nian, bangod sang disparatis nga kahadlok, nagaguwa sila sa patyo nga nagalakat sing isol, ginapat-od nga wala sila nagatalikod sa altar. Halin didto nagakadto sila sa simbahan kag nagahulat tubtob matapos ang Misa.

Pagbendisyon Sang Pari

Pagkatapos sang Misa, ang pari nagaguwa kag nagabendisyon sa mga sumalaot, nga nagaluhod nga nakaduko, ang ila mga maskara nagakabit sa ila tabon sa ulo, nga nagalaragway sa kadalag-an sang maayo sa malaut. Ang pari nagalingkod sa tupad sang pangulo nga yawa. Nagapamati sila nga duha sa mga panaad sang bag-ong promeseros, nga nagapaathag kon ngaa nagapanaad sila sa pagsaot kag sa kon pila ka tuig.

Nagadasig ang pagbombo sang mga manugtambor sang ila tambor, kag ginatay-ug sang nagasaot nga mga yawa ang ila mga lawas kag ginakilingkiling sing mabaskog ang ila mga maraca sigo sa nagadasig nga tunog. Ang mga babayi nagasaot man apang wala sila nagapanapot kaangay sa yawa nga panapton. Nagasuksok sila sing pula nga palda, puti nga blosa, kag puti ukon pula nga panyo sa ila ulo. Sa isa ka bahin sang prosesyon, ang pila sang nagasaot nga mga yawa nagapas-an sang ila patron. Ginatapos sang mga sumalaot ang ila prosesyon paagi sa pagparada sa atubangan sang simbahan, pagkatapos makahatag sing pagtahod sa isa ka bantog nga krus sa banwa.

Indi Para sa mga Saksi ni Jehova

Nangin isa yadto ka makawiwili nga eksperiensia para sa amon subong mga turista. Sa amon pagpamasyar sa diutay nga banwa sang Yare, indi namon malikawan nga makita ang publiko nga mga hitabo tuhoy sa nagasaot nga mga yawa. Apang, subong mga Cristiano, kaangay sang kapin sa 70,000 pa nga mga Saksi ni Jehova sa Venezuela, wala kami nagabuylog sa kapiestahan sang Nagasaot nga mga Yawa Sang Yare ukon sa kaanggid nga mga prosesyon.

Ngaa wala? Bangod ginatuman namon ang ginsiling ni apostol Pablo: “Indi ko luyag nga mangin umalambit kamo sa mga yawa. Indi kamo makainom sa tagayan sang Ginuo kag sa tagayan man sang mga yawa. Indi kamo makaambit sa latok sang Ginuo kag sa latok man sang mga yawa.” (1 Corinto 10:​20, 21, New American Bible)​—⁠Gin-amot.