Sin-o ang Magatinlo sang Aton Duta?
“GINAPAKOTPAKOT ko nga sa tuig 2025 ang tinaga nga ‘polusyon’ madula na sa bokabularyo sang aton pungsod kon tuhoy sa aton industriya.” Amo sina ang pakotpakot sining karon lang sang isa ka presidente sang korporasyon sang mga kemikal. Nagapati ka bala nga mahanabo ina? Kon amo, paano ini himuon?
Ang handum nga makaganansia amo sa masami ang nagatiklod nga ibaligya ang peligruso nga mga produkto. Halimbawa, ang secrecy law (layi sa paglikom) sa palatikangan nagatugot sa mga kompanya sang pestisidio nga huptan nga likom ang maganansiahon nga mga pormula paagi sa pagbutang sing etiketa sa ila mga ingrediente subong “inert” (wala sing reaksion), isa ka termino nga mahapos mahangpan subong “dimakahalalit.” Apang, “sa dimagkubos 394 ka inert nga mga ingrediente ang ginagamit subong mga pestisidio nga may mga reaksion,” report sang magasin nga Chemical Week. Tuhoy sini nga mga ingrediente, 209 ang makatalagam nga mga manugdagta, 21 ang opisyal nga ginklase subong makapakanser, kag 127 ang makatalagam sa trabaho!
Matuod, ang mga regulasyon sang mga gobierno tuhoy sa pagkadula sa peligro masunson nga nakabulig. Apang ang panguna nga ginakabalak-an sang mga gobierno, siling sang isa ka manunulat, amo ang “pag-uswag sa ekonomiya kag pagkamaganansiahon sang industriya.” Busa, masunson nila ginatulutimbang ang mga butang nga indi matigayon sa isa lamang ka tion—mga katalagman kontra mga kapuslanan. Gani, ang resulta amo ang ‘kontrolado sang kasuguan nga polusyon.’
Gani diin kita magadangop sing mga sabat? Ginpamangkot ini sang isa sang mga Saksi ni Jehova sa isa ka mainabyanon nga tagbalay. Nagasalig sa tawhanon nga mga lider kag mga sientipiko, nagsabat sia: “Lubaron nila ini sa pila ka adlaw.”
“Apang sin-o sila?” pamangkot sang Saksi. “Indi bala sila mga tawo kaangay naton? Mahimo nga mas edukado sila, apang may mga limitasyon sila, may mga kaluyahon sila. Nagasayop sila. Nagamasakit sila.” Idugang sa sini ang pagkalubha sang mga problema nga ginaatubang nila subong man ang kakagod kag kagarukan sa katilingban sang tawo.
Nagapati ka man bala nga lubaron “nila” ini? Ang malawig nga maragtas tuhoy sa kapaslawan sang tawo nga malubad ini wala nagapapagsik sing pagsalig. Ang magasin nga Outdoor Life nagsiling: “Ang mga sientipiko kag ang ila mga ahensia mas lantip sa pagtuon sa mga problema sa polusyon sangsa paglubad sa sini.” Ano ang mga paglaum nga malubad sang mga tawo ining malubha nga problema?
Masarangan Bala Ini Sang mga Tawo nga Silahanon Lamang?
Ang pagtapna sa pagdagta sang mga kemikal indi lamang problema sang lokal nga mga awtoridad. Ini bangod ang mga kemikal nga ginagamit sa isa ka pungsod nagaapektar sa mga tawo sa kaingod nga mga pungsod, bisan sa katawhan sa bug-os nga duta! Kag wala malubad sing madinalag-on sang mga tawo ang mga problema sang kalibutan paagi sa ila pagbinuligay. Ang Biblia nagapakita kon ngaa sang ini nagsiling: “Ang tawo nagagahom sa tawo sa iya kahalitan.” (Manugwali 8:9) Ngaa ang mga tawo wala magmadinalag-on sa paggahom sa ila kaugalingon? Sa liwat, ang Biblia nagapaathag: “Wala sa tawo nga nagalakat bisan ang pagtuytoy sa iya tikang.” (Jeremias 10:23) Ano ang buot silingon sina?
Nagakahulugan ini nga ang mga tawo wala gid pagtuyua nga gamhan ang ila kaugalingon nga hilway sa panuytoy sang Dios. Matuod, ang mga tawo nakahimo sing tumalagsahon nga mga butang—nakapatindog sila sing makadalayaw nga mga balay, nakaimbento sing maayo gid nga mga gamit, nakakadto pa gani sa bulan—apang wala sila sing ikasarang nga gamhan ang ila kaugalingon nga wala ang panuytoy sang Dios. Amo sini ang ginatudlo sang Biblia, kag ginapamatud-an sang maragtas ang pagkasibu sang Biblia.
Isa ka Natinluan nga Duta—Paagi sa Ano?
Ang aton Manunuga, si Jehova nga Dios, interesado pirme sa katawhan kag sa sining duta, nga ginhanda niya para sa tawo. Sang gintuga niya ang mga tawo, ginsugo niya sila nga atipanon ang duta kag ang kabuhi nga yari sa sini. (Genesis 1:27, 28; 2:15) Sang ulihi, sang ginlapas sang unang mag-asawa ang iya mga sugo, naghatag sia sing mga instruksion sa pungsod sang dumaan nga Israel tuhoy sa pag-atipan sa duta, lakip na ang sugo nga indi pagtamnan ang duta sa bug-os nga tuig kada pito ka tuig. Nagatugot ini nga mangin mauyahon ini liwat. (Exodo 23:11; Levitico 25:4-6) Apang ang mga tawo nagmakagod kag naglapas sa Dios. Sila kag ang duta nag-antos.
Siempre pa, ang pagdagta sang mga kemikal subong sang naagihan naton karon wala pa sadto. Apang, ang duta napierde bangod wala ini pagtuguti sang mga Israelinhon nga makapahuway suno sa katuyuan sang Dios, kag ang wala sing sala nga mga tawo nag-antos. Gani gintugutan sang Dios ang mga Babilonianhon nga lutuson ang Israel kag dalhon ang pungsod subong tinapok sa Babilonia sa sulod sang 70 ka tuig. Ini nga silot nagpahanugot sa duta nga makapahuway agod makapasag-uli.—Levitico 26:27, 28, 34, 35, 43; 2 Cronica 36:20, 21.
Ginatudlo sa aton sining maragtas nga papanabaton sang Dios ang mga tawo sa kon ano ang ila ginahimo sa duta. (Roma 15:4) Sa katunayan, ang Dios nagasaad nga ‘laglagon [niya] ang mga nagalaglag sang duta.’ (Bugna 11:18) Sing talalupangdon, ginalaragway sang Biblia ang sahi sang mga tawo nga nagaamot sa sining “paglaglag.” Ang ila nagapangibabaw nga mga kinaiya, suno sa ginlista sa Biblia sa 2 Timoteo 3:1-5, nagalakip sang sobra nga pagkabalaka sa kuwarta kag sa kaugalingon tubtob sa punto nga ginapasipakpakan na lamang ang Dios kag, ang iya man mga tinuga, lakip na ang mga isigkatawo.
Gani ining duha ka teksto sa Biblia—2 Timoteo 3:1-5 kag Bugna 11:18—nagatudlo sa duha ka mabakod nga konklusion. Una, ang nadagtaan nga mga hunahuna nagadul-ong sa nadagtaan nga duta. Kag ikaduha, ang Dios magapasilabot agod luwason ini nga planeta kag ang mahinadlukon sa Dios nga mga tawo kon ang duha ka sahi sang polusyon magasobra na katama. Paano ang Dios magapasilabot?
Sa kalalangan sang iya manalagna nga si Daniel, ang Dios nagtagna: ‘Sa mga adlaw sadto nga mga hari [maathag nga nagapatuhoy sa mga panguluhan karon] ang Dios sang langit magapatindog sing ginharian nga . . . magadugmok kag magapapas sini tanan nga ginharian, kag magapadayon ini tubtob sa walay katubtuban.” (Daniel 2:44) Ina nga Ginharian isa ka matuod nga panguluhan sa bug-os nga kalibutan. Gintudluan ni Jesucristo ang iya mga sumulunod nga ipangamuyo ina nga panguluhan sang sia nagsiling: “Mangamuyo kamo, nian, sa sining paagi: ‘Amay namon nga yara sa mga langit, . . . magkari ang imo ginharian. Paghimuon ang imo kabubut-on, subong sang sa langit, amo man sa duta.”—Mateo 6:9, 10.
Sa idalom sang mahigugmaon nga pagdumala sang Ginharian sang Dios, ang mga pumuluyo sang duta magaagom sing daku nga pribilehiyo nga himuon nga paraiso ang bug-os nga planeta. Ang hangin mangin matinlo, ang mga sapa magailig sing putli, kag ang duta mapuno sing wala dagta nga kabuhi. (Salmo 72:16; Isaias 35:1-10; Lucas 23:43) Pagkatapos sina, ang Biblia nagasaad: “Ang nagligad nga mga butang [ang mga balatian, pag-antos, polusyon, kag madamo iban pa nga kailo] indi na pagdumdumon, ukon magsulod sa tagipusuon.”—Isaias 65:17.
[Laragway sa pahina 10]
Isa ka natinluan nga duta—magakabuhi ka bala agod makita ini?