Magpakita sang Empatiya
Ang Problema
Kon magpokus kita pirme sa kinalain sang iban sa aton, mahimo kita magbatyag nga may diperensia sila ukon may kasablagan bangod indi sila pareho sa aton. Bilang resulta, mahimo manubo na ang aton pagtan-aw sa ila bangod lain sila. Kon magtubo sa aton ining negatibo nga pagtan-aw sa iban, mabudlayan kita nga magpakita sang empatiya. Kag kon wala kita sang empatiya, nagapakita ini nga may mas daku kita nga problema, kay buot silingon, may ara kita diskriminasyon.
Prinsipio sa Biblia
“Magkasadya upod sa mga tawo nga nagakasadya; maghibi upod sa mga tawo nga nagahibi.”—ROMA 12:15.
Ano ang buot silingon sini? Ini nga prinsipio mapaathag sa tatlo lang ka tinaga—magpakita sang empatiya. Ang empatiya amo ang ikasarang nga ibutang ang aton kaugalingon sa lugar sang iban kag batyagon kon ano ang ila ginabatyag.
Kon Paano Makabulig ang Empatiya
Kon magpakita kita sang empatiya sa isa ka tawo, marealisar naton nga halos pareho man lang gali kita sa iya. Makita naton nga ang iya ginabatyag mahimo pareho man sa aton ginabatyag, kag ang iya reaksion mahimo pareho man sa aton reaksion. Kon may empatiya kita, mangin mas maathag sa aton nga kita tanan, bisan diin man naghalin, isa lang ka pamilya. Kag kon dumdumon naton nga halos pareho man lang gali kita sa iban nga tawo, indi kita magpamensar sing malain parte sa ila.
Ang empatiya makabulig man sa aton nga magpakita sing respeto sa iban. Sadto, ginahikayan ni Anne-Marie, nga taga-Senegal, ang grupo sang mga tawo nga ginapatihan nga manubo ang estado sang kabuhi. Ginsugid niya kon paano ang empatiya nakabulig sa iya. “Sang nakita ko ang pag-antos sini nga mga tawo, ginpamangkot ko ang akon kaugalingon kon ano ang akon batyagon kon ako ang sa lugar nila. Bangod sini, narealisar ko nga indi ako mas labaw sa sini nga mga tawo. Wala gid ako sing may ginhimo para masiling ko nga mas maayo ako sangsa ila.” Maathag nga kon ginapanikasugan naton nga maintiendihan ang mga kabudlayan sang iban, mas tinguhaan naton nga pakitaan sila sing kaayo sangsa pangitaan sing mga sala.
Ano ang Mahimo Mo?
Kon negatibo ang imo pagtan-aw parte sa isa ka grupo sang mga tawo, pensara kon sa ano nga mga butang kamo magkapareho. Halimbawa, imadyina ang ila ginabatyag
Kon may empatiya kita, mangin mas maathag sa aton nga kita tanan isa lang ka pamilya
kon kaupod nila ang ila pamilya sa pagkaon
kon matapos nila ang bilog nga adlaw sang mabudlay nga pagtrabaho
kon kaupod nila ang ila mga abyan
kon nagapamati sila sang ila paborito nga musika
Dayon, imadyina nga ikaw ang sa lugar nila. Pamangkuta ang imo kaugalingon:
‘Ano ang akon reaksion kon ginapabatyag sa akon sang iban nga wala ako sing pulos?’
‘Ano ang akon batyagon kon ginahukman ako sang iban bisan indi pa nila ako kilala?’
‘Kon miembro ako sang ila tribo, ano ang gusto ko nga pagtrato sang iban sa akon?’