TULUN-AN 7
Pagpadaku sa Panguna nga mga Ideya
MAKITA sang epektibo nga manugbasa indi lamang ang tagsa ka dinalan, ukon ang parapo diin makita ini. Kon nagabasa sia, ginahunahuna niya ang panguna nga mga ideya sa bug-os nga materyal nga iya ginapresentar. Nagaapektar ini sa kon diin nga bahin ang iya ipadaku.
Kon wala ginasunod ini nga proseso, wala sing talalupangdon nga mga punto sa pagbasa. Wala gid sing magalutaw nga punto. Kon matapos ang presentasyon, mahimo mabudlay madumduman ang bisan ano nga talalupangdon nga punto.
Ang paghatag sing nagakaigo nga igtalupangod sa pagpadaku sa panguna nga mga ideya makapauswag gid sa pagbasa sang isa ka kasaysayan sa Biblia. Ini nga pagpadaku makahatag sing dugang nga importansia sa pagbasa sing mga parapo sa pagtuon sing Biblia sa puluy-an ukon sa miting sa kongregasyon. Kag importante gid ini kon nagapamulongpulong paagi sa manuskrito, subong ginahimo kon kaisa sa aton mga kombension.
Kon Paano Ini Himuon. Sa eskwelahan, mahimo nga tangduan ka sa pagbasa sing isa ka bahin sang Biblia. Ano ang dapat ipadaku? Kon may pila ka panguna nga ideya ukon importante nga hitabo sa materyal nga imo basahon, nagakaigo nga palutawon ini.
Binalaybay man ukon prosa ang imo basahon, hulubaton man ukon panaysayon, makabenepisyo ang imo mga tagpalamati kon basahon mo ini sing maayo. (2 Tim. 3:16, 17) Agod mahimo ini dapat binagbinagon mo ang mga dinalan nga imo pagabasahon kag ang imo mga tagpalamati.
Kon magbasa ka sing matunog gikan sa isa ka publikasyon sa isa ka pagtuon sa Biblia ukon sa miting sa kongregasyon, ano ang panguna nga mga ideya nga dapat mo padakuon? Tamda subong nagapanguna nga mga ideya ang mga sabat sa naimprinta nga mga pamangkot sa pagtinuon. Ipadaku man ang mga ideya nga naangot sa madukot nga subtitulo diin makita ang materyal.
Wala ginarekomendar nga ugalion mo ang paggamit sing manuskrito sa mga pamulongpulong nga ginahatag sa kongregasyon. Apang kon kaisa, ang mga manuskrito ginaaman para sa pila ka mga diskurso sa kombension agod pareho nga mga panghunahuna ang ipresentar sa pareho nga paagi sa tanan nga kombension. Agod mapadaku ang panguna nga mga ideya sa sina nga manuskrito, dapat anay analisahon sing maayo sang humalambal ang materyal. Ano ang panguna nga mga punto? Dapat mahibaluan niya ini. Ang panguna nga mga punto indi lamang ang mga ideya nga ginakabig niya nga makawiwili. Ini ang yabi nga mga ideya sa pagpasangkad mismo sang pamulongpulong. Kon kaisa ang malip-ot nga dinalan sang isa ka panguna nga ideya sa manuskrito nagapakilala sang isa ka panaysayon ukon isa ka argumento. Sa masami, ang mabaskog nga pagpamulong ginahimo pagkatapos mapresentar ang nagasakdag nga pamatuod. Kon mahibaluan na ining yabi nga mga punto, dapat markahan ini sang humalambal sa iya manuskrito. Masami nga diutay lamang ini, ayhan indi magsobra sa apat ukon lima. Masunod, kinahanglan nga maghanas sia sa pagbasa sa paagi nga mahapos ini matalupangdan sang mga tagpalamati. Amo ini ang pinakadaku nga bahin sang pamulongpulong. Kon ginahatag ang materyal nga may nagakaigo nga pagpadaku, ining panguna nga mga ideya mahimo gid nga madumduman. Dapat amo sini ang tulumuron sang humalambal.
May nagkalainlain nga paagi nga sarang mapaalinton sang humalambal ang kinahanglanon nga pagpadaku agod mabuligan ang mga tagpalamati nga matalupangdan ang panguna nga mga punto. Sarang niya magamit ang dugang nga kapagsik, pagbag-o sing kadasigon, tudok nga balatyagon, ukon nagakaigo nga mga pagkumpas, sa pagsambit sing pila lamang.