Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa
Ginalikawan bala sang mga Saksi ni Jehova ang pagsaulog sang mga kaadlawan bangod ining kinabatasan may pila ka relihiosong kahulugan sa dumaan nga panag-on?
Ang pagsaulog sang kaadlawan naghalin sa disparatis kag butig nga relihion, apang indi ina ang lamang ukon panguna nga rason kon ngaa ginalikawan sang mga Saksi ni Jehova ining kinabatasan.
Ang pila ka mga kustombre nga may relihioso anay nga dagway indi na amo karon sa madamong duog. Halimbawa, ang singsing sa kasal may relihiosong kahulugan sadto anay, apang sa madamong duog sa karon, indi na. Gani, madamong matuod nga Cristiano ang nagabaton sa lokal nga kustombre sang pagsuksok sang singsing sa kasal sa pagpamatuod nga ang isa ka tawo kasado. Sa sinang mga bagay, ang importante sa tanan amo kon bala ang kinabatasan naangot karon sa butig nga relihion.—Tan-awa ang “Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa” sa Ang Lalantawan sang Hulyo 15, 1972, kag Oktubre 15, 1991.
Apang, indi mahimutig nga madamong reperensya ang nagapakita sang superstisyuso kag relihioso anay nga pagsaulog sang mga kaadlawan. Ang The Encyclopedia Americana (1991 nga edisyon) nagasiling: “Ang dumaan nga kalibutan sang Ehipto, Gresya, Roma, kag Persia nagsaulog sang mga kaadlawan sang mga dios, mga hari, kag mga dungganon.” Nagasiling ini nga ang mga Romano ‘nagsaulog sang kaadlawan ni Artemis kag sang adlaw ni Apolos.’ Sa kabaliskaran, “bisan pa ang dumaan nga mga Israelinhon naghupot sing mga rekord sang mga edad sang ila lalaki nga mga pumuluyo, wala sing pamatuod nga naghiwat sila sing mga piesta sa anibersaryo sang adlaw sang pagkabun-ag.”
Ang iban nga mga reperensya nagasaysay sang madamo nga detalye nahanungod sa ginhalinan sang mga pagsaulog sang kaadlawan: ‘Nagsugod ang mga handa sa kaadlawan sa Europa mga tinuig na ang nagligad. Ang mga tawo nagpati sa maayo kag malain nga mga espiritu, kon kaisa ginatawag nga maayo kag malain nga mga engkantada. Ang tanan nahadlok sa sining mga espiritu, nga basi halitan nila ang nagasaulog sang kaadlawan, kag gani ginalibutan sia sang mga abyan kag mga himata nga ang ila maayong mga handum, kag ang ila mismo presensia, magaamlig sa iya gikan sa dinahibaluan nga mga katalagman sa kaadlawan. Ang paghatag sing mga dulot nagadala sing dugang pa nga pangamlig. Ang pagkinaon sing tingob nagahatag sing dugang pa nga pangamlig kag nagadala sang mga pagpakamaayo sang maayo nga mga espiritu. Gani, ang handa sa kaadlawan una nga gintuyo sa pag-amlig sa isa ka tawo gikan sa malain kag sa pagsiguro sang isa ka maayo nga tuig nga magaabot.’—Birthday Parties Around the World, 1967.
Ang libro nagasaysay, man, sang ginhalinan sang madamong kustombre sa kaadlawan. Halimbawa: “Ang rason [sa paggamit sang mga kandila] naghalin pa sa unang mga Griego kag mga Romano nga naghunahuna nga ang mga kandila may mahiko nga mga kinaiya. Nagapangamuyo sila kag nagahimo sing mga pangabay nga pagadalhon sang kalayo sang mga kandila sa mga dios. Ang mga dios nian magapadala sang ila mga pagpakamaayo kag ayhan magasabat sang mga pangamuyo.” Ang iban pa nga impormasyon gintipon sa mga pahina 69 kag 70 sang Reasoning From the Scriptures, nga ginbalhag sang Watchtower Bible ang Tract Society of New York, Inc.
Apang, subong sang ginsambit, kapin ang nadalahig sa sining pamangkot sang sa kon bala ang pagsaulog sang kaadlawan relihioso sang una ukon tubtob karon. Ang Biblia nagahinun-anon tuhoy sa kaadlawan, kag ang hamtong nga mga Cristiano maalamon nga sensitibo sa mga indikasyon nga ginahatag sini.
Ginlista anay sang dumaan nga mga alagad sang Dios kon san-o nabun-ag ang mga indibiduwal, nga nagapahanugot sa ila sa pagbulubanta sang mga edad. Aton mabasa: “Si Noe nangin lima ka gatos ka tuig. Sa tapos sina nangin amay sia ni Sem, ni Ham, kag ni Jafet.” “Sa ikan-um ka gatos ka tuig sang kabuhi ni Noe, . . . nabulwang ang tanan nga mga tuburan sang daku nga kadadalman.”—Genesis 5:32; 7:11; 11:10-26.
Bisan subong sang ginsambit ni Jesus, sa tunga sang katawhan sang Dios ang pagbun-ag isa ka ginbulahan, malipayon nga hitabo. (Lucas 1:57, 58; 2:9-14; Juan 16:21) Apang, wala ginsaulog sang katawhan sang Dios ang petsa sang pagkabun-ag; ginsaulog nila ang iban nga mga anibersaryo apang indi ang mga kaadlawan. (Juan 10:22, 23) Ang Encyclopaedia Judaica nagasiling: “Ang pagsaulog sang kaadlawan wala sa tradisyunal nga Judiyong ritwal.” Ang Customs and Traditions of Israel nagasiling: “Ang pagsaulog sang kaadlawan ginhulam gikan sa mga kustombre sang iban nga mga pungsod, bangod wala ginsambit ining kustombre sa tunga sang mga Judiyo sa Biblia, sa Talmud, ukon sa mga sinulatan man sang ulihing mga Mangin-alamon. Sa pagkamatuod, isa ina ka dumaan nga Ehiptohanon nga kustombre.”
Inang Ehiptohanon nga kaangtanan maathag gikan sa isa ka pagsaulog sang kaadlawan nga ginasugid sa Biblia, isa nga wala ginasaulog sang matuod nga mga sumilimba. Amo yadto ang sinalusalo sa kaadlawan sang Faraon nga naggahom samtang didto si Jose sa bilangguan. Ang iban sadtong mga pagano ayhan nagkasadya sa sinalusalo, apang ang kaadlawan naangot sa pagpugot sang ulo sang punong manugtinapay sang Faraon.—Genesis 40:1-22.
Ang kaangay dimaayo nga pagtamod ginpakita sa isa pa ka pagsaulog sang kaadlawan nga ginlaragway sa Kasulatan—ang iya ni Herodes Antipas, ang anak nga lalaki ni Herodes nga Daku. Ining pagsaulog sang kaadlawan wala ginpresentar sa Biblia subong isa lamang ka dimakahalalit nga kapiestahan. Sa baylo, nagdala ini sang pagpugot sang ulo ni Juan Bautista. Nian, “nag-abot ang mga gintutun-an ni Juan kag nagkuha sang bangkay kag ginlubong nila sia kag nagkadto sila kag nagbalita kay Jesus,” nga ‘naglikaw gikan didto pakadto sa baw-ing nga duog.’ (Mateo 14:6-13) Mahanduraw mo bala ang mga gintutun-an ni Jesus ukon si Jesus nga naganyat sa kinabatasan nga pagsaulog sang mga kaadlawan?
Bangod sang nahibaluan nga ginhalinan sang pagsaulog sang mga kaadlawan, kag kapin ka importante, sang dimaayo nga dagway sa diin ginapresentar sila sang Biblia, may bastante nga rason nga maglikaw ang mga Saksi ni Jehova sa sining kustombre. Indi sila kinahanglan nga magsunod sining kalibutanon nga kustombre, kay makahanda kag nagahanda sila sing makalilipay nga kinaon bisan anong tion sa sulod sang tuig. Ang paghatag nila sing dulot indi katungdanan ukon sa idalom sang pag-ipit sang pagtinipon; isa ini ka kinabubut-on nga pagpaambit sang mga dulot sa bisan anong tion bangod sang kaalwan kag matuod nga gugma.—Hulubaton 17:8; Manugwali 2:24; Lucas 6:38; Binuhatan 9:36, 39; 1 Corinto 16:2, 3.