Paglipay Para sa mga May “Espiritu nga Buong”

SA KARON, ang kalibutan ni Satanas ‘naglampas sa tanan nga igbalatyag sa moral.’ (Efeso 4:​19; 1 Juan 5:19) Ang panghilahi kag panghilawas tuman kalapnag. Sa madamo nga kadutaan 50 porsiento ukon kapin pa nga pag-asawahay ang nagadangat sa diborsio. Ang homoseksuwalidad ginabaton sing lapnag. Ang seksuwal nga kasingki​—⁠panglugos​—⁠masami nga ginabalita. Ang pornograpiya isa ka bilyon-dolyares nga negosyo.​—⁠Roma 1:​26, 27.

Ang isa sang pinakamalaut nga katikuan amo ang seksuwal nga pag-abuso sa inosente nga mga kabataan. Kaangay sang kaalam sang kalibutan ni Satanas, ang seksuwal nga pag-abuso sa bata “sapat-sapaton, demonyohanon.” (Santiago 3:15) Sa Estados Unidos lamang, ang Time nga magasin nagasiling nga “kapin sa 400,000 ka report sang mapamatud-an nga seksuwal nga pagsalakay ang ginasumbong sa mga awtoridad kada tuig sang mga manunudlo kag mga doktor.” Bisan sa paghamtong sining mga biktima sang pag-abuso, madamo gihapon sa ila ang nagaantos sing masakit nga mga pilas sa balatyagon, kag matuod gid ini nga mga pilas! Ang Biblia nagasiling: “Ang espiritu [huyog sang hunahuna, nasulod nga mga balatyagon kag hunahuna] sang tawo magasakdag sang iya kaluyahon; apang ang espiritu nga buong, [pilason, nagaantos] sin-o bala ang makabatas?”​—⁠Hulubaton 18:⁠14.

Ang maayong balita sang Ginharian sang Dios nagaganyat sa tanan nga sahi sang tawo, lakip yadtong “buong sing tagipusuon” kag yadtong ‘nasakitan nga espiritu.’ (Isaias 61:​1-4) Indi katingalahan nga madamo sang mga nasakitan sing balatyagon ang nagasabat sa pangagda: “Ang ginauhaw magkari; ang buot magkuha sing tubig sang kabuhi sa walay bayad.” (Bugna 22:17) Ang Cristianong kongregasyon mahimo mangin isa ka duog sang kaumpawan para sa ila. Nalipay sila sa paghibalo nga sa indi madugay ang pag-antos mangin butang sang nagligad. (Isaias 65:17) Apang, samtang wala pa, mahimo nga nagakinahanglan sila sing ‘paglipay’ kag ‘pagbugkos’ sa ila mga pilas. Ginlaygayan sing nagakaigo ni Pablo ang mga Cristiano: “Hambali sing malugpayon ang ginapung-awan nga mga kalag, sakdaga ang mga maluya, magmabinatason kamo ayon sa tanan.”​—⁠1 Tesalonica 5:⁠14.

“Natago nga mga Memorya”

Sining karon lang nga mga tinuig ang iban nakaeksperiensia sing “buong nga tagipusuon” bangod sang mga rason nga mabudlay mahangpan sang iban. Mga adulto sila nga pasad sa ginlaragway subong “natago nga mga memorya,” nagasiling nga gin-abusuhan sila sa sekso sadtong mga bata pa sila.⁠a Ang iban wala nagahunahuna nga gin-abusuhan sila tubtob, sa wala ginapaabot, nadumduman nila ang nagligad kag ang “mga memorya” sang isa ka adulto (ukon mga adulto) nga nagaabuso sa ila sang bata pa sila. May isa bala sa Cristianong kongregasyon nga ginatublag sini nga panghunahuna? Huo, may yara sa pila ka kadutaan, kag ining dedikadong mga tawo mahimo nga nagaantos sing daku nga kahuol, kaugot, pagbatyag nga nakasala, kahuya, ukon kasubo. Kaangay ni David mahimo nga nagabatyag sila nga napain sa Dios kag nagatuaw: “Ngaa bala nga malayo ka, O Jehova? Ngaa bala nga nagapanago ka sa mga tion sang kagamo?”​—⁠Salmo 10:⁠1.

Madamong bahin sining “mga memorya” ang wala mahangpan sing maayo sang mga pro­pesyunal sa ikaayong hunahuna. Walay sapayan, ina nga sahi sang “mga memorya” makaapektar sa espirituwalidad sang dedikado nga mga Cristiano. Sa amo nagasalig kita sa Pulong sang Dios para sa panuytoy sa pag-atubang sini. Ang Biblia nagahatag sing “paghangop sa tanan nga butang.” (2 Timoteo 2:7; 3:16) Nagabulig man ini sa tanan nga nagaantos nga magtuo kay Jehova, “ang Amay sang malulo nga kaluoy, kag Dios sang tanan nga paglipay, nga nagalipay sa aton sa tanan naton nga kapipit-an.”​—⁠2 Corinto 1:​3, 4.

Natabo Gid Bala Ini?

Sa kalibutan, may daku nga baisay tuhoy sa kon ano ining “mga memorya” kag tubtob sa anong kasangkaron ginarepresentar sini ang mga butang nga matuod nga natabo. Ang mga Saksi ni Jehova “indi bahin sang kalibutan” kag wala nagapakigbahin sa sining baisay. (Juan 17:16) Suno sa ginbalhag nga mga report, “ang mga memorya” napamatud-an kon kaisa nga sibu gid. Halimbawa, pagkatapos “madumduman” sang in­sur­ance ad­just­er nga si Frank Fitz­pat­rick nga gin-abusuhan sia sa sekso sang isa ka pari, mga isa ka gatos ka iban pa ang nagsiling nga gin-abusuhan man sila sang amo nga pari. Suno sa report, gin-ako sang pari ang pag-abuso.

Apang, talalupangdon nga madamong indibiduwal ang wala makapamatuod sa ila “mga memorya.” Ang iban nga nagaantos sini may maathag nga memorya tuhoy sa indibiduwal nga nag-abuso sa ila ukon sang espisipiko nga lugar diin ginhimo ang pag-abuso. Apang, sang ulihi, ginpakita sang makatarunganon nga ebidensia nga ining “nadumduman” nga mga detalye indi matuod.

Pag-aman sing Dalangpan

Walay sapayan, paano mahatagan sing paglipay yadtong may “buong nga espiritu” bangod sinang “mga memorya”? Dumduma ang parabola ni Jesus tuhoy sa maluluy-on nga Samaritano. Isa ka lalaki ang ginsalakay sang mga kawatan, ginbakol, kag ginkuha ang iya mga pagkabutang. Sang maglabay ang Samaritano, naluoy sia sa pilason nga lalaki. Ano ang iya ginhimo? Namilit bala sia nga sugiran sia sang tanan nga detalye tuhoy sa pagbunal sa iya? Ukon ginpamangkot bala sang Samaritano ang hitsura sang mga kawatan kag gilayon nga ginlagas sila? Wala. Pilason ang lalaki! Gani hinayhinay nga ginsamburan sang Samaritano ang iya mga pilas kag mahigugmaon nga gindala sia sa hilway nga duog sa isa ka malapit nga dalayunan diin makapaayu-ayo sia.​—⁠Lucas 10:​30-37.

Matuod, may kinatuhayan sa ulot sang pisikal nga mga pilas kag sang isa ka “buong nga espiritu” nga gintuga sang aktuwal nga pag-abuso sa sekso sa isa ka bata. Apang lunsay ini nagatuga sing daku nga pag-antos. Busa, ang ginhimo sang Samaritano sa pilason nga Judiyo nagapakita kon ano ang mahimo agod buligan ang nagaantos nga masigka-Cristiano. Ang una nga himuon amo ang paghatag sing mahigugmaon nga paglipay kag buligan sia nga maumpawan.

Ginpaantos sang Yawa ang matutom nga si Job, ayhan nagasalig nga ang emosyonal ukon pisikal nga kasakit makaguba sang iya integridad. (Job 1:​11; 2:5) Kutob sadto, masami nga ginatilawan ni Satanas nga gamiton ang pag-antos​—⁠direkta man niya nga ginapahanabo ini ukon indi​—⁠agod paluyahon ang pagtuo sang mga alagad sang Dios. (Ipaanggid ang 2 Corinto 12:​7-9.) Duhaduhaan bala naton nga ginagamit karon sang Yawa ang pag-abuso sa bata kag ang “nasakitan nga espiritu” sang madamong adulto nga nagaantos sini (ukon ginatublag sang “mga memorya” nga gin-abusuhan sia) agod paluyahon ang pagtuo sang mga Cristiano? Kaangay ni Jesus sang gin-atake ni Satanas, ang isa ka Cristiano nga nagaantos sing kasakit apang malig-on nga nagapamalibad sa pagbiya sang iya integridad nagasiling: “Magpalayo ka, Satanas!”​—⁠Mateo 4:⁠10.

Magpabilin nga Malig-on sa Espiritu

“Ang matutom kag mainandamon nga ulipon” nagbalhag sang impormasyon sa pagbulig nga maatubang ang espirituwal kag emosyonal nga halit tuga sang pag-abuso sa bata. (Mateo 24:​45-47) Ginapakita sang eksperiensia nga mabuligan ang nagaantos kon nagasandig sia sa ‘gahom sang Ginuo kag sa kadakuon sang iya kusog,’ nga ginasul-ob ang “bug-os nga hinganib sang Dios.” (Efeso 6:​10-17) Ini nga hinganib nagalakip sa Biblia “ang kamatuoran,” nga nagabuyagyag kay Satanas subong ang panguna nga kaaway kag nagapadayag sang kadulom nga ginapanghikutan niya kag sang iya mga sumalakdag. (Juan 3:19) Nian, yara “ang limbutong sang pagkamatarong.” Ang isa nga nagaantos dapat magtinguha nga magpabilin sa matarong nga mga talaksan. Halimbawa, ang iban may mabaskog nga huyog sa paghalit sa ila kaugalingon ukon sa paghimo sing imoralidad. Sa tagsa ka tion nga mabatuan nila ining mga huyog, nagamadinalag-on sila!

Ang espirituwal nga hinganib nagalakip sa “maayong balita sang paghidait.” Ang pagpakigsugilanon sa iban tuhoy sa mga katuyuan ni Jehova nagapalig-on sa isa nga nagahambal subong man sa isa nga nagapamati. (1 Timoteo 4:16) Kon ikaw isa nga may “buong nga espiritu,” nga nagapabudlay sa imo sa paghambal tuhoy sa maayong balita, tilawi nga mag-upod sa iban nga Cristiano samtang ginahimo niya ining importante nga hilikuton. Kag indi pagkalimti “ang daku nga taming sang pagtuo.” Magtuo nga ginahigugma ikaw ni Jehova kag ibalik niya ang tanan nga nadula sa imo. Magpati sing lubos nga ginahigugma man ikaw ni Jesus, kag ginpamatud-an niya ini sang iya kamatayon para sa imo. (Juan 3:16) Masami nga ginasiling sing sayop ni Satanas nga si Jehova wala nagaulikid sa iya mga alagad. Isa lamang ina sang iya daku, malaut nga mga kabutigan.​—⁠Juan 8:⁠44; ipaanggid ang Job 4:​1, 15-18; 42:​10-15.

Kon ang kalain sing buot nagapabudlay sa imo sa pagpati nga nagaulikid si Jehova sa imo, makabulig ang makig-upod sa iban nga nagapati sing malig-on nga matuod nga nagaulikid sia. (Salmo 119:​107, 111; Hulubaton 18:​1; Hebreo 10:​23-25) Indi pagtuguti si Satanas nga agawon sa imo ang padya nga kabuhi. Dumduma, “ang pandong sang kaluwasan” isa ka bahin sang hinganib; amo man “ang espada sang espiritu.” Ang Biblia inspirado sang balaan nga espiritu, nga indi malutos ni Satanas. (2 Timoteo 3:​16; Hebreo 4:12) Ang nagabulong nga mga pinamulong sini makapakanay sa kasakit sang balatyagon.​—⁠Ipaanggid ang Salmo 107:​20; 2 Corinto 10:​4, 5.

Sa katapusan, mangamuyo sing dayon para sa kusog nga makabatas. (Roma 12:​12; Efeso 6:18) Ang tinagipusuon nga pangamuyo nagpalig-on kay Jesus sa idalom sang masakit nga pag-antos, kag makabulig man ini sa imo. (Lucas 22:​41-43) Nabudlayan ka bala sa pagpangamuyo? Pangabaya ang iban sa pagpangamuyo upod sa imo kag para sa imo. (Colosas 1:​3; Santiago 5:14) Sakdagon sang balaan nga espiritu ang imo mga pangamuyo. (Ipaanggid ang Roma 8:​26, 27.) Kaangay sang masakit nga pisikal nga balatian, ang pila nga may madalom nga pilas sa emosyon mahimo nga indi mabulong sing lubos sa sining sistema sang mga butang. Apang sa bulig ni Jehova makabatas kita, kag ang pagbatas isa ka kadalag-an, subong sa kaso ni Jesus. (Juan 16:33) “Magsalig kay [Jehova] sa tanan nga tion, kamo nga katawhan. Iula sa atubangan niya ang inyo tagipusuon. Ang Dios dalangpan naton.”​—⁠Salmo 62:⁠8.

Kamusta ang Manug-abuso?

Ang isa ka tawo nga aktuwal nga nagaabuso sa bata sa sekso isa ka manuglugos kag dapat kilalahon nga manuglugos. Ang bisan sin-o nga nabiktima sa sining paagi may kinamatarong nga isumbong ang nag-abuso sa iya. Apang, ang pagsumbong indi dapat himuon sing padasudaso kon napasad lamang ini sa “natago nga mga memorya” sang isa nga gin-abusuhan. Sa sini nga kaso ang pinakaimportante amo nga mapasag-uli ang emosyonal nga kalig-on sang isa nga gin-abusuhan. Pagligad sang pila ka tion, ayhan yara na sia sa maayo nga kahimtangan sa pagbinagbinag sang “mga memorya” kag mamat-od kon ano ang luyag niya nga himuon sa sini.

Binagbinaga ang kaso ni Donna. Suno sa report indi sia makakaon sing maayo gani nagkadto sia sa isa ka manuglaygay​—⁠isa nga diutay ang nahibaluan. Sang ulihi ginsumbong niya ang iya amay sang incesto kag gindala sia sa korte. Indi makahimo sing desisyon ang mga hurado, gani wala mabilanggo ang amay, apang ginsukot sia sing $100,000 subong bayad sa korte. Nian, pagkatapos sadtong tanan, ginsugiran ni Donna ang iya mga ginikanan nga wala na sia nagapati nga gin-abusuhan sia!

Sing maalamon si Solomon nagsiling: “Dili magkadto sing dalidali sa korte.” (Hulubaton 25:8) Kon may pila ka mapatihan nga rason sa pagsuspetsa nga ang ginakunukuno nga manug-abuso nagaabuso gihapon sa mga kabataan, mahimo nga kinahanglan ang maghatag sing isa ka paandam. Ang mga gulang sa kongregasyon makabulig sa amo nga kaso. Walay sapayan, indi magpadasudaso. Sa ulihi, mahimo nga pakamaayuhon mo nga kalipatan na lang ini nga butang. Apang, kon luyag mo palapitan ang ginakunukuno mo nga manug-abuso (sa tapos mabinagbinag anay kon ano ang batyagon mo sa posible nga mga sabat), may kinamatarong ka sa paghimo sini.

Sa tion nga ang isa nga nagaeksperiensia sing “natago nga mga memorya” mag-ayo, mahimo mag-utwas ang masaw-a nga mga kahimtangan. Halimbawa, ang isa mahimo makatigayon sing maathag nga paghanduraw nga ginaabusuhan sia sa sekso sang isa nga makita niya sa adlaw-adlaw. Wala sing mahimo sa pag-atubang sini. “Ang tagsa magadala sang iya lulan.” (Galacia 6:5) Kon kaisa mahimo magbatyag ang isa nga ang isa ka himata ukon katapo sang iya mismo pamilya amo ang nadalahig. Dumduma ang makalilibog nga kahimtangan sang pila ka “natago nga mga memorya” kon tuhoy sa pagkilala sa isa nga ginasuspetsahan nga manug-abuso. Sa sina nga kahimtangan, tubtob nga indi pa mapamatud-an ini nga butang, ang padayon nga pagpakig-angot sa pamilya​—⁠bisan sa manalagsa nga mga pagduaw, sa sulat, ukon sa telepono⁠—​nagapakita nga ginatinguhaan sang isa nga sundon ang Makasulatanhon nga dalanon.​—⁠Ipaanggid ang Efeso 6:​1-3.

Ano ang Mahimo sang mga Gulang?

Kon ang mga gulang palapitan sang isa ka katapo sang kongregasyon nga nagaeksperiensia sing mga handurawan ukon “natago nga mga memorya” tuhoy sa pag-abuso sa bata, duha sa ila ang masami nga ginatangdo sa pagbulig. Maluluy-on nga ginapalig-on sining mga gulang ang isa nga nagaantos nga ituon anay ang igtalupangod sa paglandas sa emosyonal nga kahuol. Ang mga ngalan sang bisan sin-ong “nadumduman” nga mga manug-abuso dapat nga isekreto.

Ang pangunang hilikuton sang mga gulang amo ang magpanghikot subong mga manugbantay. (Isaias 32:​1, 2; 1 Pedro 5:​2, 3) Dapat nga maghalong gid sila sa “pagsul-ob sang [ila kaugalingon] sing malum-ok nga kalulo, maligdong nga panghunahuna, kag pagkamabinatason.” (Colosas 3:​12) Pabay-i sila nga mamati sing maluluy-on kag nian ipadapat ang nagabulong nga mga pulong gikan sa Kasulatan. (Hulubaton 12:18) Ang iban nga ginapaantos sang masakit nga “mga memorya” nagpasalamat sa mga gulang nga tayuyon nga nagaduaw ukon nagatawag pa gani sa telepono agod hibaluon kon kamusta na sila. Ina nga mga pagpakig-angot wala nagakinahanglan sing madamo nga tion, apang ginapakita sini nga nagaulikid ang organisasyon ni Jehova. Kon marealisar sang isa nga nagaantos nga ang iya Cristianong mga kauturan nagahigugma gid sa iya, mahimo nga mabuligan sia nga mapanumbalik ang iya emosyonal nga pagkatimbang.

Ano kon mamat-od ang nagaantos nga luyag niya mag-akusar?b Nian mahimo sia laygayan sang duha ka gulang nga nahisanto sa prinsipio sa Mateo 18:​15, dapat niya palapitan sing personal ang ginasumbong tuhoy sini nga butang. Kon indi masarangan sang nagasumbong nga himuon ini sing personal bangod sang iya emosyon, sarang ini himuon paagi sa telepono ukon ayhan paagi sa sulat. Sa sini nga paagi ang isa nga ginasumbong mahatagan sing kahigayunan nga ipalapit kay Jehova ang iya sabat sa panumbungon. Mahimo pa gani sia makahatag sing ebidensia nga wala niya ginhimo ang pag-abuso. Ukon ayhan akuon ini sang isa nga ginsumbong, kag matigayon ang pag-uliay. Daw ano nga pagpakamaayo kon subong sina! Kon may pag-ako, sarang maatubang sang duha ka gulang ini nga butang sing dugang pa suno sa mga prinsipio sang Kasulatan.

Kon indi mapamatud-an ang panumbungon, dapat ipaathag sang mga gulang sa nagasumbong nga indi na kinahanglan ang hudisyal nga paagi. Kag padayon nga tamdon sang kongregasyon ang ginsumbong subong wala sing sala. Ang Biblia nagasiling nga kinahanglan ang duha ukon tatlo ka saksi antes himuon ang isa ka hudisyal nga aksion. (2 Corinto 13:​1; 1 Timoteo 5:19) Bisan pa kon kapin sa isa ka tawo ang “nakadumdom” nga gin-abusuhan sila sang pareho nga indibiduwal, ining mga paghanduraw indi gid maathag nga basihan sang hudisyal nga mga desisyon kon wala sing dugang nagasakdag nga pamatuod. Wala ini nagakahulugan nga inang “mga memorya” ginatamod nga butig (ukon ginatamod ini nga matuod). Apang dapat sundon ang mga prinsipio sa Biblia sa paghimo sing hudisyal nga desisyon.

Apang ano, kon ang isa nga ginasumbong​—⁠bisan pa nagapanghiwala sang iya nabuhat nga ­sala⁠—​matuod gid nga nakasala? “Indi bala sia masilutan”? Indi gid! Ang iya kasal-anan ukon pagkainosente sarang matugyan sa mga kamot ni Jehova. “Ang mga sala sang iban nga mga tawo dayag, nga nagapadulong sa paghukom, apang ang mga sala sang iban magapakita sa ulihi.” (1 Timoteo 5:​24; Roma 12:​19; 14:12) Ang tulun-an sang Hulubaton nagasiling: “Ang paglaum sang mga matarong kasadyahan, apang ang paghulat sang malauton mawala.” Kon ang malaut nga tawo mapatay, ang iya ginapaabot mawala.” (Hulubaton 10:​28; 11:7) Sa ulihi, si Jehova nga Dios kag si Cristo Jesus magapatuman sing walay katapusan nga paghukom suno sa katarungan.​—⁠1 Corinto 4:⁠5.

Pagpamatok sa Yawa

Kon ang dedikado nga mga tawo nagabatas sang daku nga kasakit sa pisikal kag sa emosyon, daw ano nga pamatuod ini sang ila nasulod nga kusog kag gugma sa Dios! Kag daw ano nga pamatuod sa kusog sang espiritu ni Jehova sa pagsakdag sa ila!​—⁠Ipaanggid ang 2 Corinto 4:⁠7.

Naaplikar sa ila ang mga pinamulong ni Pedro: “Sumpunga si [Satanas], nga nagapangalig-on sa inyo pagtuo.” (1 Pedro 5:9) Ang paghimo sing amo mahimo nga indi mahapos. Kon kaisa, mahimo nga mabudlay ang paghunahuna sing maayo kag makatarunganon. Apang indi maluyahan sing buot! Sa dili madugay, ang Yawa kag ang iya malimbungon nga mga paagi madula na. Sa pagkamatuod, ginapaabot naton ang tion nga “ang Dios mismo . . . magapahid sang tagsa ka luha sa ila mga mata, kag wala na sing kamatayon, ukon kalisod ukon paghibi ukon kasakit pa. Ang nahaunang mga butang nagtaliwan.”​—⁠Bugna 21:​3, 4.

[Mga footnote]