Kon ang Tradisyon Nagasumpakil sa Kamatuoran

KATALAGMAN​—⁠TUBIG WALA GINAINOM. Mahimo nga naanad na kita sa sining mga paandam. Sa madamo nga mga duog nagahalong gid ang mga tawo sa ila ginainom bangod nahibaluan nila nga ang iban nga tubig nahiluan sang mga kemikal. Subong resulta sining polusyon, siling sang isa ka pagtuon, sa baylo nga mangin “manugsakdag kag manug-amlig sang kabuhi,” ang tubig mahimo mangin “manugpaliton sing mga balatian kag . . . sing kemikal nga mga higko.”​—⁠Water Pollution.

Pagdagta sa Tubig sang Kamatuoran

Ang mga tradisyon nga nagasumpakil sa kamatuoran daw kaangay sang nadagtaan nga tubig. Mahimo nga kita walay hinalung-ong nga nagapanguyapot sa mga tradisyon​—⁠impormasyon, mga opinyon, mga pagtuluuhan, ukon mga kinabatasan nga ginpaliton halin sa isa ka kaliwatan padulong sa masunod​—⁠nga, sa katunayan, nahigkuan sang butig, nagapatalang nga mga ideya kag mga pilosopiya. Kaangay gid sang mahigko nga tubig, mahimo nga magatuga ini sing tuman ka daku nga halit​—⁠espirituwal nga halit.

Bisan pa kon ginabatyag naton nga ang aton tradisyunal relihioso nga mga pagtuluuhan napasad sa Biblia, dapat kita tanan maghinguyang sing tion nga usisaon ini sing mahalungon. Dumduma, sang si Martin Lu­ther nanguyapot sa tradisyunal nga pagtuluuhan sang iya adlaw kag ginpakamalaut si Copernicus, nagpati sia nga ginasakdag sia sang Biblia. Apang, wala pagsunda ni Lu­ther ang maayong huwaran sang dumaan nga mga taga-Berea nga nangin ‘dungganon sing panghunahuna sa pag-usisa sing mahalungon sang Kasulatan kon bala matuod ining mga butang.’​—⁠Binuhatan 17:​10, 11.

Hunahunaa ang halit nga natabo sa pila ka Judiyo sang adlaw ni Jesus bangod sang tradisyunal nga mga pagtuluuhan. Hanuot sila nga nagpati nga matuod gid ang ila mga tradisyon. Sang magprotesta sila nga wala pagtumana sang mga disipulo ni Jesus ang mga tradisyon, ginhangkat sila ni Jesus paagi sa pamangkot: “Ngaa ginalalis man ninyo ang sugo sang Dios bangod sang inyo tradisyon?” (Mateo 15:​1-3) Ano ang nangin problema? Ginpakita ini ni Jesus sang ginbalikwat niya ang mga pulong ni manalagna Isaias: “Walay pulos ang pagsimba nila [sa Dios], bangod ginatudlo nila ang mga sugo sang mga tawo subong mga doktrina.”​—⁠Mateo 15:9; Isaias 29:⁠13.

Huo, sa baylo sang mga kamatuoran halin sa Dios, gintal-us nila ang mga ideya halin sa mga tawo ukon, malain pa, halin sa mga demonyo. Halimbawa, ang Insight on the Scriptures, Tomo 1, pahina 506, nagapaathag: “Ang mga Fariseo sadto nagtudlo nga sa tion nga ideklarar sang isa ka tawo ang iya mga pagkabutang subong ‘korban,’ ukon isa ka dulot nga nadedikar sa Dios, indi niya magamit ini sa pagbulig sa iya mga ginikanan, daw ano man sila kaimol, bisan pa sarang niya magamit ining mga pagkabutang samtang buhi pa sia kon luyag niya.” Ang tawhanon nga kaalam nga naghigko sa tubig sang kamatuoran may malain nga mga epekto sa mga Judiyo sa espirituwal. Ginsikway pa gani sang kalabanan ang ila madugay na ginahulat nga Mesias.

Ginadugangan Pa sang Cristiandad ang Polusyon

Kaanggid nga espirituwal nga halit ang nahimo sa tapos mapatay si Jesus. Madamo sang nagapangangkon nga mga sumulunod niya ang nagliso sa pinalatunlaton nga tradisyon subong awtoridad para sa bag-o nga mga panudlo. Suno sa Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, nanday Mc­Clintock kag ­Strong, ang iban sang ginatawag nga mga Cristiano nagpati nga ining tradisyon amo ang “instruksion nga nabaton gikan sa baba sang mga apostoles sang unang Cristianong mga simbahan, ginpaliton gikan sa dag-on sang mga apostol, kag natipigan nga putli tubtob sang ila panahon.”​—⁠Italiko amon.

Sa kamatuoran madamo sining mga tradisyon ang diputli, sayop nga mga ideya. Subong ginapaathag sang Cyclopedia, ining bag-ong mga pilosopiya “indi lamang tuhay sa iban nga mga tradisyon, kundi sa mga sinulatan gid sang mga apostoles nga matigayon nila.” Wala gid ini ginapaabot. Ginpaandaman ni apostol Pablo ang mga Cristiano: “Andam kamo: basi may magbiktima sa inyo paagi sa pilosopiya kag walay pulos nga daya suno sa tradisyon sang mga tawo, suno sa nahauna gid nga pagtulun-an sang kalibutan kag indi suno kay Cristo.”​—⁠Colosas 2:⁠8.

Sa karon man, madamong tradisyunal nga mga pagtuluuhan ang ‘tuhay sa mga sinulatan gid sang mga apostoles.’ Ginhiluan sang Cristiandad ang tubig sang kamatuoran sing madamo nga ideya nga gin-inspirar sang mga demonyo, subong sang Trinidad, kalayuhon nga impierno, pagkadimamalatyon sang tawhanon nga kalag, nasyonalismo, kag idolatriya.a (1 Timoteo 4:​1-3) Ginapamatud-an sang maragtas ang espirituwal nga balatian nga nagdapo sa mga tawo nga nabiktima sang demonyohanon nga mga panudlo nga nangin tradisyunal nga mga panudlo sang Cristiandad.​—⁠Ipaanggid ang Isaias 1:​4-7.

Sa katunayan, ining paghigko sa kamatuoran nagapadayon halin pa sa ginsuguran sang tawo. Ginapadayon gihapon ni Satanas ang ginsugdan niya sa Eden nga proseso sang paghilo sing mga kabutigan kag daya sa hunahuna sang katawhan. (Juan 8:44; 2 Corinto 11:⁠3) Samtang nagalapta ang tawhanon nga pamilya sa bug-os nga duta pagkatapos sang Anaw sang adlaw ni Noe, nangin mga biktima ang katawhan sang tanan nga kultura sang hungod nga paghilo sa talaguan sang tawhanon nga ihibalo sing gin-inspirar sang demonyo nga mga pilosopiya kag mga ideya.

Mga Epekto sang Espirituwal nga Polusyon

Ano nga halit ang mahimo ibunga sining espirituwal nga higko? Mapaanggid naton ini sa mga epekto sang mahigko nga tubig sa aton pisikal nga panglawas. Ang isa ka awtoridad nagsiling: “Mga 200 milyones ka tawo ang mga biktima sang schis­to­so­mia­sis (bil­har­zia) [­snail fe­ver, nga nagadul-ong sa anemia, pagkahilas, malain nga panglawas sa kabilugan, kag sa kamatayon pa gani], bangod sang mahigko nga tubig sa panit. Lima ka gatos ka milyon ka tawo ang may tra­cho­ma, isa sang una nga mga kabangdanan sang pagkabulag, bangod sang mahigko nga tubig nga inugpaligo. . . . Mga duha ka bilyon ka katapo sang tawhanon nga espesyi ang wala sing matinlo nga tubig nga mainom.” (Our Country, the Planet) Minilyon ka tawo ang nagluya, nabulag, kag napatay pa gani sa espirituwal nga paagi subong resulta sang pagsunod sa mga tradisyon nga nadagtaan sing butig, demonyohanon nga mga panudlo.​—⁠1 Corinto 10:​20, 21; 2 Corinto 4:​3, 4.

Madamo, halimbawa, ang ginalibugan ukon nabulag tuhoy sa kaangtanan ni Jesucristo kag sang iya Amay, si Jehova nga Dios. Nangin kinabatasan sa tunga sang mga nagapangangkon nga mga Cristiano nga dulaon ang balaan nga ngalan sang Dios, nga Jehova, gikan sa Cristianong Griegong Kasulatan. Si ­George How­ard nagsiling sa Journal of Biblical Literature: “Ining pagkuha sa Tetragram[maton], sa amon opinyon, nagtuga sing kagumon sa hunahuna sang unang Gentil nga mga Cristiano nahanungod sa kaangtanan sang ‘Ginuong Dios’ kag ni ‘Ginuong Cristo.’ ”

Hunahunaa man ang kagumon, disparatis, kag kahadlok nga ginbunga sang dimakasulatanhon nga tradisyon nga ang tawhanon nga kalag dimamalatyon. (Ipaanggid ang Manugwali 9:5; Ezequiel 18:⁠4.) Pila ka tawo ang naulipon sa pagsimba sa katigulangan ukon nagakabuhi nga may kahadlok pirme nga ang mga patay magabalik sa paghalit sa ila? Ining pagtuluuhan nagtiklod pa gani sa mga tawo nga patyon ang ila kaugalingon kag ang iban pa.

Madamo nga Hapones ang nagapati nga kon mapatay sila ang ila nagtaliwan nga mga espiritu magakitaay sa pihak nga kalibutan. Busa, ang iban nga mga ginikanan nga nagahikog nagahunahuna nga maayo gid kon patyon man nila ang ila mga anak. Ang An English Dictionary of Japanese Ways of Thinking nagapaathag: “Sa Japan ang paghikog wala ginapakamalaut sa tanan nga tion, kundi masami ginakabig subong isa ka kalahamut-an nga paagi sa pagpangayo sing pasaylo sa daku nga sayop nga nahimo sang isa . . . Bisan gani ang mga paghikog sang bug-os nga pamilya mahimo gid ireport sa mahinuklugon nga mga pulong.”

Tilawi ang mga Tradisyon

Bangod sang mga katalagman nga nadalahig sa bulag nga pagsunudsunod sa tradisyunal nga mga pagtuluuhan kag mga kinabatasan, ano ang dapat naton himuon? Sa talipuspusan sang unang siglo, ginhatag ni apostol Juan ining laygay sa iya mga masigka-Cristiano: “Mga hinigugma, dili ninyo pagtuuhi ang tanan nga inspirado nga ekspresyon, kundi tilawi ang inspirado nga mga ekspresyon [subong sang pagtilaw ninyo sa katinlo sang tubig] agod tan-awon kon bala naghalin ini sa Dios, bangod madamong dimatuod nga mga manalagna ang naglapnag sa kalibutan.” (1 Juan 4:1; tan-awa man ang 1 Tesalonica 5:21.) Paano mo mahibaluan kon bala makahalalit ang isa ka tradisyon? Nagakinahanglan ikaw sing isa ka sahi sang awtoridad, isa ka talaksan sang pagkaputli, agod tilawan ang imo ginatuuhan.

Ang Biblia amo sina nga awtoridad. Si Jesucristo nagsiling: “Pakabalaana sila paagi sa kamatuoran; ang imo pulong kamatuoran.” (Juan 17:17) Nagsiling man sia: “Ang takna nagaabot, kag karon amo na, nga ang matuod nga mga manugsimba magasimba sa Amay sa espiritu kag kamatuoran.” (Juan 4:23) Paagi sa paggamit sang inspirado nga Pulong sang Dios, matigayon mo ang putli nga tubig sang kamatuoran sa baylo sang mahigko nga tubig sang tawhanon kag demonyohanon nga pilosopiya.​—⁠Juan 8:​31, 32; 2 Timoteo 3:⁠16.

Dumduma, bisan ang diutay gid lang nga mga higko mahimo magbunga sing malaut nga mga resulta. Kon kaisa mga tinuig pa antes makita ang mga epekto. “Ang mahigko nga tubig,” siling ni Shri­dath ­Ramphal, anay presidente sang ­World Con­ser­va­tion ­Union, “amo ang nangin labing makatalagam nga manugpatay sa bug-os nga kalibutan. Sa dimagkubos duha ka pulog-lima ka libo ka tawo ang nagakapatay kada adlaw bangod sa paggamit sini.” Mas makatalagam ang nadagtaan nga mga tradisyon sa espirituwal nga paagi.

May kaisog ka bala sa pagpanginpalos gikan sa tradisyunal nga mga pagtuluuhan nga ayhan tinuig mo na nga ginasunod kon mapamatud-an nga nagasumpakil ini sa kamatuoran? Pamatii ang mga paandam. Amligi ang imo kaugalingon kag ang imo pamilya paagi sa pagpat-od nga ang inyo mga tradisyon nagahisanto sa putli nga Pulong sang kamatuoran sang Dios.​—⁠Salmo 19:​8-11; Hulubaton 14:15; Binuhatan 17:⁠11.

[Footnote]

[Retrato sa pahina 7]

Ang Pulong sang kamatuoran sang Dios daw subong sang isa ka suba sang putli, matinlo nga tubig