Paano Mo Ginatamod ang Sala?
“WALA sing sala sa imo, wala sing kapiutan sa imo; ikaw ang tuburan sang tanan nga gahom.” Amo sini ang paathag sang bantog nga Hindu nga pilosopo nga si Vivekananda sa isa ka dinalan gikan sa balaan nga libro sang mga Hindu, ang Bhagavad Gita. Nagasambit sang Vedanta, sia nagsiling: “Ang pinakadaku nga sala amo ang magsiling nga ikaw mahuyang, nga ikaw makasasala.”a
Apang, matuod bala nga ang tawo wala sing sala? Kag kon may yara gid man, ano ang ginapanubli sang isa sa pagkabun-ag? “Ang pisikal nga mga kinaiya [lamang] ang ginapat-od sang pinanubli,” siling ni Nikhilananda, isa ka Hindu nga manunudlo. Ang iban nga mga kinaiya ginapat-od paagi sa “mga ginhimo [sang isa] sa nagligad nga mga pagkabuhi.” Suno kay Vivekananda, “ikaw ang nagabuhat sang imo kapalaran.” Ang Hinduismo wala nagatudlo tuhoy sa pinanubli nga sala.
Ang ideya tuhoy sa pinanubli nga sala indi man makita sa tunga sang mga Zoroastriano, Shintoista, Confucianista, kag Budhista. Bisan sa Judeo-Cristiano nga mga relihion, nga kinaandan na nga nagatudlo sing doktrina tuhoy sa pinanubli nga sala, ang panimuot tuhoy sa sala nagabalhin. Nagadamo nga tawo karon ang wala nagakabig sang ila kaugalingon subong makasasala.
“Ang modernong pagpati wala nagapalig-on sang moral nga pagbasol; sing partikular, wala ini nagapalig-on sang pagbasol sa kaugalingon,” siling sang teologo nga si Cornelius Plantinga, Jr. Sa bisan paano ang mga simbahan sang Cristiandad balasulon man bangod sang pagpakadiutay sini sa pagkaserioso sang sala. “Indi magkadto sa simbahan kon luyag mo makabati tuhoy sa sala,” siling sang isa ka kapelyan sa Duke University. Kag suno kay Plantinga, ang iban nga mga simbahan kinaandan na nga nagahambal tuhoy sa sala may kaangtanan lamang sa sosyal nga mga butang.
Matuod, ang mga kailo karon sa katilingban madamo. Ang kasingki, krimen, inaway, pinuyas sang mga tribo, abuso sa droga, pagkadibunayag, pagpigos, kag kapintas sa kabataan lapnag. Sa katunayan, ang ika-20 nga siglo ginatawag nga isa sang labing madugo nga mga siglo nga nakilal-an sang katawhan. Idugang sa sini ang kasakit kag pag-antos nga resulta sang balatian, katigulangon, kag kamatayon. Sin-o ang wala nagahandum nga mahilway gikan sa dalagku nga mga problema sa kalibutan karon?
Ano, nian, ang imo pagtamod sa sala? Ang sala bala pinanubli? Maeksperiensiahan gid bala naton ang kahilwayan gikan sa sala kag pag-antos? Ang masunod nga artikulo magahinun-anon sining mga pamangkot.
[Footnote]
a Ang Vedanta nga pilosopiya napasad sa Upanishads, nga mabasa sa katapusan sang Hindu nga mga kasulatan, ang Vedas.