Isa ka Leksion kon Paano Lubaron ang mga Problema

PILA ka tawo lamang ang kinahanglan nga maglandas sang tanan nga problema nga naagihan ni Job. Sa sulod sang malip-ot nga tion, nahanusbo sia bangod sang pagkadula sang iya manggad kag palangabuhian, sang malisod nga kamatayon sang tanan niya nga mga kabataan, kag sang ulihi sang tuman kasakit nga balatian. Gingamo sang mga abyan kag mga himata, ginlaygayan sia sang iya asawa nga ‘pakamalauton ang Dios kag mapatay!’​—⁠Job 2:​9; 19:​13, 14.

Apang, si Job isa ka pinasahi nga ginhalinan sang pagpalig-on kay bisan sin-o nga nagaeks­periensia sing kaanggid nga mga pagtilaw. Ang positibo nga resulta sang iya pagtilaw nagapakita nga ang pagbatas sa atubang sang kapipit-an nagapahalipay sang tagipusuon ni Jehova, kon ginapahulag kita sang matuod nga diosnon nga debosyon sa baylo sang makagod nga interes.​—⁠Job, kapitulo 1, 2; 42:​10-17; Hulubaton 27:⁠11.

Ining kasaysayan sang Biblia nagaunod man sang hamili nga mga leksion kon paano lubaron ang mga problema. Nagahatag ini sing talalupangdon nga mga halimbawa kon paano ang isa nga nagaatubang sing mga pagtilaw dapat​—⁠kag indi dapat⁠—​laygayan. Dugang pa, ang eksperiensia mismo ni Job makabulig sa aton sa paghulag sa balanse nga paagi kon masapwan naton ang aton kaugalingon nga ginasalakay sang dimaayo nga mga kahimtangan.

Isa ka Leksion sang Negatibo nga Paglaygay

Ang ekspresyon nga “manuglugpay ni Job” nangin kaanggid sang isa ka tawo nga, sa baylo nga magsimpatiya sa tion sang kalisud, labi nga ginapabudlay ang kahimtangan. Apang walay sapayan sang reputasyon nga natigayon sing nagakabagay sang tatlo ka abyan ni Job, indi kita dapat maghaumhaum nga ang ila mga motibo malain sing bug-os. Sa pila ka kasangkaron ayhan luyag nila buligan si Job, nahisuno sa ila sayop nga mga pagtamod. Ngaa napaslawan sila? Paano sila nangin mga instrumento ni Satanas, nga determinado sa pagbugto sa integridad ni Job?

Ti, ginpasad nila halos ang tanan nila nga laygay sa dihusto nga paghaumhaum: nga ang pag-antos nagaabot lamang sa mga nagapakasala. Sa iya una nga paghambal, si Elifaz nagsiling: “Sin-o bala ang nawala nga wala sing sala? Kag sin-o bala ang mga matarong nga ginapapas? Suno sa nakita ko, sila nga nagaarado sing kalautan kag nagasab-ug sing kagamo nagaani sini.” (Job 4:​7, 8) Si Elifaz nagpati sing sayop nga ang mga wala sing kasal-anan hilway sa kalamidad. Nangatarungan sia nga sanglit naagom ni Job ang tuman kadamo nga problema kag daku katama nga pag-antos, mahimo nga nakasala sia sa Dios.⁠a Sanday Bildad kag Zofar nag-insister man nga hinulsulan ni Job ang iya mga sala.​—⁠Job 8:​5, 6; 11:​13-15.

Dugang pa nga ginpahanusbo si Job sang iya tatlo ka abyan bangod sang pagpabutyag nila sang ila personal nga mga ideya sa baylo sang diosnon nga kaalam. Nagsiling pa gani si Elifaz nga ‘ang Dios wala nagasalig sa iya alagad’ kag indi importante kay Jehova kon bala si Job matarong ukon indi. (Job 4:18; 22:​2, 3) Mabudlay hunahunaon ang mas makapaluya sing buot​—⁠ukon mas binutig⁠—​nga komento sangsa sina! Dimakapakibot nga ginsaway sang ulihi ni Jehova si Elifaz kag ang iya mga kaupdanan tungod sini nga pasipala. “Wala kamo makapamulong nahanungod sa akon sang butang nga matarong,” siling niya. (Job 42:⁠7) Apang ang labing makahalalit nga pinamulong magaabot pa.

Si Elifaz nagsobra pa sang ulihi sang naghimo sia sing direkta nga mga panumbungon. Sanglit indi niya mapaako si Job nga nakasala sia, naghimuhimo sia sing sala nga ginhaumhaum niya nga ginhimo ni Job. “Indi bala daku ang imo pagkamalaut, kag wala sing katapusan ang imo mga kalautan?” pamangkot ni Elifaz. “Kay ikaw nakakuha sing mga inugpalig-on sa imo utod sa walay ano, kag ginhublasan ang mga hubo sang ila mga panapton. Wala ka makahatag sa mga lapyo sing tubig nga ilimnon, kag ginpunggan mo ang kalan-on gikan sa gutom.” (Job 22:​5-7) Ining mga panumbungon wala gid sing kamatuoran. Ginlaragway mismo ni Jehova si Job subong isa ka tawo nga “disalawayon kag matarong.”​—⁠Job 1:⁠8.

Ano ang reaksion ni Job sa sining mga pagsalakay sa iya personal nga integridad? Sing halangpunon, nagbatyag sia sing kapait kag kapung-aw tungod sini apang mas determinado sangsa nagligad nga pamatud-an nga ining mga panumbungon indi matuod. Sa katunayan, nadala gid sia sa pagbindikar sang iya kaugalingon nga, sa isa ka paagi, ginbasol niya si Jehova bangod sang iya nadangtan. (Job 6:4; 9:​16-18; 16:​11, 12) Ang matuod nga mga hulusayon nga nadalahig napasapayanan, kag ang paghambalanay nangin isa ka walay pulos nga binais nahanungod sa kon bala si Job matarong nga tawo ukon indi. Anong mga leksion ang matun-an sang mga Cristiano gikan sa sining makahalalit nga tion sang paglaygay?

1. Ang mahigugmaon nga Cristiano wala nagahaumhaum sa umpisa nga ang mga problema sang isa ka utod kaugalingon niya nga sala. Ang matigdas nga pagmulay sa nagligad nga mga kasaypanan​—⁠matuod man ukon indi⁠—​makapaluya gid sa buot sang isa ka tawo nga nagapanikasog nga magpakabakod. Ang napung-awan nga kalag dapat ‘lugpayan’ sa baylo nga akigan. (1 Tesalonica 5:14) Luyag ni Jehova ang mga manugtatap nga mangin “palalipdan sa hangin,” indi “nagatuga-gamo nga mga manuglugpay” kaangay nanday Elifaz, Bildad, kag Zofar.​—⁠Isaias 32:2; Job 16:⁠2.

2. Indi gid kita dapat manumbong kon wala sing maathag nga ebidensia. Ang batibati ukon haumhaum​—⁠kaangay sadtong kay Elifaz⁠—​indi maayo nga sadsaran para sa paghatag sing sabdong. Kon ang isa ka gulang, halimbawa, magasumbong sing sayop, mahimo niya madula ang kredibilidad kag makatuga sing emosyonal nga kahuol. Ano ang ginbatyag ni Job sa pagpamati sa sadtong makapatalang nga laygay? Ginpaupok niya ang iya kalisang sa mamulayon nga pagtu-aw: “O daw ano nga pagbulig mo sa iya nga wala sing gahom!” (Job 26:⁠2) Ang nabalaka nga manugtatap ‘magabayaw sang nagapalamuypoy nga mga kamot,” indi magapalala sang problema.​—⁠Hebreo 12:⁠12.

3. Ang laygay dapat ipasad sa Pulong sang Dios, indi sa personal nga mga ideya. Ang mga argumento sang mga abyan ni Job indi husto kag makahalalit. Sa baylo nga magsuod si Job kay Jehova, ginpahunahuna nila sia nga may kal-ang nga nagahamulag sa iya gikan sa iya langitnon nga Amay. (Job 19:​2, 6, 8) Ang lantip nga paggamit sang Biblia, sa pihak nga bahin, makatadlong sang mga butang, makapapagsik sa iban, kag makahatag sing tunay nga lugpay.​—⁠Lucas 24:32; Roma 15:4; 2 Timoteo 3:16; 4:⁠2.

Samtang ang tulun-an ni Job nagabulig sa mga Cristiano sa pagtalupangod sa pila ka mga siod, nagahatag man ini sing mapuslanon nga leksion kon paano maghatag sing epektibo nga laygay.

Kon Paano Maghatag sing Laygay

Ang laygay ni Elihu tuhay gid gikan sa laygay sang tatlo ka abyan ni Job, sa kaundan kag sa paagi nga nakig-angot si Elihu kay Job. Gingamit niya ang ngalan ni Job kag nakighambal sa iya subong isa ka abyan, indi subong hukom ni Job. “Apang, karon, O Job, pamatii ang akon hambal, kag pamatii ang akon tanan nga pulong. Yari karon! Ako kaangay sa imo sa atubangan sang Dios; ako man ginhimo gikan sa lunang.” (Job 33:​1, 6) Si Elihu maabtik man sa paghatag sing komendasyon kay Job bangod sang iya matarong nga dalanon. “Nalipay ako sa imo pagkamatarong,” pasalig niya kay Job. (Job 33:32) Luwas sa sining malulo nga paagi sang paglaygay, si Elihu madinalag-on sa iban nga mga rason.

Bangod mapailubon nga naghulat tubtob makatapos sa paghambal ang iban, nahangpan sing maayo ni Elihu ang butang nga ginabaisan antes naghatag sing laygay. Isiling ta abi nga si Job matarong nga tawo, silutan bala sia ni Jehova? “Malayo sa matuod nga Dios nga maghimo sia sing pagkamalaut, kag sa Labing Gamhanan nga maghimo sia sing kalautan!” pagtu-aw ni Elihu. “Wala niya ginapabulag ang iya mga mata sa matarong.”​—⁠Job 34:10; 36:⁠7.

Ang pagkamatarong bala ni Job amo gid ang panguna nga balaisan? Ginganyat ni Elihu ang igtalupangod ni Job sa ditimbang nga pagtamod. “Nagasiling ka, ‘Ang akon pagkamatarong labi pa sa iya sang Dios,’ ” paathag niya. “Tulok ka sa mga langit kag tan-awa, kag tuluka ang mga panganud, nga sila sa pagkamatuod mataas pa sa imo.” (Job 35:​2, 5) Kon paano ang mga panganod mataas pa sa aton, ang mga dalanon ni Jehova mataas pa sa aton mga dalanon. Wala kita sa kahimtangan nga hukman ang iya paagi sa paghimo sang mga butang. “Busa nagakahadlok sa iya ang mga tawo. Wala sia nagapasulabi sa bisan kay sin-o nga maalam sa tagipusuon,” hinakop ni Elihu.​—⁠Job 37:24; Isaias 55:⁠9.

Ang maligdong nga laygay ni Elihu naghanda kay Job sa pagbaton sing dugang nga instruksion gikan kay Jehova mismo. Sa katunayan, may talalupangdon nga pagkaanggid sa ulot sang pagrepaso ni Elihu sa “makatilingala nga mga binuhatan sang Dios,” sa kapitulo 37, kag sa mga pinamulong mismo ni Jehova kay Job, nga narekord sa mga kapitulo 38 tubtob 41. Sing maathag, gintan-aw ni Elihu ang mga natabo gikan sa pagtamod ni Jehova. (Job 37:14) Paano mailog sang mga Cristiano ang maayo nga halimbawa ni Elihu?

Kaangay ni Elihu, luyag ilabi na sang mga manugtatap nga mangin mahinuklugon kag malulo, nagadumdom nga sila man dihimpit. Maayo para sa ila nga mamati sing maayo agod mahibaluan ang mga katunayan kag mahangpan ang mga problema antes maghatag sing laygay. (Hulubaton 18:13) Dugang pa, paagi sa paggamit sa Biblia kag sa Makasulatanhon nga mga publikasyon, mapat-od nila nga ang pagtamod ni Jehova nagapangibabaw.​—⁠Roma 3:⁠4.

Luwas sa paghatag sining praktikal nga mga leksion para sa mga gulang, ang tulun-an ni Job nagatudlo sa aton kon paano lubaron ang mga problema sa timbang nga paagi.

Kon Paano Indi Magbalos sa Dimaayo nga mga Kahimtangan

Nahanusbo bangod sang iya pag-antos kag naluyahan bangod sang iya butig nga mga manuglugpay, si Job nagkalisod kag napung-awan. “Mawala ang adlaw nga akon ginpakatawhan . . . Ang akon kalag ginatak-an sang akon kabuhi,” panghayhay niya. (Job 3:3; 10:⁠1) Wala nakahibalo nga si Satanas amo ang salaon, ginhaumhaum niya nga ang Dios ang nagpahanabo sang iya mga kalamidad. Daw indi makatarunganon nga sia​—⁠isa ka tawo nga matarong⁠—​dapat mag-antos. (Job 23:​10, 11; 27:2; 30:​20, 21) Ini nga panimuot nagbulag kay Job sa iban nga mga rason kag nagdul-ong sa iya sa pagmulay sa mga pagpakig-angot sang Dios sa katawhan. Si Jehova namangkot: “Walaon mo bala bisan ang akon katarungan? Tagudilian mo bala ako agod nga mapakamatarong ka?”​—⁠Job 40:⁠8.

Ayhan ang aton gilayon nga reaksion kon nagaatubang sing kalamidad amo ang magbatyag nga nabiktima, subong sang daw ginbatyag ni Job. Ang kinaandan nga sabat amo ang mamangkot, ‘Ngaa ako pa? Ngaa ang iban​—⁠nga malain pa sangsa akon⁠—​nagaagom sing kabuhi nga daw hilway sa mga problema?’ Negatibo ini nga mga panghunahuna nga sarang mabatuan paagi sa pagpamalandong sa Pulong sang Dios.

Indi kaangay ni Job, yara kita sa kahimtangan nga mahangpan ang daku pa nga hulusayon nga nadalahig. Nakahibalo kita nga si Satanas “nagangurob nga leon nga nagaluyong, nga nagapangita sang iya tulukbon.” (1 Pedro 5:⁠8) Subong sang ginapakita sang tulun-an ni Job, ang Yawa nalipay sa pagbugto sang aton integridad paagi sa paghatag sa aton sing mga problema. Determinado sia nga pamatud-an ang iya pangangkon nga mga Saksi kita ni Jehova kon maayo lamang ang kahimtangan. (Job 1:​9-11; 2:​3-5) May kaisog bala kita sa pagsakdag sa soberanya ni Jehova kag sa amo pamatud-an ang Yawa nga butigon?

Ang halimbawa ni Jesus, kag sang dimaisip nga iban pa nga matutom nga mga alagad ni Jehova, nagapakita nga ang pila ka dagway sang pag-antos halos dimalikawan sa sining sistema sang mga butang. Si Jesus nagsiling nga ang iya mga disipulo dapat mangin handa sa ‘pagpas-an sang ila usok sang pag-antos’ kon luyag nila nga sundon sia. (Lucas 9:23) Ang aton personal nga “usok sang pag-antos” mahimo nga isa ukon kapin pa ka kalamidad nga ginbatas ni Job​—⁠balatian, pagkapatay sang isa ka hinigugma, kapung-aw, kapigaduhon, ukon pagpamatok sang mga ditumuluo. Ano man nga sahi sang problema ang mahimo nga ginaatubang naton, may yara positibo nga bahin sa problema. Matamod naton ang aton kahimtangan subong isa ka kahigayunan sa pagpakita sang aton pagbatas kag dimationg nga pagkatutom kay Jehova.​—⁠Santiago 1:​2, 3.

Amo ina ang nangin reaksion sang mga apostoles ni Jesus. Sa gilayon pagkatapos sang Pentecostes ginbunal sila bangod sang pagbantala nahanungod kay Jesus. Sa baylo nga magluya ang buot, naglakat sila nga “nagakalipay.” Nagkasadya sila, indi bangod sang pag-antos mismo, kundi bangod “naisipan sila nga takus sa pag-antos sing kahuluy-an tungod sa ngalan [ni Cristo].”​—⁠Binuhatan 5:​40, 41.

Sa pagkamatuod, indi tanan nga mga problema naton nag-abot sa aton subong resulta sang pag-alagad kay Jehova. Ang aton mga problema mahimo nga ginhimo naton mismo​—⁠sa dimagkubos sa pila ka kasangkaron. Ukon ayhan, bisan pa indi naton sala, ang problema nag-apektar sang aton espirituwal nga pagkatimbang. Ano man ang kahimtangan, ang mapainubuson nga panimuot kaangay ni Job ­magabulig sa aton sa paghantop kon diin may mga kasaypanan nga nahimo. Ginbaton ni Job kay Jehova: “Namitlang ko ang wala ko mahangpi.” (Job 42:⁠3) Ang isa nga nagabaton sang iya mga kasaypanan sa sining paagi mahimo gid nga magalikaw sang kaanggid nga mga problema sa palaabuton. Subong sang ginasiling sang hulubaton, “ang mahalungon nga tawo nakakita sang malaut kag nagapanago sia.”​—⁠Hulubaton 22:⁠3.

Sing labi ka importante, ang tulun-an ni Job nagapahanumdom sa aton nga ang aton mga problema umalagi lamang. Ang Biblia nagasiling: “Ginatawag naton nga malipayon ang mga nagapakalig-on. Nabatian ninyo ang pagkalig-on ni Job kag nakita ninyo ang katuyuan ni Jehova, kon daw ano ka mainawaon kag maluluy-on si Jehova.” (Santiago 5:11) Makapat-od kita nga padyaan man ni Jehova ang katutom sang iya mga alagad karon.

Ginapaabot man naton ang tion nga ang tanan nga sahi sang mga problema​—⁠“ang nahaunang mga butang”⁠—​nagtaliwan. (Bugna 21:⁠4) Tubtob magapamanagbanag yadto nga adlaw, ang tulun-an ni Job mangin isa ka hamili nga panuytoy nga magabulig sa aton sa paglubad sang mga problema nga may kaalam kag kusog.

[Footnote]

[Retrato sa pahina 28]

“Tuluka ang mga panganud, nga sila sa pagkamatuod mataas pa sa imo.” Busa ginbuligan ni Elihu si Job sa paghangop nga ang mga dalanon sang Dios mas mataas sangsa mga dalanon sang tawo