Taunimanima bona Animal Edia Huanai Maino Karana Idia Koua Gaudia
Maragidia ese unai magasin vairanai ia noho laulauna bamona gaudia idia moalelaia bada. Nega momo, unai bamona laulau ese taunimanima badadia danu idia hamoalea.
Dahaka dainai taunimanima be unai bamona? Maino momokanina taunimanima bona animal, dagedage gaudia danu, edia huanai be natu maragidia idia nihilaia gauna ta sibona, a? Eiava do ia vara momokani?
Taunimanima ese Unai Maino Idia Koua
Unai maino dalana ia koua gauna badana ta be taunimanima. Idau negai aonega herevana ta ia gwau: “Taunimanima haida ese taunimanima idia biagudia bona idia hahisidia.” (Kohelete 8:9) Lagani momo lalonai taunimanima idia kara dika heheni, bona unai hegeregerena, animal idia kara dika henidia danu.
Haheitalai ta be inai: Idau negai Roma hanuana lalonai, uda boromadia momo idia abia bona idia doridia steidiam dekenai tuari gadara idia karaia totona. Haida idia gwau lagani 106 C.E. lalonai, Roma pavapavana Trajan ese gadara badadia haida ia karaia, bona unai negai tuari tataudia 10,000 bona animal 11,000 idia hamasea, raraia taudia, idia ura dikadika rara bubua karana idia itaia taudia, idia hamoalea totona.
Momokani, hari inai negai unai bamona moale karadia idia karaia lasi. To idia boio vadaeni animal besedia bona kahirakahira do idia boio gaudia edia namba idia bada daekau. Unai amo ia hedinarai taunimanima ese uda animal idia kara henia dalana be namo lasi. Taunimanima edia namba ia bada daekau haraga, bona unai dainai uda boroma edia noho gabudia idia maragi idia lao. Bona taunimanima edia mataganigani dainai, haida idia ura dikadika animal haida edia kopina, edia doana, bona edia isena idia abia. Diba momo taudia haida idia gwau, gabeai, animal badadia besedia kahirakahira iboudiai be zoo gabudia lalonai sibona do idia noho diba.
Idia ese Taunimanima Idia Ania Gaudia
Dagedage animal haida danu ese maino idia koua. Africa bona Asia lalonai nega haida dagedage animal ese taunimanima idia dagedage henia bona idia hamasea. The Guinness Book of Animal Facts and Feats bukana lalonai ia gwau leona bamona animal “be lagani ta ta iboudiai taunimanima kahirakahira tausen tamona idia hamasea.” India tanona lalonai, lagani ta ta iboudiai taiga ese taunimanima 50 bona ma haida idia hamasea. Unai gabu lalonai lepadi haida danu ese taunimanima idia ania.
Iena buka Dangerous to Man lalonai, Roger Caras ia gwau, nega haida lepadi ese taunimanima idia ania badina daihanai gorerena murinai taunimanima edia mase tauanidia idia davaria bona idia ania. Ia gwau unai daihanai goreredia idia ore murinai, “taunimanima be hua haida lalonai idia gari dikadika, badina lepadi ese taunimanima edia hidio ena mamina idia manadalaia bena taunimanima idia hamasea matamaia.”
To Caras ia gwau daihanai goreredia ese lepadi edia dagedage karadia iboudiai idia havaraia lasi. Edia dagedage ena badina ma ta be inai: vaia edia kara lepadi idia badu, bona bema natu maragidia kahirakahira dekenai idia noho, idia badu haraga.
Iena buka The Man-Eating Leopard of Rudraprayag lalonai, Colonel J. Corbett ia gwau lagani 1918 ia lao 1926 lalonai, lepadi tamona India dekenai ese taunimanima 125 ia hamasedia. Lagani momo murinai, Bhagalpur gabuna dekenai taunimanima hamasea lepadi ese taunimanima 82 bona reana ma haida danu idia hamasea.
Tanganyika gabuna dekenai (hari unai gabu be Tanzania tanona lalonai ia noho) animal naria tauna ta ia gwau, lagani 1950 ena hua 5 lalonai, dala ia tahua taunimanima ania lepadi ta ia pidia mase totona, to ia kwalimu lasi. Unai lepadi ese Ruponda hanuana taudia ia hagaridia bada herea. Gabeai, natu maragidia 18 ia hamasea murinai, Africa hanua tauna ta ena idoa lalonai ia moru. Ma lepadi ta ese hahine bona natu maragidia 26 ia hamasea Masaguru hanuana lalonai.
Africa leona ese taunimanima ania karana ia hamatamaia neganai, nega momo tatau badadia ia ania. C. Ionides be iena buka Mambas and Man-Eaters lalonai ia gwau: “Lagani 23 lalodiai lau be Animal Naria Department dekenai lau gaukara. Unai nega lalonai, leona 40 bona ma haida lau pidia mase. Idia momo be taunimanima ania gaudia, bona idia oredia be kahirakahira taunimanima ania gaudia ai idia lao gwauraia eiava boromakau bona mamoe idia henaoa.” Ionides ia gwau, bema taunimanima ese leona edia aniani gaudia idia hamasea, leona ese taunimanima idia dagedage henidia.
Peroveta Herevana be Tanobada Ibounai Lalonai Maino Do Ia Vara
Ena be unai gaudia ese taunimanima bona animal edia huanai maino idia koua, to Bible ia gwau: “Taunimanima ese mauri gaudia ibounai ia hamanadaia diba.”—Iakobo 3:7.
Esekiel 34:25 lalonai Bible ia peroveta ia gwau: “Lau [Dirava] ese maino gwauhamata ta idia danu do lau karaia, bona dagedage boroma be tano dekenai do lau haorea, bona taunimanima lasi gabuna dekenai do idia noho namonamo, bona uda gabudiai do idia mahuta.”
Unai Bible peroveta herevadia be nihi ta sibona, a? Tanobada ibounai lalonai taunimanima bona animal edia huanai maino do ia noho herevana oi dadaraia haraga lasi, to namona be gau haida oi laloa, idia hahedinaraia Bible ena hereva be momokani. Sivarai haida idia hahedinaraia animal idia lalokau henia taudia bona taunimanima idia hadikaia diba animal idia turana heheni namonamo. Unai sivarai dainai reana do oi hoa dikadika.