Badu Karana Ena Davana
OI BE badu momo tauna, a? Kerere maragimaragina ta dainai emu lalona oi negea haraga, a? Bema ta ese oi dekenai kara kerere sisina ta ia karaia neganai emu lalona ai oi haboua ia lao bona dina momo idia hanai, a? Bema oiemu haere ibounai be oibe, oi ese emu dekena taudia iboudiai oi luludia siri unai. Bona oi sibona ese emu badu kava badu kava karana amo emu mauri oi hakwadogia unai.
Badu karana ese taunimanima ia hamasea diba, a? The New York Times News Service ena ripoti ta ia gwau, oibe. Unai ripoti ese ia hahedinaraia, “badu haboua bona hadaudaua karana ese tauanina ia hadikaia momokani. Ena dika ese kuku ania, aniani hanai bona digara gaudia ania momo amo idia mai goreredia ia hanaia, bona ia ese nega kwadogi ai taunimanima ia hamasedia haraga diba.”
Edia hereva hamomokania totona, unai ripoti idia torea taudia ese saiens taudia edia stadi amo idia davaria gaudia idia gaukaralaidia. Unai stadi ta lalonai, iunivesiti ai idia sikuli bona mai edia lagani 25 taudia haida be henanadai amo idia tohoa edia hemami be dahaka, idia ura lasi o idia inai henia gaudia dekenai. Unai tahua idia karaia taudia ese lagani 25 murinai unai sikuli taudia gunadia dekenai ma idia giroa lou. Guna sikuli dekenai tohoa ese ia hahedinaraia idia dagedage momo lasi taudia momo be idia do mauri noho, haida sibona idia mase. Idia 100 100 amo 4 4 idia mase edia lagani be 50 bamona neganai. To guna sikuli ena stadi ese ia hahedinaraia idia dagedage dikadika taudia edia mauri be unai bamona lasi—idia 100 100 amo 20 20 be idia mase vadaeni! Ma stadi ta ese ia hahedinaraia edia matamata neganai idia dagedage momo taudia ese gabeai kudou gorere idia davaria.
Edia lalona dekenai badu idia haboua bona hanamoa dalana idia tahua lasi taudia be edena bamona? Michigan University ai dai hanai goreredia ia stadilaia tauna ta, Doketa Mara Julius, ese hahine haida lagani 18 lalodiai ia stadilaidia. Ena tahua gaukara amo ia davaria idia badu daudau hahinedia edia mase namba be nega toi amo idia badu momo lasi hahinedia edia namba ia hanaia. Ena ripoti dokonai inai bamona ia hereva: “Badu haboua bona hadaudaua karana ese hahine momo edia mauri ia hakwadogia. Unai bamona badu ena dika, tauanina dekenai, ese kuku ania karana ena dika ia hanaia momokani.”
Idau negai, saiens taudia idia do noho lasi neganai, Buka Helaga be sisiba ia henia vadaeni badu karana latanai. Ena siri ta lalonai inai bamona ia hereva: “Dina do ia diho lasi neganai emui badu do umui haorea.” (Efeso 4:26) Sisiba ma ta be inai: “Badu oi ura henia lasi bona badu karadia oi rakatanidia.” (Salamo 37:8) Oibe, Buka Helaga ena hereva ese ia hahedinaraia bema iseda lalona ia namo neganai iseda tauanina lalona danu do ia namo, ia gwau: “Lalo-manau ese tauanina ia hamauria.”—Hereva Lada-isidia 14:30.
[Picture on page 24]
Mase guria tauna ese badu tauna ta ia itaia neganai ena moale ia bada badina ia diba “gaukara” do ia davaria unai