‘Mai Taitai ida Idia Hadohado bona mai Moale ida Idia Geigei’
Miyo Idei ese inai sivarai ia gwauraia
“Do lau mase! Do lau mase! Lau umui durua!” Lauegu tamana ia hekwarahi boiboi totona. Ruma amo lau heau lasi neganai iena gado regena gabu ibounai dekenai lau kamonai diba. Hanuaboi momokani dekenai lauegu tamana be kudou gorere amo ia mase gwauraia unai. Lau heau lao lauegu vavana ena ruma dekenai, ia be ai kahirakahira dekenai ia noho, bona ai giroa mai neganai, lauegu tamana ena imana ia dogoatao to rara ena heau mamina be ia doko.
UNAI ia vara December 14, 1918 dekenai. Lauegu lagani be 13 neganai, lauegu tamana bona sinana be lasi. Lauegu lagani be 7 neganai lauegu sinana ia mase. Lauegu lagani be ia maragi bona lauegu tamana bona sinana idia mase dainai, lau lalohadai noho, ‘Dahaka dainai taunimanima idia mase? Bona dahaka ia vara mase murinai?’
Lau be tisa hadibaia sikuli ena kosi lau haorea neganai, tisa ai lau lao Tokyo dekenai, bona Shinagawa ena Primary School dekenai lau hahediba noho. Gabeai lauegu turana ta ese mero matamata ta ladana Motohiro lau dekenai ia hedavari henia, bona lauegu mauri lagani be 22 neganai, Motohiro lau adavaia. Lagani 64 idia lao vadaeni, bona ai ese mauri ena namo bona ena dika ai mamia vadaeni. Daudau lasi ai headava murinai ai lao Taiwan dekenai ai noho totona, unai nega lalonai Taiwan be Japan ena gavamani henunai ia noho. Unai neganai lau diba lasi do lau moale unai tano dekenai.
Hereva Momokani Lau Diba
Lagani 1932 ai, gara lou ena nega lalonai, Taiwan dekenai gabu ta ladana Chiai dekenai ai noho neganai, tau ta ena ladana Saburo Ochiai ese ai ia vadivadi henia. Ia ese Bible dekena amo mase taudia do idia toreisi lou ena peroveta herevana ia hahedinaraia. (Ioane 5:28, 29) Unai be helaro namona! Lau ura momokani egu tamana bona sinana do lau itadia lou. Iena hereva namodia dainai bona Bible ena anina ia herevalaia namonamo dainai, bona hereva dobudia Bible amo ia hamomokania dainai, lau laloa iena hereva be hereva momokani. Nega ia lao haraga, bona unai dina ibounai dekenai Bible ai herevalaia noho. Bible lau dekenai be buka hairaina bamona.
Mr. Ochiai be ai noho gabuna ia rakatania bona ia lao gabu ta dekenai, bona ia ese Watch Tower Bible and Tract Society ese ia printaia bukadia haida, hegeregere Creation, Harp of God, Government, Prophecy, Light, bona Reconciliation bukadia ia rakatania ai dekenai. Lau ese unai buka iboudiai lau duahidia, bona lau duahidia neganai, lau ura unai sivarai be ma haida dekenai lau hadibaia. Iesu ese ena haroro gaukara ia hamatamaia ena hanua Nasareta dekenai, unai dainai dahaka ese lau ia koua haroro gaukara do lau karaia lau noho gabuna dekenai? Lauegu badina dekenai ia noho tauna lau vadivadi henia. Ta ese haroro dalana lau dekenai ia hadibaia lasi, unai dainai lau lao ruma ta ruma ta bona lauegu Bible bona buka lau gaukaralaidia egu diba hegeregerenai. Taunimanima idia kamonai bona magasin haida idia abia. Lau ese Todaisha, unai nega lalonai unai be Watch Tower Society ena ladana Japan dekenai, lau noidia buklet 150 idia siaia mai lau dekenai, ena ladana be The Kingdom, the Hope of the World bona lau ese lau hariharilaidia.
Dina ta buka haida lau harihari henia tauna ta lau ia hamaoroa, ia gwau lau lao murinai polisi taudia idia mai bona lau henia buka idia abia lao. Bona unai murinai, polisi taudia 4 idia mai bona lauegu buka bona magasin iboudiai idia abia lao. Bible sibona idia rakatania. Lagani 5 idia lao vadaeni to Iehova ena Witness tauna ta lau davaria lasi, to hereva momokani be lauegu kudouna dekenai lau laloa momo.
December 1937 ia ginidae! Buka bona magasin idia hariharilaia taudia rua Japan amo idia mai ai idia vadivadi henia totona. Lau hoa bona lau henanadai idia dekenai, lau gwau: “Edena bamona ai umui davaria?” Idia haere idia gwau: “Umui emui ladana ia noho ai dekenai.” Iehova ese ai ia laloatao! Unai Witness taudia rua edia ladana be Yoriichi Oe bona Yoshiuchi Kosaka, idia be edia baisikele gunadia amo Taipei ela bona Chiai idia heau mai, unai be kilomita 240 unai, bona edia kohu ibounai be edia doruna dekenai idia atoa. Ai herevahereva hebou noho lalonai, Etiopia eunuko tauna bamona lau laloa, ia gwau: “Dahaka ese egu bapatiso ia koua?” (Kara 8:36) Idia ginidae hanuaboina dekenai, lau bona egu adavana ai bapatiso.
Dibura Ruma Dekenai Idia Atodia Tadikaka Ai Naridia
Lagani 1939 lalonai, Japan ena gabu ibounai lalonai haraga herea polisi ese Iehova ena Witness taudia idia abia lao dibura rumadia dekenai idia atoa. Unai dagedage karana be haraga herea Taiwan dekenai ia ginidae. Bona April dekenai polisi taudia be Tadikaka Oe bona Kosaka idia abia. Hua rua idia lao murinai polisi ese ai danu idia abia. Lau be sikuli tisa dainai dina ta murinai lau idia ruhaia, to lauegu adavana be hua 4 hegeregerena dibura rumana dekenai ia noho. Lauegu adavana idia ruhaia murinai, ai lao Taipei dekenai. Unai be namo badina unai tadikaka rua idia atoa dibura rumana kahirakahira dekenai ai noho.
Taipei Dibura dekenai taravatu auka idia atoa dibura taudia idia heau mauri garina. Aniani bona dabua haida lau abia bona lau lao unai tadikaka lau itadia totona. Guna, Tadikaka Kosaka ia mai bona gadi tauna ta bona polisi tauna ta danu, bona lau bona idia padanai uindo mai ena auri ia noho, unai uindo ena labana bona ena lata be 12 inch sibona. Iena vairana be ia kurokuro bona iena udu bibina be kakakaka momokani. Ia be T.B. gorere ia abia.
Bona gabeai tadikaka Oe be mai kiri danu ia mai, bona mai moale danu ia hereva loulou, ia gwau: “Namo bada herea oi mai dainai.” Iena vaira ena toana be laboralabora bona ia gudu dainai lau nanadaia, iena gorere be edena bamona. Bona ia haere ia gwau: “Lau gorere lasi!” Bona ma ia gwau: “Inai be gabu namona. Darura be lasi bona utu be lasi. Bona buckwheat noodles lau ania diba. Inai gabu be ruma namona ta bamona.” Polisi tauna bona gadi tauna idia kiri, bona idia gwau: “Inai tauna Oe, ena lalona be goada momokani, ita halusia diba lasi.”
Dibura Dekenai Idia Atoa Lou
Lagani 1941 ai, Novemer 30, hanuaboi dekenai, dina haida unai tadikaka lau vadivadi henia murinai, lauegu iduara ena galasi dekenai, kwara gaudia haida lau itadia. Lau duahidia bena iboudiai be 8. Idia be polisi taudia. Ruma dekenai idia vareai kava bona ruma gaudia iboudiai idia abia isi—to idia hekwarahi kava. Hora ta lalonai ruma ena kohu idia negea kava negea kava murinai, aiemai laulau album haida idia abia bona ai idia hamaoroa idia danu do ai lao. Lau laloatao gauna be Iesu be hanuaboi momokani dekenai polisi taudia ese ia idia abia lao. (Mataio 26:31, 55-57; Ioane 18:3-12) Unai tatau 8 ese nega bada idia halusia ai raruosi dekenai, unai dainai lau kiri.
Ai idia hakaua lao ai diba lasi rumana ta dekenai, unai ruma be bada bona ia dibura momokani. Gabeai ai diba unai be Taipei Hichisei Dibura rumana. Desk badana vairana dekenai ai idia hahelaia bona ai idia henanadai henia. Idia henanadai loulou idia gwau: “Daika umui diba?” bona ai ta ta ai gwau: “Taunimanima ta lau diba lasi.” Edena bamona Japan ena gabu dekenai idia noho tadikaka do ai diba? Ai be tadikaka Oe bona Kosaka sibona ai diba, to emai uduna ai koua, tadikaka edia ladana haida guna ai kamonai bona ai diba, to ai gwauraia hedinarai lasi.
Ai idia nanadaia mai dagedage danu ela bona daba 5 o’clock, bena polisi taudia rua ese lau idia abia lao lau mahuta dibura rumana dekenai. Dina haida murinai unai gabu matamata lau manadalaia. Lauegu mauri ibounai lalonai nega ginigunana darura (bed bug) lau itaia. Unai gau maragidia be idia mai matamata taudia edia rara idia inua totona, bona hanaihanai lau idia koria, to ma hahine rua lau danu idia noho be idia koridia lasi—ena be lau hamasedia noho to lau hegeregere lasi. Gabeai lau hesiku bona lauegu rara idia inua noho.
Aiemai aniani be raisi, ia maeda namonamo momokani lasi, ia kasiri bona patakapataka bamona, bona kapusi ta dekenai idia atoa, to lauegu uduna dekenai ia be hegeregere kasiri momokani. Unai raisi dekenai daikon mai ena damena (unai be Japanese radish) ena raurau danu ia noho, to unai raurau dekenai miri sisina ia noho. Nega ginigunana dekenai lau aniani lasi, badina aniani ena bonana be ia dika momokani bona mai ena miro dainai, to dibura ruma dekenai idia noho taudia haida idia mai bona idia ania. Gabeai lau manada bena lau ania, do lau mauri totona.
Dibura ruma dekenai mauri be ia dika momokani. Nega ta lau kamonai idia gwauraia spai tauna ta idia hahisia neganai, bona dina bona hanuaboi ibounai lau kamonai ia boiboi mai hisihisi danu. Bona lau mahuta daiutuna badinai lau itaia tau ta be mai taitai bona mai hisihisi danu ia mase neganai. Unai gau ibounai be lauegu vairana dekenai idia vara dainai, lau laloa namona be inai nega dikana do ia ore bona lauegu helaro Dirava ena gwauhamata dekenai ia goada ia lao noho.
Mai Dagedage Danu Henanadai Momo Lau Idia Henia
Lau be dibura ruma dekenai idia lokaia lagani tamona bamona bona nega 5 lau idia abia lao bona mai dagedage danu henanadai momo lau idia henia. Nega ta loia tauna ta ia mai bona lau ia hakaua lao henanadai idia henia daiutu maragina ta dekenai. Henanadai ginigunana ia gwauraia be inai: “Daika be bada, Amaterasu Omikami [dina ena dirava hahine] eiava Iehova? Lau oi hamaoroa!” Nega sisina lau laloa edena bamona do lau haere.
Lau dekenai ia boiboi badabada ia gwau: “Lau oi hamaoroa daika ia be bada, bema oi hereva lasi oi do lau botaia!”
Mai manau bona metairametaira lau haere henia lau gwau: “Bible ena buka ginigunana dekenai idia torea ia gwau, ‘Matamaia negana amo Dirava ese guba bona tanobada ia karaia.’ ” Hereva ma ta lau gwauraia lasi. Lauegu vairana sibona ia itaia bona ena hereva ia haidaua.
Dahaka dainai lau idia dogoatao noho dibura rumana dekenai? Edia ripoti ese ia hahedinaraia, ia gwau: “Ai laloa iena hereva bona ena kara amo taunimanima do ia hakaua kerere.” Unai dainai dibura rumana ai lau idia lokaia to kota dekenai lau idia abia lao lasi.
Unai ekspiriens dikana lau haheaukalaia noho neganai, Iehova be nega ibounai lauegu badibadinai ia noho. Iehova ena hebogahisi karana dainai lau be Keristen Greek Revarevadia ena Bible maragina ta idia henia lau dekenai. Polisi tauna ta ese ia tahoa vareai lau mahuta gabuna dekenai, bona ia gwau: “Inai lau henia diba oi dekenai.” Dina iboudiai lau duahia bona nega momo lau duahidia hereva lau laloatao noho. Aposetolo Edia Kara bukana dekenai Keristen taudia ginigunadia edia haheitalai namona ese lau ia hagoadaia. Paulo ena revareva 14 ese lau idia hagoadaia bada danu. Paulo be dagedage bada ia davaria, to lauma helaga ese nega ibounai ia durua. Unai sivarai ese lau ia hagoadaia momokani.
Lauegu tauanina ia moru bona lau manoka, to dala idauidau dekenai Iehova ese lau ia durua. Sunday ta dekenai guna lau itaia lasi polisi tauna ta ia mai bona pasolo ta dabua amo ia kumia gauna ia huaia. Lau mahuta ena daiutu ena iduara ia kehoa bona lau ia hakaua lao murimuri dekenai. Bona ai mai camphor au badana ta henunai bona pasolo ia kehoa. Itaia! Biku bona paraoa gabugabu idia noho. Bona lau ia hamaoroa unuseniai do lau ania. Unai polisi tauna ia gwau: “Umui ibounai be taunimanima namodia. To taravatu dainai umui ai dagedage henia. Lau ura inai gaukara amo do lau doko haraga.” Unai negana amo gadi taudia bona polisi taudia ese lau idia kara namo henia. Lau idia abidadama henia bona lau idia hamaoroa edia mahuta gabudia do lau hagoevaia, bona idia ese ma gaukara namodia haida idia henia lau dekenai.
Lagani 1942 dekenai, lau ia abia lao dibura rumana dekenai polisi tauna ta lau ia hamaoroa, ia gwau: “Lau laloa oi idia hamasea be maoro, to hari oi do ai ruhaia.” Lauegu adavana be hua gunanai idia ruahia bona ruma dekenai ia giroa mai vadaeni.
Witness Taudia Danu Ai Hebamo Lou
Ai be dibura ruma dekenai ai noho neganai, Japan taudia be Tanobada Tuari Ibounai Iharuana dekenai idia vareai. Bona lagani 1945 dekenai ai kamonai Japan taudia be tuari dekenai idia kwalimu lasi, bona niuspepa dekenai ai duahia politikol dibura taudia be do idia ruhadia dibura amo. Ai diba tadikaka Kosaka be gorere dainai dibura rumana dekenai ia mase, to haraga herea revareva haida lau torea Taipei bona Hsinchu edia dibura rumadia dekenai, bona gabu ma haida dekenai danu, ai ura diba Tadikaka Oe be edeseniai. To revareva edia haere ta lau abia lasi. Gabeai lau kamonai Tadikaka Oe be ipidi amo idia pidia mase.
Lagani 1948 dekenai ai ese revareva ta Shanghai amo ai davaria. Unai revareva be Tadikaka Stanley Jones ena amo ia mai, ia be Gilead amo idia siaia lao China dekenai, unai be Iehova ena Witness taudia idia haginia misinari sikuli matamatana. Iehova ese ai ia laloatao lou! Lau moale dikadika Iehova ena orea edia revareva lau abia neganai. Tadikaka Oe ai itaia neganai be lagani 7 gunanai. Ena be unai nega ibounai lalonai Iehova ena Witness taudia ai davaria lasi, to lau ese haida dekenai sivarai namona lau harorolaia noho.
Tadikaka Jones ese nega ginigunana ai ia vadivadi henia neganai, unai be moale bada negana. Ia be tau namona momokani. Ena be guna ai hedavari henia lasi, to aiemai ruma dekenai ai abiadae ia be hegeregere aiemai varavara ta bamona. Bona gabeai, Tadikaka Jones be ai noho gabuna ia rakatania bona ororo haida ia hanaia ia lao gabu ta ladana T’ai-tung dekenai, lauegu adavana be ia danu idia lao iena hereva hahanaia totona. Wiki ta murinai idia giroa mai, edia laolao neganai idia ese dina tamona hebouhebou ta idia karaia bona Amis ena East kahana kone taudia 300 idia bapatiso.
Tadikaka Jones ena vadivadi be mai anina bada lau dekenai. Ia do mai lasi neganai, lau sibona lau haroro noho. Bona Tadikaka Jones ena vadivadi neganai, hari ai noholaia ruma ena biaguna bona ena adavana be idia bapatiso. Unai nega amo ema bona hari taunimanima be hahediba taudia ai lau halaodia, bona Basileia lau harorolaia neganai moale bada lau davaria. Gabeai gabu ta ladana Hsinchu dekenai ai lao, unuseniai ai noho bona Tadikaka Jones be nega toi ai ia vadivadi henia, bona unai vadivadi ta ta edia lata be pura rua. Unai hebamo karana lau moalelaia bada. Ena vadivadi dokona neganai ia gwau: “Do lau giroa mai neganai lauegu turana Harold King do lau mailaia danu.” To, “gabeai” idia mai diba lasi, badina idia ruaosi be China ena dibura rumana dekenai idia lokaia.
Lagani 1949 dekenai, Joseph McGrath bona Cyril Charles, be idia mai Taiwan dekenai, idia be Gilead sikuli klas namba 11 amo idia mai misinari taudia. Idia ese Taiwan dekenai gaukara idia habadaia, bona aiemai ruma dekena amo idia gaukara. Edia haheitalai namona ese lau ia hagoadaia momokani. To, gavamani ese idia ia lulua dainai idia lao Hong Kong dekenai. Polisi tauna ta ese ia hakaudia lao neganai, lau haheauka diba lasi dainai egu matana ranu idia diho. Joe ia gwau: “Oi tai lasi, Miyo.” Bona ma ia gwau: “Tanikiu,” bona iena ballpoint peni, ia gaukaralaia hanaihanai gauna ia henia lau dekenai ia lau laloatao totona.
Natuna Ai Hadibaia
Lauegu adavana bona lau be natuna ta ai abia lasi, unai dainai lauegu adavana ena lalana ta, iena hua be 4 sibona, ai abia ai naria totona. Ena sinana be laga-tuna gorere amo kahirakahira ia mase gwauraia.
Lagani 1952 dekenai, Tadikaka Lloyd Barry be Taiwan ia vadivadi henia, ia be Japan dekenai misinari gaukara ia karaia, to ia mai Taiwan dekenai Iehova ena Witness taudia edia gaukara gavamani dekenai ia regista toho totona. Ai danu ia noho bona ai ia hagoadaia momokani. Unai neganai aiemai natuna be hua 18. Ia abia isi bona ia nanadaia, ia gwau: “Dirava ena ladana be daika?” Lau hoa bona lau nanadaia lau gwau: “Oi laloa do ai hadibaia ia maragi momokani lalonai?” Ia haere ia gwau: “Oibe.” Bona natuna be maragi momokani negana amo hadibaia dalana lau dekenai ia sisiba henia. Iena hereva lau do laloatao noho, ia gwau: “Ia be Iehova ena harihari gauna oi ia hamoalea totona.”
Maoromaoro lauegu natuna Akemi lau hadibaia, Iehova do ia dibaia bona do ia lalokau henia bona iena hesiai gaukara do ia karaia totona. Japan gado ai Iehova ena ladana be “Ehoba,” unai hereva be kahana toi, e, ho, ba, dekenai lau hapararaia ena rege ia diba namonamo totona. Iena lagani be rua neganai, ia lau hadibaia gaudia ia lalo-pararalaia. Unai dainai hanuaboi iboudiai, Bible ena sivarai haida lau hadibaia ia dekenai. Ia kamonai namonamo bona unai sivarai ia laloatao.
Iena mauri lagani be toi bona mai kahana neganai, Tadikaka Barry ese ai ia vadivadi henia lou, bona ia ese Akemi dekenai Bible ta ia henia, unai Bible be hari idia hereva Japanese gado ai idia torea. Bible ia dogoatao bona ruma dekenai ia raka loaloa bena ia gwau: “Akemi ena Bible! Akemi ena Bible!” Bona miniti haida murinai, mai taitai danu ia boiboi ia gwau: “Akemi ena Bible dekenai Iehova be lasi! Lau ura lasi inai Bible!” Ia negea diho. Lau hoa bona Bible lau kehoa bona lau sekea namonamo. Isaia karoa 42, siri 8 lau kehoa. Unuseniai Iehova ena ladana idia kokia bona “Lohiabada” idia torea. Siri ma haida lau itaia to unai ladana helagana, Iehova, be ia noho lasi. Lauegu Bible gunana dekenai Iehova ena ladana lau hahedinaraia neganai Akemi ia moale bada herea, lauegu Bible be Japan ena gado gunana dekenai idia torea.
Ai Giroa Lao Japan Dekenai
Lagani 1958 dekenai ai giroa lao Japan dekenai, bona Sannomiya Kongregesen danu ai hebou gabu ta ladana Kobe dekenai. Iehova lau moale henia ena badina be momo bona lau hanamoa bada, lau ura Iehova moale henia karana lau hahedinaraia pioneer gaukara amo—lau ura nega ibounai Iehova ena hesiai gaukara lau karaia. Mai egu lalona ibounai danu pioneer gaukara lau karaia. Unai gaukara lau karaia dainai, Bible stadi momo lau karaia, bona taunimanima 70 eiava 80 bamona lau durudia hereva momokani lalonai idia vareai totona. Bona gabeai nega sisina lalonai special pioneer gaukara lau karaia, bona hua iboudiai hora 150 bona ma haida lau negea haroro gaukara dekenai, pioneer gaukara lau karaia lalonai lauegu adavana bona natuna lau naridia danu.
Lagani 30 bona ma haida Taiwan dekenai ai noho dainai, Japan ena mauri dala be ia idau, unai dainai lau hoa bona lau hekwarahi. Unai nega lalodiai Akemi ese lau ia hagoadaia bona lau ia durua bada, lagani momo gunanai Tadikaka Barry ese lau ia hamaorogu bamona. Lau lalo-metau neganai, Akemi ese lau ia hamaoroa, ia gwau: “Sinagu oi goada. Iehova ese dala do ia kehoa.” Bona do lau haere, lau gwau: “Oibe, Iehova ese dala do ia kehoa,” bona ia lau rosia. Unai ese lau ia hagoadaia momokani! Iehova lau tanikiu henia bada!
Lauegu Natuna Lau Henia Iehova Dekenai
Akemi ena mauri lagani be 7 neganai, pablisa ta ai ia lao, bona lagani 1963 dekenai ena mauri lagani be 12 neganai, ia bapatiso. Nega bada lau ura halusia ia dekenai. (Deuteronomi 6:6, 7) Ia bada sisina neganai, hekwakwanai haida idia vara, to special pioneer haida idia siaia mai aiemai kongregesen dekenai, bona edia haheitalai namona bona hahegoada hereva dainai, Akemi ena lalona ia hadaia pioneer gaukara do ia karaia gabu haida dekenai.
Lagani 1968 dekenai distrik hebouhebou ai abia neganai, ia ese Iapeta ena natuna ena gabu ia abia Bible drama dekenai. Unai drama lau raraia lalonai, Iapeta bamona lauegu lalona lau hadaia, lauegu natuna tamona sibona, lau lalokau henia natuna unai, be Iehova dekenai lau henia nega ibounai iena gaukara ia karaia totona. Lauegu mauri be do edena bamona bema lauegu natuna be lau badina dekenai ia noho lasi? Lauegu mauri lagani be 60 ia hanaia dainai, ia auka sisina lau dekenai.
Lagani 1970 ia mai neganai, aiemai natuna ese ai ia rakatania. Lauegu adavana dekena amo gwaumaoro ia abia bona ia lao Kyoto dekenai pioneer gaukara ia karaia totona. Aiemai hemami ia lalo-pararalaia dainai, ai ia rakatania gwauraia neganai, iena kudouna dekenai ia lalohisihisi bada. Ia dekenai, lau ese Salamo 126:5, 6 lau gwauraia ia laloatao totona, ia gwau: “Mai taitai ida idia hadohado bona mai moale ida idia geigei. Mai taitai danu ena ruma amo ia raka lasi uhe ia hadoa tauna be mai moale bada ida ena ruma do ia lou henia ena uiti ia guidia gaudia do ia laohaia neganai.” Unai hereva ese lau ia hagoadaia danu.
Gabeai Akemi ia headava bona ena adavana danu special pioneer gaukara idia karaia noho. Bona lagani 1977 dekenai ena adavana idia abia hidi sekit gaukara ia karaia totona, bona idia ruaosi ese sekit gaukara idia karaia. Nega momo lau ese mapu lau abia bona lauegu natuna ia ‘lao’ gabudia ta ta dekenai lau loaloa. Lau moale bada badina lauegu natuna ena amo taihu idauidau edia sivarai bona edia ekspiriens lau kamonai dainai.
Lauegu mauri lagani be 86. Idia ore dinadia be hanuaboi tamona lalonai tau ta ia gima noho ena nega bamona. Hari, lau gaukara goada diba lasi guna lau karaia bamona, to haroro gaukara ese moale bada ia mailaia lau dekenai. Lagani 60 gunanai hereva momokani lau abia dae bona unai nega lau laloa lou neganai, Dirava ena helaro namona egu kudouna dekenai ia honu. Oibe, Iehova ese abidadama karana do ia karaia abidadama taudia dekenai bona moale bada do ita davaria.—Salamo 18:25.
[Picture of Miyo Idei on page 10]