Davana Bada Harihari Gauna
GLORIA MALASPINA ESE IA GWAURAIA
Sicily ena kone ia boio neganai, lau bona egu adavana be ai lao henia gabuna Malta, Mediterranean motumotu ta ai laloa. Ai moale bada unai gabu dekenai ai lao dainai! Emai bouti be davara dekenai ia heau lao neganai, Keristen ginigunadia edia nega lalonai aposetolo Paulo ena ekspiriens Malta dekenai ai laloa.—KARA 28:1-10.
UNAI lagani be 1953, bona Malta dekenai gavamani ese Iehova ena Witness taudia edia haroro gaukara idia abia dae lasi. Lagani gunanai, ai be Watchtower Bible School of Gilead amo ai doko bona Italy dekenai ai idia siaia. Nega sisina lalonai Italy gado ai dibaia murinai, ai ura diba dahaka do ia vara Malta dekenai ai lao neganai.
Lau be do hahine matamata to edena bamona hanua ta dekenai misinari gaukara lau karaia oi ura diba, a? Umui do lau hamaoroa.
Sinagu Ena Haheitalai Namona
Lagani 1926 ai, emai ruma bese be Fort Frances, Ontario, Canada, dekenai ai noho neganai, egu sinana ese buklet ta ladana Millions Now Living Will Never Die ia abia Bible Student ta amo (unai neganai Iehova ena Witness taudia edia ladana be unai). Mai ena ura bada ida ia duahia, bena unai wiki lalonai Gima Kohorona idia stadilaia Baibel stadi grup ta dekenai ia lao. Sinagu be Baibel duahia karana ia ura dikadika, bona Dirava ena Basileia ena sivarai ia abia dae ia tahua noho dava bada gauna bamona. (Mataio 6:33; 13:44) Ena be Tamagu ese ia dagedage henia, bona natuna kekeni maragidia toi ia naridia, to ia dibaia hereva momokani ia dogoatao auka masemase.
Murina lagani 20 lalodiai, sinagu ena abidadama ia goada momokani dainai, lau bona egu kakadia rua, Thelma bona Viola, ese mauri hanaihanai helarona, kara maoromaoro tanobada matamatana lalonai ai abia dae momokani. (2 Petero 3:13) Ia ese hekwakwanai momo ia davaria, to ai ese ia abia dae dala maorona ai daradaralaia lasi.
Lagani 1931 ai, lauegu mauri lagani be 10 neganai, ai lao biru gabuna ta Minnesota ena not kahana dekenai. Unuseniai, ena be Iehova ena Witness taudia danu ai hebamo lasi, to Sinagu ese Baibel amo ai ia hadibaia hanaihanai. Colporteur eiava ful-taim hesiai gaukara ia karaia goadagoada dainai, unai ese lau ia veria ia danu lau gaukara totona. Lagani 1938 lalonai, lau bona egu kakadia rua be Iehova dekenai ai gwauhamata bona Duluth, Minnesota, U.S.A., ena hebouhebou dekenai ai bapatiso.
Lagani 1938, haisikuli lau rakatania murinai, Sinagu ese lau ia hagoadaia bisinesi kosi ta do lau karaia totona, unai amo painia (unai be colporteur ena ladana matamatana) ena gaukara do lau karaia bona lau sibona lau naria diba. Unai be sisiba namona badina unai negai lauegu Tamana be ai ia rakatania bona ai sibona ai noho.
Nega Ibounai Emai Davana Bada Gauna Ai Hariharilaia
Gabeai, lau lao California dekenai, bona lagani 1947 dekenai painia gaukara lau hamatamaia San Francisco dekenai. Los Angeles dekenai “All Nations Expansion” Hebouhebou hegaegaelaia gaukarana ai karaia noho lalonai, Francis Malaspina lau hedavari henia. Ai ruaosi emai ura be misinari gaukara ai karaia bona unai ese hetura karana namona ia havaraia ai huanai. Lagani 1949 lalonai ai headava.
September 1951 ai, lau bona Francis idia boiria Gilead ena klas 18 lalonai ai vareai totona. Hua ima lalonai ai sikuli murinai, emai kosi ai haorea bona February 10, 1952 ai, sikuli ena presiden, Nathan H. Knorr, ese do ai lao tanodia edia ladadia ia gwauraidia alfabet leta dalana ai. “Italy, Tadikaka bona Taihu Malaspina,” ia hereva neganai ai be emai lalonai dekenai unai gabu dekenai ai lao vadaeni!
Pura haida murinai, New York dekenai bouti dekenai ai guia bona dina 10 lalonai, Genoa, Italy dekenai ai heau lao. Brooklyn hedikwota dekenai idia gaukara tadikaka rua, Giovanni DeCecca bona Max Larson ese ai idia siaia totona uopu dekenai idia mai. Genoa dekenai, unai tano dekenai vareai taravatu ena hekwarahi idia diba momo misinari taudia danu ai hedavari.
Ai hoa gabu matamata ai itaia dainai, tereini dekenai ai guia bona ai lao Bologna dekenai. Ai ginidae neganai unai gabu dekenai Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana lalonai bomu ese ia hadikaia toana ia do noho. To gau namodia momo idia noho, hegeregere, unai daba ena hodahoda dekenai kofi idia gabua ena bonana namona ia noho bona mamina namodia vasiahu idauidau idia nadua pasta danu ania totona edia bonana namona ia noho.
Emai Ura Ai Hagugurua
Haroro gaukara dekenai, emai lalona dekenai ai laloatao haroro hereva amo ai haroro matamaia; unai hereva ai gwauraia loulou ela bona sivarai namona idia abia dae eiava iduara idia koua. Ai ura sivarai namona ai gwauraia namonamo dainai unai gado ai stadilaia goadagoada. Hua hani murinai, ai idia siaia lao misinari ruma matamatana, Naples dekenai.
Taunimanima momo idia diba, unai siti badana be mai ena hairai gabudia momo. Unuseniai, emai gaukara ai moalelaia bada, to ma hua hani murinai, egu adavana idia abia hidi Rome ela bona Sicily edia kongregesen lalonai sekit vadivadi gaukara ia karaia totona. Unai gaukara lalonai, ai ese Malta bona Libya, North Africa dekenai, ai vadivadi henidia danu.
Unai lagani lalodiai, Naples amo tereini ai guia ela bona Sicily ai ginidae be tauanina dalanai emai haheauka ia tohoa. Ia honu masemase vadaeni tereini ai guia bona taunimanima hutuma danu raka gabuna dekenai ai gini, nega haida hora 6 ia lao 8 bamona ai gini. To unai kara amo taunimanima bona edia kara ai stadilaidia diba. Nega momo tatau haida be sibodia idia karaia uaina kavabu badana ta latanai idia helai, bona tereini ia heau daudau noho lalonai nega ta ta uaina idia inua idia ranu mase dainai. Tereini dekenai idia guia hebogahisi taudia ese nega momo idia ura edia paraoa bona miti idia haria ai danu. Unai lalokau bona heabidae karana ai moalelaia bada.
Sicily dekenai ai ginidae neganai, tadikaka danu ai hedavari bona idia ese emai sutkeisi be ororo dekenai idia huaia daekau. Hora toi mai kahana bamona unai ororo ai daekau lao bena ataiai ia noho kongregesen dekenai ai ginidae. Emai Keristen tadikaka ese lalokau dalanai ai idia abia dae dainai emai hesiku ai laloaboio. Nega haida ororo idia raka daekau diba doniki dekenai ai guia, to ai roha diho lasi ororo ena henu gabudia dekenai, reana doniki ia raka kerere neganai unuseniai ai moru diho diba. Ena be iseda tadikaka be hekwakwanai momo idia davaria, to Baibel ena hereva momokani idia badinaia auka masemase karana ese ai ia hagoadaia. Bona ai idia lalokau henia dainai ai moale bada idia danu ai noho.
Malta Bona Libya
Bouti amo Malta dekenai ai heau lao neganai, ai rakatanidia Sicily tadikaka ai lalodia bada. Aposetolo Paulo ese Malta dekenai hebogahisi taudia ia davaridia hegeregerena, ai danu ai davaridia. St. Paul’s Bay dekenai lai bona medu badana ia mai neganai, Keristen ginigunadia edia nega lalonai bouti maragidia ese idia davaria hekwakwanai ai lalodia. (Kara 27:39–28:10) To Libya danu do ai vadivadi henia. Unuseniai dahaka do ia vara badina unai Africa tanona dekenai gavamani ese haroro gaukara idia taravatua?
Unai gabu dekenai taunimanima edia mauri dalana idauna ai itaia. Tripoli siti ena taoni huanai, dala dekenai ai raka lao neganai, gabu toadia idauidau ai itaia bona regerege idauidau ai kamonai. Tatau be kamelo huina amo idia karaia dabua idia hahedokilaia Sahara Desert ena siahu bada bona hanuaboi ena keru idia koua totona. Taunimanima ese edia gabu ena siahu eiava ena keru koua totona, edia mauri dalana idia haidaua karana ai abia dae bona ai matauraia.
Tadikaka be mai goada ida idia gaukara to idia naria namonamo danu. Unai ese ai ia hadibaia Iehova dekenai do ai tabekau momokani bona hehuni dalanai idia haroro diba momo taudia edia sisiba ai badinaia. Emai Keristen tadikaka be tano idauidau taudia, to Iehova ena hesiai gaukara dekenai idia gaukara hebou namo herea.
Haroro Gabuna Matamatana
Italy ai rakatania badina emai haroro gaukara dainai ai idia dagedage henia. To mai moale ida lagani 1957 ai Brazil, haroro gabuna matamatana dekenai ai lao. Lau bona Francis ese unai tano ena mauri dalana bona kastom ai manadalaia. Bena, hua 8 murinai, Francis idia boiria sekit gaukara ia karaia totona. Basi, peleini bona aena dekenai ai loaloa. Unai tano badana bona hairaina dekenai ai loaloa neganai, unai be hegeregere, tanobada ena toana idauidau ai stadilaidia.
Emai sekit ginigunana lalonai kongregesen 10 be São Paulo siti dekenai; bona São Paulo provinsi dekenai atai kahanai bona davara kahanai taoni maragidia 10. Unai neganai taoni lalodiai kongregesen idia noho lasi. Unai gabu dekenai ai lao neganai, noho gabuna ai tahua, bona ai davaria neganai, emai kohu ai atoa namonamo bena ai lao ruma ta ruma ta dekenai Basileia ena sivarai ai harorolaia totona. Taunimanima boiridia mai Watch Tower Society ena muvini piksa ta idia itaia totona, pepapepa ai henidia danu.
Muvini piksa, piksa halasia masini, paua masini, faila, buka, taunimanima boiridia pepapepadia bona piksa halasia gabuna be pepapepa dekenai makaia gaudia ai huaia bona basi dekenai ai guia be hekwarahi bada herea. Unai kohu be momo herea to ai emai dabua sutkeisi be maragi. Piksa halasia masini be emai mamuna dekenai ai atoa badina dala be idia dika bona marere momo dainai ia dika garina.
Piksa halasia gabuna ta ai davaria murinai, ruma ta ruma ta dekenai ai lao bona muvini piksa itaia totona taunimanima boiridia mai pepapepadia ai rakatanidia. Nega haida gwaumaoro ai abia aniani hoia rumadia eiava hotel dekenai piksa ai halasia totona. Nega haida murimuri dekenai au rua amo dabua ta ai kwatua. Unai piksa idia moalelaia taudia momo be guna muvini piksa idia itaia lasi. Regerege lasi danu idia gini bona Francis ese muvini piksa ena sivarai ia duahia idia kamonai henia namonamo. Unai murinai Baibel buka haida ai hariharilaidia.
Hanua haida dekenai ai lao totona, basi dekenai ai guia. To sinavai haida be nesehanai lasi dainai, basi be idia kwatua hebou audia latanai idia atoa bona idia abia hanai kahana dekenai. Ai ibounai idia hamaoroa basi amo ai diho bona bema ai itaia basi ia moru gwauraia neganai, kahana dekenai do ai paudobi, dika ranu ese ai ia veria diho garina. To namo herea, basi ta be sinavai dekenai ia moru lasi, badina unai sinavai dekenai danu be hidio idia ania piranha gwarume idia noho!
Lagani 1958 lalonai New York intenesenol hebouhebou dekenai ai lao, bena murinai ai giroa lao Brazil dekenai, bena daudau lasi murinai sekit gaukara ma ai karaia lou. Ai vadivadi henia distrik be saut kahana, Uruguayan tano ena hetoa maka kahirakahira, Paraguay west kahanai, Pernambuco provinsi not kahanai, bona Atlantic Davara Brazil ena ist kahana dekenai.
Lepera Taudia Edia Gabu
Lagani 1965 bamona lalonai, ai idia boiria lepera taudia idia noho gabuna dekenai Society ena muvini piksa ta do ai halasia totona. Do lau hereva momokani, lau gari sisina. Ai be lepera gorere ai diba namonamo lasi, Baibel dekenai ai duahia sivarai sibona ai diba. Lepera taudia edia noho gabuna dekenai ai vareai, unai gabu idia penia kurokuro sibona, bona ai idia abia vareai lao ruma badana ta lalonai. Unai ruma huanai emai helai bona muvini piksa kohudia ai atoa gabuna be varo amo idia maka karaia.
Ai ia durua paoa ia gaukaralaia diba tauna be lagani 40 unai gabu dekenai ia noho. Lepera gorere dainai, ena imana be ena imana ganagana dekenai ia doko bona ena tauanina kahana haida idia dika danu. Nega ginigunana ai, unai lau itaia neganai lau gari, to mai ena moale, kara namo bona aonega ena gaukara lalonai lau itaia neganai, lau gari lasi. Daudau lasi murinai, piksa halasia totona ai hegaegae noho lalonai, gau idauidau ai kikilaidia. Unai gabu dekenai idia noho gorere taudia tausen tamona amo handred rua mai kahana idia mai. Mai hekwarahi danu idia raka vareai neganai, unai gorere amo idia hisihisi ena toana idauidau ai itaia. Unai neganai ai hebogahisi bada momokani!
Iesu ena hereva lepera tauna dekenai ai laloa. Lepera tauna ia noinoi, ia gwau, “Lohiabada e, bema oi ura, oi hagoevaia diba lau.” Iesu ese unai tau ia dogoatao bona ia gwau, “Lau ura, hari oi goeva.” (Mataio 8:2, 3) Program ia ore murinai, momo idia mai ai idia tanikiu henia totona. Edia tauanina edia toana dikana ese taunimanima edia hisihisi bada ia hahedinaraia. Gabeai, unai gabu tadikaka bona taihu ese ma hereva haida idia ura diba taudia dekenai Baibel stadi idia karaia.
Lagani 1967 lalonai, gorere bada dainai ai giroa lao United States dekenai heduru ai abia totona. Ena be ai gorere noho to sekit gaukara ai karaia lou. Ma lagani 20 lalonai, lau be Francis danu sekit gaukara ai karaia United States dekenai. Unai nega lalonai danu ia ese Basileia Haroro Sikuli ia naria.
Egu lalokau adavana bona abidadama turana ese ia dekenai idia henia gaukara ibounai ia karaia namonamo, unai ese lau ia hagoadaia bada! Ai ruaosi ese tano idauidau hani dekenai davana bada gauna, Baibel ena hereva momokani unai, ai harorolaia.
Davana Bada Gauna ese Ia Durua
Lagani 1950 lalonai, egu Sinana be David Easter ia adavaia; ia be lagani 1924 lalonai ia bapatiso abidadama tadikaka ta. Lagani momo idia ruaosi ese ful-taim hesiai gaukara idia karaia hebou. To egu Sinana ia buruka neganai, Alzheimer gorere ia davaria. Unai gorere ese ena lalohadai namonamo karana ia hadikaia dainai ta ese nega ibounai do ia naria be namo. Egu kakadia rua bona David, sinagu adavana, ese unai naria gaukara badana idia karaia, badina idia ura lasi ai ese emai ful-taim hesiai gaukara ai rakatania. Ela bona ia mase lagani 1987 ai, Sinagu ese haheitalai namona ia hahedinaraia, unai ese ai ia durua emai mauri ai palanilaia namonamo totona. Bona ia be mai ena helaro guba mauri do ia abia dainai unai ese ai ia hagoadaia.
Lagani 1989 ai, lau itaia Francis be guna bamona ia goada lasi. Ai diba lasi ia ese snail fiva gorere ia davaria bona ia bada ia lao noho. Tanobada ena kahana momo lalodia unai gorere idia diba. Lagani 1990 ai, unai gorere ia bada herea bena lauegu lalokau turana, ai ruaosi lagani 40 lalodiai Dirava ena hesiai gaukara ai karaia hebou tauna, lau haboioa.
Iseda mauri lalonai nega momo gau haida ita haidaua. Haida be auka lasi to ma haida idia auka herea. To Iehova, davana bada gauna, Baibel ena hereva momokani unai, ia Henia Tauna ese ena orea amo lau ia durua bona egu bese edia lalokau bona hahegoada ese lau ia durua. Lau do moale noho bona Iehova ena gwauhamata iboudiai do idia guguru negana lau naria noho.
[Picture on page 23]
Lau bona egu adavana misinari gaukara Italy dekenai ai karaia neganai