STADI ATIKOL 37
ANE 114 “Umui Haheauka”
Kara Gageva Haheaukalaia Dalana
“Ia ura kota maoromaoro do idia karaia, to kota maoromaoro idia karaia lasi.”—ISA. 5:7.
STADI ENA BADINA
Iesu ena haheitalai ese ita ia durua kara gageva ita haheaukalaia totona, unai amo Iehova ita hamoalea diba.
1-2. Kara gageva dainai, taunimanima momo be dahaka idia karaia bona dahaka ita laloa diba?
TAUNIMANIMA haida be idia ogogami, edia hanua, edia kopina kala eiava badina haida dainai kara gageva idia davaria. Haida be hisihisi idia davaria badina taga taudia eiava gavamani taudia be moni idia laloa bada dainai taunimanima idia laloa lasi. Oibe, kara gagevadia idia vara noho dainai ita ibounai be hisihisi ita davaria noho.
2 Ita hoa lasi hari inai nega lalonai, taunimanima momo be kara gageva dainai idia badu. Badina ita ibounai ita ura inai tanobada ai mai gari lasi ida ita noho bona taunimanima ibounai be maka tamona ai idia kara henia. Taunimanima haida be gwau-edeede orea lalonai idia vareai, protest idia karaia, haida be politikol gunalaia taudia idia durua. To ita be Keristani taudia dainai, Baibel ese ita ia hadibaia ita be “tanobada ena lasi” bona Dirava ena Basileia ita naria, unai sibona ese kara gageva ibounai do ia haorea. (Ioa. 17:16) To nega haida ita eiava taunimanima haida be kara gageva idia davaria neganai, ita lalohisihisi eiava ita badu. Unai dainai inai henanadai ita laloa: ‘Dahaka do lau karaia? Gau ta lau karaia diba kara gageva haorea totona, a?’ Unai henanadai haerelaia totona, Iehova bona Iesu edia hemami kara gageva dekenai mani ita herevalaia.
IEHOVA BONA IESU BE KARA GAGEVA IDIA INAI HENIA
3. Dahaka dainai kara gageva ita itaia neganai ita badu? (Isaia 5:7)
3 Ita ura lasi ma haida ese ita dekenai kara gageva idia karaia ena badina be Baibel ese ia gwauraia hedinarai. Ia hahedinaraia Iehova ese ena toana hegeregerena ita ia havaraia bona ia be “kara maoromaoro bona kota maoromaoro ia ura henia.” (Sal. 33:5; Gen. 1:26) Unai dainai ia be kara gageva ia inai henia bona ia ura lasi tau ta be kara gageva karadia ia karaia. (Deu. 32:3, 4; Mika 6:8; Sek. 7:9) Hegeregere Isaia ena negai, Iehova ia kamonai Israela taudia momo be idia “lalohisihisi dainai idia taitai,” badina edia taunimanima ese idia kara namo henia lasi. (Isaia 5:7 duahia.) Unai dainai Iehova ese ena Taravatu idia badinaia lasi taudia bona ma haida idia kara namo henia lasi taudia ia panisia.—Isa. 5:5, 13.
4. Bema haida ese ta idia kara namo henia lasi Iesu ena hemami be edena bamona? (Laulau itaia danu.)
4 Iehova bamona, Iesu be kota maoromaoro ia ura henia bona kara gageva ia inai henia. Tanobada ai ia noho neganai, nega ta ima dika tauna ta ia itaia. Iesu be inai tauna ia hebogahisi henia dainai ena imana ia hanamoa. To, tomadiho gunalaia taudia be unai bamona idia laloa lasi. Idia be Sabati ena taravatu maragidia idia laloa bada, to ima dika tauna idia durua lasi. Edia kara dainai Iesu be dahaka ia laloa? Ia be “ia lalohisihisi bada badina edia kudouna ai hebogahisi be lasi.”—Mar. 3:1-6.
Iuda tomadiho gunalaia taudia be taunimanima idia laloa lasi, to Iesu be unai bamona lasi (Paragraf 4 itaia)
5. Kara gageva ta ia vara neganai, dahaka dainai ita badu noho lasi?
5 Iehova bona Iesu be kara gageva taudia dekenai idia badu, unai dainai ita danu ita badu be kerere lasi. (Efe. 4:26) Ena be ita badu, to namona be ita laloatao kara gageva ita hamaoromaoroa diba lasi. Bema nega daudau lalonai ita badu noho, unai ese ita dekenai gorere ia havaraia eiava ita lalohisihisi diba. (Sal. 37:1, 8; Iam. 1:20) Unai dainai kara gageva ia vara neganai dahaka ita karaia be namo? Momokani, Iesu ena haheitalai ese ita do ia durua.
KARA GAGEVA IA VARA NEGANAI IESU BE DAHAKA IA KARAIA?
6. Iesu be tanobada ai ia noho neganai, dahaka kara gageva ia itaia? (Laulau itaia danu.)
6 Iesu be tanobada ai ia noho neganai, kara gageva momo ia itaia. Ia itaia taunimanima be tomadiho gunalaia taudia ese idia hahisia. (Mat. 23:2-4) Bona ia itaia Roma ena gavamani taudia ese taunimanima idia kara auka henia. Unai dainai, Iuda taudia momo be idia ura Roma gavamani amo idia ruhaia. Idia haida be orea idia hamatamaia Roma gavamani idia tuari henia totona. To, Iesu be orea ta ia gunalaia lasi eiava ia durua lasi unai kara gageva ia hamaoromaoroa totona. Taunimanima idia ura Iesu be king ai idia halaoa neganai, idia amo ia raka-siri.—Ioa. 6:15.
Taunimanima idia ura Iesu be king ai idia halaoa neganai, idia amo ia raka-siri (Paragraf 6 itaia)
7-8. Iesu be tanobada ai ia noho neganai, dahaka dainai kara gageva ibounai ia haorea lasi? (Ioane 18:36)
7 Iesu be tanobada ai ia noho neganai, tanobada ena politikol oreana ida ia gaukara lasi, kara gageva ia haorea totona. Dahaka dainai? Badina ia diba taunimanima be idia hegeregere lasi sibona idia lohiaia totona. (Sal. 146:3; Ier. 10:23) Bona ia diba taunimanima be kara gageva ena badina idia haorea diba lasi. Satani Diabolo ese tanobada ibounai ia lohiaia noho, ia be ala-ala tauna dikana bona taunimanima ese ia idia tohotohoa noho. (Ioa. 8:44; Efe. 2:2) Danu ena be taunimanima namodia idia noho, to idia be goevadae lasi dainai, hanaihanai kara maoromaoro idia badinaia be auka.—Had. 7:20.
8 Iesu ia diba Dirava ena Basileia sibona ese kara gageva ibounai ia haorea diba. Unai dainai ena nega bona goada ia gaukaralaia “Dirava ena Basileia ena sivarai namona ia harorolaia totona.” (Luka 8:1) Ia ese “kara maoromaoro totona idia hitolo bona ranu mase taudia” ia hadibaia kara gageva ibounai do idia ore. (Mat. 5:6; Luka 18:7, 8) Unai be tanobada ena orea ta eiava gavamani ta ese do ia havaraia lasi, to Dirava ena guba gavamani ese do ia karaia.—Ioane 18:36 duahia.
KARA GAGEVA OI DAVARIA NEGANAI IESU OI TOHOTOHOA
9. Dahaka dainai oi abia dae momokani Dirava ena Basileia sibona ese kara gageva ibounai do ia haorea?
9 Hari kara gageva momo ita itaia. Iesu ia noho ena nega ia hereaia. Satani bona iena siahu henunai idia noho taunimanima ese kara gageva idia karaia noho. (2 Tim. 3:1-5, 13; Apok. 12:12) Iesu bamona, ita diba Dirava ena Basileia sibona ese kara gageva ena badina ibounai do ia haorea, bona ita ese unai Basileia ita durua. Unai anina be taunimanima ese kara gageva idia haorea totona idia karaia protest eiava gaukara idauidau ita dadaraia. Taihu ta ladana Stacya ena sivarai ita laloa. Hereva momokani ia do diba lasi neganai, hanaihanai orea ta ia bamoa kara gageva ia haorea totona. To, unai nega lalodiai ia daradara, bema ia karaia gauna be maoro. Ia gwau: “Lau be protest lau lao neganai, lau daradara lau karaia gauna be maoro eiava lasi. To hari, Dirava ena Basileia lau durua dainai, lau diba lau karaia gaudia be maoro. Lau diba momokani Iehova ese kara gageva idia davaria taudia ibounai do ia durua.”—Sal. 72:1, 4.
10. Mataio 5:43-48 hegeregerena, dahaka dainai namo lasi gau haida ita karaia gavamani ita haidaua totona? (Laulau itaia danu.)
10 Nega momo taunimanima edia orea idauidau idia ura gavamani idia haidaua. Bona mai dagedage ida unai idia karaia. To, unai be Iesu ena haheitalai bona ena hahediba hereva amo idia idau. (Efe. 4:31) Tadikaka ta ladana Jeffrey ia gwau: “Lau itaia nega momo protest idia karaia neganai, karaharaga idia badu, gaudia idia hadikaia, bona idia henaohenao danu. Bona taunimanima idia dagedage henia.” To, Iesu ese ita ia hadibaia taunimanima ibounai do ita lalokau henia, ita ida idia lalotamona lasi taudia bona ita idia dagedage henia taudia danu. (Mataio 5:43-48 duahia.) Ita be Keristani taudia dainai, ita ura gau ibounai ita karaia Iesu ese ia hahedinaraia dalana ita badinaia namonamo totona.
Namona be iseda lalona ita hadaia, hari idia vara politikol bona gwau-edeede karadia amo ita gini siri (Paragraf 10 itaia)
11. Dahaka dainai nega haida ia auka, Iesu ita tohotohoa totona?
11 Ena be ita diba Dirava ena Basileia ese kara gageva ibounai do ia haorea, to haida ese ita idia kara namo henia lasi neganai, do ia auka Iesu ita tohotohoa totona. Taihu ta ladana Janiya be ena kopina kala dainai haida ese idia kara namo henia lasi, ia gwau: “Lau badu bona lau lalohisihisi. Lau ura unai taudia be panisi idia abia. Bena lau laloa orea ta lau durua be namo, badina unai be dala namona egu badu lau hahedinaraia totona. Egu lalohadai be haida edia kara ese ia haidaua dainai, taunimanima dekenai lau trast, to Iehova lasi.” To gabeai Janiya ia laloparara ena lalohadai ia haidaua be namo. Bena ia gwau: “Unai dainai unai orea lau rakatania.” Namona be ita naria namonamo, ena be ma haida ese ita idia kara namo henia lasi eiava ma haida ese haida idia kara namo henia lasi dainai ita badu, to iseda hemami ita biagua. Bona nega ibounai ita laloatao, ita be tanobada ena lasi.—Ioa. 15:19.
12. Dahaka dainai ita duahia, ita itaia bona ita kamonai gaudia ita abia hidi namonamo?
12 Ita eiava ma haida dekenai kara gageva ia vara neganai, edena dala ai iseda badu ita biagua diba? Momo idia laloparara bema idia duahia, idia kamonai bona idia itaia gaudia idia abia hidi namonamo, unai ese idia do ia durua bada. Social media ai idia hedinarai gaudia haida ese kara gageva idia herevalaia momo. Bona unai ese haida edia lalona ia veria, gavamani idia gwau-edeede henia orea idia badinaia totona. Niusi halasia oreadia ese gavamani hadikaia herevadia momo idia gwauraia. Bema kara gageva ena sivarai ta ita kamonai bona ita laloa momo, unai ese ita do ia durua lasi. Bema nega bada ita haorea unai bamona infomeisen ita abia, do ita lalohisihisi bada. (Aon. 24:10) Bema unai ita karaia, hekwakwanai ibounai do ia haorea gavamanina, Dirava ena Basileia unai, ita laloaboio diba.
13. Edena dala ai dina ta ta ena Baibel duahiduahi karana ese ita do ia durua, kara gageva dekenai lalohadai maorona ita abia totona?
13 Taihu ta ladana Alia be ia lalohisihisi, badina ia noho gabuna ai, haida ese taunimanima idia kara namo henia lasi. Ia itaia unai kara idia karaia taudia be davana idia abia lasi. Ia gwau: “Sibona lau nanadaia, ‘Lau abia dae momokani Iehova ese unai hekwakwanai do ia hamaoromaoroa, a?’ Unai nega ai Iobu 34:22-29 lau duahia. Unai siri ese lau idia hadibaia gau ta be Iehova amo ia hunia diba lasi. Iehova ena kara maoromaoro be goevadae. Ia sibona ese gau ibounai do ia hamaoromaoroa.” Oibe, dina ta ta ai Baibel duahiduahi bona laloa dobu karana ese ita ia durua diba kara gageva ita haheaukalaia totona. To, ita be Dirava ena Basileia ita naria noho lalonai, hari dahaka ita karaia diba?
KARA GAGEVA DEKENAI HARI DAHAKA ITA KARAIA DIBA?
14. Hari inai negai dahaka ita karaia diba? (Kolose 3:10, 11)
14 Ita be haida ese idia karaia kara gageva ita hamaoromaoroa diba lasi, to ita be sibona iseda kara ita biagua diba. Guna ita herevalaia bamona, Iesu ita tohotohoa dalana ta be lalokau ita hahedinaraia. Unai lalokau ese ita do ia durua, ma haida, kara gageva idia hahedinaraia taudia danu, be mai hemataurai ida ita kara henia totona. (Mat. 7:12; Roma 12:17) Iehova do ia moale, bema taunimanima ibounai be maka tamona ai ita kara namo henia.—Kolose 3:10, 11 duahia.
15. Taunimanima dekenai Baibel ena hereva ita hadibaia neganai, edena dala ai idia ita durua?
15 Ita karaia mai anina bada karana ta be ma haida dekenai Baibel ena hereva momokani ita hadibaia. Dahaka dainai unai bamona ita gwau? Badina “Iehova dibaia karana” ese dagedage tauna ena mauri ia haidaua diba, kara namo bona maino tauna ai ia lao totona. (Isa. 11:6, 7, 9) Tau ta ladana Jemal mani ita laloa. Ia be hereva momokani ia do diba lasi neganai, gavamani idia gwau-edeede orea ta lalonai ia vareai. Ia gwau: “Taunimanima oi doria diba lasi edia kara idia haidaua totona. Ta ese lau ia doria lasi egu kara lau haidaua totona. To hereva momokani lau dibaia noho lalonai, egu kara lau haidaua.” Jemal be Baibel amo ia dibaia gaudia ese ia durua gwau-edeede karana ia hadokoa totona. Baibel ena hereva momokani ese taunimanima momo edia kara ia haidaua. Unai dainai taunimanima dekenai hereva momokani ita hadibaia neganai, idia ita durua dagedage karana idia hadokoa totona.
16. Dahaka dainai oi ura taunimanima dekenai Dirava ena Basileia oi herevalaia?
16 Iesu bamona, ita ura taunimanima dekenai ita hahedinaraia Dirava ena Basileia sibona ese kara gageva ibounai do ia haorea. Unai sivarai namona ese kara gageva idia haheaukalaia taudia ia hagoadaia. (Ier. 29:11) Guna ita herevalaia taihu Stacy, ia gwau: “Hereva momokani lau dibaia neganai, unai ese lau ia durua lau davaria kara gageva lau haheaukalaia totona. Iehova ese Baibel ena hereva amo lau ia hagoadaia.” Namona be ita hegaegae namonamo, unai amo Baibel ena gwauhamata namodia amo ma haida ita hagoadaia diba. Inai atikol ai ita herevalaia Baibel ena hereva namodia ita abia dae momokani neganai, unai ese ita do ia hegaegaelaia sikuli bona gaukara gabuna ai, unai bamona topik ita herevalaia totona.b
17. Haida ese ita idia kara namo henia lasi neganai, edena dala ai Iehova ese ita ia durua?
17 Ita diba Satani be “inai tanobada ena lohia” dainai, ita be kara gageva do ita davaria noho. To, nega vaira ai gau ibounai do idia namo. Iehova ia gwauhamata hari ita do ia durua bona gabeai Satani bona kara dika ibounai do ia kokia. (Ioa. 12:31) Iehova be Baibel amo kara gageva ia vara ena badina ia hahedinaraia. To unai sibona lasi, ia hahedinaraia danu ita dekenai idia vara hisihisi ia mamia. (Sal. 34:17-19) Iehova be ena Natuna amo ita ia hadibaia edena dala ai kara gageva ita haheaukalaia diba. Bona edena dala ai Dirava ena Basileia ese kara gageva do ia haorea. (2 Pet. 3:13) Namona be mai ura bada ida Basileia ena sivarai namona ita harorolaia noho. Bona nega vaira ai tanobada matamata dekenai “kota maoromaoro bona kara maoromaoro” do ia vara negana ita laloa noho.—Isa. 9:7.
ANE 158 “Do Ia Leiti Lasi!”
a Ladana idia haidaua.
b Taunimanima Lalokau Henia—Hahediba Taudia ai Halaoa buklet ena apendiks A point 24-27 itaia danu.