Vara Dinana
Anina: Ta ena vara dinana lagani ta ta iboudiai laloa lou karana. Tano haida lalodiai, ta ena vara dinana laloa lou totona, aria idia karaia bona harihari gaudia idia henia. Memero kekeni dekenai unai bamona kara idia karaia momo. Baibel ese unai kara ia gwauraia maoro lasi.
Baibel ese taunimanima edia vara dinadia moalelaia karadia ia gwauraia namo, a? Unai kara nega rua sibona ia gwauraia:
Gen. 40:20-22: “Dina toi murinai be Farao ia vara dinana. Vadaeni ia ese aria ta ia karaia . . . Vadaeni uain bubua memero ia naridia tauna ena dagi ia henia lou . . . To paraoa idia gabua memero ia naridia tauna be au dekenai ena tau-anina ia taua dae ia lao bona ia mase.”
Mat. 14:6-10: “Heroda ia vara dinana laloatao totona aria ta ia karaia, vadaeni Herodia ena natuna kekeni be edia vairana dekenai ia mavaru, Heroda ia hamoalea. Unai dainai mai hereva metau danu ia gwauhamata, ia gwau, ‘Bema gau ta oi noinoi lau dekenai, do lau henia diba.’ Kekeni ena sinana ese ia hereva henia guna dainai, ia be ia gwau, ‘Ioane Bapatiso ena kwarana mereki dekenai oi mailaia, iniseni oi henia lau dekenai.’ . . . Tau ta ia siaia, Ioane ena kwarana dibura ruma dekenai idia utua.”
Baibel lalonai idia torea herevadia iboudiai be mai edia badina. (2 Tim. 3:16, 17) Iehova ena Witness taudia ese idia itaia, Dirava ena Hereva ese vara dinana moalelaia karadia edia sivarai dikadia sibodia ia gwauraidia, unai dainai idia karaia lasi.
Keristen taudia ginigunadia bona Baibel negadiai idia noho Iuda taudia ese vara dinana moalelaia karadia edena bamona idia laloa?
“Unai negai idia noho Keristen taudia ese vara dinana moalelaia karana idia laloa lasi momokani.”—The History of the Christian Religion and Church, During the Three First Centuries (New York, 1848), Augustus Neander, p. 190.
“Heberu taudia gabedia idia laloa vara dinana moalelaia karana be kaivakuku tomadiho henia karana bamona. Unai lalohadai idia hamomokania diba, idau bese taudia be unai dina dekenai idia karaia karadia idia itaia dainai.”—The Imperial Bible-Dictionary (London, 1874), edited by Patrick Fairbairn, Vol. I, p. 225.
Vara dinana moalelaia karadia idauidau be edena bamona idia matamaia?
“Hari inai negai vara dinana moalelaia totona idia karaia karadia be idaunegai taudia edia amo idia abidia. Unai kara be babalau karana bona tomadiho karana dekenai idia matamaia. Taunimanima hahenamo henidia karana, harihari gaudia henidia karana, bona aria mai kandolo ida karaia karana, be idaunegai taudia edia kara, ena vara dinana ia moalelaia tauna be lauma dikadia edia amo idia naria totona, bona idia durua lagani vairai do ia noho namo totona. . . . Aposetolo edia nega amo ela bona lagani 300 A.D. murinai, Keristen taudia ese vara dinana moalelaia karana idia dadaraia badina unai kara be dirava koikoidia tomadiho henidia taudia edia kara.”—Schwäbische Zeitung (magazine supplement Zeit und Welt), April 3/4, 1981, p. 4.
“Greek taudia idia laloa taunimanima iboudiai ta ta be mai ena gima laumana mai ena gima laumana [Greek gado, daemon]. Unai lauma ese tau ta ena vara ia naria bona ena mauri ibounai lalonai ia gimaia. Unai lauma be dirava ta ida idia gaukara hebou badina be unai dirava ena vara dinana bona unai tau ena be hegeregere. Roma taudia danu ese unai lalohadai idia abia dae. . . . Uru momo lalodiai taunimanima ese unai lalohadai idia badinaia noho dainai, idia gwau idia be mai edia gima anerudia . . . Keke latanai kandolo araia karana be Greek taudia ese idia hamatamaia. . . . Keke kuborudia mai edia hani, hua ena toana hegeregerena gaudia, idia karaia bona idia latadiai kandolo idia araia, bena dubu lalodiai [Artemis ena] boubou patadia latadiai idia atodia. Sene taudia edia lalohadai be, vara dinana ena kandolo be mai edia siahu taunimanima edia ura hagugurua totona. . . . Taunimanima ese edia dirava edia boubou patadia idia haginidia matamaia negana amo, kandolo araia karana bona boubou lahidia araia karana be mai edia anina hehunina. Idia laloa vara dinana ena kandolo ese ena vara dinana idia moalelaia merona idia hanamoa bona idia dainai namo do ia davaria. . . . Vara dinana ena hahenamo herevadia idauidau gwauraidia karana be unai dina helagana ena kara badana ta. . . . Idaunegai unai kara be mai anina babalau karana dekenai. . . . Ta ena vara dinana ai ia dekenai idia gwauraia herevadia be mai edia siahu, namo eiava dika do idia havaraia, badina unai dina dekenai ia be lauma kahirakahira dekediai ia noho.”—The Lore of Birthdays (New York, 1952), Ralph and Adelin Linton, pp. 8, 18-20.
Nega idaudia ai varavara bona tura idia hebou, idia aniani, idia inuinu, bona idia moale hebou totona be kerere lasi
Koh. 3:12, 13: “Taunimanima edia dala namona tamona binai: bae moale, edia mauri dinadia iboudiai lalodiai bae hahemoale. Ina danu, iboudiai bae aniani bona bae inuinu, bona edia hekwarahi idoinai bae moalelaia; una na Dirava ena harihari ḡauna taunimanima ediai.”
Korinto Ginigunana 10:31 itaia danu.