Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • lv karoa 2 rau 16-27
  • Emu Lalomamina Ia Goeva Noho Dalana

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Emu Lalomamina Ia Goeva Noho Dalana
  • Dirava Ena Lalokau Lalonai Do Umui Noho
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • LALOMAMINA BE DAHAKA BONA ENA GAUKARA DALANA
  • ISEDA LALOMAMINA ITA HADIBAIA DALANA
  • DAHAKA DAINAI MA HAIDA EDIA LALOMAMINA ITA MATAURAIA BE NAMO?
  • LALOMAMINA GOEVANA ESE HAHENAMO IA MAILAIA DALANA
  • Emu Lalomamina Oi Hadibaia Namonamo, A?
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2005
  • Emu Lalomamina ese Oi Ia Durua, A?
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2015
  • Emu Lalomamina Oi Kamonai Henia
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2007
  • Emu Lalona Hadibaia Dalana
    1997 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
Ma Haida Itaia
Dirava Ena Lalokau Lalonai Do Umui Noho
lv karoa 2 rau 16-27
kampasi bona mapu

KAROA 2

Emu Lalomamina Ia Goeva Noho Dalana

“Namona be lalomamina namona umui dogoatao noho.”—1 PETERO 3:16, NW.

1, 2. Dahaka dainai kampasi be mai anina bada, bona edena dala ai lalomamina ida ita hahegeregerea diba?

SISIMA taria tauna ta be davara dekenai ena sisima ia taria lao; tau ta be uda badana dekenai ia loaloa, bona peleini taria tauna be ori ataiai iena peleini ia taria lao. Oi diba unai taudia toi be dahaka idia gaukaralaia, a? Idia be kampasi idia gaukaralaia, bema idia be kampasi idia abia lasi, dika bada do idia davaria diba.

2 Kampasi be gau maragina ta mai ena nila, unai nila be magneti amo idia karaia bona hanaihanai not kahana ia poinia. Bema kampasi ia gaukara namonamo bona mapu maorona ta ida oi gaukaralaia, unai ese dika amo oi ia hamauria diba. Kampasi be Iehova ese ita dekenai ia henia harihari gauna namona ta bamona— iseda lalomamina eiava maoro bona kerere edia idau ita diba karana. (Iamesi 1:17) Bema iseda lalomamina ia gaukara namonamo lasi, maoro bona kerere edia idau do ita diba lasi. To bema iseda lalomamina ia gaukara namonamo, iseda mauri lalonai abia hidi maorodia ita karaia bona dala maorona do ita badinaia noho. Unai dainai, lalomamina be dahaka bona ena gaukara dalana do ita herevalaia. Inai gaudia toi do ita herevalaia: (1) Iseda lalomamina ita hadibaia dalana, (2) ma haida edia lalomamina ita matauraia ena badina, bona (3) iseda lalomamina ese namo ia havaraia dalana.

LALOMAMINA BE DAHAKA BONA ENA GAUKARA DALANA

3. Greek gado herevana idia hahanaia “lalomamina” ena anina be dahaka, bona ena gaukara be dahaka?

3 Baibel lalonai, Greek gado herevana idia hahanaia “lalomamina” ena anina be “ita sibona iseda kara ita diba.” Ita be animal bamona lasi, badina Dirava ese ita dekenai lalomamina ia henia. Anina be ita sibona eda kara ita tahua bema ita be kara maorona ita karaia eiava kara dikana ita karaia. Iseda lalomamina be diadi ta bamona iseda kara, lalohadai bona ita abia hidi gaudia ia tahua. Ita ia hakaua abia hidi maorona ita karaia totona, eiava ita do ia hadibaia bema ita karaia abia hidi be kerere. Bema ita be abia hidi maorona ita karaia do ita moale, to bema abia hidi kererena ita karaia, iseda lalomamina ese ita do ia kota henia bamona.

4, 5. (a) Edena dala ai ita diba Adamu bona Heva be mai edia lalomamina, bona Dirava ena taravatu idia utua dainai dahaka ia vara? (b) Edena haheitalai haida ese idia hahedinaraia idaunegai abidadama taudia haida be edia lalomamina idia badinaia?

4 Dirava ese Adamu bona Heva ia karaia neganai, lalomamina ia henia. Unai ita diba badina idia kara dika neganai, idia hemarai. (Genese 3:7, 8) To, unai nega ai ena be edia lalomamina ese ia kota henidia, to idia be kerere idia karaia vadaeni. Mai edia ura ida Iehova Dirava ena taravatu idia utua bona idia gwau-edeede henia. Idia be goevadae taudia dainai, idia diba idia karaia karana be kerere, bona Dirava dekenai idia giroa lou diba lasi.

5 To, goevadae lasi taudia momo be edia lalomamina ena hereva idia badinaia, Adamu bona Heva bamona lasi. Hegeregere, kamonai tauna Iobu ia gwau diba: “Egu kara maoromaoro do lau gwauraia noho, bona inai laloa do lau dogoatao noho, do lau negea lasi. Egu lalona be ia maoromaoro noho, nega ta ia kerere lasi.”a (Iobu 27:6) Iobu be kara maoromaoro tauna. Ena kara bona abia hidi gaudia ibounai lalonai ena lalomamina ena hakaua dalana ia badinaia. Unai dainai, mai momokani ida ia gwau diba iena lalomamina ese ia hahisia lasi. To, Davida dekenai ia vara gauna mani oi laloa. Saulo, Iehova ese ia abia hidi king dekenai hemataurai lasi karana ta ia karaia neganai, “Davida be ia laloa momo.” (1 Samuela 24:5) Davida be sibona ena kara dainai ia lalohisihisi bada, bona unai amo ia diba unai bamona kara do ia karaia lou lasi.

6. Dahaka ese ia hahedinaraia lalomamina be harihari gauna ta taunimanima ibounai dekenai?

6 Iehova ena hesiai taudia sibodia be mai edia lalomamina, a? Aposetolo Paulo ia gwau: “Vadaeni taravatu idia diba lasi idau bese taudia be edia lalona ese ia hadibaia, taravatu idia badinaia totona. Ena be unai taudia dekenai taravatu be lasi, to edia kudouna ai taravatu ia noho. Unai taudia ese idia hahedinaraia taravatu ena hereva badadia be edia kudouna ai idia noho, bona edia lalomamina danu ese unai ia hahedinaraia, bona unai idia lalohadailaia neganai, edia lalona ese idia ia gwauraia maoromaoro eiava idia ia gwauraia kerere.” (Roma 2:14, 15, NW) Iehova ena taravatu idia diba lasi taudia danu be nega haida edia lalomamina ese ia hadibaia diba Dirava ena taravatu idia badinaia totona.

7. Dahaka dainai nega haida iseda lalomamina ese ita ia hakaua kerere diba?

7 To, nega haida iseda lalomamina ese ita ia hakaua kerere diba. Dahaka dainai unai ia vara? Bema kampasi badinai auri gauna ta oi atoa, kampasi ena nila be not kahana do ia poinia lasi, to auri ia noho kahana do ia poinia. Bona bema mapu maorona ia noho lasi neganai, kampasi be anina lasi. Unai hegeregerena, bema iseda lalona ena ura dikadia idia goada neganai, iseda lalomamina be ita ia hakaua kerere diba. Bona bema Dirava ena Hereva amo iseda lalomamina ita hadibaia lasi, mai anina bada gaudia haida dekenai dala maorona o kererena edia idau do ita diba lasi. Oibe, iseda lalomamina ia gaukara namonamo totona, Iehova ena lauma helaga ese ita ia hakaua be namo. Paulo ia hahedinaraia, lauma helaga ese iena lalomamina bona lalohadai ia hakaua. (Roma 9:1, NW) To, edena dala ai ita hamomokania diba iseda lalomamina be Iehova ena lauma helaga ida ia gaukara hebou? Iseda lalomamina do ita hadibaia namonamo.

ISEDA LALOMAMINA ITA HADIBAIA DALANA

8. (a) Edena dala ai iseda kudouna ese lalomamina ia hakaua kerere diba, bona abia hidi ita karaia neganai, dahaka be mai anina bada? (b) Dahaka dainai Keristani tauna ena lalomamina ia goeva sibona be hegeregere lasi? (Futnout itaia.)

8 Taunimanima haida be edia ura bona hemami idia laloa bada bona unai hegeregerena abia hidi idia karaia. Idia gwau: “Lau laloa unai be maoro, ia kerere lasi.” Kudouna ena ura be ia goada neganai, iseda lalomamina ia hakaua kerere diba. Baibel ia gwau: “Taunimanima edia kudouna be mai koikoi bada, bona mai dika rohoroho danu. Daika ese kudouna ena dala ia diba?” (Ieremia 17:9) Unai dainai, namo lasi iseda kudouna ena ura gaudia ita laloa bada. To, mai anina bada gauna be, ita ura diba dahaka ese Iehova Dirava do ia hamoalea.b

9. Dirava gari henia karana ena anina be dahaka, bona unai ese edena dala ai iseda lalomamina ia durua?

9 Bema iseda lalomamina be Dirava ena ura hegeregerena ita hadibaia, bona unai hegeregerena abia hidi ita karaia neganai, do ia hedinarai ita be Dirava ita gari henia, bona sibona eda ura ita badinaia lasi. Mani inai sivarai oi laloa. Gavana tauna Nehemia be mai ena maoro Ierusalema ai idia noho taudia amo takisi moni ia gogoa totona. To, unai bamona ia karaia lasi. Dahaka dainai? Ia ura lasi unai kara amo Dirava ena taunimanima ia hametaua bona Iehova ena lalonamo ia haboioa. Ia gwau: “Lau ese Dirava lau gari henia dainai, unai bamona lau karaia lasi.” (Nehemia 5:15) Dirava ita gari henia be gau badana; ita ura lasi iseda guba Tamana ita habadua. Ita ura abia hidi ta ita karaia neganai, Dirava gari henia karana ese ita do ia durua Baibel ena hakaua herevadia ita tahua guna totona.

10, 11. Kekero muramura inua karana dekenai Baibel ena hakaua hereva be dahaka? Edena dala ai Dirava ena heduru ita abia diba?

10 Edena dala ai abia hidi ta oi karaia neganai, emu lalomamina ena hakaua dalana oi badinaia diba? Hegeregere, kekero muramura mani ita laloa. Moale hebou negadiai, ita be inai henanadai ita laloa, ‘Lau be kekero muramura do lau inua eiava lasi?’ Namona be ita sibona ita hadibaia namonamo guna. Baibel ena hakaua herevadia be dahaka kekero muramura inua karana dekenai? Baibel ia gwau kekero muramura sisina ita inua be kerere lasi. Danu, Baibel ese Iehova ia hanamoa, badina uaina be iena harihari gauna. (Salamo 104:14, 15) To, Baibel ese inuinu kekero bona lebulebu karadia ia gwauraia dika. (Luka 21:34; Roma 13:13) Danu, Baibel ese inuinu kekero karana be kara dika badadia ma haida, hegeregere heudahanai bona sihari kava karadia danu ia gwauraia.c—1 Korinto 6:9, 10.

11 Unai dala amo Keristani tauna ese ena lalomamina ia hadibaia bona unai hakaua herevadia ia laloa bada. Unai dainai moale hebou ta dekenai kekero muramura idia noho neganai, sibona ita nanadaia: ‘Unai moale karana dekenai dahaka do idia karaia? Do idia inuinu kekero bona lebulebu karadia do idia karaia, a? Lauegu ura be dahaka? Lau ura kekero muramura lau inua, bona unai ese egu kara bona lalohadai ia biagua diba, a? Lau inuinu kekero lasi totona, sibona lau biagua diba, a?’ Baibel ena hakaua herevadia bona unai henanadai ita laloa dobu neganai, namona be ita guriguri Iehova ese ita ia durua totona. (Salamo 139:23, 24) Unai dala amo ita be Iehova ita noia ena lauma helaga amo ita ia hakaua totona. Unai amo iseda lalomamina ita hadibaia Dirava ena hakaua herevadia ia badinaia totona. To, abia hidi ita karaia neganai, gau ma ta do ita laloa danu be namo.

DAHAKA DAINAI MA HAIDA EDIA LALOMAMINA ITA MATAURAIA BE NAMO?

Tau ta be aria ta dekenai ia noho, bona ia laloa noho bema wain galasi ta do ia inua eiava lasi

Baibel amo oi hadibaia lalomamina ese oi ia durua diba kekero muramura oi inua o lasi totona

12, 13. Dahaka dainai Keristani taudia ta ta edia lalomamina be idauidau, bona edena bamona idia ita kara henia be namo?

12 Reana nega haida ita daradara badina Keristani taudia ta ta edia lalomamina be idauidau. Hegeregere, Keristani ta ese kastom karana ta ia abia dae lasi; to ma ta be unai kara ia moalelaia bona ia gwau ia be kerere lasi. Reana, ta be ena turadia ida idia laga-ani bona kekero muramura sisina idia inua, to ta be unai kara ese ia hahekwakwanaia. Dahaka dainai Keristani taudia ta ta edia lalomamina be idauidau, bona dahaka dainai abia hidi ita karaia neganai unai ita laloatao be namo?

13 Badina momo dainai taunimanima edia lalomamina be idauidau. Momo edia mauri daladia be idauidau. Hegeregere, guna haida be idia hekwarahi manoka gauna ta idia hanaia totona, bona reana nega haida idia kwalimu lasi. (1 King Taudia 8:38, 39) Bema unai bamona tauna ta be ia hekwarahi noho kekero karana ia rakatania totona, kekero muramura do ia inua eiava lasi do ia lalohadailaia namonamo. Bema unai bamona tauna ta be emu ruma dekenai ia vadivadi, reana ena lalomamina ese do ia hadibaia kekero muramurana ia dadaraia totona. Do oi badu, a? Ia do oi doria kekero muramura ia inua totona, a? Lasi. Herevana kekero muramura ia dadaraia ena badina oi diba o lasi—bona reana ia ura lasi ena badina ia gwauraia—to lalokau ese oi do ia durua ia ena ura oi matauraia totona.

14, 15. Dahaka gau dekenai Keristani taudia edia lalomamina be idauidau, bona Paulo ena sisiba be dahaka?

14 Keristani ginigunadia edia nega ai, Paulo ia itaia Keristani taudia edia lalomamina be idauidau. Unai nega ai, maketi dekenai kaivakuku dekenai idia bouboulaia vamu idia hoihoilaia, bona Keristani taudia haida be unai vamu idia hoia lasi. (1 Korinto 10:25) To, Paulo be unai vamu dainai ia lalohekwarahi lasi. Paulo dekenai kaivakuku be anina lasi gaudia; kaivakuku be aniani idia biagua lasi, badina aniani be Iehova ese ia havaraia bona ia biagua. To, Paulo ia laloparara ma haida edia lalohadai be idau. Haida be Keristani taudia ai idia do lao lasi neganai, reana kaivakuku tomadiho henia karadia idia karaia. Unai dainai idia abia dae kaivakuku dekenai idia bouboulaia vamu ibounai be miro. Paulo be dahaka ia karaia?

15 Paulo ia gwau: “Ita abidadama goada taudia be namo manoka taudia ita durudia edia abidadama do ia gini totona. Ita sibona iseda moale do ita tahua lasi. Badina be Keriso ese sibona ena namo ia tahua lasi.” (Roma 15:1, 3) Paulo ia gwau, namona be iseda tadikaka edia namo ita atoa guna, iseda be gabeai, Keriso ia karaia bamona. Ma nega ta ai, Paulo ia gwau ia be vamu do ia ania lasi, badina unai ese Iesu ena mase amo ia hoia mamoe ta ia hahekwakwanaia garina.—1 Korinto 8:13; 10:23, 24, 31-33.

16. Dahaka dainai edia lalomamina ese gau haida ia taravatua Keristani taudia be ma haida idia abia hidi gaudia idia gwauraia kerere lasi?

16 To, namona be edia lalomamina ese gau haida ia taravatua Keristani taudia be ma haida edia kara do idia gwauraia kerere lasi, bona do idia gwau lasi ma haida be edia lalohadai do idia abia dae. (Roma 14:10) Oibe, iseda lalomamina be ma haida edia kara do ia kota henia lasi, to ita sibona eda kara do ia kota henia be namo. Iesu ena hereva ita laloatao, ia gwau: “Umui emui lalona dekenai taunimanima umui gwauraia kerere lasi, vadaeni Dirava ese umui do ia gwauraia kerere lasi.” (Mataio 7:1) Namona be kongrigeisen taudia ibounai ese ma haida be edia lalomamina hegeregerena abia hidi idia karaia dainai do idia hahemaoro henia lasi. To, ita ura lalokau bona lalotamona ai do ita noho bona ta ta do ita hagoadaia. Ita ura lasi ta ta do ita hahekwakwanaia.—Roma 14:19.

LALOMAMINA GOEVANA ESE HAHENAMO IA MAILAIA DALANA

Maino negana ai, hahine ta be rei gabuna dekenai ia raka lao

Lalomamina goevana ese iseda mauri lalonai ita ia hakaua neganai, lalomaino bona moale do ita davaria

17. Hari inai negai, taunimanima momo edia lalomamina be edena bamona?

17 Aposetolo Petero ia gwau: “Namona be lalomamina namona umui dogoatao noho.” (1 Petero 3:16, NW) Iehova Dirava vairanai lalomamina goevana be hahenamo hereadaena. Ia be hari inai negai idia noho taudia momo edia lalomamina bamona lasi. Paulo ia gwau “idia edia lalomamina be auri siahuna amo idia gabua bamona.” (1 Timoteo 4:2, NW) Auri siahuna ese iseda tauanina ia gabua bona ia haberoa neganai, iseda varovaro idia mase bona hisihisi ita mamia lasi. Taunimanima momo edia lalomamina be unai bamona, unai dainai dahaka be maoro eiava kerere ia hahedinaraia lasi. Unai bamona tauna be kerere ia karaia neganai, do ia lalohisihisi lasi bona do ia hemarai lasi. Hari inai negai taunimanima momo be edia lalomamina ena hakaua dalana idia badinaia lasi.

18, 19. (a) Bema iseda lalomamina ese ita ia hadibaia ita kerere, ena namo be dahaka? (b) Bema guna ita karaia kara dika dainai ita helalo-kerehai vadaeni, to iseda lalomamina be ita ia kota henia noho, dahaka ita karaia be namo?

18 Momokani, hemarai eiava lalohisihisi mamina ita abia neganai, iseda lalomamina ese ita ia hadibaia ita be kerere ita karaia. Unai bamona hemami ese kara dika badana ta ia karaia tauna ena lalona ia veria diba ia helalo-kerehai totona. Hegeregere, King Davida be kara dika badana ia karaia, to mai momokani ida ia helalo-kerehai dainai, Dirava ese ena dika ia gwauatao. Davida be ia karaia kara dika ia ura henia lasi momokani bona ena lalona ia hadaia Iehova ena taravatu do ia badinaia. Unai amo ia itaia Iehova be mai ena ‘hebogahisi bona kara dika ia gwauatao noho.’ (Salamo 51:1-19; 86:5) To, edena bamona bema ita helalo-kerehai bona Dirava ese iseda kara dika ia gwauatao murinai, ita do hemarai bona lalohisihisi noho?

19 Nega haida ena be Dirava ese kara dika tauna ena dika ia gwauatao vadaeni, to ena lalomamina ese ia kota henia noho, unai ese namo ta do ia havaraia lasi. Bema unai ia vara namona be ita laloatao Iehova ena hebogahisi karana ese taunimanima edia lalohadai ia hereaia momokani. Ma haida ita hagoadaia Iehova idia abidadama henia, iena lalokau bona dika gwauatao karana idia abia dae hegeregerena, namona be unai bamona ita karaia danu. (1 Ioane 3:19, 20) Lalomamina goevana ese lalomaino bona moale bada ia havaraia. Inai tanobada dekenai taunimanima momo be unai bamona hemami idia abia lasi. Guna, kara dika bada idia karaia taudia momo be unai bamona lalomaino bona moale idia davaria, bona mai edia lalomamina goevana ida Iehova Dirava idia hesiai henia noho.—1 Korinto 6:11.

20, 21. (a) Inai buka idia torea dalana ese oi do ia durua dahaka oi karaia totona? (b) Ura kwalimu be edena dala ai ita gaukaralaia diba?

20 Inai buka idia torea dalana ese oi do ia durua moale oi davaria totona, bona oi do ia durua Satani ena tanobada dikana lalonai, lalomamina goevana oi abia totona. Oibe, inai buka ese dina ta ta lalonai do oi karaia gaudia dekenai Baibel ena taravatu bona hakaua herevadia ibounai ia herevalaia lasi. Bona danu, lalomamina ese do ia badinaia taravatu idauidau ia gwauraia lasi. To, inai buka idia torea ena badina be emu lalomamina do oi hadibaia dina ta ta ai Dirava ena Hereva be emu mauri lalonai oi badinaia totona. “Keriso ena taravatu” be Mose ena Taravatu amo ia idau. Keriso ena taravatu idia badinaia taudia be edia lalomamina bona hakaua herevadia idia badinaia. (Galatia 6:2) Keristani taudia be Mose ena Taravatu henunai idia noho lasi, to Dirava ese ura kwalimu ia henidia. Baibel ese ita ia hadibaia, namo lasi unai ura kwalimu ita gaukaralaia kerere. (1 Petero 2:16) To, ita be mai iseda ura kwalimu dainai, iseda lalokau Iehova dekenai ita hahedinaraia diba.

21 Bema oi ese Baibel ena hakaua herevadia badinaia daladia oi laloa, oi gugurilaia bona emu mauri lalonai oi badinaia, hereva momokani oi dibaia negana amo oi karaia gaudia do oi badinaia noho. Emu lalona oi hadibaia amo ‘maoro bona kerere edia idau do oi dibaia.’ (Heberu 5:14) Dina ta ta ai Baibel amo oi hadibaia lalomamina ese oi do ia durua. Kampasi ese loaloa tauna ia hakaua bamona, emu lalomamina ese oi do ia durua Iehova ese ia moalelaia gaudia oi abia hidi totona. Inai be dala namona Dirava ena lalokau lalonai oi noho totona.

a Heberu Revarevadia ai inai hereva “lalomamina” ia hedinarai lasi. To, hereva haida ese idia hahedinaraia lalomamina ia herevalaia danu. Hegeregere, inai hereva “lalona” be ta ena lalona ai ia noho gauna ia herevalaia—iena lalomamina. Keristani Greek Revarevadia ai, Greek gado herevana idia hahanaia “lalomamina” be nega 30 bamona ia hedinarai.

b Baibel ese ia hahedinaraia lalomamina ia goeva sibona be hegeregere lasi. Hegeregere, Paulo ia gwau: “Lau diba lasi egu kerere ta ia noho o lasi. To unai dainai lau be maoromaoro momokani, a? Lasi, Lohiabada sibona ese lau do ia kota henia.” (1 Korinto 4:4) Keristani taudia idia dagedage henia taudia edia lalomamina ese ia kota henia lasi badina idia laloa Dirava be idia karaia karana ia moalelaia. Guna, Paulo be unai bamona ia karaia danu. Gau badana be gau ta ita karaia neganai, iseda lalomamina ese ita ia kota henia lasi bona Dirava vairanai ita karaia gauna be maoro.—Kara 23:1; 2 Timoteo 1:3.

c Namona be inai ita laloatao, doketa momo idia gwau inuinu kekero karana idia manadalaia taudia be idia hegeregere lasi kekero muramura sisina sibona idia inua totona. Unai dainai namona be idia ese kekero muramura ibounai idia inua lasi.

EDENA BAMONA DO OI HAERE?

  • Ita diba Iehova be hanaihanai ita ia itaia noho dainai, edena dala ai unai ese iseda lalomamina do ia durua?—Heberu 4:13.

  • Edena dala ai Iosepa ena lalomamina ese ia durua hahetoho ia hanaia totona?—Genese 39:1, 2, 7-12.

  • Dahaka dainai Iehova ita guriguri henia totona iseda lalomamina ia goeva be namo?—Heberu 10:22.

  • Dahaka dainai Witnes lasi taudia edia lalomamina ita matauraia be namo?—2 Korinto 4:1, 2.

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2025)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia