Lalona—Hametaua Eiava Durua Gauna?
‘EGU lalona ese lau ia samania!’ Nega ta ta ai, ita ibounai be iseda kerere ena mamina ita abia. Reana unai mamina be moale lasi sibona eiava hisihisi bada herea. Ta ena lalona ese ia hahemaoro henia dainai, lalo-metau eiava hegeregere lasi momokani hemami ia havaraia.
Bema unai gaudia sibona ita laloa, iseda lalona be hametaua gauna, ani? Reana haida idia laloa unai bamona. Guna uru momo idia laloa ta ena lalona be ena tama sina amo ia abia gauna, ia vara neganai ia noho. Momo idia laloa Dirava ese ia henia, kara namo bona kara dika ita diba totona. Unai dainai haida idia gwau lalona be “Dirava ena noho taunimanima lalonai,” “iseda matamanai karana” bona danu “Dirava ena gadona.”
To, vanegai laganidia lalonai, taunimanima momo idia gwau lalona be gabeai ita abia gauna—iseda tama sina bona ita noho gabuna taudia edia hadibaia dainai ita abia gauna. Hegeregere, psychologist taudia haida idia hepapahuahulaia gauna be, natuna ta ese kara dika ia karaia lasi panisia ia abia garina dainai, idia laloa ita gwauraia lalona ena hakaua be iseda tama sina idia hadibaia taravatu bona idia abia dae gaudia ita hahedinaraia sibona. Ma haida idia gwau natuna ena noho gabuna taudia edia ura gaudia bona taravatu be gau badana danu. Haida idia laloa lalona ena samania karana be iseda ura bona taunimanima edia ura aukana idia heatu heheni mamina sibona!
Ena be taunimanima edia lalohadai be idauidau, to nega momo inai ia vara loulou, taunimanima be edia tama sina, famili taudia, bona gabu tamona taudia edia ura idia dadaraia, badina edia lalona ese ia hadibaia unai idia karaia be namo. Idia haida be edia mauri idia henia, edia lalona idia hadikaia lasi totona! Bona ena be bese idauidau edia kastom be idauidau, to kahirakahira idia iboudiai idia laloa ala-ala, henaohenao, heudahanai, koikoi, bona famili taudia sihari heheni karana be maoro lasi. Unai ia hahedinaraia lalona be ita vara neganai ia noho vadaeni gauna, ani?
Lalona—Baibel Ena Lalohadai
Unai kara ia lalo-pararalaia momokani tauna be Iehova Dirava. Badina be “ia sibona [Dirava] ese ita ia karaia, bona ita be iena.” (Salamo 100:3) Ia ese ita ia lalo-pararalaia momokani. Dirava ena Hereva, Baibel, ese ia hahedinaraia Dirava ese taunimanima ia karaia ena “toana” hegeregerena. (Genese 1:26) Taunimanima ia havaraia neganai idia diba dahaka be namo bona dahaka be dika; matamana amo, taunimanima dekenai lalona ia noho.—Genese 2:16, 17 itaia.
Aposetolo Paulo ese unai ia hamomokania iena revareva Roma taudia dekenai, ia torea: “Iuda lasi taudia be Mose ena Taravatu idia diba lasi, to idia haida ese sibodia edia laloa diari dekena amo taravatu idia badinaia. Inai taudia ese madi Taravatu idia davaria lasi, to edia laloa maoro dekena amo sibodia edia taravatu idia haginia. Idia edia kara ese ia hedinaraia, Dirava ena Taravatu be edia kudouna dekenai ia noho vadaeni. Idia edia kudouna ena laloa ese ia hamomokania Dirava ena Taravatu be edia kudouna lalonai ia noho. Unai dainai nega haida edia lalona dekenai idia gwau, ‘Egu kara ia kerere,’ bona nega haida edia lalona dekenai idia gwau, ‘Egu kara be ia maoro.’ ” (Roma 2:14, 15) Mani inai oi laloa: Taunimanima momo be Iuda taudia dekenai Dirava ia henia Taravatu henunai idia noho lasi, to Dirava ena taravatu ena hakaua herevadia haida idia badinaia, edia turadia idia doria dainai lasi, to “edia laloa maoro” dainai!
Lalona be hametaua gauna ta lasi, ia be Dirava ia henia harihari gauna, ia be gau namona ta. Momokani, ita ia hahisia diba. To bema ia ita kamonaia, moale korikorina bona maino hemami do ia henia diba danu. Ita ia hakaua, gimaia, bona hagoadaia diba. The Interpreter’s Bible ia gwau: “Ta ena lalona bona ena hemami idia namo noho totona, namona be ena kara bona dahaka ia laloa ia karaia be namo ia hatamonaia.” Ta ese unai gau rua be edena bamona ia hatamonaia? Iseda lalona ita haidaua bona ita hadibaia diba, a? Unai henanadai edia haere be hereva gabena dekenai do ai herevalaia.