Nega Bona Nega Hanaihanai—Idia Dekenai Dahaka Ita Diba?
“TAUNIMANIMA edia mauri lalonai nega be idia lalo-parara namonamo diba lasi gauna ta.” Ensaiklopidia ta be unai bamona ia hereva. Oibe, nega ena anina be auka lasi herevadia amo ita gwauraia hedinarai be auka herea. Ita gwau diba nega ia “lao,” eiava ia “heau,” bona danu ita be “hari inai negai” ita mauri noho. To ita diba momokani lasi dahaka ita herevalaia.
Haida idia gwau nega ena anina be “idia vara gaudia rua edia padana.” To, ita dekenai idia vara gaudia amo ita diba nega be mai ena hetoana lasi; toana be herevana gau ta ia vara eiava lasi, nega ia heau noho. Aonega tauna ta ia gwau nega be ia noho momokani gauna lasi, to ia be ita laloa gauna ta sibona. Momokani, ita dekenai idia vara gaudia iboudiai edia nega be ita laloa kava gauna ta sibona, a?
Baibel Ena Lalohadai Nega Dekenai
Baibel ese nega ena anina ia gwauraia hedinarai lasi, unai ese ia hahedinaraia reana taunimanima be nega ena anina idia lalo-pararalaia namonamo diba lasi. Ia be guba ena bada hegeregerena, unai danu ita lalo-pararalaia totona be ia auka. Toana be, nega be Dirava sibona ese ia lalo-pararalaia namonamo diba gauna ta, badina ia sibona be ia “noho ela bona hanaihanai.”—Salamo 90:2.
Ena be Baibel be nega ena anina ia gwauraia hedinarai lasi, to ia gwau nega be gau korikorina ta. Matamanai, Baibel ia gwau Dirava ese “diari”—dina, hua, bona hisiu—ia havaraia, “idia be toa, lahara bona laurabada ena toana, dina bona lagani edia toana.” Idia vara gaudia momo edia nega be Baibel lalonai idia torea. (Genese 1:14; 5:3-32; 7:11, 12; 11:10-32; Esodo 12:40, 41) Danu, Baibel ia gwau namona be mai aonega ida nega ita gaukaralaia, Dirava ena nega hanaihanai hahenamo ita abia totona—mauri hanaihanai helarona unai.—Efeso 5:15, 16.
Mauri Hanaihanai—Ia be Lalohadai Maorona, A?
Nega ena anina ita lalo-pararalaia namonamo totona be ia auka, taunimanima momo be mauri hanaihanai lalohadaina idia daradaralaia. Reana badina ta be iseda mauri lalonai nega be hanaihanai vara, tubu, buruka, bona mase danu ita laloa. Unai dainai, nega ita laloa neganai ta ia buruka ia lao karana ida ita hatamonaia. Taunimanima momo idia laloa bema nega be dala idauna ta ai ita laloa, ena anina do ita hadikaia unai. Reana do idia henanadai, ‘Dahaka dainai taunimanima be idia buruka idia lao karana dekenai ma mauri gaudia amo idia idau?’
Nega momo unai bamona idia laloa neganai idia laloaboio gauna be taunimanima be havaraia gaudia ma haida amo dala idauidau dekenai idia idau vadaeni. Hegeregere, animal be taunimanima hegeregerena idia laloa diba lasi. Ena be haida idia gwau unai be momokani lasi, to animal be ma kara haida idia karaia matamaia lasi, to animal lalonai ia noho dibana ese idia ia doria kara haida idia karaia totona. Idia be gau haida idia havaraia diba lasi, bona taunimanima bamona lalokau bona laloa bada karana idia hahedinaraia diba lasi. Bema taunimanima be edia mauri dekenai anina idia havaraia totona unai bamona kara bona diba bada idia abia, dahaka dainai idia be nega bada idia abia lasi idia mauri noho totona?
To, mai edia lalohadai lasi audia be lagani tausen lalonai idia mauri, to mai edia aonega taudia be lagani 70 eiava 80 sibona lalonai idia mauri diba. Unai be idau, ani? Gau namodia idia havaraia diba lasi matabudi be lagani 200 mai kahana idia mauri diba, to gau namodia idia havaraia diba aonega taudia edia mauri ena lata be unai bamona lasi be hoa gauna, ani?
Ena be taunimanima be nega bona nega hanaihanai idia lalo-pararalaia namonamo diba lasi, to mauri hanaihanai ena gwauhamata be Baibel lalonai ia noho helarona ta. Baibel lalonai “mauri hanaihanai” be kahirakahira nega 40 ia noho. To bema Dirava ena ura be taunimanima be do idia mauri hanaihanai, dahaka dainai ia do vara lasi? Unai henanadai ena haere be hereva gabena lalonai do ai herevalaia.