Mauri Sivaraina
Hahetoho Idia Vara, to mai Egu Kudouna Ibounai ida Lau Gaukara
RODOLFO LOZANO ESE IA SIVARAILAIA
September 17, 1917 ai, Gómez Palacio siti, Durango State, Mexico dekenai lau vara. Unai neganai Mexico ena Gwau-Edeede Tuari Badana idia karaia goadagoada noho. Ena be unai tuari be lagani 1920 ai ia ore, to unai murinai lagani momo lalodiai, ai noho gabuna ai, hekwakwanai idia vara noho bona aiemai mauri ia auka.
NEGA TA, Sinana ia diba dagedage tuari oreana bona gavamani ena ami do idia tuari heheni, bona ia ura egu kakadia toi, egu taihuna badana, egu taihuna maragina, bona lau be dina haida lalodiai ruma ai rakatania lasi. Aniani be bada lasi, bona lau laloatao egu taihuna maragina bona lau be mahuta patana henunai ai hunia. Unai murinai, Sinana ena lalona ia hadaia ai natudia do ia abia lao United States dekenai, bena gabeai aiemai tamana be unuseniai do ia lao danu.
Lagani 1926 ai California dekenai ai ginidae, bona nega daudau lasi murinai United States dekenai gaukara lasi nega dikana ia vara. Gaukara ia noho gabudia, hegeregere San Joaquin Valley, Santa Clara, Salinas, bona King City dekenai ai lao. Uma gabu gaukarana bona au ena huahua bona tubutubu gaudia idauidau edia anina haboua gaukarana ai dibaia. Ena be lau matamata negana lalonai gaukara aukana lau karaia, to egu mauri lalonai ia be nega namona.
Baibel Ena Hereva Momokanina Ai Davaria
March 1928 ai, Bible Student tauna, unai neganai Iehova ena Witnes taudia idia gaukaralaia ladana, ese ai ia vadivadi henia. Ia be Spain gado ia diba tau burukana, bona iena ladana be Esteban Rivera. Ia rakatania buklet ta ena ladana be “Mase Taudia be Edeseniai?” bona unai ladana bona ia lalonai ia gwauraia gaudia lau ura henia. Ena be lau be mero matamatana, to Baibel stadi lau karaia bona Bible Student taudia lau bamoa. Gabeai, egu sinana bona egu taihuna maragina, Aurora, be Iehova ena hanamoa taudia goadadia ai idia lao.
Lagani 1935 bamona ai, San Jose dekenai Kingdom Hall idia haginia English gado kongregesen ta ese idia gaukaralaia totona. Hispanic taudia momo idia gaukara unai gabu ena biru gabudia lalonai, bona idia dekenai ai haroro matamaia bona Gima Kohorona Stadi ai karaia. Hispanic Witnes taudia San Francisco dekenai, ena daudau ai amo be kilomita 80, ese ai idia durua. Gabeai, Spain gado heboudia ai karaia San Jose Kingdom Hall dekenai, bona taunimanima 60 idia lao.
Vadaeni, Iehova dekenai egu mauri lau gwauhamatalaia bona February 28, 1940 ai, San Jose hebouhebouna dekenai ranu bapatiso amo unai lau hamomokania. Lagani ta murinai, Iehova ena Witnes taudia edia ful-taim haroro gaukara, o painia ena maduna lau abia. Bena, April 1943 ai, lau idia noia egu noho gabuna lau haidaua bona do lau lao Stockton dekenai, unai siti ena daudau be kilomita 130, Spain gado kongregesen ta lau hamatamaia totona. Unai neganai, lau be San Jose English kongregesen ena naria tauna, bona unuseniai idia noho Spain gado Witnes taudia lau naria danu. Ma haida lau hegaegaelaia unai maduna idia abia totona murinai, Stockton dekenai lau lao.
Kara Maoromaoro Idia Tohoa
Lagani 1940 ai, ami dekenai do idia vareai taudia ia abia hidi oreana ese lau idia boiria loulou matamaia, to unai nega ta ta ai lau gwau lau be tuari karadia dadaraia tauna bona unai idia matauraia. To December 1941 ai, United States be Tanobada Ibounai Tuarina Iharuana lalonai idia vareai murinai, ia ese unai oreana ia doria auka matamaia. Vadaeni, lagani 1944 ai, lau idia atoa dibura rumana dekenai. Dibura negana ena lata lau do kamonaia lasi neganai, dibura ta ena henunai daiutuna lalonai raskol taudia dikadia ida lau noho. Idia diba lau be Iehova ena Witnes tauna neganai, idia momo idia ura idia diba edia raskol karadia idauidau dainai, Dirava ese edena bamona do ia lalodia.
San Jose Witnes taudia ese egu ruhaia davana idia henia bona lau idia ruhaia ela bona egu kota negana. Los Angeles loea tauna ese lau ia durua bona moni ia noia lasi, ia be guna kota dekenai taunimanima ese edia maoro idia abia totona ia hepapahuahulaia tauna. Hahemaoro henia tauna ia laloa lau do ia ruhaia bema painia gaukara lau hadokoa, moni gaukara lau davaria, bona hua ta ta ai gavamani taudia dekenai lau lao. Unai hahemaoro herevana lau abia dae lasi, unai dainai idia gwau lagani rua lalonai Washington State lalonai ia noho McNeil Island dibura rumana dekenai do lau noho. Unai nega lalonai Baibel lau stadilaia goadagoada. Bona lagani rua idia do ore lasi neganai, taipia karana lau dibaia, bona egu kara be namo herea dainai lau idia ruhaia. Maoromaoro lau hegaegae painia gaukara lau hamatamaia lou totona.
Gaukara Lau Habadaia
Lagani 1947 ena keru negana ai, lau bona lau ia bamoa painia tauna ma ta idia siaia Colorado City, Texas dekenai, Spain gado taudia ai durua totona. Ia paraka bada herea dainai ai lao siahu gabuna, San Antonio dekenai. To unuseniai medu bada herea ia diho dainai aiemai ruma-ta-ruma-ta gaukara ia hadikaia. Daudau lasi murinai, aiemai moni ia ore. Wiki momo lalodiai ai nadua lasi kabedi sanwis ai ania bona alfalfa tea ai inua sibona. Egu bamoa tauna be iena noho gabuna dekenai ia giroa lao, to lau noho. English gado Witnes taudia ese egu dabu idia dibaia neganai lau idia durua matamaia.
Siahu negana ia matamaia neganai, Colorado City dekenai lau giroa lao, bona gabeai Spain gado kongregesen maragina idia haginia. Bena Sweetwater, Texas dekenai, lau lao bona Spain gado kongregesen hamatamaia gaukarana ma ta lau durua. Sweetwater dekenai lau noho neganai, revareva ta lau abia, lau ia boiria Watchtower Bible School of Gilead ena klas namba 15 dekenai. February 22, 1950 ai, misinari gaukara idia hadibaia matamaia. Unai lagani ena siahu negana ai, New York City ena Yankee Stadium dekenai idia karaia intenesenel hebouhebouna ai kosi haorea pepana ai abia murinai, hua toi lalodiai, Iehova ena Witnes taudia edia hedikwota Brooklyn dekenai lau noho. Unuseniai, Mexico brens opesi dekenai do lau abia gaukara matamatana lau dibaia totona lau idia hadibaia.
Egu Gaukara Mexico Dekenai
October 20, 1950 ai, Mexico City dekenai lau ginidae. Wiki rua murinai, brens naria tauna ena maduna lau abia, bona lagani hani mai kahana lalonai unai lau karaia. Painia gaukara, dibura, Gilead, bona Brooklyn dekenai lau dibaia gaudia ese lau idia durua bada. Mexico dekenai lau lao neganai, karaharaga lau diba Mexico ena tadikaka bona taihu edia goada lauma dalanai ai hagoadaia be gau badana. Idia ai durua Dirava ena Hereva ia hahedinaraia kara maoromaoro taravatudia idia badinaia noho totona be namo.
Unai neganai, Latin-American tanodia, Mexico danu, lalodiai taunimanima momo edia kastom be tau bona hahine idia headava lasi to idia noho hebou sibona. Kerisendom ena tomadiho idauidau, Roman Katolik Dubuna danu, ese unai Baibel ena taravatu ia hamakohia kastom idia koua lasi. (Heberu 13:4) Unai dainai, haida be Iehova ena Witnes taudia edia kongregesen ena memba taudia ai idia lao, to dala maorona ai idia headava lasi. Unai neganai idia karaia dala be inai, hua 6 idia henidia edia headava idia hamomokania totona. Bema idia karaia lasi, Iehova ena Witnes taudia ai idia noho diba lasi.
To momo dekenai, edia mauri hamaoromaoroa be auka lasi. Idia noho hebou kava taudia idia headava. Ma haida edia mauri dalana be idau. Hegeregere, haida be nega rua, bona reana nega toi idia headava vadaeni, to headava hadokoa karana idia karaia lasi. Iehova ena taunimanima edia headava be Dirava ena Hereva ena hadibaia hereva hegeregerena neganai, kongregesen lalonai lauma dalanai hahenamo momo idia moalelaia.—1 Korinto 6:9-11.
Unai neganai, Mexico lalonai edukeisen namona idia abia taudia be momo lasi. Lau do mai lasi neganai, lagani 1950 gunanai, brens opesi ese kongregesen lalodiai duahiduahi bona toretore klas idia karaia vadaeni. Unai klas ena kosi idia hanamoa bona gavamani dekenai idia rejista. Lagani 1946 ai, rekodi idia karaia matamaia negana amo ema bona hari, Mexico Witnes taudia ese idia karaia klas lalodiai, taunimanima 143,000 ia hanaia idia hadibaia bona duahiduahi bona toretore idia diba!
Mexico ena taravatu idauidau tomadiho dekenai idia auka. Vanegai laganidia lalonai, mai anina bada gaudia haida idia idau. Lagani 1992 ai, taravatu matamatana idia karaia tomadiho dekenai, unai dainai lagani 1993 ai, Iehova ena Witnes taudia Mexico dekenai be tomadiho oreana ta bamona idia rejista diba.
Unai gaudia ese lau idia hamoalea bada, guna lau laloa do idia vara diba lasi gaudia. Lagani momo lalodiai, gavamani opesi momo lau vadivadi henia loulou bona idia momo ese lau idia abidadama henia lasi. To, iseda brens opesi ena Legal Department ese unai bamona gaudia ia naria namonamo dainai, hari nega momo aiemai haroro gaukara ai karaia diba mai hekwakwanai ta lasi ida.
Egu Adavana ida Misinari Gaukara Lau Karaia
Mexico dekenai lau ginidae neganai, Gilead kosina idia haorea taudia momo idia noho vadaeni. Idia ta be Esther Vartanian, Armenia Witnes kekenina. Lagani 1942 ai, Vallejo, California dekenai, painia gaukara ia matamaia. July 30, 1955 ai, ai headava, bona unai murinai Mexico dekenai aiemai gaukara ai karaia hebou. Esther ese misinari gaukara ia karaia noho Mexico City dekenai, bona aiemai noho gabuna, brens dekenai, lau gaukara noho.
Lagani 1947 ai, Esther be ena misinari gaukara ginigunana ia abia, Monterrey, Nuevo León, Mexico dekenai. Unai neganai Monterrey dekenai, Witnes taudia edia kongregesen tamona sibona ia noho bona pablisa taudia be 40. To lagani 1950 ai, Mexico City dekenai ai hanaia lao neganai, kongregesen hani idia noho unuseniai. Monterrey dekenai, Esther ese Baibel stadi ia karaia ruma besedia amo, varavara taudia rua be aiemai brens opesi Mexico City kahirakahira dekenai idia gaukara hari.
Lagani 1950 ai, misinari taudia idia haroro neganai, edia teritori be kahirakahira Mexico City ibounai. Unai teritori dekenai idia raka eiava basi gunadia lalonai taunimanima momo herea ida idia gui. Lagani 1950 be kahirakahira ia ore bona lau mai neganai, kongregesen edia namba be 7. Hari Mexico City ena kongregesen edia namba be 1,600 bona Basileia pablisa taudia edia namba be 90,000 ia hanaia bona lagani gunanai, Keriso ena mase laloatao hebouna, Memorial, dekenai idia lao taudia edia namba be 250,000 ia hanaia! Lagani gunadia lalonai, Esther bona lau aiemai hahenamo be unai kongregesen momo lalonai ai gaukara vadaeni.
Esther bona lau be Baibel stadi ta ai hamatamaia neganai, ai hekwarahi ruma bese ena tamana ena Baibel dibaia urana ai habadaia bena famili ibounai do idia ura idia diba danu. Unai amo, ruma bese badadia momo be Iehova idia hesiai henia matamaia. Lau laloa Mexico lalonai hereva momokani idia abia dae taudia edia namba be bada badina nega momo edia famili ibounai be tomadiho momokani dekenai idia noho hebou.
Iehova ese Unai Gaukara Ia Hanamoa
Lagani 1950 amo, Mexico lalonai ai karaia gaukarana be bada, aiemai namba ia bada daekau bona orea ena heau dalana ai haidaua. Lau ia hamoalea bada gauna be heduru sisina lau henia diba, bona heabidae karana bona moale idia hahedinaraia haraga taudia ida lau gaukara diba.
Lagani haida gunanai, Karl Klein, Iehova ena Witnes taudia edia Hakaua Oreana tauna ta, bona ena adavana, Margaret, ese edia laga-ani negana lalonai ai idia vadivadi henia. Tadikaka Klein ia ura Mexico ena teritori dekenai ia vara gaukarana ia diba sisina, unai dainai ia bona Margaret be ai lao henia kongregesen, San Juan Tezontla Kongregesen, Mexico City kahirakahira, dekenai idia lao. Aiemai tomadiho rumana ia maragi, ena lababa be mita 4.5 bona ena lata be mita 5.5. Ai ginidae negana ai taunimanima 70 idia noho vadaeni, bona gini gabuna ai davaria be auka. Buruka taudia be sea dekenai idia helai, matamata taudia be fom dekenai idia helai, bona natu maragidia be foloa dekenai idia noho biriki latanai idia helai.
Tadikaka Klein ia hoa bada badina natudia ibounai ese Baibel idia mailaia, bona hereva henia tauna ese Baibel sirina ta ia gwauraia neganai ia danu idia tahudia. Pablik tok murinai, Tadikaka Klein be Mataio 13:19-23 ia herevalaia, bona ia gwau Mexico dekenai Iesu ia herevalaia “tano namona” be bada herea. Hari, unai dina dekenai idia noho natudia 7 be Mexico City ena brens opesi habadaia gaukara badana idia durua. Ma ta be Betele dekenai ia gaukara, bona ma haida be painia taudia!
Mexico City dekenai lau mai neganai, iseda brens dekenai idia noho taudia be 11 sibona. Hari taunimanima 1,350 idia noho, bona idia amo 250 bamona be brens ena ruma matamatadia haginia gaukarana idia karaia. Reana lagani 2002 lalonai unai gaukara ibounai do idia haorea, bona ai habadaia rumadia ai taunimanima 1,200 do idia noho diba. Lagani 1950 ai, aiemai tano ibounai lalonai Basileia pablisa taudia edia namba be 7,000 henunai, to hari 500,000 ai hanaia momokani! Iehova ese aiemai manau tadikaka Mexico edia gaukara goadagoada karana ena hekwarahi ia hanamoa dalana lau itaia neganai, lau moale bada herea.
Hekwarahi Badana Lau Davaria
Hari lau davaria hekwakwanai badana be lau gorere. Guna, lau gorere momo lasi. To November 1988 ai, egu tauanina ena kahana haida idia mase. Iehova lau hanamoa, badina eksasais bona terapi idauidau dainai egu tauanina ena kahana ta ena goada ia namo lou, to egu tauanina ena kahana ma haida idia manoka noho. Nega momo egu kwara ia hisihisi bona hekwakwanai ma haida idia do noho dainai, doketa ese lau idia durua noho bona terapi lau abia noho.
Ena be hari egu ura gaudia ibounai lau karaia diba lasi, to egu lalona ia namo badina momo lau durua Iehova ena ura idia dibaia bona gwauhamata hesiai taudia ai idia lao totona. Iseda brens idia vadivadi henia Keristani tadikaka bona taihu momo lau hereva henia toho; lau laloa unai be hagoadaia heheni karana.
Ita diba Iehova ese iseda hesiai gaukara ia laloa bada bona ita hekwarahi kava lasi, unai ese lau ia hagoadaia bada. (1 Korinto 15:58) Ena be egu goada be mai hetoana bona lau gorere, to Kolose 3:23, 24 lau laloa bada noho: “Emui hesiai gaukara ibounai lalonai, mai emui kudouna ibounai do umui karaia. Do umui karaia, ia be tau ta ena gaukara lasi, to Lohiabada ena gaukara umui karaia bamona. Badina be umui diba, umui ta ta emui kara dainai, Lohiabada ese davana namona umui dekenai do ia henia. Ia ese unai davana ia atoa hegaegae vadaeni umui totona.” Unai sisiba lau badinaia noho lalonai, ena be hahetoho idia vara, to mai egu kudouna ibounai ida Iehova lau hesiai henia noho.
[Picture on page 24]
Lagani 1942 ai, lau painia negana ai
[Picture on page 24]
Lagani 1947 ai, egu adavana be ena misinari gaukara ia matamaia Mexico dekenai
[Picture on page 24]
Hari, Esther ida
[Pictures on page 26]
Ataiai laurina kahanai: Lagani 1952 ai Mexico Betele famili, lau be vairai kahana ai
Ataiai: Lagani 1999 distrik hebouhebouna Mexico City steidiam lalonai, taunimanima 109,000 bona ma haida idia hebou
Henunai laurina kahanai: Aiemai brens rumadia matamatadia be kahirakahira idia haorea