Toana Ia Laloa Lasi Diravana Oi Tohotohoa, A?
TOANA laloa lasi karana—edeseniai ita davaria diba? Toana ia laloa lasi, ia laloa kerere lasi, haida sibona ia kara namo henia lasi, bona ta ia inai henia kava lasi Tauna be Iehova Dirava, taunimanima Havaraia Tauna. To, taunimanima edia kara be Charles Lamb, lagani 1800 murinai ia noho England ena toretore tauna, ese ia herevalaia maoro, ia gwau: “Lau be, hereva kwadogi ai, ma haida lalodia kerere karana amo lau honu—gau haida lau ura henia bona gau haida lau ura henia lasi.”
Toana laloa lasi karana dekenai, taunimanima be idia laloa heheni dalana idia hanamoa be namo. Lagani handred momo gunanai Israela ena aonega tauna King Solomona ia itaia “taunimanima haida ese ma haida idia biagua noho, bona idia hisihisi henidia noho.” (Hadibaia Tauna 8:9) Bese ma ta inai henia karana, gavamani edia hepapahuahu, bona ruma bese edia heai idia bada haraga noho. Vadaeni, do ita abia dae diba, taunimanima sibodia be toana laloa lasi besena ta idia havaraia diba be maoro, a?
Mai lalo-parara ida iseda lalohadai do ita biagua bona iseda lalona momokani ai ta ita laloa kerere lalohadaidia ita kokia be namo. (Efeso 4:22-24) Ena be ita diba lasi, to reana ita bamoa taudia bona eda edukeisini oromana amo idia vara lalohadaidia haida ita dogoatao noho bona unai be iseda famili, bese, bona tano taudia lalonai ia noho. Unai lalohadai, edia toana be idia goada momokani lasi, be nega momo iseda lalona dekenai idia noho bona taunimanima edia toana laloa bada karana idia havaraia. Scotland ena kota tauna bona sivarai torea tauna, Lord Francis Jeffrey, danu ia gwau: “Tau ta be reana nega daudau lalonai do ia diba lasi gauna badana be, iena lalohadai kererena, ta ia laloa kerere lalohadaina, ena bada bona ena goada.”
Lenaa danu ia gwau toana laloa momo karana ita dadaraia totona mai lalo-parara ida ita hekwarahi be namo. Ta sibona ese ena hemami, ta laloa kerere hemamina, ia hamasea totona, Lena ia gwau, “do ia hekwarahi bada be namo badina ia manadalaia gaudia ese ia idia veria goada.” Lena ia gwau ita idia hadibaia loulou danu be namo.
Iehova ese Toana Ia Laloa Lasi Sivaraidia
Toana laloa lasi karana ai, Iehova be haheitalai hereadaena. Baibel ena rau ginigunadia amo, ia ese taunimanima ia kara henidia neganai, edia toana ia laloa lasi daladia edia sivarai ita duahia. Unai haheitalai namo hereadia amo gau momo do ita diba bona laloa lou.
Iehova ia hahedinaraia ia be taunimanima edia toana ia laloa lasi; ia ese dala ia karaia Iuda aposetolo tauna Petero be lagani 36 C.E. ai, Korenelio bona Idau Bese taudia dekenai sivarai namona ia harorolaia totona. Unai nega ai Petero ia gwau: “Dirava ese taunimanima edia toana ia laloa lasi. To bese ibounai lalonai, Dirava dekenai idia gari, bona kara maoromaoro idia karaia taudia, be Dirava ese do ia abia dae.”—Kara 10:34, 35.
Iehova ese taunimanima ia kara henia negadia ibounai lalonai, edia toana ia laloa lasi. Iesu Keriso ese ena tamana ia herevalaia, ia gwau: “Ia ese kara dika taudia bona kara namo taudia edia latanai dina ena diari ia henia noho. Medu danu kara maoro taudia bona kara kerere taudia edia latanai ia siaia diho.” (Mataio 5:45) Petero ese Iehova ma ia hanamoa, ia be toana ia laloa lasi Diravana; ia gwau: “Umui totona ia haheauka noho. Badina be ia ura lasi tau ta ia mase. Ia ura taunimanima ibounai ese dika dekena amo edia lalona do idia giroa.”—2 Petero 3:9.
Noa ena nega lalonai, taunimanima “edia kara dika be bada herea gabu ibounai dekenai, bona edia laloa be nega ibounai ia dika sibona mo” neganai, Iehova ia gwau tanobada taudia ibounai do ia hadikaia ore. (Genese 6:5-7, 11, 12) To, Iehova ena hahegani dainai, Noa ese lagatoi ta ia karaia hedinarai, ena nega lalonai idia noho taudia edia vairanai. Ena natuna tataudia ida lagatoi idia karaia lalonai, Noa be “kara maoromaoro ia harorolaia.” (2 Petero 2:5) Ena be Iehova ese unai nega taudia edia kudouna ena ura dikana ia itaia, to mai ena laloa maoromaoro ida idia dekenai hereva ta ia henia. Ia ese edia lalona bona kudouna hamarerea totona Noa ia hamaoroa lagatoi do ia karaia bona ia haroro. Dala ia noho idia kamonai totona, to lasi, “idia laloa lasi dahaka do ia vara, idia kara dika noho, ia mai bona abata badana ia ginidae, vadaeni abata ranu ese ibounai ia abia lao.”—Mataio 24:39.
Iehova ese taunimanima edia toana ia laloa lasi karana ia haheitalaia namo herea! Inai nega dokona mai ena metau dikadia lalonai, Dirava ena hesiai taudia edia lalona ia hagoadaia Basileia ena sivarai namona idia harorolaia lalonai taunimanima edia toana idia laloa lasi danu. Unai sibona lasi, to Iehova ena davana henia dinana idia harorolaia; gau ta ese ia koudia lasi. Taunimanima edia vairanai Iehova ena hereva idia gwauraia hedinarai, haida sibona dekenai lasi, to ibounai idia kamonai totona.—Isaia 61:1, 2.
Iehova ena gwauhamata bese kwaradia Aberahamo, Isako, bona Iakobo dekenai ese ia hahedinaraia ia be taunimanima edia toana ia laloa lasi Diravana. Edia bese korikori amo Dirava ese ia abia hidi Tauna do ia mai, bona ia dainai “tanobada besedia iboudiai be sibodia do idia hanamoa.” (Genese 22:18, NW; 26:4; 28:14) Iesu Keriso ese ia hamomokania ia be unai abia hidi Tauna. Iesu ena mase bona toreisi lou amo, Iehova ese dala ia karaia mai edia kamonai taudia ibounai ese hahemauri idia abia totona. Oibe, Iesu Keriso ena davana karaia boubouna be bese ta sibona totona lasi.
Mose ena nega lalonai, Iehova ese dala idauna ai toana ia laloa lasi karana ia hahedinaraia, Selopehada ena natuna hahinedia dekenai. Inai hahine ima ese idia lalo-hekwarahilaia gauna be edia tamana ena ahuna Gwauhamata Tanona dekenai. Unai ia vara badina Israela taudia edia kastom lalonai tano biagua siahuna be tau ena amo ia hanaia iena natuna tataudia dekenai. To, Selopehada ia mase neganai ia be natuna mero ta lasi, tano abia hanai totona. Unai dainai Selopehada ena natuna hahinedia ima be do idia kara henidia hegeregere totona Mose idia noia, idia gwau: “Badina be dahaka aiemai tamana ena ladana be iena iduhu dekena amo do idia kokia, ia be natuna tau lasi dainai? Aiemai tamana ena varavara taudia edia huanai, be tano haida ai dekenai do umui henia.” Iehova ese edia noinoi ia kamonai henia bona Mose ia hamaoroa: “Bema tau ta ia mase, mai ena natuna tau lasi, iena natuna hahine ese iena tano o kohu do ia abia.”—Numera 27:1-11.
Unai be mai lalokau ida toana laloa lasi karana ma ta! Iduhu ena tano biagua siahuna be ma iduhu ta dekenai ia hanaia lasi totona, unai hahine idia hagania idia headava neganai, “edia tamana ena iduhu taudia sibona” idia adavaia.—Numera 36:5-12.
Iehova ese toana ia laloa lasi karana ia hahedinaraia dalana ma ta be hahemaoro bona peroveta tauna Samuela ena nega lalonai. Iehova ese ia hagania Iuda iduhuna ena king matamata ta do ia horoa, Betelehema tauna Iese ena ruma bese amo. To Iese ena natuna memero be 8. Daika do ia horoa king ai ia lao totona? Samuela ese Eliaba ena tauanina oromana ia laloa bada. To, Iehova be murimuri ena toana ese ia veria lasi. Samuela ia hamaoroa: “Iena toana, o iena lata do oi laloa lasi . . . Badina be Lohiabada ese gau ia itaia lasi, taunimanima ese idia itaia bamona. Taunimanima ese tau ena toana idia itaia, to Lohiabada ese tau ena kudouna ia itaia.” Davida, Iese ena natuna mero ginigabena, ia abia hidi.—1 Samuela 16:1, 6-13.
Iehova Ena Toana Laloa Lasi Karana amo Diba Ita Abia
Keristani elda taudia ese Iehova idia tohotohoa be namo; edia abidadama tamona tadikaka ena kara lauma dalanai idia itaia. Ita sibona ese eda maka hegeregerena ai ta do ita laloa be haraga, bena sibona eda hemami ese iseda laloa namonamo karana do ia hakererea. Elda ta ese inai bamona ia herevalaia: “Lau hekwarahi Iehova ia hamoalea dalana ai ma haida lau kara henidia totona, to lau sibona guna lau abia lalohadaina hegeregerena lasi.” Namo bada herea do ia vara bema Iehova ena hesiai taudia ese iena Hereva idia gaukaralaia edia maka bamona!
Ai herevalaia vadaeni Baibel haheitalaidia ese ita idia durua, ita idia veria lalohadai kereredia bese ta dekenai be ita dadaraia totona. Iehova ena toana laloa lasi karana ita tohotohoa neganai, Keristani kongregesen ita naria, laloa kerere, inai heheni, bona ta abia isi karadia edia dika amo.
Aposetolo Petero be diba ia abia “Dirava ese taunimanima edia toana ia laloa lasi.” (Kara 10:34) Ta abia isi karana be unai bamona lasi, bona ia be lalokau bona lalo-tamona edia hakaua herevadia ia utua karana. Iesu be ogogami taudia, manoka taudia, bona ladana maragi taudia edia lalona ia hanamoa, bona edia maduna ia haharagaia. (Mataio 11:28-30) Iuda tomadiho gunalaia taudia edia amo ia idau badina idia ese taunimanima idia biagua, taravatu idauidau amo maduna metauna idia henia. (Luka 11:45, 46) Unai bamona idia karaia bona taga taudia bona ladana bada taudia sibona idia kara namo henia be Keriso ena hahediba herevadia hegeregerena lasi.—Iamesi 2:1-4, 9.
Hari inai negai, Keristani elda taudia be Keriso ena kwara dagina henunai idia noho bona Iehova ena taunimanima, gwauhamata vadaeni taudia unai, be maka tamona ai idia kara henidia. ‘Dirava ese idia ia henia mamoe orea idia naridia namonamo’ lalonai, moni dainai, mauri dalana dainai, o varavara korikori dainai haida sibona idia kara namo henia karana idia dadaraia. (1 Petero 5:2) Elda taudia ese toana ia laloa lasi Diravana idia tohotohoa bona iena sisiba, haida sibona kara namo henia lasi sisibana, idia badinaia neganai, unai ese kongregesen lalonai toana laloa lasi lalohadaina do ia habadaia.
Iehova ena Witness taudia edia Keristani kongregesen be tanobada hegegemadai tadikaka oreana. Ia hahedinaraia goevagoeva laloa kerere lasi, toana laloa lasi oreana ta Iesu Keriso ena hakaua henunai be ia vara momokani diba. Witness taudia ese ‘mauri matamata idia atoa, dabua matamata idia atoa bamona. Inai mauri matamata dainai, edia toana be Dirava ena toana bamona, ia ese ia karaia gauna. Inai mauri matamata ena kara be maoromaoro, helaga bona momokani.’ (Efeso 4:24) Oibe, toana ia laloa lasi Diravana, Iehova, ena haheitalai hereadaena amo diba idia abia, bona edia helaro be tanobada matamatana ai do idia mauri hanaihanai, unuseniai toana laloa karadia ibounai do idia ore vaitani.—2 Petero 3:13.
[Footnotes]
a Inai be iena ladana korikorina lasi.
[Picture on page 26]
Aposetolo Petero be diba ia abia Dirava ese taunimanima edia toana ia laloa lasi