Ka lej belaʼ abal a Jehová ti pakwlanchíts

1, 2. ¿Jantʼiniʼ ti atsʼál tam a Jehová tu pákwlanchal i wálab? (Ka tsuʼuw jayej an imagen).

AN TSʼALEJ David in atsʼálak lej yajlidh in ichích kʼal an walabtaláb axi in tʼajámal (Sal. 40:12; 51:3; encabezamiento). Pero jajáʼ tʼeʼpin kʼal in wálab ani jaxtám ti pakwlanchat kʼal a Jehová (2 Sam. 12:13). Tam ti a David in exlaʼ abal pakwlanchamej kʼal a Jehová in atsʼaʼ lej kulbél ani in atsʼaʼ koyat in ichích (Sal. 32:1).

² Wawáʼ jayej i éjtowal ki atsʼaʼ koyat i ichích tam ki exlaʼ abal a Jehová tu yajnanchal ani tu pákwlanchal i wálab. Belits max i tʼajámal jun i walabtaláb lej púlik, a Jehová in éjtowal tu ku pakwlanchij max ku tʼeʼpin kʼal i wálab, max ki ólchij an ókʼnomchik jawaʼ i tʼajámal ani max ki tsápnanchij yabáts ki tʼajaʼ nixéʼ xi walabtaláb (Prov. 28:13; Hech. 26:20; 1 Juan 1:9). I atsʼál lej kulbél tam a Jehová tu pákwlanchal jun i wálab, kom Jajáʼ tʼajat in ukʼchiyal ani yabáts tu jólbiyal talbél (Ezeq. 33:16).

3, 4. a) ¿Jantʼoj in atsʼálak a Jennifer? b) ¿Jantʼoj neʼets ki exóbnaʼ?

³ Pero junchikíl neʼets ki atsʼaʼ kʼibat ki belaʼ abal a Jehová chubax tu pakwlanchíts. Antsanáʼ tin atsʼálak a Jennifer. Jajáʼ exóbchat tin kwéntaj a Jehová tam ti tsipílej, pero tam ti púwey tujey in tʼajál i tʼajbiláb axi kidháb ani in tátajchik yab in exlálak. Talchik i támub talbél in jilaʼ kin tʼajaʼ nixéʼ, in pidhaʼ in ejatal a Jehová ani pujan. Jajáʼ in ulal: «Ti biyál in lej utsʼálak ani in kwatsilak kʼal jítakʼej, jayej in lej tʼojnálak ani in lej tsákulom. Nanáʼ u exlálak abal a Jesús in bínaʼ in ejatal abal ku pákwlanchat i wálab. Ani kom nanáʼ in tʼeʼpinének kʼal jawaʼ u tʼajámal, u exlálak abal a Jehová tin pakwlanchíts. Pero tu ichích u atsʼálak lej kʼibat ku belaʼ abal a Jehová chubax tin pakwlanchíts».

⁴ Ani tatáʼ, ¿a atsʼál kʼibat ka belaʼ abal a Jehová ti pakwlanchíts jun a wálab axi a tʼajaʼ ti biyál? An tsʼalej David in lej belálak abal kʼal a Jehová pakwlanchat ani in atsʼaʼ lej kulbél. Antsanáʼ tin léʼ a Jehová abal wawáʼ jayej ki atsʼaʼ. Al axéʼ xi exobintaláb neʼets ki tsuʼuw jaleʼ ti lej exbadh ki belaʼ abal a Jehová chubax tu pakwlanchíts. Ani jayej neʼets ki tsuʼuw jantʼoj neʼets tu ku tólmiy abal ki belaʼ nixéʼ.

¿JALEʼ TI LEJ EXBADH KI BELAʼ ABAL A JEHOVÁ TU PAKWLANCHÍTS?

5. ¿Jantʼoj in léʼ a Satanás abal wawáʼ ki belaʼ? Ka punuw jun i tʼiplab.

⁵ Max ki lej belaʼ abal a Jehová tu pakwlanchíts i wálab, a Satanás yab neʼets kin ejtow tu ku kʼambiy. Ki tʼilaʼ abal a Satanás in léʼ abal wawáʼ ki jilaʼ ki tʼojonchij a Jehová ani neʼets kin tʼajaʼ yan jantʼoj abal kin putuw jawaʼ in léʼ. Jun i tʼiplab, jajáʼ in léʼ abal ki tsalpay abal i tʼajámal jun i walabtaláb axi lej púlik ani a Jehová yab jaykʼiʼ neʼets tu ku pákwlanchij. Ki tsalpay kʼal an inik axi ti Corinto, jajáʼ in tʼajaʼ jun i walabtaláb axi lej púlik ani in koʼoy ka pilmedháj ti tamkuntaláb (1 Cor. 5:​1, 5, 13). Axéʼ xi inik tʼeʼpin kʼal in wálab, pero a Satanás in léʼak abal an epchalchik yab kin pákwlanchij ani yab kin bátsʼuwchik junílekʼij ti tamkuntaláb. Max jats in tʼajámalak an epchalchik, axéʼ xi inik neʼetsak kin belaʼ abal kʼal a Jehová yab jaykʼiʼ neʼetsak ka pákwlanchat in wálab. Neʼetsak ka atáj kʼal an tʼeʼpintaláb ani ma walám neʼetsak kin jilaʼ kin tʼojonchij a Jehová. Xowéʼ ta kʼicháj a Satanás belej in exál kin tʼajaʼ ki tsalpay abal a Jehová yab tu pákwlanchal i wálab ani in léʼ abal nixéʼ tu ku owmedhaʼ kʼal a Jehová. Pero lej alwaʼ abal «wawáʼ i exlálits jawaʼ jats in tsalápil a Satanás» (2 Cor. 2:​5-11).

6. ¿Jantʼoj neʼets tu ku tólmiy max belej i yajnál jun i walabtaláb axi i tʼajaʼ ti biyál?

⁶ Max ki lej belaʼ abal a Jehová chubax tu pakwlanchíts i wálab, neʼets ki atsʼaʼ kulbél juníl. Yab jantʼoj in kwaʼal max i atsʼál tʼeʼpidh kʼal jun i walabtaláb axi i tʼajámal (Sal. 51:17). Nixéʼ xi tʼeʼpintaláb neʼets tu ku tólmiy ki jilaʼ ki tʼajaʼ an walabtaláb ani ki tsápnanchij ki tʼajaʼ jawaʼ tekedh (2 Cor. 7:​10, 11). Pero max ki áynanchij ki atsʼaʼ lej watʼadh tʼeʼpidh ani ki tsalpay abal a Jehová yab tu pakwlanchámal, walám nixéʼ kin tʼajaʼ abal ki jilaʼ ki tʼojonchij. Jaxtám tin yéjenchal ki lej belaʼ abal a Jehová tu pakwlanchámal, abal antsanáʼ ki áynanchij ki tʼojonchij. Nixéʼ neʼets kin tʼajaʼ abal ki atsʼaʼ koyat i tsalápil ani ki atsʼaʼ kulbél (Col. 1:​10, 11; 2 Tim. 1:3). Xowéʼ ki tsuʼuw jantʼoj neʼets tu ku tólmiy abal ki belaʼ abal a Jehová chubax tu pakwlanchámal.

¿JANTʼOJ NEʼETS TI TÓLMIY ABAL KA BELAʼ ABAL A JEHOVÁ TI PAKWLANCHÍTS?

7, 8. a) ¿Jantʼoj in uluw a Jehová tin kwéntaj Jajáʼ ti Éxodo 34:​6, 7? b) ¿Jantʼiniʼ tu tólmiyal jawaʼ in uluw a Jehová?

⁷ Ki tsalpay jantʼiniʼ tin uluw a Jehová abal jats in ey. Ki tʼajaʼ ti kwéntaj jantʼoj uchan a Moisés kʼal a Jehová tam ti kʼwajatak ban monte Sinaí (ka ajiy Éxodo 34:​6, 7).a A Jehová in éjtowalak kin uluw yan jantʼoj tin kwéntaj Jajáʼ. Pero jawaʼ okʼox in uchaʼ jats abal pel jun i Dios axi u yajnanchix ani in éxbayal jantʼiniʼ ti atsʼál. I lej bélal abal a Jehová neʼets kin pakwlanchij jun i atikláb axi tʼeʼpinének kʼal in wálab. Max a Jehová yab kin tʼajaʼ, neʼets kin tejwamédhaʼ abal pel pojkax ani yab u yajnanchix.

⁸ I éjtowal ki lej belaʼ abal a Jehová chubax tu yajnanchal, kom Jajáʼ yab u janamkáw (Sal. 31:5). Max a atsʼál kʼibat ka belaʼ abal a Jehová chubax ti pakwlanchámal, ka tsalpay kʼal axéʼ: «¿Chubax u belál abal a Jehová u yajnanchix ani in pákwlanchal an atikláb axi u tʼeʼpinal kʼal in wálab?». Max a belál nixéʼ tam a éjtowal ka belaʼ abal a Jehová jayej ti pakwlanchámal tatáʼ.

9. Antsanáʼ jantʼiniʼ tin ulal Salmo 32:5 ¿jantʼiniʼ tu pákwlanchal a Jehová?

⁹ Ka tsalpay jantʼoj in tʼajál a Jehová tam ti pákwlanchal a wálab. Ki tʼilaʼ jawaʼ a David in uchaʼ a Jehová: «Tatáʼ tin pákwlanchij u wálab» (ka ajiy Salmo 32:5). Ti hebreo, an kaw «pákwlanchij» jayej u wilkʼáb «ka neʼdhaʼ» o «ka kitnaʼ». Axéʼ tu tólmiyal ki exbay abal tam ti a Jehová in pákwlanchij in wálab a David, pel ejtíl max in tíxkʼanchij jun i kitaláb axi lej alchik ani in neʼdhaʼ. Axéʼ in tʼajaʼ abal a David kin atsʼaʼ kulbél ani koyat in ichích (Sal. 32:​2-4). Max ku tʼeʼpin kʼal i wálab wawáʼ jayej i éjtowal ki atsʼaʼ ejtíl a David. Yabáts in yéjenchal ki kitnaʼ nixéʼ xi tʼeʼpintaláb, in tomnál ki atsʼaʼ kulbél kom a Jehová tu tixkʼanchámal nixéʼ xi kitaláb ani in neʼdhaʼits.

10, 11. ¿Jantʼoj tu exóbchal an Salmo 86:5 tin kwéntaj a Jehová?

¹⁰ (Ka ajiy Salmo 86:5). A David in uluw abal a Jehová etsʼey kʼwajat «tʼojojodh abal tu ku pákwlanchij». Axéʼ tu exóbchal abal a Jehová yab dhubat u tsakúl tam wawáʼ ku ukʼpin ani etsʼey in léʼ tu ku pákwlanchij max ku tʼeʼpin kʼal i wálab. ¿Jaleʼ ti a Jehová lej alwaʼ inik kʼal jitaʼchik u tʼeʼpinal kʼal in wálab? Axéʼ xi versículo in áynanchal kin uluw: «Tatáʼ a koʼonchal jun i púlik kʼanidhomtaláb jitaʼchik u utel kʼal Tatáʼ». Ti watʼey semana i exóbnaʼ abal an kʼanidhomtaláb axi a Jehová in koʼonchal in tʼojnálil, u owél abal etsʼey ani yab jaykʼiʼ u talél. Jaxtám a éjtowal ka lej belaʼ abal max a tʼajámal jun i walabtaláb pero i tʼeʼpinits, a Jehová neʼets ti pákwlanchij a wálab ani neʼets kin áynanchij ti kʼanidhaʼ (Is. 55:7). Max a atsʼál kʼibat ka belaʼ abal a Jehová ti pakwlanchámal jun i walabtaláb axi a tʼajaʼ ti biyál, a éjtowal ka tsalpay kʼal axéʼ: «¿U belál abal a Jehová in pákwlanchal an atiklábchik axi u tʼeʼpinal kʼal in wálab ani in konchal ka yajnanchat?». Tam, tatáʼ jayej a éjtowal ka belaʼ abal a Jehová ti pakwlanchíts a wálab, max i tʼeʼpinits kʼal jawaʼ a tʼajaʼ ani max a konchíts abal ti yajnanchij.

¹¹ An Biblia tu ólchal abal a Jehová in exlál jantʼiniʼ tu kʼwajat tsʼejkadh ani in exlál abal pel u waláblom. Tu lej kanatbedhál ki exlaʼ axéʼ (Sal. 139:​1, 2). Ki tsuʼuw jantʼoj in uluw a David al kʼeʼat i salmo ani jantʼiniʼ tin éjtowal tu ku tólmiy nixéʼ xi tsalap abal ki belaʼ abal a Jehová in léʼ tu ku pákwlanchij.

¿JANTʼOJ JATS AXI IN TʼILÁL A JEHOVÁ TIN KWÉNTAJ WAWÁʼ?

12, 13. Kʼal jawaʼ in ulal Salmo 103:​14, ¿jantʼoj jats axi in tʼilál a Jehová ani jantʼoj in tʼajál?

¹² (Ka ajiy Salmo 103:14). A David tu ólchal jaleʼ ti a Jehová in pákwlanchal an atiklábchik axi u tʼeʼpinal kʼal in wálab. In ulal abal a Jehová in exlál jantʼiniʼ tu kʼwajat tsʼejkadh ani in «tʼilál abal pel u pojodh». Kʼal axéʼ i éxbayal abal a Jehová in tʼilál abal wawáʼ pel u waláblom ani u ukʼpinal. Ki exóbnaʼ más tin kwéntaj axéʼ xi versículo.

¹³ A David in uluw abal a Jehová in exlál «jantʼiniʼ tu tsʼejkadh». A Jehová in tsʼejkaʼ a Adán «kʼal an pojodh», jaxtám in exlál jantʼiniʼ tu kʼwajat tsʼejkadh ani jantʼoj jats axi i yéjenchal. Jun i tʼiplab, patal wawáʼ i yéjenchal ku kʼapúts, ku wayits ani ku ixkʼaláts, ma jun i atikláb axi yab wálbidh neʼets kin yejenchij patal axéʼ (Gén. 2:7). Pero ma ti walbinének a Adán ani a Eva, wawáʼ jayej u wálbidh, u ukʼpinal ani kwaʼal ki tsápnanchij abal yab ki tʼajaʼ jawaʼ kidháb. Jaxtám ejtíl max pel u pojodh. Pero a David yab expidh in uluw abal a Jehová in «exlál» abal u wálbidh jayej in uluw abal «in tʼilál». Tam ti a David in uluw axéʼ xi kaw kʼwajatak in ulal abal a Jehová in exlál abal pel u waláblom ani abal u ukʼpinal ani jaxtám tu lej yajnanchal. Axéʼ xi versículo tu exóbchal abal a Jehová in exlál abal neʼets ku ukʼpin, pero max ku tʼeʼpin kʼal i wálab Jajáʼ neʼets tu ku yajnanchij ani neʼets tu ku pákwlanchij (Sal. 78:​38, 39).

14. a) ¿Jantʼoj más in uluw a David abal in tʼajál a Jehová tam tu pákwlanchal i wálab? b) ¿Jantʼoj i exobnál kʼal jawaʼ in tʼajaʼ a Jehová tam tin pákwlanchij a David? (Ka tsuʼuw jayej an recuadro «A Jehová tu pákwlanchal i wálab ani tʼajat in ukʼchiyal»).

¹⁴ ¿Jantʼoj más neʼets tu ku tólmiy ki belaʼ abal a Jehová tu pakwlanchíts? (Ka ajiy Salmo 103:12). A David in uluw abal tam a Jehová tu pákwlanchal i wálab in neʼdhál lej owél. Max ki lejbay «juʼtáj tu kalel a kʼicháj ani ma juʼtáj tu otskanal» u jílkʼonal lej owél. ¿Jantʼoj tu exóbchal axéʼ? Tam a Jehová tu pákwlanchal i wálab, pel ejtíl max in tixkʼál ani in jilál lej owél. Neʼets kin neʼdhaʼ lej owél ani yabáts jaykʼiʼ neʼets ka wichiy kin tʼilaʼ ani yabáts neʼets tu ku jolbiy kʼal nixéʼ (Ezeq. 18:​21, 22; Hech. 3:19).

15. ¿Jantʼoj i éjtowal ki tʼajaʼ max belej i atsʼál yajlidh kʼal jun i walabtaláb axi i tʼajaʼ ti biyál?

¹⁵ Max belej a atsʼál wálbidh kʼal jun i walabtaláb axi a tʼajaʼ ti biyál, ka tsalpay jantʼoj a exobnál kʼal an Salmo 103. Nixéʼ neʼets ti tólmiy ka lej belaʼ abal a Jehová ti pakwlanchíts. Ka tsalpay kʼal jawaʼ in atsʼál a Jehová. Jajáʼ in tʼilál abal tatáʼ it wálbidh, Jajáʼ in pákwlanchal patal jitaʼ u tʼeʼpinal kʼal in wálab ani in tsápnanchal kin lujkuw in belil. Tatáʼ a tʼajaʼits nixéʼ, it tʼeʼpinits kʼal a wálab ani a lujkuwits a belil. Ka tʼilaʼ abal a Jehová yabáts neʼets ti tʼilchij a wálab kom ti pakwlanchíts. A Jehová yabáts jaykʼiʼ neʼets ka wichiy ti jolbiy kʼal axéʼ xi walabtaláb. Max a Jehová yabáts in tʼilál a wálab axi a tʼajaʼ ti biyál, ¿yab aníts abal tatáʼ jayej in tomnál ka ukʼchiyits? (Sal. 130:3). Max ki lej belaʼ abal a Jehová tu pakwlanchíts, neʼets ki koʼoy koyat i ichích ani neʼets ki ejtow ki áynanchij ki tʼojonchij a Jehová kʼal i kulbetaláb.

16. ¿Jaleʼ ti lej kʼakʼadh max expidhits ki tʼilaʼ i wálab axi i tʼajaʼ ti biyál? (Ka tsuʼuw jayej an imagen).

¹⁶ Ki tsalpay kʼal axéʼ xi tʼiplab tam jun i atikláb kʼwajat in beldhál jun i carro, lej exbadh kin eyendhaʼ an lam abal kin metʼaʼ max tal jitaʼ kuxlab. In éjtowal kin éyendhaʼ an lam tam junchikíl, pero lej kʼakʼadh abal jatsits kin metʼaʼ ani yab kin tʼajaʼ ti kwéntaj an bel. Lej exbadh kin metʼaʼ an bel abal okʼox abal yab kin tamuw jantʼoj. Jayetsej in tomnál ki tʼajaʼ max ti biyál i tʼajaʼ jun i walabtaláb, junchikíl i éjtowal ki tsalpay kʼal nixéʼ xi walabtaláb abal yabáts ku wichiy ki tʼajaʼ. Pero max jatsits expidh ki tsalpay, yabáts neʼets ki tʼojonchij a Jehová kʼal i kulbetaláb. Jaxtám ki áynanchij ki tʼojonchij a Jehová ani ki tsalpay ban alwaʼtaláb axi neʼets ki batsʼuw axi taʼtál a kʼicháj ban alabél tsabál kom tanáʼ yabáts neʼets ki tʼilaʼ jantʼoj axi tu ku yajbédhanchij i ichích (Is. 65:17; Prov. 4:25).

KA TʼILCHIJ A ICHÍCH ABAL A JEHOVÁ TI PAKWLANCHÍTS

17. ¿Jaleʼ ti lej exbadh ki tʼilchij i ichích abal a Jehová tu kʼanidhál ani abal tu pakwlanchíts?

¹⁷ In tomnál ki lej belaʼ abal a Jehová tu lej kʼanidhál ani etsʼey in léʼ tu ku pákwlanchij (1 Juan 3:​19, nota). Lej exbadh ki tʼajaʼ axéʼ kom a Satanás kʼwajat in exál abal ki jilaʼ ki tʼojonchij a Jehová. Ani biyat más u utel in kʼichájil a Jehová más neʼets kin exaʼ tu ku owmedhaʼ kʼal a Jehová (Apoc. 12:12). Jaxtám wawáʼ kwaʼal ki tʼajaʼ patal jawaʼ ki ejtow abal yab tu ku kʼambiy a Satanás ani ki ejtow ku kʼwajiy putudh kʼal a Jehová.

18. ¿Jantʼoj a éjtowal ka tʼajaʼ abal ka lej belaʼ abal a Jehová ti kʼanidhál ani ti pakwlanchíts a wálab?

¹⁸ Ban exobintaláb axi ti watʼey semana i exóbnaʼ jantʼoj i éjtowal ki tʼajaʼ abal ki belaʼ abal a Jehová chubax tu kʼanidhál. Ani al axéʼ xi exobintaláb i tsuʼuw jantʼoj i éjtowal ki tʼajaʼ abal ki tʼilchij i ichích abal a Jehová chubax tu pakwlanchíts. Ka jolkʼaʼ i kʼij abal ka tsalpay jantʼoj in tʼajál a Jehová tam tu pákwlanchal. Yab ka ukʼchiy abal a Jehová in tʼilál abal tatáʼ it wálbidh ani ti yajnanchal. Ka tʼilaʼ abal tam a Jehová tu pákwlanchal i wálab tʼájatits in ukʼchiyal ani yabáts tu tʼilchal talbél. Max ka tʼajaʼ patal axéʼ, neʼets ka atsʼaʼ lej kulbél ani neʼets ka belaʼ abal a Jehová chubax ti yajnanchal. Jayej neʼets ka ejtow ka uluw jantʼiniʼ a David: «Kʼakʼnámal Jehová kom tin pákwlanchal u wálab» (Sal. 32:5).