Tam u utel kʼal a Dios i bátsʼuwal yan i alwaʼtaláb

1, 2. a) ¿Jantʼoj in yéjenchal ki tʼajaʼ abal ki koʼoy jun i jaʼúb? b) ¿Jantʼoj neʼets ki exóbnaʼ?

KA TSALPAY kʼal jun a jaʼúb axi a lej junkuwál, ¿jantʼoj a tʼajaʼ abal jajáʼ kin léʼnaʼ ti junkuw? Walám in yejenchij i kʼij abal ka tʼilmay ani ka exlaʼ jantʼoj in kulbetnál ani jantʼoj imbáj. Jayej walám a kulbétnaʼ jantʼiniʼ in ey, a léʼnaʼ ka nitsʼbiy ani nixéʼ in tʼajaʼ abal ka kʼanidhaʼ más.

² Abal ki koʼoy jun i jaʼúb axi antsanáʼ in ey in yéjenchal ki jolkʼaʼ i kʼij, ani al axéʼ xi exobintaláb neʼets ki tsuʼuw jantʼoj i éjtowal ki tʼajaʼ abal ku utey chudhél chudhél más kʼal a Jehová. Pero okʼox neʼets ki exóbnaʼ jaleʼ ti lej alwaʼ ku utey kʼal a Jehová.

3. ¿Jaleʼ ti alwaʼ ki tsalpay kʼal an alwaʼtaláb axi i bátsʼuwal tam u utel kʼal a Jehová? Ka olnaʼ jun i tʼiplab.

³ Patal i exlál abal tam u utel kʼal a Jehová i bátsʼuwal yan i alwaʼtaláb pero lej alwaʼ ki tsalpay jaleʼ ti takuyámal ku utey kʼal a Jajáʼ (Sal. 63:​6-8). Abal ki exbay axéʼ ki tsalpay kʼal axéʼ xi tʼiplab. Wawáʼ i exlál abal neʼets tu ku lej tólmiy max ki tʼajaʼ ti kwéntaj an kʼapnél axi i kʼapal, max ki utsʼaʼ i jáʼ, max ki tʼajaʼ i ejercicio ani max ku wayits alwaʼ. Pero yan i atikláb yab in tʼajál ti kwéntaj nixéʼ ani yab in beletnál in ejatal. Pero max kin tsalpay kʼal an alwaʼtaláb axi neʼets kin batsʼuw max kin béletnaʼ in ejatal, neʼets kin léʼnaʼ kin tʼajaʼ. Jayetsej kwaʼal ki tʼajaʼ max i léʼ ki jaʼúbnaʼ a Jehová, kwaʼal ki lej tsalpay jaleʼ ti léʼ ki jaʼúbnaʼ ani nixéʼ neʼets tu ku tólmiy abal ki léʼnaʼ ki áynanchij ku utey kʼal Jajáʼ (Sal. 119:​27-30).

4. ¿Jantʼoj in uluw an dhuchum kʼal an Salmo 73:28?

⁴ (Ka ajiy Salmo 73:28). An inik axi in dhuchaʼ an Salmo 73 pelak jun i levita, jajáʼ bijidhak abal kin tʼeʼney i son tin kʼimáʼ a Jehová. Walám in neʼdhálakits yan i támub tin tʼójonchal a Jehová, pero lej exbadhak kin tʼilaʼ jaleʼ ti lej alwaʼ ka utey kʼal a Jehová ani Jajáʼ in léʼak abal axi más jayej kin tʼajaʼ ti kwéntaj nixéʼ. Xowéʼ ki exóbnaʼ talchik i alwaʼtaláb axi i bátsʼuwal tam u utel kʼal a Jehová.

I ATSʼÁL LEJ KULBÉL TAM U UTEL KʼAL A DIOS

5. a) ¿Jale ti atsʼál u kulbél tam u utel kʼal a Jehová? b) ¿Jantʼiniʼ ti tolmiyámal an tsalpadhtaláb axi a Jehová in binámal? (Proverbios 2:​6-16).

⁵ Max ki áynanchij ku utey kʼal a Jehová neʼets ki atsʼaʼ más u kulbél (Sal. 65:4). ¿Jaleʼ ti tsalpayal antsanáʼ? Jun i tʼiplab, tam i tʼajál ti kwéntaj an exobchixtaláb axi a Jehová tu pidhál ti Biblia, nixéʼ tu tólmiyal abal ku kʼwajiy más alwaʼ. Jayej, an tsalpadhtaláb axi a Jehová tu pidhál tu tólmiyal abal yab ki tʼajaʼ jantʼoj axi yab tekedh (ka ajiy Proverbios 2:​6-16). Jaxtám an Biblia in ulal axéʼ xi kaw: «An atikláb axi in tʼajál ti kwéntaj an tsalpadhtaláb axi a Jehová in binál, u tolmiyáb abal kin exlaʼ jantʼoj kin tʼajaʼ» (Prov. 3:13).

6. ¿Jale tin atsʼálak tʼeʼpidh an salmista?

⁶ Junchikíl, ma jitaʼ pélits in jaʼúb a Jehová u tʼeʼpinal. Jun i tʼiplab, an inik axi in dhuchaʼ an Salmo 73 junchikíl in atsʼaʼ tʼeʼpidh, kom kʼwajiy ti tsalpax abal kʼwajatak ti tʼajnal jantʼoj axi yab tekedh. Jajáʼ in tsuʼtalak abal an atiklábchik axi yab in belkál a Jehová kʼwajatak alwaʼ ani jaxtám tujey in paʼixnál. Jajáʼ in tsálpayalak abal an atiklábchik axi pojkax ani in kʼadhatnál tin baʼ, in kwaʼalak más i kʼaláb, yabchik u yaʼul ani yab in yajchiknálak (Sal. 73:​3-7, 12). Kʼwajatak lej tʼeʼpidh in ichích ma tujey in tsalpayal abal an tʼojláb axi in tʼajálak abal Jehová yabak in kwaʼal in jalbíl. Jayej ma in uluw axéʼ xi kaw: «U atsʼál abal yab in kwaʼal in jalbíl u ejatal ani patal jawaʼ u tʼajámal abal kin kʼwajiy tʼokat yab in kwaʼal in jalbíl» (Sal. 73:13).

7. ¿Jantʼoj neʼets tu ku tólmiy abal junílekʼij ki atsʼaʼ u kulbél? (Ka tsuʼuw jayej an imagen).

⁷ Belits abal an salmista in atsʼálak tʼeʼpidh tin ichích, jajáʼ in tʼajaʼ jantʼoj abal kin jalkʼuy jawaʼ in tsálpayalak. Otsits tin kʼimáʼ a Jehová ani in jilaʼ abal ka jálkʼunchat in tsalápil (Sal. 73:​17-19). A Jehová pel i más alwaʼ jaʼúb ani Jajáʼ in exlál jantʼiniʼ ti atsʼál. Jaxtám in tomnál ku utey kʼal Jajáʼ abal ki konchij tu ku tólmiy ani ki tsápnanchij ki batsʼuw an tolmixtaláb axi tu pidhál kʼal in káwintal ani ban tamkuntaláb. Nixéʼ neʼets tu ku tólminchij abal ki koʼoy an tsapláb abal ki áynanchij ki tʼojonchij a Jehová belits max i atsʼál u tʼeʼpidh. Ani max i atsʼál abal an tʼeʼpintaláb kʼwajatits tu atál, Jajáʼ neʼets tu ku kanatbedháj ani neʼets tu ku tólmiy ki atsʼaʼ koyat i ichích (Sal. 94:19).a

TAM I TʼAJÁL TI JAʼÚB A DIOS U KʼWAJÍL MÁS ALWAʼ ANI I BÁTSʼUWAL YAN I ALWAʼTALÁB

8. ¿Jantʼoj tam kʼeʼat i alwaʼtaláb i bátsʼuwal tam u utel kʼal a Dios?

⁸ Ki tsuʼuw kʼeʼat i alwaʼtaláb axi i bátsʼuwal tam u utel kʼal a Dios. An kʼaʼál alwaʼtaláb axi i bátsʼuwal játs abal u kʼwajíl más alwaʼ kom kʼwajat i eyendhál i ejatal jantʼiniʼ tin tomnál. Ani an tsabchíl alwaʼtaláb játs abal i kwaʼal jun i aychixtaláb axi i exlál abal chubax neʼets ka putun (Jer. 29:11). Ki exóbnaʼ tin kwéntaj axéʼ xi tsab i alwaʼtaláb.

9. ¿Jaleʼ ti atsʼál abal in kwaʼal in jalbíl i ejatal tam i tʼójonchal a Jehová?

⁹ I atsʼál más alwaʼ ti ejatal tam i jaʼubnál a Jehová. ¿Jaleʼ? Kom xowéʼ ta kʼicháj yan i atikláb in tsalpayal abal yab waʼats jun i Dios. Talchik yab in exlál jaleʼ tu kʼwajat ban tsabál ani in tsalpayal abal jun a kʼicháj neʼets ka kʼibej patal an atikláb. Pero jawaʼ i exobnámal ti Biblia tu tólmiyal ki tʼajaʼ ti kwéntaj abal chubax waʼats jun i Dios ani abal Jajáʼ in lábliyal jitaʼchik u utel kʼal Jajáʼ (Heb. 11:6). A Jehová tu punchij ti ichích abal i yéjenchal ki kʼakʼnaʼ. Jaxtám i atsʼál u kulbél tam i tʼójonchal a Jehová (Deut. 10:​12, 13).

10. Kʼal jawaʼ in ulal an Salmo 37:​29, ¿jantʼoj tam alwaʼtaláb neʼets kin batsʼuw jitaʼchik in belál kʼal a Jehová?

¹⁰ Yan i atikláb yab in kwaʼal tsalpadh jantʼiniʼ ti neʼets kin eyendhaʼ in ejatal. Jajáʼchik expidh u tʼojnal, u tomkinal, in kwaʼal i tsakam ani in dhayálchik i tumín abal tam ka páyey. Yabchik in tsalpayal jantʼoj in léʼ a Dios abal kin tʼajaʼ tin ejatal. Pero patal jitaʼ i tʼójonchal a Jehová i exlál abal Jajáʼ tu pidhámal jun i aychixtaláb (Sal. 25:​3-5; 1 Tim. 6:17). I lej belál kʼal a Dios ani i exlál abal Jajáʼ neʼets kin talaʼ putuw jawaʼ in ulúmal. Waʼats yan i alwaʼtaláb axi neʼets ki batsʼuw axi taʼtal a kʼicháj, ani jun kʼal axéʼ xi alwaʼtaláb játs abal neʼets ki ejtow ki kʼakʼnaʼ a Jehová abal etsʼey ban Paraíso (ka ajiy Salmo 37:29).

11. a) ¿Jantʼoj tam alwaʼtaláb i bátsʼuwal tam u utel kʼal a Dios? b) ¿Jantini tin atsʼál a Jehová tam u utel kʼal Jajáʼ?

¹¹ Pero waʼats kʼeʼatchik i alwaʼtaláb axi i bátsʼuwal tam i tʼajál ti jaʼúb a Dios. Jun i tʼiplab, a Jehová in ulúmal abal neʼets tu ku pakwlanchij i wálab max ki yajnaʼ jawaʼ i tʼajámal ani ki jilaʼ ki tʼajaʼ (Is. 1:18). Nixéʼ tu tólmiyal abal yabáts ki yajbedhaʼ i ichích kʼal jantʼoj axi i tʼajaʼ ti biyál (Sal. 32:​1-5). Jayej i kulbedhál a Jehová ani nixéʼ in tʼajál abal ki atsʼaʼ alwaʼ ti ejatal (Prov. 23:15). Walám tatáʼ jayej a batsʼúmal yan i alwaʼtaláb kom a tʼajámal ta jaʼúb a Jehová. Xowéʼ ki tsuʼuw jantʼoj más i éjtowal ki tʼajaʼ abal ki áynanchij ku utey kʼal Jajáʼ.

¿JANTʼOJ I ÉJTOWAL KI TʼAJAʼ ABAL KU UTEY MÁS KʼAL A DIOS?

12. ¿Jantʼoj kwaʼal ki tʼajaʼ abal ku utey más kʼal a Dios?

¹² Max tatáʼ pel i ólchix kʼal a Jehová játs kom a pidhaʼits a ejatal a Jehová ani i pujanits. Tatáʼ a exobnámal yan jantʼoj tin kwéntaj a Jehová ani a Jesucristo ani i tʼeʼpinének kʼal a wálab. Jayej a belál kʼal a Jehová ani a tsápnanchal ka bélkaʼ. Patal axéʼ ti tolmiyámal abal kit kʼwajiy más utat kʼal a Jajáʼ. Pero axéʼ in yéjenchal ka tʼajaʼ chudhél chudhél abal ki utey más kʼal a Dios (Col. 2:6).

13. ¿Jawaʼ tam ox i tsalap neʼets tu ku tólmiy abal ku utey más kʼal a Jehová?

¹³ ¿Jantʼoj neʼets ku tólmiy abal ku utey más kʼal a Jehová? Okʼox, kwaʼal ki áynanchij ki ajiy an Biblia ani ki exóbnaʼ. Pero yab i ajiyal an Biblia expidh abal ki exlaʼ yan jantʼoj, jawaʼ i léʼ játs ki exbay jantʼoj játs axi a Jehová tu konchal ki tʼajaʼ ani i tsápnanchal ki eyendhaʼ ti ejatal jawaʼ i exobnámal (Efes. 5:​15-17). An tsabchíl tsalap játs ki tsápnanchij ki koʼoy tsapik i bélomtal, ani abal ki tʼajaʼ axéʼ i yéjenchal ki tsalpay jantʼiniʼ in tejwamedhámal a Jehová abal tu kʼanidhál. An oxchíl játs ki pojkaʼ patal jawaʼ a Jehová yab in kulbetnál ani yab ki jaʼúbnaʼ an atiklábchik axi in tʼajál jawaʼ kidháb (Sal. 1:1; 101:3).

14. ¿Jantʼoj i éjtowal ki tʼajaʼ chudhél chudhél abal ki kulbedhaʼ a Jehová? (1 Corintios 10:31; ka tsuʼuw jayej an imágenes).

¹⁴ (Ka ajiy 1 Corintios 10:31). Lej exbadh ki tsápnanchij ki tʼajaʼ patal jawaʼ a Jehová in kulbetnál. I exlál abal kwaʼal ku kʼalej ti tamkuntaláb ani ku kalej tu ólnom. Pero jayej kwaʼal ki tsápnanchij ki kulbedhaʼ a Jehová kʼal patal jawaʼ i tʼajál chudhél chudhél. Jun i tʼiplab, a Jehová in kulbetnál abal wawáʼ ki bínaʼ jawaʼ i kwaʼal ani etsʼey ki uluw an chubaxtaláb (2 Cor. 8:21; 9:7). Jayej, a Jehová in léʼ abal ki béletnaʼ i ejatal kom jajáyej tu tsʼejwaliy. Jaxtám i tsápnanchal yab ki watʼkʼanchij kʼal an kʼapnél nibal kʼal an utsʼnél axi u wíledhax ani i aliyal jantʼiniʼ más ki béletnaʼ i ejatal. Tam a Jehová in tsuʼtal abal i tsápnanchal ki kulbedhaʼ kʼal jawaʼ i tʼajál, Jajáʼ tu kʼanidhál más (Luc. 16:10).

15. ¿Jantʼoj in léʼ a Jehová abal ki tsalpay tin kwéntaj axi más?

¹⁵ A Jehová in tʼajál ti alwaʼ inik kʼal patal an atiklábchik, ma kʼal jitaʼ yab u tʼojoncháb (Mat. 5:45). Ani a Jehová in aychal abal wawáʼ ki nitsʼbiy. Jun i tʼiplab, a Jehová yab in léʼ abal ku xeʼtsin tu kawilix nibal tu pejex ani in léʼ abal ki tʼajaʼ tu maxuʼ (Tito 3:2). Jaxtám wawáʼ yab i tsalpayal abal más u exbadh kom i exlál tin kwéntaj a Jehová ani yab i tʼajál ejtíl an atiklábchik axi yab in exlál tin kwéntaj a Jehová (2 Tim. 2:​23-25). Max wawáʼ ki tʼajaʼ tu alwaʼ inik kʼal axi más, neʼets ku utey más kʼal a Jehová.

I ÉJTOWAL KU UTEY MÁS KʼAL A DIOS BELITS MAX KU UKʼPIN

16. ¿Jantʼiniʼ tin atsʼálak an dhuchum kʼal an Salmo 73?

¹⁶ Junchikíl neʼets ki atsʼaʼ abal yab u kʼwajat utat kʼal a Jehová kom walám u ukʼpin o i tʼajaʼ jantʼoj ti biyál. Ki tsalpay kʼal jawaʼ in atsʼaʼ an dhuchum kʼal an Salmo 73. Jajáʼ in uluw axéʼ xi kaw: «Wéʼ ku yakʼwaʼ pil i bel ani wéʼ kin ijkan» (Sal. 73:2). Jajáʼ in uluw abal yab in atsʼálak kulbél, abal «yab kʼwajatak ti tsalpax tekedh», ani in atsʼálak abal tin tamét a Jehová «pel ejtíl jun i koʼnél axi yab u tsalpax» (Sal. 73:​21, 22). ¿Walám in tsalpay an salmista abal yabáts u kʼanidháb kʼal a Jehová ani abal yabáts neʼets ka pakwlanchat in wálab?

17. a) ¿Jantʼoj in tʼajaʼ an salmista tam ti in atsʼálak lej tʼeʼpidh? b) ¿Jantʼoj i exobnál kʼal jawaʼ in watʼaʼ? (Ka tsuʼuw jayej an imágenes).

¹⁷ An dhuchum kʼal axéʼ xi salmo in tsalpay abal jilnének kʼal a Jehová, pero nixéʼ xi tʼeʼpintaláb yab owey. Jajáʼ in tʼajaʼ ti kwéntaj abal in yéjenchalak ka utey kʼal a Jehová, jaxtám tin uluw axéʼ xi kaw: «Nanáʼ in kʼwajat etsʼey kʼal Tatáʼ. Tatáʼ tin tenchal u winab kʼubak. Tatáʼ tin béldhanchal u ejatal kʼal jawaʼ tin exóbchal ani talbél neʼets ti kin pidhaʼ yan i alwaʼtaláb» (Sal. 73:​23, 24). Wawáʼ jayej in tomnál ki konchij a Jehová tu ku pidhaʼ i tsapláb tam i atsʼál abal i bélomtal yab tsapik o tam i atsʼál lej tʼeʼpidh kom wilkʼidh u ukʼpinal (Sal. 73:26; 94:18). Ani max jun a kʼicháj ku ukʼpin, i éjtowal ku wichiy kʼal a Jehová ani ki lej belaʼ abal Jajáʼ neʼets tu ku pakwlanchij (Sal. 86:5). Tam u kʼwajat lej tʼeʼpidh, játs tam más in yéjenchal ku utey kʼal a Dios (Sal. 103:​13, 14).

KI ÁYNANCHIJ KU UTEY KʼAL A DIOS

18. ¿Jaleʼ ti éjtowal ki áynanchij ku utey kʼal a Jehová?

¹⁸ Wawáʼ i éjtowal ki áynanchij ku utey kʼal a Jehová ani ki exlaʼ más tin kwéntaj Jajáʼ. An Biblia in ulal abal a Jehová in kwaʼal yan i tsalpadhtaláb, ani abal yab i éjtowal ki talaʼ éxbanchij jawaʼ in tʼajál (Rom. 11:33).

19. ¿Jantʼoj tu exóbchal an Salmo 73?

¹⁹ Salmo 79:13 in ulal: «Wawáʼ u kʼwajat ta bichowil, ani tatáʼ játs axi tu beletnál, etsʼey neʼets ki kʼakʼnaʼ patal jawaʼ a tʼajámal, ani neʼets ki ólchij an atiklábchik jantʼiniʼ játs a ey». Tatáʼ a éjtowal ka lej belaʼ abal max kit utey kʼal a Jehová, Jajáʼ neʼets ti lej lábliy ani jayej neʼets ka ejtow ka uluw axéʼ xi kaw: «A Dios játs axi neʼets ti kin béletnanchij u ichích ani játs axi etsʼey neʼets ti kin tólmiy» (Sal. 73:26).