ANG ỌJẸ́JẸ 47
Abwọlẹ Kahị ka Kpa Ọháha Ọlẹ Kahị La ẹ-Ẹga nya Awụlẹ Nwà
“Anụ cheri kahị a juwa la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ. Chajị, ẹ-ẹga nya Ohe Oluhye, ọháha ọlala nya ịlẹhị a kaa bwu lẹ.”—1 JỌN. 4:7.
EJE 109 Love Intensely From the Heart
ẸHỊ NYA ẸLAa
1-2. (a) Ịyẹ à tị́ du ká ọlẹrụ ịPọlu ya nyori ọháha nyị a rị abwẹla ọlẹ kọ ‘gụ ịkịla wuu’ lẹ? (b) Ịtọ iyina ahị tị wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ?
ỤKA ká ọlẹrụ ịPọlu lẹẹ ya ẹla u-uhye nya ọmyịmyị, ẹhị ọrịrịị-rịrị, bala ọháha, ọ chị ẹla nyamwụ ọọwa eju bwula o-ya nyori “ọlẹ kọ tị gwaa ịwa wuu a ri ọháha ọlala” lẹlẹ. (1 Kọr. 13:13) Ịyẹ tị́ du ka ịPọlu ya ịnyị? Ị-ịlahị, áhị ka baba nyọka la ọmyịmyị u-uhye nya ang ịlẹ ká Ohe chị ehe gbehi odehe onyeewe lee ọ-ya ẹhị rịrị gbaa kaka, chajị ị ka họ jịra lẹ. Ma ahị ka baba nyọka la ọháha ẹ-ẹga nya iJihova bala angịnyị kịnyaa. Ọháha nyahị ọọwa dọmwụ ka nwà gụ ọọwa kịlahị gboyi myị́ oyi.
2 Nyọlẹ kahị ka baba nya ọháha ụka wuu wẹẹ, ahị kụ ẹhị yẹ ịtọ ịta ịhyẹ wẹẹ. Ọhọhẹ, ịyẹ tị́ du kahị baba nyọka la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ? Oheeye, ányị ahị tị́ ka mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya awụlẹ? Ọhata, ányị ahị tị́ ka họ ká ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya awụlẹ ka la ọngịrị kịnyaa?
ỊYẸ TỊ́ DU KAHỊ BABA NYỌKA LA ỌHÁHA Ẹ-ẸGA NYA AWỤLẸ?
3. Ịyẹ à tị́ ri ang odudu ọhẹ ọlẹ kahị ka la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ?
3 Ịyẹ à tị́ du kahị baba nyọka la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ? Ọhẹ lẹpwụ nyaa ri, ọháha kaa mẹhị jẹ lala angịnyị nya ịKịrayịsị. IJisọsị byi alẹrụ nyamwụ yẹkẹẹ: “Ó ri kaanụ ayịdang á juwa la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ nya ịlẹhị-ịlẹhị ịnyị lẹ aalẹ, angịnyị wuu a ka jẹ́ yẹkẹẹ, anụ nyị ri angịjụgbẹyị nyam ịnyịlẹhị lẹlẹ.” (Jọn. 13:35) Ịnyịnyị, ọháha ọlala ẹ-ẹga nya awụlẹ kaa dudu kahị jẹ́-ẹ yẹ jula awụlẹ. ỊPọlụ wụrụ ọháha nyị “ochiri ọlẹ kọ kaa wu ang myị́ ang wuu kpa myị́.” (Kol. 3:14) Ang ọkịla ọhẹ juwa ọlẹ kọ du kahị baba nyọka la ọháha ẹ-ẹga awụlẹ. Ọlẹrụ ịJọn da ụpwụ du kịla aanahị alẹng bala anyang nyori: “Ọng myị́ ọng ọlẹ kịị nyị́ la ọháha nya ịlẹhị-ịlẹhị ẹ-ẹga nya Ohe Oluhye aalẹ, ọngọọwa nyị tịtị juwa la ọháha ẹ-ẹga nya ọngịnyị ọọnamwụ ịnyịnyị mẹ.” (1 Jọn. 4:21) Ụka kahị la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ, ahị wẹẹ mẹjẹ nyori Ohe háahi.
4-5. Ya ọ-chu pwokwita ọhẹ ọlẹ kọ mẹjẹ nyori ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya Ohe bala ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya aanahị da ori wu awulẹ wẹẹ.
4 Ányị ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya Ohe à tị́ bwu dori wu ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya aanahị alẹng bala anyang? Ọ-chụ pwokwita, kụ irya nya abwọlẹ ká ugbodu okpukpuru nyahị kaa họ ụkụrwọ bala ẹga nya ịnyịrọ ịkịla wẹẹ. Kori ká ịdonkita á ya ang baahị ụ-ụbwọ, ọ kaa jẹ́ jaabwọ ká ugbodu okpukpuru nyahị ja du hyaa-hyaa lee o-du hịnẹ-hịnẹ kaka ba, du kị kaa jẹ́ jaabwọ ká ọkịlẹtụ nyahị la ogogo kaka ba. Elịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ u-uhye nya ọháha bwu ẹlẹwẹ?
5 Jaabwọ ká ọngọ họ utoji ka jẹ́-ẹ jẹ́ jaabwọ ká ugbodu okpukpuru nyahị la bwula ọ-ya ang chịhị ụ-ụbwọ, ahị ka jẹ́-ẹ jẹ́ jaabwọ ká ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya Ohe la kaka ba bwula ọ-kụ ẹhị yẹ abwọlẹ kahị kaa mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya angịkịla. Kori kahị yẹ nyori ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya aanahị ja la adẹwụ-dẹwụ lẹ aalẹ, ọ ka mẹjẹ myị́ nyori ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya Ohe ja pwuru lẹ. Ma kori kahị kaa mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya aanahị ụka myị́ ụka, ọ ka mẹjẹ nyori ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya Ohe la ọngịrị wẹẹ.
6. Ịyẹ à tị́ du kọ ka ri ẹla nyahị kori ka ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya awụlẹ á ja nyiri? (1 ỊJọn 4:7-9, 11)
6 Ọ baba kọ ka ri ẹla nyahị kori ka ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya aanahị a la ọngịrị wẹẹ lee kori kọ la dẹwụ-dẹwụ. Ịyẹ à tị́ du? Chajị ọọwa ka mẹjẹ nyori igu nyahị bala iJihova la dẹwụ-dẹwụ myị́. Ọlẹrụ ịJọn ya ẹlẹwẹ gede-gede ụka kọ kpụhị ịtịya nyori: “Ó ri ká ọngịnyị á la ọháha ẹ-ẹga nya ọngịnyị ehe ọọnamwụ ọlẹ kọ wẹẹ yẹ ẹ-ẹhị ka aalẹ, ọngọọwa á tịtị ka jẹ́-ẹ la ọháha ẹ-ẹga nya Ohe Oluhye Ọngọlẹ kọ jẹ́ juwa yẹ ẹ-ẹhị kpong-kpong ka lẹ ka.” (1 Jọn. 4:20) Ẹlịyẹ ahị tị́ jẹ́ bwu ẹgẹwẹ? Ẹla nyahị ka há iJihova kori kahị “la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ.”—Wa 1 ịJọn 4:7-9, 11.
ÁNYỊ AHỊ TỊ́ KA MẸ ỌHÁHA JẸ Ẹ-ẸGA NYA AWỤLẸ?
7-8. Agbẹyị iyina ahị tị́ ka mẹjẹ nyori ahị la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ?
7 Ohe byihi ụka lụmẹ-lụmẹ ẹ-ẹpwụ nya ụpwụ ịgọgọ nyori ahị nyị “la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ.” (Jọn. 15:12, 17; Rom. 13:8; 1 Tẹs. 4:9; 1 Pit. 1:22; 1 Jọn. 4:11) Ma ọháha ri abwẹla ọla ọkịlẹtụ nya ọngịnyị, lee ụma nya ọngịnyị ọlẹ kahị rị ẹ-ẹpwụ, ọngịnyị ehe ọhẹ-lọhẹ á ka jẹ́-ẹ yọyị ka ẹpwụ nya ọkịlẹtụ nyahị ka. Lẹ ányị ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya awụlẹ á tị́ ka jẹ́-ẹ chehe gede-gede? Bwula ẹla oyaya bala ọhọhọ nyahi.
8 Agbẹyị lụmẹ-lụmẹ ji kahị jẹ́-ẹ mẹjẹ aanahị nyori ị háahi. Agbẹyị ịhyẹ ri: “Anụ-ụ́ụ̀ ya ẹla nya ịlẹhị je awụlẹ.” (Sẹk. 8:16) “La olegu nya okpunyi ẹ-ẹga nya awụlẹ.” (Mak. 9:50) Jene ‘hu angịkịla hwaa ẹ-ẹpwụ nya ihi ọlala.’ (Rom. 12:10) “Kpa ọkẹkẹnị ye angị ịkịla wẹ ẹpwụ nya ogu nyanụ.” (Rom. 15:7) “Anụ tịtị ka juwa hịnyọhi ọhọbịrị nya awụlẹ ha awụlẹ.” (Kol. 3:13) “Anụ cheri kanụ juwa bá olo nya akama nya awụlẹ bá kpa ta awụlẹ ịnyịnyịịnyị.” (Gal. 6:2) “Anụ́-ụ juwa . . . kpụ́ awụlẹ ẹjẹ ịnyịnyịịnyị mẹ.” (1 Tẹs. 4:18) Anụ “juwa kpa ọmyịmyị nya awụlẹ wule kịlahị.” (1 Tẹs. 5:11) Anụ “raabwọ” chajị nya awụlẹ.—Jem. 5:16.
Agbẹyị iyina ahị tị́ ka jẹ́-ẹ da ọọnahị ọlẹ kọ ji ẹpwụ nya akama ụbwọ? (Yẹ ọgba 7-9)
9. Ịyẹ à tị́ du ká angịkịla ọ-kpụ́ ẹjẹ ri ụgbẹyị ọkpọnchị ọhẹ ọlẹ kahị ka mẹjẹ nyori ahị la ọháha? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)
9 Ahị kụ ẹhị yẹ ụgbẹyị ookpokpo ọlẹ kahị ka jẹ́-ẹ mẹ ọháha jẹ bwu ẹpwụ nya ịlẹ kahị ya ẹla rụ wẹ wẹẹ. Ahị ka ya ẹla u-uhye nya ọhụ ọlẹ ka ọlẹrụ ịPọlụ juhi nyị juwa “kpụ́ awụlẹ ẹjẹ.” Ányị angịkịla ọ-kpụ́ ẹjẹ á tị́ kaa mẹjẹ nyori ahị la ọháha? Jaabwọ ká ụpwụ ọ-da ịBayịbụụ wụlẹ ọhẹ ya, etu nya omyi ẹla ọlẹ ká ịPọlụ kpa ya ẹla nya “ẹjẹ ọkpụ-kpụ” ri ọ-ka “dayị bala ọngịnyị nyọka jwọọ ọhụ ụka kọ ja chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya akama.” Lẹ ụka kahị kpụ́ ọọnahị ọlẹ kọ la akama ẹjẹ, ahị wẹẹ dọ ọngọlịnyị ụbwọ nyọka jẹ́-ẹ gbịgba ha iJihova kpẹẹkpẹẹ. Ụka kahị kpụ́ aanahị ẹjẹ, ahị wẹẹ mẹjẹ nyori ị háahị.—2 Kọr. 7:6, 7, 13.
10. Ányị ahyẹẹrwẹrwa bala ẹjẹ ọkpụkpụ à tị́ me awụlẹ?
10 Ọngịnyị ọ-yẹ ahyẹẹrwẹrwa bala ẹjẹ ọkpụ́kpụ mẹ awụlẹ. Ụ-ụgbẹyị oyina tị́? Ọngọlẹ kọ jẹ́ ahyẹẹrwẹrwa nya ọngịnyị à jẹ́-ẹ kpụ́ ọngịnyị ẹjẹ bala ọ-kaa da ọngịnyị ụbwọ kpehe bwu ẹpwụ nya akama lẹ. Họhẹ, ahị baba nyọka la ahyẹẹrwẹrwa; ọọwa lẹ ahị ka kpụ́ angịlịnyị ẹjẹ lẹlẹ. ỊPọlụ ya nyori ahyẹẹrwẹrwa ọlẹ ká iJihova la ẹ-ẹga nyahị à kaa gwọọ gbịla nyọka kpụ́ụhị ẹjẹ lẹ. ỊPọlu wụrụ iJihova nyị “Adịda nya ahyẹẹrwẹrwa ọlala wuu bala Ohe Oluhye nya ẹjẹ ọkpụ́kpụ wuu.” (2 Kọr. 1:3) Ang ọjẹ́jẹ bwụ ẹla ọla ọgba ọwẹ wụlẹ nyori, ịPọlụ kpa omyi ẹla ọlẹ ko ri “Adịda nya ahyẹẹrwẹrwa” ya ẹla nyọka chabwọ nya abwọlẹ ká ẹla nya angịkịla kaa gwọọ o-olegu. Lẹ, “Ohe ri Adịda, lee ẹmwụ nya ahyẹẹrwẹrwa, chajị ẹga nyamwụ ahyẹẹrwẹrwa wuu a bwu lẹ.” Ahyẹẹrwẹrwa owa a ká gwoo gbịlaa nyọka kpuhi ejẹ ẹ-ẹpwu nya “akama ọyẹyẹ nyahị wuu.” (2 Kọr. 1:4) Jaabwọ ka enyi onyirii-nyiri kaa chị ọgịnyị imenyi, ịnyịnyị iJihova à káa ya okpunyi nya ọkịlẹtụ bala ẹjẹ ọkpụ́kpụ ha angịlẹ ká ọkịlẹtụ kpu enyi lẹ. Ányị ahị tị́ ka jẹ́-ẹ gbịla ahyẹẹrwẹrwa nya iJihova bala ọ-ka kpụ́ angịkịla ẹjẹ? Ụgbẹyị ọhẹ ri ọ-ka la ụma nya abwẹla ịlẹ kị ka guhi gbịla nyọka la ahyẹẹrwẹrwa bala ọ-kpụ́ angịnyị ẹjẹ. Ịyẹ à tị́ ri abwẹla ị-ịwa?
11. Jaabwọ ká Ala iKolosi 3:12 bala 1 iPita 3:8 ya, abwẹla ịkịla ịyịna ahị tị́ ka la pyii nyọka la ọháha bala ọ-ka kpụ́ angịkịla ẹjẹ?
11 Ịyẹ tị ka dahị ụbwọ nyọka la ọháha ẹ-ẹga nya aanahị kịnyaa bala ọ-ka “juwa . . . kpụ́ awụlẹ ẹjẹ” bwu ahyẹẹnụ ọhẹ ka ọkịla? Ahị baba nyọka la ahyẹẹrwẹrwa bala o-juwa la ọkịlẹtụ ọ-jẹ́ ahyẹẹrwẹrwa bala ọnahị ẹ-ẹga nya awụlẹ. (Wa Ala iKolosi 3:12; 1 iPita 3:8.) Ányị abwẹla ịwẹ a tị́ ka dahị ụbwọ? Ụka ká abwẹla nya ahyẹẹrwẹrwa bala ịkịla ịwẹ á bahị ahị lẹ aalẹ, ọọwa ka guhi gbịla nyọka kpụ́ angịlẹ kị ja chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya akama ẹjẹ. Jaabwọ ká iJisọsị ya, “ang ọlẹ kọ myị ẹpwụ ọkịlẹtụ nya ọngịnyị ehe pwẹẹpwẹẹ, a kaa chị́ hụrụ bwu ẹpwụ ọnụ nya ọngọọwa kpehe lẹ.” (Mat. 12:34, 35) Aanahị alẹng bala ayang ọ-kpụ́ ẹjẹ ụka kị baba nyamwụ ri ụgbẹyị ọhẹ ọlẹ kahị ka jẹ́-ẹ mẹjẹ nyori ị háahị.
ÁNYỊ AHỊ Tị́ KA HỌ KA ỌHÁHA ỌLẸ KAHỊ LA ẸGA NYA AWỤLẸ KA LA ỌNGỊRỊ?
12. (a) Ịyẹ à tị́ du kahị baba nyọka kụ giri-giri? (b) Ịtọ iyina ahị tị́ wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ?
12 Ahị wuu tịtọ kahị ka “juwa la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ.” (1 Jọn. 4:7) Ọ baba kahị ka kpịtịya nyori iJisọsị da ọna nyori “ọháha ọlala ọlẹpwụ nya angịnyị ẹ-ẹga nya awụlẹ ka mwọọgịlẹ nyiri dẹyị-dẹyị.” (Mat. 24:12) IJisọsị á ya nyori ọháha ọlẹpwụ arịrị nya angịnyị nyamwụ nyị ka nyiri pwụ ụbẹtụ ọlịịwẹ ka. Ma ahị ka kụ giri-giri chajị ká abwẹla nya ọháha ọ-lala ka ọla odehe ọlẹ kahị ji ka chị wuhi ka. Ahị kụ ẹhị yẹ ịtọ ẹla ọkpọnchị ọlẹ u-uhye nya ẹlẹwẹ wẹẹ: Ịyẹ à tị́ ka dahị ụbwọ nyọka jẹ́ kori ká ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya aanahị á la ọngịrị juwa wẹẹ?
13. Ịyẹ a tị́ ka jẹ́-ẹ ma ọháha nyahị yẹ myị?
13 Ụgbẹyị ọhẹ ọlẹ kahị ka jẹ́ jaabwọ ka ọháha nyahị la ọngịrị kaka ba ri abwọlẹ kahị kaa họ lee o-ya ụka ká á ẹla họ ọ-ọhịhị nyahị. (2 Kọr. 8:8) Ọlẹrụ iPita ya ẹla gu ẹnyị nya iwe-ahụrụ ọlịnyị yẹkẹẹ: “Ang ọgụgụ wuu ri yẹkẹẹ, anụ́-ụ la ọháha nya ịlẹhị-ịlẹhị ẹ-ẹga nya awụlẹ ụka wuu. Chajị, ọháha ọlala nya ịlẹhị-ịlẹhị ọlịnyị a kaa jẹ́-ẹ chịpyị ba ịhọbịrị ịhọhọ nya angịnyị ehe myị́ bwula ọhịnyọhi lẹ.” (1 Pit. 4:8) Ọdẹwụ-dẹwụ bala ọkpẹẹkpẹẹ ọlala ka nya angịkịla ka ma ọháha ọlẹ kahị la yẹ myi.
14. Jaabwọ ká 1 iPita 4:8 ya, ụma nya ọháha ọlanyị ahị tị baba? Ya ọ-chụ pwokwita ọhẹ wẹẹ.
14 Ahị kụ ẹhị yẹ ẹla nya iPita ọwẹ yẹẹyẹẹ wẹẹ. Ọmwụ ọdada nya ọgba 8 ya ẹla u-uhye nya ụma nya ọháha ọlẹ kahị ka la—“ọháha nya ịlẹhị-ịlẹhị.” Etu nya omyi ẹla nya iPita ọlẹ kị yẹda kaka ri “nya ịlẹhị-ịlẹhị” ri abwọlẹ kị kaa “nịra ang kpaa.” Ụpa oheeye ya ẹla u-uhye nya ang ọlẹ kahị ka họ kori kahị la ọháha nya ịlẹhị-ịlẹhị. Ọ kaa chịpyị ba ịhọbịrị ịhọhọ nya aanahị. Ahị yọọ ịlẹ wẹẹ: Ọ lala o-ri ahị ya abwiye-abwiye nyahị chị ọháha nyahị lala apwụ o-ju ugba ọlẹ kọ jẹ́-ẹ gbile, ọọwa ahị gbilọọ gbee kọọ pyẹ maa ke iru nya ịhọbịrị nya aahahị wuu lẹlẹ. Etu nyọka “chịpyị ba” ri ọ-ka hịnyọhi. Jaabwọ ka apwụ ka jẹ́-ẹ ke ịrị oluhye nya ikpokolo, ọháha ka jẹ́-ẹ ke ọdẹwụ-dẹwụ bala ọkpẹẹkpẹẹ ka nya angịkịla.
15. Kori ka ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya aanahị alẹng bala ayang a la ọngịrị yẹẹyẹẹ, ịyẹ ahị tị ka ju họ myị? (Ala iKolosi 3:13)
15 Ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya angịkịla baba nyọka la ọngịrị kpụ ahị ka jẹ́-ẹ hịnyọhi ịhọbịrị nya aanahị ịla ọjịra-jịra, kori ká ọọwa á lujwo wẹwẹ. (Wa Ala iKolosi 3:13.) Ụka kahị jẹ́ ja hịnyọhi ha angịkịla aalẹ, ahị mẹjẹ nyori ọháha nyahị la ọngịri bala o-ri ahị tịtọ nyọka họ ẹla kpụ iJihova ịpyọ. Ịyẹ a tị́ ka jẹ́-ẹ myịmyị dahị ụbwọ nyọka chịpyị ba ọ-jẹ́ họ ka bala ọ-họ hị nya angịkịla?
Jaabwọ kahị kaa kpa ifoto ịlẹ kị há, ma kahị kaa gba ịlẹ kị há ka chịhụrụ, ahị kpịtịya nya ang ịnyịịla ịlẹ ká aanahị kaa họ, ọkọkọ nya ịtịpyọ (Yẹ ọgba 16-17)
16-17. Ang ọkịla ọyịna à tị́ ka jẹ́-ẹ dahị ụbwọ myịmyị nyọka jẹ́-ẹ hịnyọhi ha angịkịla? Ya ọ-chụ pwokwita ọhẹ wẹẹ. (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)
16 Ya irya nọ u-uhye nya abwẹla ịnyịịla nya aanahị alẹng bala ayang, ọkọkọ nya abwẹla ọtịpyọ nyaa. Yẹ ẹla ọ-chụ pwokwita ọlẹ wẹẹ. Kụ irya nyori ahụ bala ebwo nya aanahị alẹng bala ayang ịhyẹ ka ọhụhụ. Ọhụhụ ọọwa kpịpyọ, anụ tị hwo ifoto la awụlẹ ụka kọ tụ ku ịnyịnyị. Anụ dọmwụ ma ifoto ọọwa hwo gụ imiiye, chajị kori ká ịnya ụgbanyẹ á ka há nwa ka, anụ jẹ́ ka lẹ. Lẹẹlẹẹ a la ifoto ịta lẹ. Ma ẹ-ẹpwụ nyaa, à yẹ nyori ọọnang ọhẹ á jẹ́ kụ yẹẹyẹẹ ka, o bwọ ayiji ụ-ụwa. Ányị a tị́ ka họ la ifoto ọọwa? A ka gbọọ myị́ chajị a la ifoto imiiye ịkịla ịlẹ ka ọng myị́ ọng ji, kị tị jẹ́ kụ yẹẹyẹẹ bala ọ-chị umwẹhụ.
17 Lẹ ahị chu ifoto ịlẹ kahị hwo kaka kwu ang ịlẹ kahị kpịtịya u-uhye nya ahyẹẹnụ ọwẹ wẹẹ. Ahị kaa kpịtịya nya ang ịnyịịla ịlẹ ká aanahị alẹng bala ayang họ ụka kahị kpehe la awụlẹ. Ma ọhẹka ọọnahị ọhẹ ya ẹla lee ọ-họ ẹla wụụhị ẹjẹ ẹnẹhẹ ọlẹ kahị kpehe. Ányị ahị tị́ ka họ ụka ọlịnyị? Ọ ka há kori kahị deeri hi ẹla ọọwa lala o-ri ahị gbọọ daarụ lẹ, jaabwọ kahị ka gba ifoto ọlẹ kọ há nwà ka hi ifon nyahị? (Etu 19:11; Efe. 4:32) Ahị ka jẹ́-ẹ deeri nya ang ịlẹ ka aanahị họhị myị́ chajị ahị la ang ịnyịịla lụmẹ-lụmẹ ịlẹ kahị jẹ́-ẹ kpịtịya u-uhye nya angịịwa. Ang ịnyịịla ịlịịwẹ ahị tịtọ kahị ka kpịtịya bala ọ-ya kpịbaa ị-ịmachị nyahị lẹ.
ANG ODUDU KAHỊ BABA NYA ỌHÁHA PYII ALẸ
18. Ịyẹ à tị́ ri ẹla ọkpọnchị ọhẹ ọlẹ kahị jẹ́ u-uhye nya ọháha ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹjẹ ọlẹ?
18 Ịyẹ à tị́ du kahị baba nyọka họ ká ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya awụlẹ ka la ọngịrị? Jaabwọ kahị jẹ́ wẹ, kori ká aanahị alẹng bala nyang á háahị aalẹ, ahị mẹjẹ nyori iJihova háahị ịnyịnyị. Ányị ahị tị́ ka mẹjẹ nyori ahị la ọháha ẹ-ẹga nya aanahị? Aanahị ọ-kpụ́ ẹjẹ ri ugbẹyị ọhẹ ọlẹ kahị ka jẹ́-ẹ họ ịnyị. Ahị ka jẹ́-ẹ “kpụ́ awụlẹ ẹjẹ ịnyịnyịịnyị,” kori kahị la ahyẹrwẹrwa ẹ-ẹga nya awụlẹ. Ányị ahị tị́ ka họ ka ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya awụlẹ ka la ọngịrị? Bwula ọ-họ jaabwọ kahị ka jụ họ ba myị́ nyọka la ọhịnyọhi ẹ-ẹga nya angịkịla.
19. Ịyẹ à tị́ du kọ baba lụmẹ lẹẹlẹẹ nyọka ma ọháha jẹ ẹ-ẹga awụlẹ?
19 Ịyẹ tị́ du kọ baba pyii nyọka mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya awụlẹ? Yẹ ịngịhyẹ ọlẹ ká iPita ya kọ du lẹẹ: “Ụka nya ọmyịmyị nya odehe ọlẹ ju chwẹẹ lụmẹ lẹ. Anụ́-ụ . . . la ọháha nya ịlẹhị-lẹhị ẹ-ẹga nya awụlẹ ụka wuu” mẹ. (1 Pit. 4:7, 8) Jaabwọ ká odehe onyobyi ọlẹ wẹẹ jẹ ka ocheju gụ olene, ịyẹ ahị tị́ ka ya ẹhị guru gbe? IJisọsị ya ẹla rụ angịjụgbẹyị nyamwụ yẹkẹẹ: “Anụ ka wụ alepwoja myị epwoja wuu ẹjẹ, chajị nyọlẹ kanụ myị la ẹnyị nyam.” (Mat. 24:9) Nyọka jẹ́-ẹ dayị girigiri ha iJihova ẹ-ẹpwụ nya ẹtẹ ọbaba ọlịịwẹ, ahị baba nyọka yẹ jula awụlẹ. Kori kahị họ ịnyị, Olegu Onyobyi á ka chịhị ebwo myị́ ka, chajị ọháha ọlẹ kọ ri “ochiri ọlẹ kọ kaa wu ang myị ang wuu kpa myi” chịhị ori bawụlẹ yẹẹyẹẹ lẹ.—Kol. 3:14; Filip. 2:1, 2.
EJE 130 Be Forgiving
a Ahị baba nyọka mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya aanahị alẹng bala ayang lẹẹlẹẹ gụ́ olene. Ịyẹ à tị́ du kahị ya ịnyị? Ányị ahị tị́ ka mẹ ọháha ọlẹ kahị la jẹ gụ́ ọọwa?