Tetuu Kị Duonị Omịnị Tolumọbịbị Dọụ Agbẹị-emi A O?

1. Omịnị tebara ka kị ebi iroro tọn bá bịsẹ iroro mị ebi paamịnị a o? (Proverbs 13:10; 15:22)

WOSẸ ebi iroroama tọnmụ yọ kị dọụmịnị, bá mị tọndẹ irorobo ebi paa kị omịnị mọ dọụmịnị. Anịa Ọkpọnanaowei egberi kị baratụa wo pịrịwẹrị laa bei maa yebo mịẹbeinmọ a paaemi.—Proverbs 13:10; 15:22 goo.

2. Jehovah teeki mịẹ wo pịrịmịnị bara kị gbaa ma o?

² Omịnị ebidẹịn tolumọbịbị bá kịlịkịlị nimiye nana dọụmịnị ifiesẹ, wo Daụ Jehovah kị dọụ mú agbẹị-emi. Jehovah baratụa wo pịrịmụ bara gbaa wẹrịemi, ụ gbaamị: “Ịmịnị tọrụtụa ị́ diwẹrị tolumọbịbị kọn ị́ pịrịmịnị.” (Ps. 32:8) Bei egberimị, Jehovah tolumọbịbị bẹtịbị kị kọn wo pịrịmụ bara gbaagha. Ómịnị wo á dịsẹnana emi duoni baratụa wo pịrịwẹrị tolumọdẹ yebo kpọ kẹrị wẹnịmịnị.

3. Mị egberitịbịmị omịnị te yeama kị kẹrị ẹrẹteimịnị a o?

³ Mị egberitịbịmị, omịnị Bible ka kị mị nia biibịbịbo parụmịnị: (1) Ebi tolumọbịbị duo arere nana dọụmịnịsẹ, ịmịnị te inyenrinbụọama kị nana agbẹị-emi a o? (2) Te ụbọ kị laa ebi tolumọbịbị kọn ị pịrị a paaemi a o? (3) Ịmịnị tebara ka kị ine adụdụsẹ finiwẹrị tolumọbịbị kẹrị-akịmịnị a o? (4) Tetuu kị duonị ịmịnị zịnịotu kị iroro tọn ị pịrịmụ bara mịẹ agbẹị-emi a o?

ỊMỊNỊ TE INYENRINBỤỌAMA KỊ NANA AGBẸỊ-EMI A O?

4. Omịnị ebi tolumọbịbị duo arerenana dọụmịnị ifiesẹ, te inyerinbụọama kị nana agbẹị-emi a o?

⁴ Omịnị angọ-iyerimọ bá angọ-nimi inyenrinbụọ nanadaba baratụa wo pịrịwẹrị ebi tolumọbịbị duo arere nanamịnị. Omịnị ifiebosẹ laa bẹtịbị kịlịkịlị iroroama tọn angọ pịrịgha fa bara akị angọ nimi agbẹị-emi. Anịa omịnị angọ-iyerimọ bá angọ-nimi inyenrinbụọ nanaghaba, Jehovah laa baratụa wo pịrịgha fa, bá omịnị Bible duo bomịnị tolumọbịbịbo kị goo kpọ, laa akị tụa inyenrinmụ bara nimigha fa. (Mic. 6:8; 1Pet. 5:5) Omịnị kọkọ, angọ-iyerimọ bá angọ-nimi inyenrinbụọ nanadaba, baratụa wo pịrịwẹrị Bible duo bomịnị tolumọbịbịbo naa bá laa akị tụa inyenrin wẹrị arereama nanamịnị.

5. Te yeama kị David mịẹwẹrị angọserimọ kpọ paatimi ma o?

⁵ Wo wẹrị David paamọye duo tolumọye nana. Ómịnị biin yeama kị mịẹmị, bịsẹ yebo ụ mịẹ angọserimọ kpọ paa timimị. Ómịnị naa bo pẹrẹ a paagha ifiemị, ebibara ka kị numu tuun timimị. Anịduonị ómịnị mú numu tuun ibe daaowei Saul pịrị bara kpọ gbaamị. (1Sam. 16:​18, 19) Bịsẹyọ bụọmọ kpọ Jehovah, David sẹlẹ wẹrị pẹrẹ a paadẹ ifie kpọ, ómịnị wó yalịyalị tẹmẹmị akị David pịrịmị. (1Sam. 16:​11-13) David biin egiren otuama baa bá Philistine Goliath kpọ baamị, anịduonị David orupaa kụrọmọmị. (1Sam. 17:​37, 50; 18:7) Bei mịẹ yebosẹ ụ mịẹ angọserimọ wẹrị zịnịotu duo tolumọye kọngha fa bara mịẹ kpọ paatimimị. Anịa David bịsẹ bara mịẹgha.

6. Omịnị tebara ka kị David tolumọbịbị kẹrị akịtimi bara nimi ma o? (Bọlọụ foto dii.)

⁶ David akị pẹrẹ atụa bụọmọdẹ kpọ, ómịnị mọkpọ angọ akị tolumọbịbị kọn ụ pịrịmịnị otubo mọ naịnmị. (1Chron. 27:​32-34) David bụọdẹ ifiebo kpọ tolumọbịbị kẹrịakị timi duonị, bịsẹ yọmị wo mịẹ tamamagha. Ómịnị owei-otu bẹtịbị duo tolumọbịbị kọngha anịa ere-araụ Abigail kpọ duo tolumọbịbị kẹrịakịmị. Á yei Nabal kịmị disemọ, ye tọrụkẹrịgha bá angọserimọ bara ka kị inyerin timimị. Anịa bịsẹ bara kị gbaa kpọ David Abigail ebi tolumọbịbị kẹrị duonị, omịnị laa mịẹmụ timi kụrọsei mịẹgha.—1Sam. 25:​2, 3, 21-25, 32-34.

7. Omịnị te yeama ka kị David mịẹdịaye duo tolumọ akị ma o ? (Ecclesiastes 4:13) (Fotobo kpọ dii.)

⁷ Omịnị David duo zụa yeama tolumọ akị a paaemi. Gbaamaba, omịnị fịrịwẹnịmụ bara nimi kụrọmọ anịghakpọ bọlọụdaa kịmị a paa emiaba, omịnị kị yebosẹ nimi wẹrịemi anịduonị tolumọbịbị dọụgha bara mịẹ kụmọ. Kịmị tolumọye kọn wo pịrịdaba wo kpọ David bara, ụbọ emibara dii kụmọ, tolumọbịbị kẹrịakị. (Ecclesiastes 4:13 goo.) Bịsẹ bara wo mọ mịẹdaba, omịnị wo mịẹ eneni kẹrị anịghakpọ zịnịotu mịe eneni kẹrịmụ yeama mịẹgha fa.

TE ỤBỌ KỊ LAA EBI TOLUMỌBỊBỊ KỌN Ị PỊRỊ A PAAEMI A O?

8. Tetuu kị duonị Jonathan laa ebi tolumọbịbị kọn David pịrị a paa ma o?

⁸ Omịnị mọkpọ David mịẹdịaye duo zịnị tolumọye nana a paaemi. David kịmịama nẹ Jehovah mọ ebi ikie kẹrị wẹrịemi bá ụ laaemi bụụdọọnye ma sụọtuu nimi wẹrịemi otu kị duo tolumọbịbị kọnmị. Gbaamaba, ómịnị Saul mọ dọọ mịẹ dọụtimi ifiemị, ómịnị Jonathan Saul tọbọụ kị dọụ mú tolumọbịbị akịmị. Tetuu kị duonị Jonathan laa ebi tolumọbịbị akị David pịrị a paaemi a o? Tuubị Jonathan, Jehovah mọ ebi ikie nana wẹrịemi bá ómịnị Saul mọ inyenrindẹ duonị ebibara Saul nimi wẹrịemi. (1Sam. 20:​9-13) Omịnị tebara ka kị David dimịẹ a paaemi a?

9. Omịnị mú te ụbọ kị laa wẹrị tolumọbịbị akịmịnị a o? Mịẹdịaye gbaa. (Proverbs 13:20)

⁹ Omịnị tolumọbịbị dọụmịnịsẹ, ebidẹịn yọmị omịnị mú Jehovah mọ ebi ikie nana bá bịsẹ egberima sụọtuu nimi wẹrịemi kịmị kị dọụ mú tolumọbịbị kọnmịnị.a (Proverbs 13:20 goo.) Gbaamaba, ere nana dọụmịnị bịnaowei, ebi ere dọụ nana dọụmịnị. Te ụbọ kị laa ebi tolumọye kọn ụ pịrị a paaemi a o? Naa yei anịghakpọ ere nanagha ikiebo kpọ Bible duo ebi tolumọye kọn ụ pịrị a paaemi. Anịa bịsẹ tolumọbịbịmị tẹmẹanga ma kasụọdẹ bá pọwẹị pọwẹị inyenrinmịnị taa mọ yei mọ otu kị duobo emiaba, baratụa ụ pịrị dẹịnmịnị.

10. Omịnị teeki kẹrị ẹrẹtei dọụmịnị a o?

¹⁰ Omịnị tolumọbịbị kẹrịakị dọụmịnịsẹ, nana agbẹị-emi maa inyenrinbụọama kẹrị ẹrẹdẹ bá tolumọbịbị kọn wo pịrị agbẹị-emi ụbọ kpọ kẹrị ẹrẹteidẹ. Mị laadẹ yọmị wo wẹrị adụdụsẹ finiwẹrị tolumọbịbị kẹrịakị agbẹị-emi tuu mọ bá zịnịotu kị iroro tọn wo pịrịmụ bara mịẹgha fa yọ mọ kẹrị ẹrẹtei.

ỊMỊNỊ TEBARA KA KỊ INE ADỤDỤSẸ FINIWẸRỊ TOLUMỌBỊBỊ KẸRỊ-AKỊMỊNỊ A O?

11-12. (a) Zụa ifieama kịmịama tebara kị mịẹmịnị a o? (b) Ibe daaowei Rehoboam yelaa iroro tọn dọụtimi ifiemị teeki mịẹ ma o?

¹¹ Zụa ifieama, kịmị wó adụdụ bọọ mịẹmụye gbini-pẹledẹ kị tolumọbịbị biimịnị. Bịsẹ ụbọ mị wó adụdụsẹ finiwẹrị tolumọbịbị kẹrị-akịgha. Bịsẹ bara kị mịẹmịnị kịmịsẹ, Ibe-daaowei Rehoboam duo yetolumọ akị agbẹị-emi.

¹² Ibe daaowei Solomon bụọmọdẹ mị, Rehoboam kị Israel ibe ma pere sụọmị. Rehoboam daatimi ifiemị kịmịbo pọwẹị pọwẹị kị timimị, anịa Solomon kọn á pịrị-wẹrịemi fịrịmị kụrọ á dẹịn-emi bara ámọ gbaa Rehoboam. Anịduonị ámịnị bo Rehoboam laa wẹrị dọlọ ánị wẹnịmịnị fịrịmị mịẹ bọụbọụ á pịrị bara kọn ụ tẹẹmị. Rehoboam gbaa á pịrị amọ, ámịnị ifie dọlọ akị ụ pịrịdá ómịnị yebị kẹrị iroro. Ómịnị bọlọụ mú baratụa Solomon pịrị otubo kị laamị anị ebiye kị ụ mọ mịẹmị. (1Ki. 12:​2-7) Anịa, ómịnị ánị tolumọbịbị kẹrị-akịgha. Tetuu a o? Rehoboam wó mịẹmụye gbini-pẹlẹdẹ kị á dọụ tolumọbịbị kọn yọ ámúmị, anịduonị kaanghaba wó gbini-pẹlẹdẹ yọ mọ kẹnị sụọmoemi yeama gbaa mọ kịmịama kị ụ mọ dọụtimimị. Asịyaị-pesibo gbaa ụ pịrị egberibo wó gbini-pẹlẹdẹ yọ mọ kẹnịsụọmọ duonị, Rehoboam ánị gbaa egberibo kị kẹrị-akịmị. (1Ki. 12:​8-14) Rehoboam wó ikie-otubo gbaa ụ pịrị egberibo kị gbaa kịmịbo pịrịmị. Bịsẹyọ duonị, ibemị maa yọ kị dịẹmị, bá bịsẹ ifie duo bosẹ, Rehoboam biin bụụdọọn yeama ka sụọmị.—1Ki. 12:​16-19.

13. Omịnị tebara kị mịẹtimị wo adụdụsẹ kị finiwẹrị tolumọbịbị kẹrị-akịmịnị bara nimimịnị a o?

¹³ Rehoboam mịẹdịa yebị te ka kị wo tolumọ ma o? Omịnị tolumọbịbị dọụmịnịsẹ, wo adụdụsẹ finiwẹrị tolumọbịbị kẹrịakị. Anịa omịnị tebara ka kị bịsẹ bara mịẹ a paaemi a o? Omịnị bei biibịbị kọn angọ bii a paaemi, ‘Kịmị tolumọbịbị akị ị pịrịdaba bịsẹ tolumọbịbịbị ine naa dọụmịnị egberi gbaaghaba, ịmịnị kẹrị-akịgha bara kị mịẹmịnị a?’ Wo wẹrị kẹnị mịẹdịaye dii.

14. Kịmị tolumọbịbị kọn wo pịrịdaba, omịnị teeki ukie agbẹị-emi a o? Tọnmọdịaye gbaa. (Foto kpọ dii.)

¹⁴ Wẹrị kẹrị iroro dii, biin sịlị nanamụ fịrị kẹnị bịnaowei bara duo sụọmị. Anịa mịẹdẹ kị ómịnị fịrị kẹrị-akịmịnịmị, ómịnị kẹnị itu-kosuowei dọụ mú wẹrị tolumọbịbị biimị. Fịrịmị ụ mịẹ wó warịbolou mọ zọzọ ẹrịgha timi alamịnị bara ụ mọ gbaa itu-kosuowei pịrịmị. Anịa itu-kosuowei mị ómịnị kị tẹmẹanga ma baratụa wó warịbolou pịrị agbẹị-emi bara kọn Bible duo wó ukiemọmị, bịnaowei mị itu-kosuowei gbaa egberi kẹrị-akịgha. (Eph. 6:4; 1Tim. 5:8) Anịduonị ómịnị mọkpọ zịnị otuama bii timi ómịnị laa fịrị kẹrị-akị a paaemi bara gbaa ụ pịrị kịmị ụ mọ ẹrịmị. Mị bịnaowei mị kọkọ tolumọbịbị kị dọụtimi ma, anịghakpọ ómịnị wó adụdụ ma gbini-pẹlẹdẹ bara mọ kẹnị sụọmọemi yọ gbaa ụ pịrịmụ kịmị kị dọụmịnị a? Ukie wo adụdụmị kịmị lẹlẹmọ kụrọ nana fa k’emi. (Jer. 17:9) Zụa ifiema, kọn wo pịrịmịnị tolumọbịbịbo wo dịsẹgha kpọ paaemi, anịa omịnị bịsẹ tolumọbịbịbo kị dọụ kụrọmọ dẹịn-emi.

ỊMỊNỊ ZỊNỊOTU KỊ IRORO TỌN Ị PỊRỊMỤ BARA MỊẸ AGBẸỊ-EMI A O?

15. Teeki wo mọ mịẹ agbẹịgha a o, bá tetuu a o?

¹⁵ Iroro tọn angọ pịrịmụ fịrịmị Jehovah kọn bẹtịbị kịmị kị pịrị wẹrịemi. (Gal. 6:​4, 5) Wo tolumọ bụọmọdẹ baramị, kịlịkịlị-emi kịmị Ọkpọnanaowei egberi mọ bá kasụọdẹ Christtuuduo-otuama mọ biide kị iroro tọn angọ pịrịmịnị. Anịa, omịnị angọdi agbẹị-emi yọ emi, omịnị zịnịotu kị iroro tọn wo pịrịmụ bara mịẹ kụmọ. Zụa kịmịama gaan bara ka kị ánị didụbamọ wẹrịemi ụbọ biimịnị, “Ị́mịnị ka paa wẹrị a, tebara kị ị́mọ mịẹ mọ timi ma o?” Zụa-otuama ba ye kpọ iroro ebimọgha timi zịnị kịmị mịẹ bara kị dimịẹmịnị.

16. Corinth itumị, ịkịan-kụn oru pịrịdẹ nama fị gbelemọ yọbị teeki paa ma o, fị anịghakpọ fịgha fa iroro bị, te ụbọ kị tọn á pịrịmịnị? (1Corinthians 8:7; 10:​25, 26)

¹⁶ Wo wẹrị bọlọụ kụraị sọransi Corinth itu ma paaye ditụa, anị ịkịan-kụn akị oru pịrịdẹ nama fịmụ yọ gbelemọ egberi. Bịsẹyọ gbelemọ yọmị Paul gẹẹ akị Christtuuduo-otubo pịrịmị, ụ gbaamị: “Mị akpọmị oru ye apaagha anịa kẹnị Ọkpọnanaowei kị emi bara wo mọ nimi wẹrịemi.” (1Cor. 8:4) Bei gbaa egberi duonị, zụa Christtuuduo-otuama ịkịan-kụn wẹrị waị fọụ a yẹrịmịnị namabo fẹị fịmụ yọmị seigha bara iroromị. Zụaotu bịsẹ namabo fịgha, tuubị yebị ánị ye-iroro ịkịọụ ma bụụdọọnmịnị. (1Corinthians 8:7; 10:​25, 26 goo.) Mị egberimị bẹtịbị kịmị kị sẹlẹ angọ pịrịmịnị. Paul, Corinth otubo iroro tọn zịnịotu pịrị anịghakpọ kịmịotu mịẹbara dimịe bara ghaagha. Kịmịsẹ “ánị wẹnị bara gbaa Ọkpọnanaowei pịrịmịnị.”—Rom. 14:​10-12.

17. Omịnị zịnịotu tọn angọ pịrịdẹ bara kị dimịẹdaba teeki paa a paaemi a o? Mịẹdịaye gbaa (Fotobo kpọ dii.)

¹⁷ Bịsẹ bara ye wo kpọ paamọ a paaemi? Wo wẹrị kẹrị iroro dii, asịịn duo mịẹpaamọ wẹrịemi yeama akịmụ yọbị bẹtịbị ụbọ kị sẹlẹ angọ pịrịmịnị.b Anịa bịsẹyọ sẹlẹ angọ pịrịmụ yọmị bụụdọọnye a paa wo pịrị kpọ paaemi, bịsẹ bara kị gbaa kpọ, bẹtịbị ụbọ kị sẹlẹ angọ pịrịmịnị. (Rom. 14:4) Anịa omịnị zịnịotu tọndẹ bara kị diwẹrị tọn angọ pịrịdaba, wo nana wẹrịemi sei mọ ebi mọ ye-iroro ịkịọụ mịẹ suusụọ kpọ paaemi. Anịa omịnị Bible kị duo iroro tọn angọ pịrịdaba wo mịẹ kịlịkịlịmịnị. (Heb. 5:14) Anịduonị omịnị iroro tọn dọụmịnị ifiesẹ ebibara Bible duo tuudọụ dẹkị kasụọemi bịna-ụbọ bii.

IFIEBOSẸ TOLUMỌBỊBỊ DỌỤ

18. Jehovah teeki mịẹ wo pịrịdẹ a o?

¹⁸ Jehovah iroro tọnmụ kụrọ kọn wo pịrịdẹ yọmị, ómịnị eti akị wo a nana wẹrịemi bara kị mịẹdịamịnị. Ómịnị Bible mọ bá kịlịkịlị-emi ikie-otuama mọ kọn baratụa wo pịrịwẹrị wó tolumọbịbịbo kẹrị iroromịnị. Jehovah kọkọ Daụ ụbọ mịẹ agbẹị-emi yebosẹ mịẹ wo pịrịmịnị. (Prov. 3:​21-23) Omịnị tebara ka kị tọrụkẹrịyọ mịẹdịạmịnị a o?

19. Omịnị tebara ka kị ifiebosẹ Jehovah mịẹ pọwẹị nanamịnị a o?

¹⁹ Gesii gbaamaba: Daụ mọ yin mọ otu ánị awọụbo kasụọ, kịlịkịlị bá Jehovah karịmịnị otuama paa kị dọụmịnị, bịsẹ bara paadaba á mịẹ pọwẹịmịnị. Bịsẹ bara kị omịnị kpọ tẹmẹ-anga ma kasụọ, tolumọbịbị dọụ bá Jehovah tokonimụ ebi iroroama tọn-daba Jehovah mịẹ pọwẹịmịnị.