Ti Nakaallukoyak Kadagiti Saksi ni Jehova

Kas Insalaysay ni Tomás Orosco

Idi damok ti makigimong iti Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova, adda bassit nga ubing a nagpalawag. Nupay dandani kataytayagna la ti podium, naisangsangayan ti kinatanang ken kinalaingna. Talaga a bilibak kenkuana!

NAPALIIWKO nga atentibo ti tallaong. Tangay nagserbiak kas soldado a pannakabagi ti Bolivia idiay Estados Unidos, komandante ti puersa militar, ken personal a katulongan ti presidente, nairuamak a mararaem. Ngem ti panagraem a naipaay iti daytoy nga ubing ti namagpanunot kaniak a mangusig manen kadagiti kalatko iti biag.

Natay ni tatangko idi 1934 bayat ti gubat iti nagbaetan ti Paraguay ken Bolivia gapu iti panaginnagawda iti Chaco Boreal. Di nagbayag kalpasanna, pinagadaldak iti eskuelaan dagiti Katoliko. Iti adu a tawen, inaldaw a nakimismisaak. Kabayatan dagita, agkantakami, agdengngeg iti katekismo, ken masansan nga aglualokami. Nagbalinak pay ketdi a sakristan ken kantor. Ngem diak pay pulos nabasa ti Biblia. Kinapudnona, diak pay idi nakakita iti makunkuna a Biblia.

Magusgustuak dagiti nasantuan nga aldaw ti relihionmi ta kasla pasken dagita, ken kayatko nga adda met sabali nga aramidenmi. Ngem nauyong dagiti papadi ken dadduma pay a mangisursuro iti relihion. Imbes nga umasideg ti riknak, masursuronak ketdi kadakuada. Kasla diak kayaten ti makimiembro iti relihion.

Naallukoyak iti Urnos ti Militar

Maysa a naariwanas nga aldaw, immay iti ilimi a Tarija ti dua nga agkabannuag a soldado a nanakman ti panagkawkawesda. Nakabakasionda manipud La Paz, ti kabesera a siudad ti Bolivia. Kampante ken natakneng ti pannagnada iti kangrunaan a plasa. Naay-ayoak iti desente, nadalus, ken mararaem a panaglanglangada. Nakaunipormeda iti berde a naternuan iti kallugong a nasileng ti bulongna. Sipud idi, inkeddengkon ti agsoldado. Panagkunak ket aduanda la ketdin iti kapadasan ken nasayaat nga ar-aramid.

Iti tawenko a 16 idi 1949, naadmitirak iti pagadalan dagiti agsoldado iti Bolivia. Kinuyognak ni manongko iti attiddog a pila dagiti agtutubo a lallaki agingga iti ruangan ti baraks. Inyam-ammonak iti teniente, ket kiniddawna a makaammon ti teniente a mangaywan kaniak sa nagibaga kadagiti agkakasayaat maipapan kaniak. Idi nakapanawen, naramanak ti kadawyan nga aramidenda kadagiti kabbaro nga agsoldado. Urayak la natuang iti pigsa ti panangdanogna kaniak sana kinuna, “Kitaentayo no siasino ti malalaki ditoy!” Kasta ti pannakapasangbayko iti disiplina ken pamutbuteng ti militaria. Ngem diak simmuko nupay nabainanak.

Idi agangay, nasursurok ti makigubat ken nagbalinak a mararaem a soldado. Ngem sigun iti kapadasak, makaallilaw gayam ti nadalus ken mararaem a panaglanglanga dagiti soldado.

Naragpatko ti Nangato a Saad

Idi agdadamoak a soldado, nasanayak iti General Belgrano, maysa a pakigubat a barko ti Navy ti Argentina, a makalaon iti nasurok a 1,000 a soldado. Sakbay ti Gubat Sangalubongan II, impalayagen ti Estados Unidos dayta a barko kas USS Phoenix ken nalasatanna ti panangbomba dagiti Hapones iti Pearl Harbor, Hawaii idi 1941.

Dimteng ti tiempo a naingato ti ranggok ta nagbalinak a maikadua a kangatuan iti Navy ti Bolivia, nga agpatpatrolia kadagiti karayan ken danaw iti beddeng ti pagilian. Karaman kadagita dagiti karayan iti Amazon Basin ken ti Lake Titicaca, ti kangatuan a danaw a mabalin a pagdaliasatan ti barko.

Kabayatanna, idi Mayo 1980, napiliak nga agbalin a kameng ti grupo dagiti diplomatiko ti militar a naibaon idiay Washington, D.C., a kabesera ti Estados Unidos. Saggaysa a nangato ti ranggona nga opisial ti napili manipud iti army, air force, ken navy ket siak ti koordineytor iti dayta a grupo gapu iti kinangato ti ranggok ken kinabayagkon iti serbisio. Dandani dua a tawen a nagnaedak idiay Estados Unidos ket idi agangay, nagbalinak a personal a katulongan ti presidente ti Bolivia.

Kas komandante ti militar, obligadoak a makimisa iti kada Domingo. Nadismayaak iti relihion gapu ta dagiti papadi agraman ti padi ti armada supsuportaranda dagiti rebolusion ken gubat. Ammok a dakes ti ar-aramiden dagiti relihion a panangsuporta kadagiti kasta a panagpipinnatay. Ngem imbes a tallikudak ti relihion gapu iti kasta a panaginsisingpet, nagutugotak ketdi a mangbirok iti kinapudno maipapan iti Dios. Diak pay pulos nabasbasa ti Biblia, isu a pasaray basaek met idin dagiti pasetna a mairana a maukradko.

Kinaurnos iti Kingdom Hall

Diak ninamnama a ti asawak a ni Manuela ket agpayadal iti Biblia iti maysa kadagiti Saksi ni Jehova a misionera nga agnagan Janet. Kalpasanna, tumabtabunon ni Manuela kadagiti gimong iti Kingdom Hall. Mayatak met latta idi a mangitulod kenkuana sadiay ngem diak kayat ti tumabuno gapu ta impapanko a nakatagtagari ken emosional ti panaggigimongda.

Naminsan, dinamag ni Manuela no kayatko a sarungkarannak ti asawa ni Janet. Diak kayat idi damo. Kalpasanna, napanunotko a gapu ta adda met ammok maipapan iti relihion, kabaelak la ketdi a balusingsingen ti aniaman nga ibagana. Idi damo a maam-ammok ni Ian, ti kababalinna ti nangnangruna a nagustuak, saan a ti ibagbagana. Dinak pinabainan uray no adu ti ammona maipapan iti Biblia. Imbes ketdi, isu ket nasingpet ken nadayaw.

Iti simmaganad a lawas, inkeddengko ti sumurot iti Kingdom Hall. Sadiay a naimdengak ti panagpalawag ti bassit nga ubing, kas nadakamatko iti rugrugi. Bayat nga inimdengak ti panagbasa ken panangilawlawagna kadagiti teksto manipud iti Isaias a libro iti Biblia, ammok a nakasarakak iti naisalsalumina nga organisasion. Idi ubingak, kayatko ti agbalin a mararaem a soldado. Ngem ita, kayatkon ti agbalin a kas iti daydiay nga ubing a mangipapaay kadagiti pannursuro manipud iti Biblia. Kasla dagus a limmukneng ti pusok ket kayatkon ti agpaisuro.

Idi bumaybayag, nagustuak met ti kinamanagsapsapa dagiti Saksi ken ti kanayon a nainggayyeman a panangkablaawda kaniak ken ti panangipariknada a maragsakanda iti kaaddak. Bilibak met iti kinadalus ken kinadesente ti panagkawkawesda. Ngem ti nagustuak unay ket ti kinaurnos dagiti gimong—no ania ti nayeskediul a maipalawag, kasta ti eksakto a mangngegko iti dayta nga aldaw. Naamirisko a ti kinaurnos ket naibasar iti ayat, saan nga iti pamutbuteng.

Kalpasan ti damo a pannakigimongko, immanamongak nga agpayadal iti Biblia ken Ian. Inusarmi ti libro a Mabalinyo ti Agbiag nga Agnanayon iti Paraiso a Daga kas katulongan iti panagadalmi.a Malagipko pay laeng ti Kapitulo 3 nga addaan iti ladawan ti padi a mangbembendision kadagiti soldado sakbayda a makigubat. Diak pulos pinagduaduaan ti kinaumiso dayta gapu ta naimatangak a mismo a mapaspasamak ti kasta. Nangalaak idiay Kingdom Hall iti libro a Pannakirinnason Manipud Kadagiti Kasuratan. Idi nabasak ti ibagbaga ti Biblia maipapan iti neutralidad, ammokon nga adda dagiti nasken a balbaliwak. Inkeddengko ti din pulos agsubli iti kina-Katoliko. Kanayon metten a makigimongak idiay Kingdom Hall. Implanok payen ti agretiro iti militar.

Panagrang-ay Agingga iti Panagpabautisar

Sumagmamano a lawas kalpasanna, naammuak a ti kongregasionmi ket agdalus iti coliseum a pakaangayan ti mapaspasungadan a kombension. Magagaranak a tumabuno isu a napanak nakipagdalus iti dayta a pasilidad. Nakipagtrabahoak kadagiti dadduma ken talaga a tinagiragsakko ti nagdalus ken ti panaglalangenmi. Bayat nga agsagsagadak, inasitgannak ti maysa nga agkabannuag a lalaki sana dinamag no siak ti admiral.

“Wen,” kinunak.

“Kasla di nakappapati nga agsagsagad ti maysa nga admiral!” sisisiddaaw a kinunana. Ti nangato ti ranggona nga opisial ket di pulos makita nga agpidut iti uray sangkapirgis la a papel, nangnangruna la ngaruden no agsagad pay. Ti lalaki ket daydi gayam soldado a personal a drayberko ngem maysa itan kadagiti Saksi ni Jehova!

Panagtitinnunos a Naibatay iti Ayat

Ti urnos ti militar ket naibatay iti panagraem iti ranggo. Dayta ti nayukuok kaniak a prinsipio. Kas pagarigan, malagipko pay a nagdamagak no ti sumagmamano a Saksi ni Jehova ket nangatngato ngem iti dadduma gapu iti responsabilidad wenno annongenda. Nauneg pay laeng ti pannakairamut ti panangmatmatko maipapan iti ranggo ken posision, ngem dandanin interamente nga agbaliw dayta.

Kadagidi a tiempo—idi 1989—naammuak nga adda miembro ti Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova manipud New York nga umay agbisita iti Bolivia ken agpalawag iti coliseum. Sinegseggaak ti pannakakitak no kasano ti pannakapasangbay ti maysa a “natan-ok” a miembro ti organisasion. Impagarupko no ti kasta nga addaan iti dakkel a responsabilidad ket sumangpet a mapasabtan iti parada ken kasta unay a publisidad.

Idi mangrugin ti programa, awan man la ti pakakitaan nga adda natan-ok a simmangpet isu a nagbalawak. Nairana met a nakatugawmi ti agassawa a baket ken lakay. Nadlaw ni Manuela nga Ingles ti libro a pagkantaan ti baket, isu a bayat ti ababa nga intermision iti programa, kinasarsarita ni Manuela ti baket. Ngem kalpasan dayta, pimmanawen ti agassawa.

Kasta unay ti siddaawmi nga agassawa ta di nagbayag, ti asawa ti baket ti napan iti plataporma a mangidiskurso iti kangrunaan a palawag! Iti dayta a kanito, ti amin a nasursurok iti militar maipapan iti ranggo, panagraem, pannakabalin, ken posision ket interamente a nabalbaliwan iti panunotko. “Agasem,” kinunak kalpasanna, “ti lakay a nakaabaymi iti saan a komportable a pagtugawan iti coliseum ket miembro gayam ti Bagi a Manarawidwid!”

Makaisemak no malagipko ti namin-adu a panangikagumaan ni Ian a mangipaawat kaniak iti kinuna ni Jesus iti Mateo 23:8: “Agkakabsatkayo amin.”

Ti Damo a Panangasabak

Idi awanen ti obligasionko iti militar, inawisnak ni Ian a makikadua kenkuana a mangasaba iti binalaybalay. (Aramid 20:20) Ti napananmi ket ti kayatko koma a liklikan a lugar ta adu a soldado ti agnanaed sadiay. Ti heneral a nangnangruna a kayatko a liklikan ti nanglukat iti ridaw. Agnernerbios ken maam-amakak, nangruna idi makitanak a nakaportpolio ken nakaiggem iti Biblia. Inlaisna, “Aniat’ naknakanmo?”

Nagkararagak biit ket kalpasanna, timmured ti pakinakemko ken kimmalma ti riknak. Inimdengan ti heneral ti panangasabak ken inawatna pay ti sumagmamano a literatura a naibasar iti Biblia. Dayta a kapadasan ti nangtignay kaniak a mangidedikar iti biagko ken Jehova. Insimbolok ti dedikasionko babaen iti panagpabautisarko idi Enero 3, 1990.

Idi agangay, nagbalin met a Saksi ni Jehova ti asawak ken ti dua nga annakmi a lalaki ken babai. Agserserbiak itan kas panglakayen iti kongregasion ken amin-tiempo a manangaskasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios. Ti kapatgan a pribilehiok ket ti pannakaam-ammok ken ni Jehova ken ti pannakaam-ammona met kaniak. Daytoy ket di pulos maartapan ti aniaman a ranggo wenno posision a mabalin a tarigagayan ken ragpaten ti siasinoman. Napaneknekak nga agari ti kinaurnos babaen iti ayat ken panangisakit—saan ket a kinaulpit ken kinainget. Ni Jehova ti Dios ti urnos, ngem napatpateg pay, isu ti Dios ti ayat.—1 Corinto 14:33, 40; 1 Juan 4:8.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 13]

Dakami ken manongko a Renato idi 1950

[Ladawan iti panid 13]

Iti maysa a pasken a kaduak dagiti opisial ti militar manipud China ken dadduma pay a pagilian