Hunio

Binendisionan ni Jehova dagiti Kristiano idi umuna a siglo ta nakibagayda iti agbaliwbaliw a kasasaad. Masansan a naidadanesda, ken no dadduma, iti tiempo a mabalin a dida ninamnama. Usigentayo ti napasamak kada Bernabe ken apostol Pablo bayat a mangaskasabada idiay Listra. Idi damo, sibabara nga inabrasa ida dagiti dimngeg kadakuada. Ngem idi agangay, dagiti bumusbusor “sinugsoganda dagiti tattao,” ken ti dadduma kadagidiay dimngeg inuborda ni Pablo agingga nga impagarupda a natayen. (Ara. 14:19) Ngem nagtultuloy a nangasaba da Bernabe ken Pablo iti sabali a lugar. Ania dagiti resultana? “Adu ti nagbalin nga adalan,” ken napabileg dagiti kapammatianda kadagiti imbaga ken iti ulidanda. (Ara. 14:​21, 22) Adu ti nagunggonaan gapu ta saan a simmuko da Bernabe ken Pablo idi bigla a naidadanesda. No ditay sumuko iti trabaho nga ipapaaramid ni Jehova kadatayo, bendisionannatayto. w23.04 16-17 ¶13-14

Iti intero a panagbiag ni Ari David, naipasango iti adu a naranggas a kabusor, ken masansan a nagpatulong ken Jehova iti kararag. Sigurado idi ni David a nangngeg ken sinungbatan ni Jehova dagiti kararagna. Masiguradom met dayta. Ipanamnama kadatayo ti Biblia a maipaayannatayo ni Jehova iti sirib ken bileg a kasapulantayo nga agibtur. Mabalinna nga usaren ti naespirituan a pamiliatayo wenno uray dagiti saan nga agdaydayaw kenkuana ita tapno tulongandatayo. Uray no mabalin a saan a kanayon a sungbatan ni Jehova dagiti kararagtayo iti pamay-an nga ekspektarentayo, ammotayo a sungbatannanto dagita. Ipaayna ti talaga a kasapulantayo ken iti eksakto a tiempo a kasapulantayo dayta. Itultuloymo ngarud ti agkararag nga addaan pammati, ken agtalekka nga aywanannaka ni Jehova ita ken ‘pennekennanto ti tarigagay ti tunggal sibibiag a banag’ iti asidegen a baro a lubong.—Sal. 145:16. w23.05 8 ¶4; 13 ¶17-18

No ragragpatem ti maysa a kalat, nagsayaat ti agpokus kadagiti maawat a bendision. Ania dagiti bendision a mabalin a pagpokusam? No ti kalatmo ket adda koneksionna iti panagbasa iti Biblia wenno panagkararag, panunotem no kasano a dayta ti mangpasinged iti pannakigayyemmo ken Jehova. (Sal. 145:​18, 19) No kalatmo a pasayaaten ti maysa a Nakristianuan a kualidad, panunotem no kasano a makatulong dayta tapno sumayaat ti relasionmo iti sabsabali. (Col. 3:14) Mangaramidka ngarud iti listaan ti amin a rason a kayatmo a ragpaten ti kalatmo. Kanayon a kitaem dayta a listaan. Makikaduaka met kadagidiay mangparegta kenka. (Prov. 13:20) Ngem gagangay laeng nga adda dagiti aldaw a mariknatayo a saantayo a determinado. Kayat kadi a sawen dayta a saantayon a maragpat ti kalattayo? Saan. Mabalintayo latta a ragpaten ti kalattayo uray no saantayo a determinado. Uray no agkasapulan dayta iti disiplina iti bagi, sulit dagiti resultana. w23.05 27-28 ¶5-8

Gapu ta manungsungbattayo kadagiti desisiontayo, matignaytayo a mangipudno kadagiti basoltayo, mangilinteg kadagiti kamalitayo, ken saanen a mangulit kadagita. No kasta ti aramidentayo, makapagtalinaedtayo iti lumba ti biag. No nakaaramidka iti kamali a desision, akseptarem ti agdama a situasionmo. Saanmo a saysayangen ti oras ken pigsam a mangikalintegan iti bagim wenno mangpabasol iti bagim wenno iti dadduma. Imbes ketdi, akseptarem dagiti kamalim ken aramidem ti kasayaatan iti agdama a situasionmo. No makonkonsiensiaka gapu iti naaramidmo a kamali, sipapakumbaba nga agkararagka ken Jehova, ipudnom ti basolmo, ken ipakaasim a pakawanennaka. (Sal. 25:11; 51:​3, 4) Dumawatka iti pammakawan kadagidiay mabalin a nasaktam, ken no kasapulan, agpatulongka kadagiti panglakayen. (Sant. 5:​14, 15) Makasursuroka koman kadagiti kamalim, ket ikagumaam a saanmon nga uliten dagita. Bayat nga ar-aramidem dagita, masiguradom a kaasiannaka ni Jehova ken ipaayna ti tulong a kasapulam.—Sal. 103:​8-13. w23.08 28-29 ¶8-9

Nakatulong ken Ari Jehoas ti nagsayaat nga impluensia ni Jehoiada. Kas resultana, idi ubing pay ti ari, kayatna a paragsaken ni Jehova. Ngem idi natayen ni Jehoiada, dimngeg ni Jehoas kadagiti apostata a prinsipe. (2 Cron. 24:​4, 17, 18) Nasaktan unay ti puso ni Jehova isu a “nangibabaon kadagiti propeta a mamagsubli kadakuada . . . , ngem saanda a dimngeg.” Saanda pay ketdi a dimngeg iti anak ni Jehoiada a ni Zacarias, a saan la a propeta ni Jehova ken padi no di ket kasinsin ni Jehoas. Kinapudnona, impapatay ni Ari Jehoas ni Zacarias. (2 Cron. 22:11; 24:​19-22) Saan a namantener ni Jehoas ti umiso a panagbutengna ken Jehova. Imbaga ni Jehova: “Umsiek dagiti mangum-umsi kaniak.” (1 Sam. 2:30) Idi agangay, ti bassit nga armada ti Siria inabakna ti “nagdakkel nga armada” ni Jehoas sa “pinanawanda a nakaro ti sugatna.” (2 Cron. 24:​24, 25) Pinatay isuna dagiti mismo nga adipenna gapu ta impapatayna ni Zacarias. w23.06 18 ¶16-17

Nabayag met a nagyan ni apostol Pablo idiay Efeso tapno ikasaba ken isurona ti naimbag a damag. (Ara. 19:​1, 8-10; 20:​20, 21) Ay-ayatenna unay dagiti kakabsatna ket kayatna la unay ida a tulongan nga agtalinaed a matalek ken Jehova. Dagiti taga-Efeso a sinuratan ni Pablo, naadipenda idi kadagiti sursuro ken patpatien ti ulbod a relihion. Nagdindinamag ti Efeso gapu iti nakaro nga immoralidad ken nakaal-alas a kababalin. Gagangay idin a mangmangngeg kadagiti pabuya iti teatro ken uray iti narelihiosuan a selebrasion ti maipapan iti seks. (Efe. 5:3) Adu a taga-Efeso ti ‘kimmalion ti konsiensiada,’ sasao a literal a kaipapananna, “nabibineg a rikna.” (Efe. 4:​17-19) Sakbay a naammuan dagiti taga-Efeso no ania a talaga ti umiso ken di umiso, saanda a makonkonsiensia no makaaramidda iti basol. Dayta ti rason nga imbaga ni Pablo nga “adda iti kinasipnget ti panunotda ken dida awaten ti biag nga ipapaay ti Dios.” Ngem dadduma a taga-Efeso ket saan a nagtalinaed iti kinasipnget. w24.03 20 ¶2, 4; 21 ¶5-6

Kas maysa nga ukom, adu ti masapul nga aramiden ni Gideon ken makabannog dagita. Idi nagtataray dagiti Midianita kabayatan ti gubat iti rabii, kinamat ida ni Gideon manipud iti Tanap ti Jezreel agingga iti Karayan Jordan, a mabalin a kakaykaywan ti aglawlawna. (Uk. 7:22) Nagsardeng kadi ni Gideon iti Jordan? Saan! Uray nabannog, kaduana ti 300 a soldadona a bimmallasiw iti karayan ken intultuloyda ti kimmamat. Kamaudiananna, nakamatanda dagiti Midianita ket inabakda ida. (Uk. 8:​4-12) Nagtalek ni Gideon a pabilgen isuna ni Jehova, ket kasta ti inaramid ni Jehova. (Uk. 6:​14, 34) Naminsan, nagtartaray a kinamat ni Gideon ken dagiti kakaduana ti dua nga ari ti Midian a nakakamelio. (Uk. 8:​12, 21) Ngem iti tulong ti Dios, nagballigi dagiti porsegido nga Israelita. Makapagtalek met dagiti panglakayen ken Jehova, daydiay “saan a mabannog wenno kumapuy.” Ikkanna ida iti bileg iti tiempo a kasapulanda dayta.—Isa. 40:​28, 29. w23.06 6 ¶14, 16

Kayatayo ti maaddaan iti natibker a puso, aniaman a suot ti pakaipasanguantayo. Isu nga agtalekka ken Jehova. Kitaentayo no kasano a nagballigi ni Barak ta nagtalek iti instruksion ni Jehova. Nupay awan idi ti kalasag wenno gayang iti intero nga Israel, binilin ni Jehova a makigubat kadagiti kompleto ti armasna a puersa militar ni Sisera a pangulo ti armada ti Canaan. (Uk. 5:8) Imbaga ni propeta Debora ken Barak a sumalog iti kapatagan tapno sabtenna ni Sisera ken ti 900 a karuahena. Nupay marigatan dagiti Israelita a makilaban kadagiti napartak a karuahe iti kapatagan, nagtulnog latta ni Barak. Bayat a sumalsalog dagiti soldado iti Bantay Tabor, pinagtudo ni Jehova iti napigsa. Nailumlom dagiti karuahe ni Sisera iti kapitakan, ket pinagballigi ni Jehova ni Barak. (Uk. 4:​1-7, 10, 13-16) Pagballigiennatayo met ni Jehova no agtalektayo kenkuana ken iti instruksion nga ipapaayna babaen ti organisasionna. w23.07 19 ¶17-18

Nagpateg ti kinaanus tapno maisalakantayo. Kas kadagiti matalek nga agserserbi iti Dios idi un-unana, masapul nga agan-anustayo nga aguray agingga a tungpalen ti Dios dagiti karina. (Heb. 6:​11, 12) Inyarig ti Biblia ti situasiontayo iti mannalon. (Sant. 5:​7, 8) Nagaget nga agmula ken agsibug, ngem dina ammo no kaano nga eksakto nga agtubo ken dumakkel dagiti immulana. Isu nga agan-anus nga aguray ti mannalon ken mangnamnama nga agapitto. Kasta met laeng kadatayo. Masapul a kanayon a nagagettayo kadagiti naespirituan nga aktibidad uray no ‘ditay ammo no ania nga aldaw nga umay ti Apotayo.’ (Mat. 24:42) Agan-anustayo nga aguray, ken agtalektayo nga iti tiempo nga inkeddeng ni Jehova, tungpalennanto ti amin nga inkarina. No ditay makaan-anus, baka maumatayon nga aguray ken in-inut a panawantayo ti kinapudno. Mabalin a mangrugitayo nga agpokus kadagiti banag a mangparagsak kadatayo itan. Ngem no agan-anustayo, makapagibturtayo agingga iti panungpalan ket maisalakantayo.—Mik. 7:7. w23.08 22 ¶7

No ikomparatayo ti padto iti Daniel 2:​41-43 iti dadduma a padto iti libro a Daniel ken Apocalipsis, daytoy ti konklusiontayo: dagiti saka irepresentarna ti Anglo-America nga aliansa, ti kabilgan a turay iti lubong ita. No maipapan iti dayta a kabilgan a turay iti lubong, imbaga ni Daniel nga “addanto met paset ti pagarian a napigsa ken addanto pasetna a narasi.” Apay nga adda pasetna a narasi? Ngamin, dagiti ordinario nga umili, nga irepresentar ti nalukneng a pila, ti mangpakpakapuy iti arig landok a pigsana. Adu dagiti napateg a kinapudno a masursurotayo iti imahen a dineskribir ni Daniel. Umuna, impakita ti Anglo-America a Kabilgan a Turay iti Lubong nga adda pannakabalinna. Kas pagarigan, dakkel ti papelna iti panangabakna iti Gubat Sangalubongan I ken Gubat Sangalubongan II. Ngem kimmapuy daytoy a kabilgan a turay iti lubong ken agtultuloy a kumapuy gapu iti panagprotesta dagiti umilina. Maikadua, daytoy nga aliansa ti kaudian a kabilgan a turay nga agturturay sakbay a pagpatinggaen ti Pagarian ti Dios ti amin a pagarian ti tao. w23.08 10-11 ¶12-13

Adda dagiti tiempo a narigatan unay ni David gapu iti amin a problema ken suot a napasaranna. (Sal. 18:​4, 5) Ngem napabaro ti pigsana gapu iti nadungngo a panagayat ken panangaywan ni Jehova. Inturong ni Jehova ti napaksuyan a gayyemna “kadagiti naraber a karuotan” ken ‘iti igid ti dandanum a paginanaan.’ Kas resultana, pimmigsa manen ni David ken siraragsak a naitultuloyna ti agserbi ken Jehova. (Sal. 18:​28-32; 23:2) Kasta met la ita, “gapu iti napudno nga ayat ni Jehova, saantayo pay a natay” uray maipaspasangotayo kadagiti pakasuotan ken rigat iti biag. (Un. 3:22; Col. 1:11) Masansan a nagpeggad idi ti biag ni David ken nagadu dagiti nabileg a kabusorna. Ngem nariknana a natalged ken protektado isuna gapu ta ay-ayaten ni Jehova. Narikna ni David a kanayon a kaduana ni Jehova iti amin a situasion isu a kalmado ti riknana. Naikantana pay ketdi: “[Ni Jehova] inispalnak iti amin a pagbutbutngak.” (Sal. 34:4) Nupay adda dagiti tiempo a permi ti buteng ni David, naparmekna dayta. Ngamin, nariknana a nabilbileg ti ayat ni Jehova ngem kadagiti pagbutbutnganna. w24.01 30 ¶15-17

Agsursurokayo kadagiti kamali a desision ni Jehoas. Kalpasan a natay ti Nangato a Padi a ni Jehoiada, dagiti dakes a kakadua ti pinili ni Jehoas. (2 Cron. 24:​17, 18) Dimngeg kadagiti balakad dagiti prinsipe ti Juda a saan a mangay-ayat ken Jehova. Mabalin a pampanunotem a masapul a liniklikan koma ni Jehoas dagita nga agar-aramid iti dakes. Ngem dimngeg iti dakes a balakadda. Kinapudnona, pinadas ni Zacarias a tubngaren ni Jehoas a kasinsinna. Ngem impapatay ketdi ni Jehoas ni Zacarias. (2 Cron. 24:​20, 21; Mat. 23:35) Talaga a nakadakdakes ken maag! Nasayaat ti panangrugi ti biag ni Jehoas. Ngem makapaladingit ta nagbalin nga apostata ken mammapatay. Kamaudiananna, pinatay dagiti mismo nga adipenna. (2 Cron. 24:​22-25) Saan koma a nagbalin a kasta ti biagna no intultuloyna ti dimngeg ken Jehova ken kadagidiay mangay-ayat Kenkuana! w23.09 9 ¶6

Ammo ni Jesus a kaya ni apostol Pedro ti agtalinaed a matalek. Gapu iti dayta, kastoy ti makapabang-ar nga imbaga ni Jesus ken Pedro: “Dikan agbuteng.” Saan a nalipatan ni Pedro ti panagtalek ni Jesus kenkuana. Idi agangay, pinanawan ni Pedro ken ti kabsatna a ni Andres ti negosioda a panagkalap ket nagbalinda nga amin-tiempo a pasurot ti Mesias. Gapu iti dayta a desisionda, adu ti naisangsangayan a bendisionda. (Mar. 1:​16-18) Adu ti nagsayaat a kapadasan ni Pedro kas pasurot ni Kristo. Nakitana a pinaimbag ni Jesus dagiti masakit, pinaruarna dagiti demonio, ken pinagungarna pay ketdi dagiti natay. (Mat. 8:​14-17; Mar. 5:​37, 41, 42) Nasirmata met ni Pedro ti agbalin a saad ni Jesus iti Pagarian ti Dios ket dina pulos nalipatan dayta. (Mar. 9:​1-8; 2 Ped. 1:​16-18) Wen, pulos a saan koma a nakita dagita ni Pedro no saan a nagbalin a pasurot ni Jesus. Nakaragragsak la ketdi ta napagballigianna ti aniaman a negatibo a riknana maipapan iti bagina isu a saan a naikapis kadagita a bendision! w23.09 21 ¶4-5

Iti umuna a surat ni apostol Pedro, inusarna ti sasao a ‘nauneg nga ayat.’ Dayta nga ayat abbonganna, saan la a ti sumagmamano a basol, no di ket ti ‘adu a basol.’ (1 Ped. 4:8) Nalagip siguro ni Pedro ti insuro kenkuana ni Jesus maipapan iti panangpakawan sumagmamano a tawenen sakbayna. Mabalin nga impagarup idi ni Pedro nga isu ket manangpakawanen ta imbagana a “mamimpito” a pakawanenna ti kabsatna. Ngem insuro ni Jesus kenkuana—ken kadatayo—a “mamim-77” a mangpakawantayo, kayatna a sawen, uray mamin-ano. (Mat. 18:21) No marigatanka a mangsurot iti dayta a balakad, dika maupay! Amin nga imperpekto nga agserserbi ken Jehova ket marigatan no dadduma a mangpakawan. Ti napateg ket aramidem itan ti amin a pamuspusan tapno mapakawanmo ti kabsatmo ken makikappiaka kenkuana. w23.09 29 ¶12

Idi adda ni Jonas iti tian ti ikan, nagtalek a denggen ni Jehova ti napakumbaba a kararagna ken tulongan ni Jehova bayat dagiti pakarigatanna. Idi agangay, naisubli ni Jonas iti takdang a nakasaganan a mangawat ken mangitungpal iti sumaruno nga asaynmentna. (Jon. 2:10–3:4) No adda pakasuotam, madanaganka kadi unay nga uray la dimon ammo ti ibagam iti kararagmo? Wenno awan ti pigsam nga agadal? Laglagipem a naan-anay a maawatan ni Jehova ti situasionmo. Isu nga uray no simple laeng ti kararagmo, masiguradom nga ipaayna ti eksakto a kasapulam. (Efe. 3:20) No marigatanka nga agbasa ken agadal gapu ta masakitka, nabannog, wenno madandanaganka unay, mabalinmo ti dumngeg kadagiti audio recording ti Biblia wenno kadagiti publikasiontayo a naibatay iti Biblia. Baka makatulong met no dumngegka iti maysa kadagiti kantatayo wenno agbuya iti video iti jw.org. Kayat ni Jehova a papigsaennaka ket aramidenna dayta no agkararagka kenkuana, no birokem iti Biblia ti sungbat dagiti kararagmo, ken iti dadduma pay a probisionna. w23.10 13 ¶6; 14 ¶9

Ti uneg ti tabernakulo ken dagiti templo a naibangon idiay Jerusalem idi agangay ket agpada a dua ti pasetda—ti “Nasantuan a Disso” ken “ti Kasasantuan.” Adda nabordaan a kortina iti nagbaetan dagita. (Heb. 9:​2-5; Ex. 26:​31-33) Iti uneg ti Nasantuan, adda balitok a kandelero, altar a pagpuoran iti insienso, ken lamisaan ti pamarang a tinapay. “Dagiti nadutokan a papadi” laeng ti mabalin a sumrek iti Nasantuan tapno aramidenda dagiti sagrado nga annongenda. (Num. 3:​3, 7, 10) Iti Kasasantuan ti ayan ti balitok a lakasa ti tulag a mangiladawan iti presensia ni Jehova. (Ex. 25:​21, 22) Ti laeng nangato a padi ti maipalubos a lumasat iti kortina tapno sumrek iti Kasasantuan iti Aldaw ti Panangabbong kada tawen. (Lev. 16:​2, 17) Sumrek a nakaawit iti dara dagiti animal kas pangabbong kadagiti bukodna a basol ken kadagiti basol ti intero a nasion. Idi agangay, pinagbalin a nalawag ni Jehova ti kaipapanan ti tunggal paset ti tabernakulo.—Heb. 9:​6, 7. w23.10 27 ¶12

Maulit-ulit nga imbilin ti Sao ti Dios daytoy: “Agiinnayatkayo.” (Juan 15:12; Roma 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Ped. 1:22; 1 Juan 4:11) Ngem ti ayat ket maysa a kualidad ti puso, wenno makin-uneg a kinatao, ket awan ti tao a makabasa iti pusotayo. Kasano ngarud a maammuan dagiti kakabsat nga ay-ayatentayo ida? Babaen ti ibagbaga ken ar-aramidentayo. Adu ti pamay-an a maipakitatayo nga ay-ayatentayo dagiti kakabsat. Dagitoy ti sumagmamano: “Agsaokayo iti pudno iti padayo a tao.” (Zac. 8:16) “Agkakappiakayo.” (Mar. 9:50) “Iti panagpipinnadayaw, dakayo ti mangyun-una.” (Roma 12:10) “Awatenyo ti maysa ken maysa.” (Roma 15:7) “Itultuloyyo ti . . . agpipinnakawan.” (Col. 3:13) “Itultuloyyo ti agtitinnulong a mangawit kadagiti pakadagsenan ti maysa ken maysa.” (Gal. 6:2) “Itultuloyyo a liwliwaen ti maysa ken maysa.” (1 Tes. 4:18) “Itultuloyyo ti . . . agpipinnabileg.” (1 Tes. 5:11) “Ikararaganyo ti maysa ken maysa.”—Sant. 5:16. w23.11 9 ¶7-8

Inaldaw nga agar-aramidtayo kadagiti desision a kasapulan ti nabileg a pammati. Kas pagarigan, agdesisiontayo maipapan kadagiti pakikaduaan, paglinglingayan, edukasion, panagasawa, annak, ken trabaho. Nasayaat no isaludsodtayo iti bagitayo: ‘Ipakpakita kadi dagiti desisionko a siguradoak a temporario laeng daytoy a sistema ken asidegen a sukatan ti baro a lubong ti Dios? Wenno ipakita kadi dagiti desisionko a naimpluensiaanak kadagiti tattao nga agbibiag a kas man la ni patay ti pagpatinggaan ti amin a banag?’ (Mat. 6:​19, 20; Luc. 12:​16-21) Makaaramidtayo kadagiti kasayaatan a desision no pabilgentayo ti pammatitayo nga asidegen ti baro a lubong. Maipasangotayo met kadagiti suot a kasapulan ti nabileg a pammati. Baka maidadanestayo, agsakittayo iti nakaro, wenno mapasarantayo ti dadduma pay a suot a mangupay kadatayo. Iti damo, kasla maibturantayo ti suot. Ngem no bumayag dayta—kas iti masansan a mapasamak kadagiti suot—kasapulantayo ti nabileg a pammati tapno makapagibturtayo ken maitultuloytayo ti naragsak a panagserbi ken Jehova.—1 Ped. 1:​6, 7. w23.04 27 ¶4-5

Namnamaen ni Jehova nga agtignaytayo maitunos kadagiti kararagtayo. Kas pagarigan, mabalin nga ikararag ti maysa a brother ken Jehova a tulonganna a makapagbakasion iti sekular a trabahona tapno makaatender iti rehional a kombension. Ania ti mabalin a sungbat ni Jehova iti dayta a kararag? Mabalin a paturedenna ti brother tapno makapagpakada iti boss-na. Ngem kasapulan latta ti brother ti umasideg iti boss-na tapno agpakada. Baka masapul pay ketdi a maulit-ulit nga aramidenna dayta. Mabalin pay ketdi a kiddawenna a makisinnukat lattan iti oras ti trabaho iti sabali nga empleado wenno mabalin pay ketdi nga ibagana nga awan lattan ti bayad ti day off-na. Namnamaen ni Jehova a maulit-ulit nga ikararagtayo kenkuana dagiti pakaseknantayo. Ipakita ti imbaga ni Jesus a dadduma kadagiti kiddawtayo ket saan a dagus a mapatgan. (Luc. 11:9) Isu a ditay sumuksuko! Agkararagtayo a sipapasnek ken maulit-ulit. (Luc. 18:​1-7) No aramidentayo dayta, ipakpakitatayo a seriosotayo iti ikarkararagtayo. Ipakpakitatayo met a mamatitayo a kabaelannatayo a tulongan. w23.11 22 ¶10-11

Inkari ni Jehova iti gayyemna a ni Abraham a babaen ti kaputotanna, mabendisionanto ti amin a nasion iti daga. (Gen. 15:5; 22:18) Gapu iti nauneg a pammati ni Abraham iti Dios, kombinsido a pumayso ti inkari kenkuana ti Dios. Uray no 100 idin ti tawen ni Abraham ken 90 ti tawen ni baketna, awan pay idi ti anak dagitoy a matalek nga agassawa. (Gen. 21:​1-7) Ngem kuna ti Biblia: “Gapu iti namnama, adda pammati [ni Abraham] nga isu ket agbalin nga ama ti adu a nasion sigun iti naibaga.” (Roma 4:18) Ammotayo a pimmayso ti ninamnama ni Abraham. Nagbalin nga ama ni Isaac, ti anak a nabayag a ninamnamana. Ania ti nakaibatayan ti panagtalek ni Abraham? Nasinged ti relasion ni Abraham ken Jehova, isu a “talaga a kombinsido a kabaelan ti Dios a tungpalen ti inkarina.” (Roma 4:21) Inanamongan ni Jehova ni Abraham ken imbilangna isuna kas nalinteg gapu iti pammatina—Sant. 2:23. w23.12 8 ¶1-2

Ti mapangnamnamaan nga agtutubo a brother ket nagaget a mangasikaso iti amin a responsabilidadna. (Luc. 16:10) Kitaentayo ti perpekto nga ulidan ni Jesus. Saan a pulos nga iresponsable. Inaramidna ketdi ti amin a kiniddaw ni Jehova kenkuana, uray no narigat dagita. Ay-ayatenna dagiti tattao—nangruna dagiti adalanna—ken situtulok nga intedna ti biagna para kadakuada. (Juan 13:1) Kas panangtulad ken Jesus, ikagumaam nga aramiden ti aniaman nga asaynment a naited kenka. No saanmo a sigurado no kasano nga aramiden dayta, agpakumbaba ken agpatulongka kadagiti brother a nataengan iti naespirituan. Saanka koma a makontento a basta adda laeng maaramidam. (Roma 12:11) Leppasem ketdi ti asaynmentmo ken aramidem dayta ‘para ken Jehova, saan a para iti tattao.’ (Col. 3:23) Siempre, saanka a perpekto, isu nga agbalinka a naemma ken aminem dagiti kamalim.—Prov. 11:2. w23.12 26 ¶8

Naragsaktayo no agpabautisartayo ken agbalintayo a paset ti pamilia ni Jehova. Maysa a pribilehio ti maaddaan iti nadekket a relasion ken Jehova. Umanamongtayo iti salmista a ni David a nangibaga: “Naragsak daydiay piliem [Jehova] ken paasitgem nga agnaed iti paraanganmo.” (Sal. 65:4) Saan nga asino lattan ti awisen ni Jehova a mapan iti paraanganna. Kayatna ti umasideg kadagidiay mayat a maaddaan iti nadekket a relasion kenkuana. (Sant. 4:8) No agdedikarka ken Jehova ken agpabautisarka, masiguradom a kalpasan ti bautismom, ‘ibukbokna kenka ti bendision agingga nga adda aminen a kasapulam.’ (Mal. 3:10; Jer. 17:8) Ti bautismo ket pangrugian laeng. Kalpasan nga inaramidmo dayta nga addang, masapul nga aramidem ti amin a kabaelam tapno matungpalmo ti inkarim idi nagdedikarka, uray no maipasangoka kadagiti pakasuotan wenno pannubok iti pammatim. (Ecl. 5:​4, 5) Kas adalan ni Jesus, masapul a surotem a naimbag ti ulidanna ken dagiti bilinna.—Mat. 28:​19, 20; 1 Ped. 2:21. w24.03 8 ¶1-3

Kasanon no saankayo a naragsak iti tiempo nga agkaduakayo? Ania ti mabalinyo nga aramiden? Panunotenyo ti apuy. Saan nga insigida a gumil-ayab dayta. Masapul nga in-inut a masungrodan iti babbabassit ket inton agangay, daddadakkelen a kayo. Umasping iti dayta, padasenyo pay la a rugian ti agkadua iti sumagmamano a minuto iti kada aldaw. Siguraduenyo a ti aramidenyo ket pakaragsakanyo a dua. (Sant. 3:18) No mangrugikayo iti babbabassit, mapabarayo manen ti panaginnayatyo. Ti panagraem ket napateg iti panagasawa. Kayarigan dayta ti oksihena a mangparangrang iti apuy. No awan ti oksihena, nalaka a maiddep ti apuy. Umasping iti dayta, no awan ti panagrinnaem, nalaka a lumamiis ti panaginnayat ti agassawa. Iti sabali a bangir, ti agassawa a mangikagkagumaan a mangipakita iti panagraem iti maysa ken maysa ket agtintinnulong tapno agtalinaed a gumilgil-ayab ti ayan-ayatda. Ngem laglagipentayo a ti napateg ket saan a ti panangipagarupmo nga ipakpakitam ti panagraem no di ket no marikrikna ti asawam a raraemem isuna. w23.05 22 ¶9; 24 ¶14-15

Iti Biblia, adda met dagiti tiempo a nagbuteng ken naburiboran dagiti matalek nga adipen ti Dios gapu kadagiti kabusor ken dadduma pay a problema. (Sal. 18:4; 55:​1, 5) Kasta met, mabalin a busorendatayo dagiti kaeskuelaan, katrabahuan, kapamilia, wenno dagiti agtuturay iti gobierno. Mabalin pay ketdi a mabutengtayo ta baka mataytayo gapu iti grabe a sakit. Kadagiti kasta a tiempo, mabalin a mariknatayo a kaslatay iti bassit nga ubing nga awan gawgawayna. Kasanonatayo a tulongan ni Jehova kadagiti kasta a tiempo? Liwliwaen ken paragsakennatayo. Regular ngarud nga iwayaantayo ti makikadua ken Jehova—agkararagtayo kenkuana ken basaentayo ti Saona. (Sal. 77:​1, 12-14) No nayugalim nga aramiden dayta, ti automatiko nga aramidem no ma-stress-ka ket ti agpatulong iti nailangitan nga Amam. Ibagam ken Jehova dagiti pagbutbutngam ken pakaseknam. Denggem ti pannakisarita ken panangliwliwana babaen ti Biblia.—Sal. 119:28. w24.01 24-25 ¶14-16

Dakkel ti maitulong ti determinasion iti panangragpat kadagiti naespirituan a kalat. No determinado ti maysa a tao, napigsa ti tarigagayna a mangragpat iti kalatna. No nabilbileg met ti determinasiontayo, dakdakkel ti posibilidad a maragpattayo dagiti kalattayo. Ania ngarud ti mabalinmo nga aramiden tapno nabilbileg ti determinasionmo? Ikararagmo a bumileg ti determinasionmo. Ipaay ni Jehova ti espirituna tapno determinadoka a mangragpat iti kalatmo. No dadduma, mangaramidtayo iti kalat ta ammotayo a masapul a dayta ti aramidentayo. Nasayaat met ketdi dayta. Ngem baka saantayo a talaga a determinado a mangragpat iti dayta. Utobem dagiti ar-aramiden ni Jehova para kenka. (Sal. 143:5) Inutob ni apostol Pablo ti nagpaiduma a kinaimbag ni Jehova kenkuana. Dayta ti nangpabileg iti determinasionna nga aggaggaget para ken Jehova. (1 Cor. 15:​9, 10; 1 Tim. 1:​12-14) No ad-adda met nga utobem dagiti ar-aramiden ni Jehova para kenka, mas determinadoka a mangragpat iti kalatmo.—Sal. 116:12. w23.05 26-27 ¶3-5

Maparagsaktayo ti nailangitan nga Amatayo no idaydayawtayo ti naganna. (Sal. 119:108) Kayat kadi a sawen dayta a ti mannakabalin-amin a Dios ket kas kadagiti imperpekto a tattao a pagaayatda ti maidaydayaw tapno mayat ti panagriknada iti bagida? Saan. No idaydayawtayo ti nailangitan nga Amatayo, makatulongtayo a mangpaneknek a saan nga agpayso ti sabali pay a kinaulbod ni Satanas maipapan iti tunggal maysa kadatayo. Imbaga ni Satanas nga awan ti tao nga agtalinaed a matalek iti Dios no makapasar iti rigat. Imbagana pay a sumardengtayo nga agserbi iti Dios no iti panagkunatayo ket pagsayaatantayo dayta. (Job 1:​9-11; 2:4) Ngem pinaneknekan ti matalek a ni Job nga ulbod ni Satanas. Sika ngay? Pribilehio ti tunggal maysa kadatayo nga idepensa ti nagan ti Amatayo ken simamatalek nga agserbi kenkuana tapno maparagsaktayo isuna. (Prov. 27:11) Talaga a nagsayaat a pribilehio dayta. w24.02 8-9 ¶3-5

Idi natayen da Moises ken Josue, nangdutok ni Jehova kadagiti uk-ukom a mangiturong iti ilina. Kalpasanna, bayat ti tiempo dagiti ar-ari, nangdutok ni Jehova kadagiti propeta a mangigiya iti ilina. Impangag dagiti matalek nga ar-ari ti balakad dagiti propeta. Kas pagarigan, sipapakumbaba nga inawat ni Ari David ti panangkorehir ni propeta Natan. (2 Sam. 12:​7, 13; 1 Cron. 17:​3, 4) Sinurot ni Ari Jehosafat ti panangiwanwan ni propeta Jahaziel ken pinaregtana ti ili ti Juda nga ‘agtalekda kadagiti propeta’ ti Dios. (2 Cron. 20:​14, 15) Idi nariribukan ni Ari Ezekias, nagpatulong ken propeta Isaias. (Isa. 37:​1-6) Kada suroten idi dagiti ar-ari ti panangidalan ni Jehova, nabendisionanda ken naprotektaran ti nasionda. (2 Cron. 20:​29, 30; 32:22) Nalawag idin nga us-usaren ni Jehova dagiti propetana a mangiturong iti ilina. w24.02 21 ¶8

Kayat ni Satanas a makikaduatayo kadagiti tattao a saan a mangsursurot kadagiti pagalagadan ni Jehova tapno marigatantayo nga agtulnog kadagita. Nupay kasta, kasapulantayo ti agannad ita saan laeng a kadagiti kakaduatayo iti personal no di ket uray pay iti social media. Masapul a ditay tultuladen ti panagpampanunot daytoy a lubong nga awan kano ti pagdaksanna dagiti immoral nga ar-aramid. Ammotayo a saan a husto dayta. (Efe. 4:​19, 20) Nupay kasta, isaludsodtayo latta iti bagitayo: ‘Sigsiguraduek kadi a likliklikak dagiti saan a kasapulan a pannakikadua kadagiti katrabahuak, klasmeytko, wenno dadduma pay a saan a mangraraem kadagiti nalinteg a pagalagadan ni Jehova? Situtured kadi a sursurotek dagiti pagalagadan ni Jehova uray no ibagada a mangidumdumaak?’ Kas ibaga ti 2 Timoteo 2:​20-22, masapul met nga agannadtayo iti panangpilitayo kadagiti nadekket a kakaduatayo uray iti uneg ti kongregasion Kristiano. Laglagipentayo nga adda dagidiay mabalin a saan a makatulong kadatayo nga agtalinaed a matalek ken Jehova. w24.03 22-23 ¶11-12

Napadasmo kadin nga imadyinen no ania ni Jehova? Nupay saantayo a makita ni Jehova, nagduduma ti panangdeskribir ti Biblia kenkuana. Naawagan ni Jehova kas ti “init ken kalasag” ken “mangibus nga apuy.” (Sal. 84:11; Heb. 12:29) Nailadawan ti presensiana a kasla safiro a bato, nakasilsileng a metal, ken nakarangrangrang a bullalayaw. (Ezek. 1:​26-28) Gapu ta saantayo a makita ni Jehova, mabalin a marigatantayo a mamati nga ay-ayatennatayo. Dadduma ti mangpampanunot a saan a pulos ida nga ayaten ni Jehova ta baka saanda a napadasan ti maayat. Maawatan ni Jehova dagita a rikna ken ti epekto dagita kadatayo. Tapno matulongannatayo, us-usarenna ti Saona a mangyam-ammo iti makaay-ayo a personalidadna. Ti sao a kasayaatan a mangiladawan ken Jehova ket ayat. Ibagbaga ti Biblia a ti Dios ket ayat. (1 Juan 4:8) Amin nga ar-aramiden ti Dios ket gapu iti ayat. Nakadungdungngo ti Dios ken nakabilbileg ti ayatna nga uray la ay-ayatenna dagiti saan a mangay-ayat kenkuana.—Mat. 5:​44, 45. w24.01 26 ¶1-3

Dinutokan ni Jehova ni Moises a mangidaulo kadagiti Israelita a pumanaw iti Egipto. Nangipaay ni Jehova iti sinan-adigi nga ulep iti aldaw ken sinan-adigi nga apuy iti rabii. (Ex. 13:21) Sinurot ni Moises dayta a sinan-adigi nga ulep a nangiturong kenkuana ken kadagiti Israelita iti Nalabaga a Baybay. Kasta unay ti buteng dagiti tattao idi impagarupda a napupokdan iti nagbaetan ti baybay ken kadagiti kumamkamat nga armada ti Egipto. Ngem saan a kamali dayta. Talaga a kayat ni Jehova nga iturong ti ilina sadiay babaen ken Moises. (Ex. 14:2) Kalpasanna, insalakan ida ti Dios iti makapaamanga unay a pamay-an. (Ex. 14:​26-28) Iti 40 a tawen, intultuloy ni Moises a sinurot ti sinan-adigi nga ulep a mangiturong iti ili ti Dios iti let-ang. Adda idi tiempo nga inkabil ni Jehova ti sinan-adigi nga ulep iti ngato ti tolda ni Moises, isu a makita dayta ti amin nga Israelita. (Ex. 33:​7, 9, 10) Manipud iti dayta a sinan-adigi nga ulep, nakisarita ni Jehova ken Moises, sa impakaammo met ni Moises kadagiti tattao dagiti instruksion ti Dios. Adda nalawag idi nga ebidensia dagiti Israelita a ni Moises ti us-usaren ni Jehova a mangigiya kadakuada. w24.02 21 ¶4-5