Apay a Matmatan a Serioso ti Relihion?

“TI TAO saan nga agbiag iti tinapay laeng.” (Mateo 4:4, The New English Bible) Dagitoy masansan maad-adaw a sasao sagidenna ti kasapulan ti tao a maliplipatan ti adu itatta. Ipamatmatna nga addaantayo ti naespirituan a paset ti pannakaparsuatayo a kasapulan a penneken. Isut’ gapuna a daydiay agsasao kadagitoy a sasao, a ni Jesu-Kristo, ti nagkuna pay met: “Anian a naggasat dagidiay makaammo ti pannakasapulda ti Dios.”​—Mateo 5:3, NEB.

Ti laeng relihion ti makapunno iti “pannakasapul[tayo] ti Dios.” Ti laeng relihion ti makasungbat kaagiti pamunganayan a salsaludsodtayo maipapan ti namunganayan, panggep, ken kaipapanan ti biag. Ken ti laeng relihion ti makaited ti pudpudno a kaiyulogan ken kababagas dagiti biagtayo. Ngem saan a basta ania lattan a relihion ti makaaramid amin daytoy. Kuna ni Jesus iti babai a Samaritana: “Dagiti pudno nga agdaydayaw agdaydayawdanto iti Ama iti espiritu ken iti kinapudno.” (Juan 4:23) Ti panagdaydayaw ‘iti kinapudno’ kayatna a sawen ti ad-adda pay ngem panangsurot kadagiti nakabaybayagen a kadawyan ken seremonia. Masansan dagitoy ti mangmangted kadagiti paspasurot ti nasursurok la bassit ngem ti temporario a naimbag a rikna, ngem pagbalinenna met ida a mabisbisin ti naespirituan.

Kas pangarigan, ni Edwin O. Reischauer, dati nga embahador ti E.U. idiay Japan, ti nagkuna: “Ti Shinto ken Buddhismo iti kaaduan a tattao ket ad-adda a kustombre ken pormalidad laeng ngem ti addaan kaiyuloganna a pampammati.” Ikabilyon, adu a Hapones ti kontenton a kasta lattan. Ngem ti taripnong “dagiti baro a relihion” idiay Japan ti mangisarsarming ti dumakdakkel a di pannakapnek iti narelihiusuan a kadawyan.

Dagiti “baro a relihion” adda pagannayasanda a mangisentro kadagiti karismatiko a papangulo​—saan nga iti Dios. Adu kadagitoy a pangulo ti relihion ti agkuna a nadiosan pannakapaltiingda. Ngem dagiti doktrinada kaaduanna a nasursurok la bassit ngem ti nagpupuniponan dagiti Buddhista, Shinto, ken dadduma pay a pampammati​—a nailaok ti kadakkelan a paset ti pilosopia ti nangibangon. Ti panangallukoyda masansan agpannuray iti kari ti nasaysayaat a biag ken dagiti kunada a misterioso wenno makaagas a pannakabalin. Ngem mangmangted aya dagita a relihion ti ebidensia nga isursuroda dagiti paspasurotda nga agdayaw “iti espiritu ken kinapudno”? Awan. Umuna, ti pagannayasan dagiti narelihiusuan a kulto ket nalakada laeng nga agawan. Ti kasla uso a kababalinda mangted bassit a rason a matmatan ida a serioso.

Ti Relihion a Matmatan a Serioso

Ngem, adda ti maysa a relihion, a nakabaybayagen ngem iti aniaman pay a dadduma a langa ti panagdaydayaw. Isu dayta ti relihion a naisuro iti Santa Biblia. Ti Biblia nangrugi a maisurat agarup 35 a siglo ti napalabasen, ket dadduma kadagiti ‘historia’ a naitalimeng kadagiti kapitulona agsubli ti nasursurok ngem rinibo a tawtawen iti labes dayta.a Naglaon kadagiti kadaanan a rekord a mabalin a magun-odan maipapan ti namunganayan ti relihion. Dayta laengen ket rason a pangtedan iti relihion ti Biblia ti serioso a panangusig.

Ti The Encyclopedia Americana kunana maipapan iti Biblia: “Ti lawagna ‘rimmuaren iti intero a lubong.’ Daytat’ mamatmatmatan itan kas maysa a pagannurotan ti kababalin ken narelihusuan a gameng a ti di maibus a sursurona ti mangikarkari nga ad-adda a napatpateg pay bayat a rumangrang-ay ti namnama ti sibilisasion ti lubong.” Ngem no ti libro ket talaga a nakapappapati a giya ti pudno a relihion, diyo kadi namnamaen dayta a maaddaan ti kalalawaan a sirkulasion, a daytat’ magun-odan amin dagiti agsapsapul ti kinapudno?

Kasta ti kaso iti Biblia. Daytat’ naipatarusen iti 1,928 a pagsasao, iti intero wenno pasetna, ket daytat’ kasasaknapan ti pannakaiwarasna a libro iti historia. Mainayon pay, daytat’ napaneknekan a pudno iti historia ken iti siensia. Ti arkeolohia ken ti historia paneknekanda ti apagpag-isu a kaitungpalan dagiti padpadto ti Biblia. Daytat’ siwayawaya manipud amin a langa ti espiritismo ken mistisismo ken okulto. Amin daytoy ti maitunos iti mismo a panagkuna ti Biblia a nadiosan ti pannakaipaltiing dayta.b​—2 Timoteo 3:16.

Dagiti “Bunga” ti Pudno a Relihion

Ngem saan kadi a pudno nga adu a relihion ti agkunkuna a sursurotenda ti Biblia? Ket saan kadi a ti riri, guranggura, ken panaginsisingpet nakalatlatak kadagiti adu nga agkunkuna a Kristiano? Wen, ngem saan a rason daytoy nga ipuera ti Biblia. Impamatmat mismo ni Jesu-Kristo a ti kaaduan kadagidiay agkunkuna a mangan-annurot ti Kinakristiano di anamongan ti Dios. (Kitaenyo ti Mateo 7:13, 14, 21-23.) Kasano, ngarud, ita a mabalinan nga ilasin ti maysa dagidiay mangal-alagad ti pudno a relihion a naisuro iti Biblia? Simmungbat ni Jesus: “Mailasinyonto ida gapu kadagiti bungbungada. Adda aya ubas a maala kadagiti kalkalunay wenno igos kadagiti kaskasumba? Iti kasta, tunggal kayo a nasayaat mangted bungbunga a nasayaat, ngem ti kayo a dakes mangted bungbunga a dakes. Iti kasta mailasinyonto ida gapu kadagiti bungbungada.”​—Mateo 7:16, 17, 20.

Wen, rebbeng a ti pudno a relihion ket maysa a napigsa a puersa ti kinaimbag, a mangpataud kadagiti makagunggona nga epekto kadagiti managdaydayaw. Alaenyo, kas pangarigan, ni Akinori, maysa a lalaki a Hapones nga, iti mismo a sasaona, “nagbalin a personipikasion ti espiritu a makilaslaslasan.” Sibaballigi a naragpatna ti kalatna nga agraduar manipud umun-una nga unibersidad ken makaala ti trabaho iti nalatak a kompania. Nariknana nga awan rason nga ikabilna ti relihion iti biagna. ‘Ti relihion ket agpaay kadagiti nakapuy a kasapulanda ti sarukod iti biag,’ pinanunotna.

Isuamin nasayaat ti panagandarna agingga a, kas resulta ti danag ken bannog, isut’ nakaptan ti nadagsen a sakit. Natiritir ti tengngedna, ket ti timidna “timmangken” iti kannigid nga abagana. Adu a “gagayyem” iti kompania ni Akinori nagbalinda a bassit a liwliwa laeng iti panawen ti panagdukotna. (Idiligyo ti Proverbio 17:17.) Gapuna isut’ nailumlom iti nauneg nga abut ti alkoholismo ken pampanunotenna payen nga inggaan ti biagna.

Ngem idi agangay, rinugian ti asawa ni Akinori ti makipagadal ti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova. Maysa nga aldaw bayat ti panagpapatang, imbaga ti asawana kenkuana ti kasuratan idiay Galacia 6:7, a mabasa: “Ti aniaman nga imulanto ti maysa a tao, apitennanto met.” Nakellaat kadagitoy a sasao, ni Akinori timmiponen kenkuana iti panagad-adalna, ket ti naadalna ti nangbalbaliw ti panangmatmatna iti kaipapanan ti biag. Bayat a rumanraniag ti panangmatmat ni Akinori, ti patpatauden ti danag a panagsagsagabana nangrugin nga agawan! Kas panagkuna ti maysa a proverbio ti Biblia: “Ti natalna a puso isu ti biag ti lasag.” (Proverbio 14:30) Wen, ti pudno a relihion mangpataud ti nasayaat a bungbunga!

Ni Toshiro ket maysa pay a lalaki a Hapones a nakakita no kasano nga agbalin ti pudno a relihion a maysa a puersa iti kinaimbag. Nupay mamatpati nga adda pateg iti panangalagad ti relihion, awan pulos inar-aramidna maipapan iti dayta. Ti interesna naisentro iti panangpaaddat’ bukodna a balay. Ti pannakaragpatna iti dayta a kalat, nupay kasta, di nangyeg pannakapnek kas ninamnamana. Mainayon pay, bayat ti panangmatmatna iti pagtrabahuanna, napaliiwna a gagangayen ti panagsuitik ken agbunga dayta kadagiti dakes a personal a relasion. Makaluksaw ni Toshiro iti makitkitana.

Maysa nga aldaw ni baketna nangawis ti maysa a panglakayen manipud lokal a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova a mangsarungkar kenkuana. Dagdagus nakita ni Toshiro a ti panglakayen naidumduma kadagiti katrabahuanna. Ti rason? Sipapasnek nga iyap-aplikar ti panglakayen dagiti prinsipio ti Biblia iti biagna. Gaput’ panagsiddaawna iti daytoy, inakseptar ni Toshiro ti imbitasion ti panagadal ti Biblia ket pinagbalinna ti relihion ti Biblia a wagas ti panagbiagna.

Awisendakayo met a makiam-ammo kadagiti Saksi ni Jehova. Ti “bungbungada” mangted pammaneknek nga agdaydayawda “iti espiritu ken iti kinapudno.” Pagregreggetanda nga ipakpakat dagiti pannursuro ti Biblia iti panagbiagda. Ket nupay kas indibidual adayoda pay ti kinaperpekto, kas maysa a grupo idemdemostrada no kasano kapigsa ti pudno relihion kas espiritual a puersa iti kinaimbag.

Rinibribo kadagiti Saksi idi naminsan saanda a naragsak iti wagas panagbiagda. Ngem babaen ti panangiyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia, adu kadakuada ti nakaaramid kadagiti nakaskasdaaw a panagbalbaliw. Ngem babaen ti panangsukay ti kuna ti Biblia a “ti bunga ti espiritu,” awan sabali, dagiti kualidad ti ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinaasi, kinaimbag, pammati, kinaemma, ken panagteppel, nasarakanda ti tulbek ti personal a kinaragsak.​—Galacia 5:22, 23.

Dagiti Agnanayon a Gunggona Manipud Panangalagad ti Pudno a Relihion

Ti pudno a relihion, nupay kasta, masapul a mangaramid ti ad-adu pay ngem basta mangbalbaliw kadagiti personalidad wenno mangpalag-an kadagiti personal a problema. Dagiti sangalubongan a problema kas ti polusion, ti peggad ti nuklear a gubat, ken ti pananggundaway kadagiti aglawlaw ti mangbutbuteng iti pannakadadael ti napintas a planetatayo. Dagiti problema ti kabibiag ti mangapput ti kinaragsak ken salun-at dagiti minilmilion. Awan relihion ti mamatmatan a serioso malaksid no daytat’ mangitukon ti pangnamnamaan iti pannakasolbar dagitoy sangalubongan a problema.

Ti relihion ti Biblia ti mangituktukon kadagita a pangnamnamaan. Inkari ti Dios ti panangiyegna ti nalinteg a baro a lubong iti sidong ti maysa a nailangitan a gobierno, wenno “pagarian.” (Mateo 6:9, 10; 2 Pedro 3:13; Apocalipsis 21:3, 4) Daytoy a Pagarian isut’ remedio iti isuamin nga an-anayen ti sangatauan. Ken maipapan ti kina-agnanayon ti kasta a sangalubongan a gunggona, ipasiguro kadatayo ti Biblia: “Ket ti lubong aglabas ken ti dakes a tarigagayna, ngem ti agaramid iti pagayatan ti Dios mataginayon.” Wen, ti biag nga agnanayon iti kinaragsak isut’ namnama ti tunggal pudno a Kristiano! (1 Juan 2:17) Ngem dagidiay laeng mangmatmatmat a serioso ti panangalagad ti pudno a relihion ti magunggonaan manipud iti daytoy um-umayen a Pagarian. Ngarud igunamgunammi kadakayo a rugianyon ti serioso a panagadal ti Biblia.c (Juan 17:3) Bayat ti panangirugiyo a mangipalubos iti lawag ti Sao ti Dios a sumilnag iti biagyo, malak-amyonto ti dakkel a rag-o bayat a ti ‘pannakasapulyo iti Dios’ agin-inut a mapunnuan. Wen, dagiti agnanayon a bendision kukuayonto gapu ta minatmatanyo ti relihion​—ti pudno a relihion​—a serioso.

[Dagiti Footnote]

[Ladawan iti panid 5]

Ti pannakagun-od ti Biblia iti nasurok a 1,900 a pagsasao ti apagpag-isu iti panagkunana a nadiosan pannakaipaltiingna

[Ladawan iti panid 7]

Ti relihion ti Biblia ti mangipapaay ti namnama kadagiti natalna a kasasaad iti sangalubongan iti sidong ti maysa a nailangitan a gobierno