Ti Kinapintas ti Ulo nga Ubanan
ANIAN a makaparagsak a makapatang dagiti matalek a lallaki ken babbai idi ugma! Panunotenyo laengen ti pannakisarita kadagiti lallaki a kas kada Noe, Abraham, Moises, ken Juan Bautista, kasta met kadagiti babbai a kas kada Sara, Rahab, Ruth, ken Debora! Dikay aya maay-ayo a dumngeg kadakuada a mangisalaysay kadagiti naisangsangayan a pasamak a naimatanganda a mismo idi un-unana nga aldaw?
Uray itatta, dikay aya maragsakan a dumngeg kadagiti natataengan a mangisalaysay kadagiti kapadasan no kasanoda ken dagiti dadduma a nasalimetmetan ti kinatarnawda iti Dios iti sidong dagiti pakasuotan, agraman dagiti panangiparit, pannakakabkabil, ken pannakaibalud gapu iti kinalinteg? La ketdi! Rumayray ti panagayattayo iti Dios ken ti panagraemtayo kadakuada bayat ti panangibagada kadatayo ti kaririknada ken nangnangruna ti naimpusuan a panangapresiarda iti naayat a panangaywan ni Jehova.
Kadagiti tattao ti Dios, mararaem dagiti matalek a lallakay ken babbaket gapu iti kapadasan, pannakaammo, ken siribda. Kinaagpaysona, nairaman iti Linteg nga inted ti Dios kadagiti Israelitas daytoy a bilin: “Rumbeng a tumakderka iti sango ti ulo nga ubanan, ket masapul a dayawem ti langa ti lakay, ket masapul nga agbutengka iti Diosmo. Siak ni Jehova.” (Levitico 19:32) Ti Hebreo a sao para iti edad wenno kinalakay ket naggapu iti pamunganayan a sao a kayuloganna “dumapo” ken naipatarus met nga “ulo nga ubanan.” Isu a masapul a tumakder dagiti Israelitas kas tanda ti panagraem iti lakay wenno baket, nga aramidenda dayta a kas panangipakita iti panagraem ken panagbuteng iti Dios.
Adda pay laeng aya ita ti kasta a nadayaw a kababalin? Kas pangarigan, siaanus kadi a luktan dagiti agtutubo ti ruangan para kadagiti natataengan? Ited kadi dagiti agtutubo wenno dagiti agkabanuag ti lugarda kadagiti natataengan iti napunno nga elevator? Wenno itukon kadi dagiti agkabanuag ti tugawda kadagiti natataengan iti napekpek a bus wenno tren? Adda dagiti Kristiano a di mangar-aramid ti kasta.
Nupay kasta, tapno maay-ayo ni Jehova a Dios, masapul nga agtignay dagiti Kristiano a maitunos iti panangmatmatna ken idianda ti panagpampanunot, panagsasao, ken panagtigtignay dagidiay ‘managayat iti bagbagida, nasukir kadagiti dadakkelda, awanan panagyaman, ken gumurgura iti kinaimbag.’ (2 Timoteo 3:1-5) Ania, no kasta, ti kunaen ti Sao ti Dios maipapan iti kinaagtutubo no mainaig iti kinalakay?
Ti Pigsa ti Kinaagtutubo
Bigbigen ti Biblia ti pigsa ti kinaagtutubo ken dagiti bentahana, a kunana: “Ti dayaw dagiti agtutubo a lallaki isu ti kinapigsada.” (Proverbio 20:29) Iti nagkauna nga Israel mausar iti templo ti pigsa dagiti agkabanuag a Levita, masansan kadagiti nadagdagsen a trabaho. Itatta, kaaduan a trabaho kadagiti paktoria, kadagiti pagtaengan a Bethel, ken kadagiti proyekto a panagbangon ti Watch Tower Society ti naipabaklay kadagiti agkabanuag a lallaki ken babbai a nangipaay iti pigsa ken abilidadda iti panangiyabante iti intereses ti Pagarian. (Mateo 6:33) Tagtagiragsakenda no kasta dagiti nagsayaat a pribilehio iti panagserbi iti Dios.
Kunaen ti maudi a sasao ti kaad-adaw a proverbio a, “ti kinapintas dagiti lallakay isu ti ulo nga ubanan.” No mapagtipon ti pigsa ti kinaagtutubo ken ti kapadasan ken sirib ti kinalakay, mabukel ti napigsa a kombinasion.
Tapno iyilustrar: Ikagumaan ti agsansanay nga agtutubo a karpintero a natudingan a mangikabil iti panel a tungpalen ti naipaaramid kenkuana buyogen ti pigsa ti kinaagtutubo. Mapaliiw ti laklakay ken aduan kapadasan a karpintero a nupay napigsa, mano a daras a pukpoken ti agtutubo a katulonganna ti lansa sakbay a maipalokna. Ibalakad ti laklakay a karpintero a ti ungto ti putan ti martilio ti iggaman ti agtutubo, a saan ket nga iti asideg ti ulo ti martilio. Iti kasta nadagdagsen ti panangipalok ti agtutubo kadagiti lansa, a makasalimetmet iti panawen ken pigsa.
Kasta met, mabalin a makaadal iti panangpadpadas ti agkabanuag a babai a maperdi dagiti dadduma a klase ti abel no saan nga umiso ti pannakalabada. Nupay kasta, ammo ti aduan kapadasan a babai a nasaysayaat a paglalasinen dagiti lupot a saan ket a paglalaoken a labaan. Nasursurona met a saanen a kasapulan pay ti agplantsa no sigudennan a kupinen dagiti lupot no kasta nga akasenna iti balaybayan wenno iruarna iti dryer.
Ti panagsursuro kadagiti aduan kapadasan panam-ayenna ti panagbiag. Nupay kasta, adda panawen nga uray ti aduan kapadasan dina maaramid dagiti dadduma a trabaho a dati a nalaka laeng kenkuana. Pudno la unay ti kinuna ti maysa a mannurat: “Nagsayaat koma no addaan dagiti agtutubo iti pannakaammo, ken addaan dagiti natataengan iti pigsa.” Ngem nagsayaat ketdin no apresiaren dagiti natataengan ti pigsa dagiti agkabanuag ken siaanus nga iranudda dagiti kapadasan a nagun-odda iti adu a tawen—ken sipapakumbaba nga awaten dagiti agtutubo dagiti singasing! Iti kasta, magunggonaan agpadpada dagiti agtutubo ken natataengan.
Pananggun-od iti Kinapintas
Saan nga umdas ti edad. “Saan laeng a dagiti dadakkel dagiti mamasirib, wenno dagiti lallakay dagiti makaawat iti kinahustisia,” kinuna ni agtutubo nga Eliu. (Job 32:9; Eclesiastes 4:13) Tapno pudpudno a maipateg ti maysa gapu iti kinalakayna, saan la koma a ti panagbuybuya iti telebision, pannakipaset iti isport, wenno panag-good time ti ar-aramidenna. Ket uray iti kinalakayna, masapul nga itultuloyna ti agsursuro.
Pagpannakkel dagiti dadduma ti bukodda a wagas a panangaramid kadagiti bambanag, wenno saan kunada: “Ti kapadasan ti kalaingan a mannursuro.” Ngem ibalakad ti Sao ti Dios: “Ti masirib a tao dumngeg ket dumegdeg ti pannakasursurona, ket ti tao a mannakaawat magaw-atna dagiti naingundawayan a patpatigmaan.” (Proverbio 1:5; idiligyo ti 1 Corinto 10:11.) Ti kapadasan saan a kanayon nga isut’ kalaingan a mannursuro, agsipud ta makasursurotayo met kadagiti biddut dagiti sabsabali a di nasken nga aramiden dagiti isu met la a kamali. Maysa pay, kayat ti maysa a Kristiano a laglagipen a “ti ulo nga ubanan balangat ti kinadayag no masarakanto iti dalan ti kinalinteg.” (Proverbio 16:31) Napintas iti imatang ni Jehova ti biag a nausar iti matalek a panagserbi kenkuana ken maikari iti panagraem dagiti dadduma kas maysa a nasayaat nga ulidan. Siempre, masapa a mangrugi ken rumbeng a di agpatpatingga ti panagsursuro maipapan iti Dios ken ti pananggun-od iti kapadasan “iti dalan ti kinalinteg.”—Roma 11:33, 34.
Maiyilustrar daytoy iti kapadasan ti ubing a lalaki nga agtawen iti pito a taga Sweden. Dinamagna iti manangaywan ti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro iti kongregasion no mabalinna ti makipaset iti eskuelaan. Inamad ti manangaywan, “Apay?” Simmungbat ti ubing: “Diak kayat a masayang ti biagko!” (Eclesiastes 12:1) Nagsayaat ketdin nga ulidan agpadpada kadagiti agtutubo ken natataengan!
Panangraem iti Ulo nga Ubanan
Napalalo ti panangipateg dagiti tao ita iti pisikal a pigsa ken iti kinalaing iti ay-ayam ken tagtagibassitenda dagiti natataengan. Aniat’ rumbeng a kababalin dagiti Kristiano kadagiti natataengan iti kongregasion?
Imbes a di ikankano dagiti natataengan a Kristiano, masapul a dayawentay ida ken makilangen kadakuada. Kas pangarigan, iti linawas a panaggigimong dagiti Saksi ni Jehova idiay Kingdom Hall, kabkablaawanyo met laeng kadi dagiti natataengan? Apresiarenda ti panangkablaaw dagiti babassit nga ubbing ken dagiti sabsabali. Ken kaay-ayo unay dagiti natataengan ti makipaset kadagiti sosial a panagtitipon dagiti kapammatianda a nagdudumat’ edadna! Nupay agpapada ti paginteresan dagiti agkakataeb nga agkabanuag a pagassawaan, nasayaat nga iraman dagiti natataengan kadagiti kasta a naragsak a panagtitipon.—1 Tesalonica 3:12; 5:15.
Anian a nagpateg a nadayawtay koma no makisasao kadagiti natataengan! Iti naminsan a pannakisarita ti laklakay a kabsat a 40 a tawenen nga agserserbi ken Jehova iti sabali a panglakayen no kasano nga isu ket mausar iti kongregasion, kinuna ti agkabanuag a lalaki: “Bassit laeng ti maitulongyo.” Nagalas ketdin a panagsasao! Pudno a nakapsuten, limitadon ti kabaelanna iti tay-ak ti ministerio, ken dinan kabaelan a tamingen ti dadduma a pribilehio iti panangaywan; ngem dakkel ti maitulongna. Adu a sirib ken kapadasan iti dalan ti kinalinteg ti nagun-odna. Gapu ta dagitoy a natataengan ket nagagetda a nangaskasaba iti Pagarian, inibturanda ti pannakaidadanes, nangibaklayda kadagiti nadagsen a Nakristianuan nga annongen, ken sinanayda dagiti dadduma, tagtagiragsaken ita ti ili ni Jehova ti natibker nga organisasion nga an-andingayen ti espirituna. Gapuna, raementay koma dagitoy a natataengan kas masirib a mammagbaga, naayat a papastor, ken epektibo a mannursuro.
Adda met naimbag a rason nga awaten dagiti singasing dagiti natataengan. Kas pangarigan, insingasing ti aduan kapadasan a kabsat a saan nga iti akinlaud a sikigan ti Kingdom Hall ti pangikabilan ti ruangan. Saan a sinurot dagiti agkabanuag a kakabsat ti singasingna agsipud ta ti pintas ti pasdek ti ad-adda a pampanunotenda. Ngem kalpasan ti sumagmamano a tawen, inyalisda met laeng ti ruangan agsipud ta rimmukopen gapu ta kanayon a maiberber ken matuduan. Napatpateg ti praktikal a sirib ti kapadasan ngem ti kinapintas. No raemen dagiti agkabanuag dagiti natataengan babaen ti panangipangag kadagiti opinion ken praktikal a siribda, makasalimetmet daytoy iti tiempo ken kuarta. Uray no saan a masurot ti singasing ti maysa a lakay, padayawanyo latta babaen ti panangipakaammo kenkuana nga inusigyo ti singasingna, ngem adda dagiti bambanag a nangiturong iti sabali a desision.—Idiligyo ti Proverbio 1:8.
Kumitakayo iti Masanguanan, Saan nga iti Napalabas
Kastoy ti panangmatmat dagiti dadduma a natataengan: “Awan ti kas kadagidi aldaw idi nga agkabanuagtay pay laeng.” Nupay kasta, imbes a panunoten ti napalabas, mabalin a paregtaen ti kakasta a natataengan a kumita iti masanguanan inton awatenda ti nailangitan a gunggonada wenno saan ti pannakaisubli ti pigsa ti kinaagtutuboda iti sidong ti panagturay ti Pagarian ti Dios. Kabayatanna, masapul a sipapanunotda kadagiti limitasionda gapu iti kinalakayda. Napateg ti kastoy a panangmatmat ken ti kinamanagpakatawa no saan a naikkan ti laklakay kadagiti pribilehio iti serbisio.
Kas pangarigan, mabalin a kanayon a maikkan idi ti lakayen a kabsat iti paset iti kumbension distrito. Ita adu dagiti makabael a panglakayen ken ad-adu ti lallaki a pagpilian a nalaing a mangisuro. Nupay ubingda pay laeng, napaneknekan ti dadduma kadagitoy a panglakayen ti regta ken dagiti abilidadda, nasayaat ti panangisuroda ken kabaelanda ti mangipaay iti naasi a pammagbaga, ken mangparegta kadagiti sabsabali. (1 Tesalonica 5:12, 13; 1 Timoteo 5:17) Gapuna, mabalin a marikna ti natataengan a kabsat a di naikkan ti paset iti programa iti kumbension a nataliwaywayan ket mabalin a nasakit ti nakemna ta dagiti ub-ubing a panglakayen ti naikkan kadagiti pribilehio. Ngem mapagballigian dayta negatibo a rikna a bunga ti kinaimperpekto ti tao. Kinaagpaysona, makatulong dagiti amin iti kongregasion no ipariknada kadagiti natataengan a kasapulanda ida, a maipatpategda gapu iti kinamatalekda, ken maapresiar dagiti kapanunotanda.
Siempre, rebbeng a laglagipen ti natataengan a masapul a raemenna met dagiti padana a managdaydayaw a kas ti panangraemda kenkuana. (Mateo 7:12; Roma 12:10) Imbes a panunoten a naipuerada gapu iti edadda ken agsintirda, rebbeng ketdi nga agragsak dagiti natataengan gapu iti matalek a panagserbida iti naunday a panawen. Ket maragsakantay la ketdi amin, a gapu iti pammendision ni Jehova, umad-adu dagiti kualipikado a manangaywan a makiraman iti trabaho ken mangibaklay kadagiti annongen iti kongregasion bayat nga umap-apon iti organisasion Kristiano dagiti umariwekwek iti “sabsabali a karnero.”—Juan 10:16; Isaias 60:8, 22; 2 Timoteo 2:2.
Gapu iti sakit, agpabpababa a salun-at, ken dadduma pay a banag, no dadduma agbalin a managsiksikor dagiti natataengan. Sapulen daytoy ti pannakaawat ken pannakipagrikna iti biang dagiti dadduma a kameng ti pamilia wenno kongregasion. Pagreggetan met koma dagiti natataengan a taginayonen ti positibo a kababalin, nga agtalinaedda nga ubing iti puso ken isip. Idi pimmanaw iti Bethel ti ub-ubing a kakuarto ti maysa a kameng ti Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova sumagmamano a tawenen ti napalabas, kiniddaw kenkuana ti lakay no adda maisingasingna a nasayaat a kasukatna ken kinunana a kaykayatna ti ub-ubing, nataengan a kabsat a tumulong kenkuana nga agtalinaed nga ubing ken nasaranta. Saan a kayat ti lakayen a napulotan a kabsat nga aginana wenno guminad, ta adda pay trabaho nga aramiden. Anian a nagsayaat nga ulidan iti panangkita iti masanguanan ken panangsalimetmet iti positibo a panangmatmat!
Awan duadua, “ti dayaw dagiti agtutubo a lallaki isu ti kinapigsada, ket ti kinapintas dagiti lallakay isu ti ulo nga ubanan.” Nagsayaat ketdin no usaren dagiti agkabanuag ti pigsada ken ipakat dagiti natataengan ti siribda iti panangsurot iti dalan ti kinalinteg! Sagrapen agpadpada dagiti natataengan ken agkabanuag a Kristiano ti dakkel a rag-o no agkaykaysada a mangitandudo iti pudno a panagdayaw ken Jehova a Dios, “ti Dati a Lakay.”—Daniel 7:13.
[Ladawan iti panid 28]
Dakkel ti maitulong dagiti ubanan a Kristiano kadagiti dadduma