Agannadkayo Kadagiti Ulbod a Mannursuro!

‘Addanto dagiti ulbod a mannursuro iti nagtetengngaanyo.’​—2 PEDRO 2:1.

1. Ania ti panggep idi nga isurat ni Judas, ket apay a binaliwanna ti topikona?

ANIAN a makapakellaat! Adda dagiti ulbod a mannursuro iti kongregasion Kristiano idi umuna a siglo! (Mateo 7:15; Aramid 20:29, 30) Ammo ni Judas a kabsat ni Jesus iti ina a mapasamak daytoy. Kinunana a panggepna idi ti agsurat kadagiti kapammatianna “maipapan iti pannakaisalakan nga ik-ikutantayo a sapasap,” ngem inlawlawagna: “Nasarakak a masapul nga agsuratak kadakayo tapno bagbagaankayo a makidangadangkay a sipipinget maipaay iti pammati.” Apay a binaliwan ni Judas ti topikona? Agsipud ta, kinunana, ‘nakastrek [kadagiti kongregasion] ti dadduma a tattao . . . a pagbalbalinenda ti di kaikarian a kinamanangaasi ti Diostayo kas pambar maipaay ti nalulok a kababalin.’​—Judas 3, 4.

2. Apay nga agkaarngi unay ti 2 Pedro kapitulo 2 ken ti Judas?

² Agparang a nagsurat ni Judas di nagbayag kalpasan a pinutar ni Pedro ti maikadua a suratna. Di pagduaduaan a pamiliar ni Judas iti daytoy a surat. Adu nga umarngi a kapanunotan ti inyebkasna iti mismo a nabileg a suratna a pammagbaga. Gapuna, bayat nga usigentayo ti 2 Pedro kapitulo 2, mapaliiwtayo nga umarngi dayta iti surat ni Judas.

Ti Bunga Dagiti Ulbod a Sursuro

3. Ania ti napasamak iti napalabas a kinuna ni Pedro a mapasamakto manen?

³ Kalpasan ti panangidagadag ni Pedro kadagiti kakabsatna nga ipangagda ti padto, kinunana: “Nupay kasta, adda met idi dagiti ulbod a mammadto [iti nagkauna nga Israel], a kas met ti kaaddanto dagiti ulbod a mannursuro iti nagtetengngaanyo.” (2 Pedro 1:14–2:1) Immawat ti ili ti Dios idi un-unana iti pudno a padto, ngem nasken met a sarangtenda dagiti rinuker a sursuro dagiti ulbod a mammadto. (Jeremias 6:13, 14; 28:1-3, 15) “Kadagiti mammadto ti Jerusalem,” insurat ni Jeremias, “nakakitaak iti nakaal-alinggagek a banag: isuda makikamalalada, ket magnada kadagiti tiri.”​—Jeremias 23:14.

4. Apay a maikari a madadael dagiti ulbod a mannursuro?

⁴ Maipapan iti aramidento dagiti ulbod a mannursuro iti kongregasion Kristiano, kuna ni Pedro: “Dagitoy a mismo siuulimek nga iserrekdanto dagiti makadadael a sekta ket paglikudandanto uray pay ti makinkukua [ni Jesu-Kristo] a nanggatang kadakuada, nga iyegda ti napardas a pannakadadael iti bagbagida.” (2 Pedro 2:1; Judas 4) Ti Kakristianuan a pagaammotay ita ti bunga ti kasta a sektarianismo idi umuna a siglo. Impakita ni Pedro no apay a maikari unay a madadael dagiti ulbod a mannursuro: “Adunto ti sumurot kadagiti aramidda a nalulok a kababalin, ket maigapu kadagitoy ti dalan ti kinapudno mapagsawanto a sibabassawang.”​—2 Pedro 2:2.

5. Ania ti sungsungbatan dagiti ulbod a mannursuro?

⁵ Panunotenyo daytoy! Gapu iti impluensia dagiti ulbod a mannursuro, adunto iti kongregasion ti mairaman iti nalulok a kababalin. Ti Griego a sao a naipatarus a “nalulok a kababalin” ipasimudaagna ti kinaderrep, kinaawan panagteppel, saan a natakneng, kinaalas, nakababain a kababalin. Sakbayna, kinuna ni Pedro a dagiti Kristiano “nakalapsut[dan] manipud iti panagrupsa nga adda iti lubong babaen iti derrep.” (2 Pedro 1:4) Ngem agsublinto dagiti dadduma iti dayta a kinarinuker, ket dagiti ulbod a mannursuro kadagiti kongregasion ti kangrunaan a manungsungbat! Iti kasta mapadpadakesto ti dalan ti kinapudno. Anian a nakalkaldaang! Wen, rumbeng a tandaanan dagiti amin a Saksi ni Jehova ita daytoy a banag. Pulos a ditay koma liplipatan a maidaydayawtayo ni Jehova a Dios ken ti ilina wenno maibabaintay ida, depende iti kababalintayo.​—Proverbio 27:11; Roma 2:24.

Panangiserrek Kadagiti Ulbod a Sursuro

6. Ania ti mangtigtignay kadagiti ulbod a mannursuro, ket kasanoda nga ikagkagumaan a gun-oden ti kayatda?

⁶ Nainsiriban nga ammuentayo no kasano ti panangiserrek dagiti ulbod a mannursuro iti rinuker a kapanunotanda. Kinuna nga umuna ni Pedro a naulimek, wenno di madmadlaw, nasikap ti panangaramidda iti dayta. Innayonna: “Buyogen ti kinaagum gundawayandakayto babaen iti parparbo a sasao.” Inaagum a tarigagay ti mangtigtignay kadagiti ulbod a mannursuro, kas naipaganetget iti panangipatarus ti The Jerusalem Bible: “Magagaranda a manggatang kadakayo babaen ti makaallilaw a sasao.” Kasta met, kastoy ti kuna ti patarus ni James Moffat: “Gapu iti derrepda, gundawayandakayto babaen kadagiti makaallilaw nga argumento.” (2 Pedro 2:1, 3) Mabalin a kasla nakappapati ti ibagbaga dagiti ulbod a mannursuro iti tao a saan a nasiput iti naespirituan, ngem siaannad a nadisenio dagiti saoda a ‘manggatang’ kadagiti tattao, nga allukoyenda ida a mangibanag iti inaagum a panggep dagiti manangallilaw.

7. Ania a pilosopia ti nagbalin a popular idi umuna a siglo?

⁷ Di pagduaduaan, naimpluensiaan dagiti ulbod a mannursuro idi umuna a siglo iti agraraira idi a nailubongan a panagpampanunot. Idi nagsurat ni Pedro, lumatlatak ti pilosopia a maaw-awagan Gnosticismo. Patien dagiti Gnostico a dakes amin a banag ket ti laeng adda pakainaiganna iti espiritu ti naimbag. Gapuna, kuna ti dadduma kadakuada a mabalin nga aramiden ti maysa a tao ti kaykayatna iti pisikal a bagina. Total, inkalinteganda, dinto met laeng matagikua ti tao daytoy a bagi. Gapuna, kinunada nga awan ti balena dagiti nainlasagan​—agraman seksual​—a basol. Agparang a maim-impluensiaan idin ti dadduma nga agkunkuna a Kristiano iti kakasta a kapanunotan.

8, 9. (a) Ania a tiritir a panagrasrason ti nangapektar iti sumagmamano a nagkauna a Kristiano? (b) Sigun ken Judas, ania ti ar-aramiden dagiti dadduma iti kongregasion?

⁸ Kinuna ti maysa nga eskolar ti Biblia nga “adda dagiti kameng ti Iglesia a nangballikug iti doktrina maipapan iti parabur,” wenno “di kaikarian a kinamanangaasi.” (Efeso 1:5-7) Sigun kenkuana, kastoy ti panagrasrason ti sumagmamano: “Ibagbagayo kadi nga aglaplapusanan ti [di kaikarian a kinamanangaasi] ti Dios ket maabbonganna amin a basol? . . . Itultuloytay ngarud ti agbasol, ta mapunas [ti di kaikarian a kinamanangaasi] ti Dios amin a basol. Kinapudnona, no ad-adu ti basoltayo, ad-adda nga ipakita ti Dios ti [di kaikarian a kinamanangaasina].” Nakangkangngegkay kadin iti nabalballikug a panagrasrason ngem iti dayta?

⁹ Sinupiat ni apostol Pablo ti di umiso a kapanunotan maipapan iti asi ti Dios idi insaludsodna: “Agtultuloytayo aya iti basol, tapno umadu ti di kaikarian a kinamanangaasi?” Inyimtuodna pay: “Agaramidtayo aya iti basol gapu ta awantayo iti sidong ti linteg no di ket iti sidong ti di kaikarian a kinamanangaasi?” Iti tunggal saludsod, inyunay-unay ni Pablo: “Saan koma a pulos mapasamak dayta!” (Roma 6:1, 2, 15) Nalawag, kas kinuna ni Judas, adda sumagmamano a “pagbalbalinenda ti di kaikarian a kinamanangaasi ti Diostayo kas pambar maipaay ti nalulok a kababalin.” Nupay kasta, kinuna ni Pedro a ‘saan a matmaturog ti pannakadadael’ dagita a tattao.​—Judas 4; 2 Pedro 2:3.

Dagiti Pakaballaagan

10, 11. Aniada a tallo a pakaballaagan ti inted ni Pedro?

¹⁰ Tapno ipaganetget a dusaento ti Dios dagiti agbasbasol a sipapakinakem, nangted ni Pedro iti tallo a pakaballaagan manipud iti Kasuratan. Umuna, insuratna: “Ti Dios dina minedmedan ti pannakadusa dagiti anghel a nagbasol.” Dagitoy, kuna ni Judas, ‘saanda a tinaginayon ti nakaisigudanda a kasasaad no di ket pinanawanda ti bukodda nga umiso a lugar’ sadi langit. Immayda ditoy daga sakbay ti Layus ket naglasagda tapno madennaanda dagiti babbai. Kas dusa iti di umiso, di nakaisigudan nga aramidda, naitapuakda idiay “Tartaro,” wenno kas kuna ni Judas, ‘naisaganada kadagiti agnanayon a pannakabalud iti sidong ti napuskol a kinasipnget maipaay iti panangukom ti naindaklan nga aldaw.’​—2 Pedro 2:4; Judas 6; Genesis 6:1-3.

¹¹ Kalpasanna, dinakamat ni Pedro dagiti tattao idi kaaldawan ni Noe. (Genesis 7:17-24) Kinunana nga idi tiempo ni Noe, ti Dios “dina minedmedan ti pannakadusa ti kadaanan a lubong . . . idi inyegna ti layus iti lubong dagiti di nadiosan a tattao.” Kamaudiananna, insurat ni Pedro a nangted ti Dios “iti pagtuladan a maipaay kadagiti di nadiosan a tattao maipapan kadagiti bambanag nga umayto” babaen ti “panamagbalinna a dapdapo kadagiti siudad ti Sodoma ken Gomorra.” Impaay ni Judas ti kanayonan nga impormasion a dagidi a tattao “nakiabigda nga aglablabes unay . . . ken simmurotda iti lasag maipaay iti di nakaisigudan a pannakausar.” (2 Pedro 2:5, 6; Judas 7) Dagiti lallaki saanda laeng a nakidenna kadagiti babbai a saanda nga asawa no di ket pinaggartemanda pay ti lasag dagiti sabali a lallaki, nalabit uray ti lasag dagiti awan nakemna nga ayup.​—Genesis 19:4, 5; Levitico 18:22-25.

12. Sigun ken Pedro, kasano a masupapakan ti nalinteg a panagbiag?

¹² Ngem, maigiddato iti dayta, kinuna ni Pedro a gunggonaan ni Jehova dagidiay simamatalek nga agserbi kenkuana. Kas pagarigan, insalaysayna no kasano a ti Dios “inaywananna ni Noe, maysa a manangaskasaba iti kinalinteg, a sitatalged agraman dagiti pito a sabsabali pay” idi inyegna ti Layus. Dinakamatna met ti panangispal ni Jehova ken ni “nalinteg a Lot” idiay Sodoma, sana kinuna: “Ammo ni Jehova no kasanona nga ispalen dagiti tattao nga addaan nadiosan a debosion manipud iti pannakasuot, ngem isaganana dagiti nakillo a tattao maipaay iti aldaw a panangukom tapno magessatda.”​—2 Pedro 2:5, 7-9.

Dagiti Aramid a Maikari iti Pannusa

13. Siasino ti nangnangruna a naisagana a maukom, ket kadagiti ania a darepdep a naigamerda?

¹³ Innaganan ni Pedro dagidiay maikari unay iti panangukom ti Dios, nga isu dagitoy, “dagidiay sumursurot iti lasag buyogen ti tarigagay a tulawan dayta ken mangum-umsi iti kinaapo.” Maawatantayo ti luksaw ni Pedro idi kinunana: “Nakaritda, manangipapilit, dida agpigerger kadagidiay nadayag no di ket agsaoda a sibabassawang.” Insurat ni Judas a ‘dagitoy a tattao, . . . maigamgamerda iti dardarepdep, tultulawanda ti lasag . . . ken agsasaoda a sibabassawang kadagidiay nadayag.’ (2 Pedro 2:10; Judas 8) Mabalin a karaman kadagiti darepdepda dagiti narugit a seksual nga ar-arapaap a mangituggod kadakuada a mangpennek iti derrepda. Ngem iti ania nga anag nga ‘um-umsienda ti kinaapo’ ken agsasaoda a “sibabassawang kadagidiay nadayag”?

14. Iti ania nga anag a dagiti ulbod a mannursuro ‘um-umsienda ti kinaapo’ ken agsaoda a “sibabassawang kadagiti nadayag”?

¹⁴ Ar-aramidenda dayta ta lalaisenda ti autoridad a naggapu iti Dios. Dagiti Kristiano a panglakayen irepresentarda ni nadayag a Jehova a Dios ken ti Anakna ket, ngarud, maikuna a nadayagda. Pudno, agbiddutda, kas ken Pedro a mismo, ngem idagadag ti Kasuratan kadagiti kameng ti kongregasion nga agpasakupda kadagita a nadayag a tattao. (Hebreo 13:17) Dagiti pagkapuyanda ket saan a rason tapno pagbassawangan ida. Kuna ni Pedro a dagiti anghel dida “iyeg ti pammabasol maibusor [kadagiti ulbod a mannursuro] iti nabassawang a sasao,” nupay maiparbeng unay koma dayta. “Ngem dagitoy a tattao,” intuloy ni Pedro, “kas kadagiti awanan nakem nga an-animal a nainkasigudan a naiyanak tapno matiliw ken madadael, ket, gapu kadagiti bambanag a saanda nga ammo ken pagbasbassawanganda, sagabaendanto ti pannakadadael.”​—2 Pedro 2:10-13.

“Bayat a Makidaydayada . . . Kadakayo”

15. Ania dagiti pamay-an dagiti ulbod a mannursuro, ket sadinoda nga aramiden ti panangsulbogda?

¹⁵ Nupay dagitoy a rinuker a tattao “ibilangda a pagraragsakan ti naluho a panagbiag iti aldaw” ken “isuda ket mulit ken pakapilawan,” nasikapda pay. Agtignayda a “siuulimek,” nga agaramatda kadagiti “parparbo a sasao,” kas nadakamaten ni Pedro. (2 Pedro 2:1, 3, 13) Gapuna, mabalin a saanda a sipapanayag a kariten ti panagregget dagiti panglakayen a mangitandudo kadagiti moral a pagalagadan ti Dios wenno agdadata a penken ti derrepda. Imbes ketdi, kinuna ni Pedro a naigamerda iti “di matngelan a panagragragsak kadagiti makaallilaw a sursuroda bayat a makidaydayada a sangsangkamaysa kadakayo.” Ken insurat ni Judas: “Dagitoy dagiti bato a nailemmeng iti uneg ti danum kadagiti pagdadayaanyo iti ayat.” (Judas 12) Wen, kas kadagiti natitirad a bato iti uneg ti danum a mangwakwak iti sirok ti barko, a manglemmes kadagiti di nasiput a marinero, tultulawan dagiti ulbod a mannursuro dagidiay saan a nasiput nga agpampammarang nga ay-ayatenda kadagiti ‘pagdadayaan iti ayat.’

16. (a) Ania dagiti ‘pagdadayaan iti ayat,’ ket kadagiti ania nga umarngi nga okasion a mabalin a manggundaway dagiti imoral a tattao itatta? (b) Siasino ti pangipampamaysaan dagiti ulbod a mannursuro iti atensionda, isu nga ania ti masapul nga aramiden ti kakasta a tattao?

¹⁶ Dagitoy a ‘pagdadayaan iti ayat’ ket nalabit sosial nga okasion a makapagpapangan ken makapaglalangen dagiti Kristiano idi umuna a siglo. Dagiti Saksi ni Jehova ita agtitiponda met sagpaminsan, nalabit kadagiti bodaan, piknik, wenno iti panaglalangen iti rabii. Kasano a gundawayan dagiti rinuker a tattao ti kakasta nga okasion a mangsulbog kadagiti biktima? Insurat ni Pedro: “Addaanda kadagiti mata a napno iti pannakikamalala . . . , ket sulbogenda dagiti managduadua a kararua.” Ipamaysada ti “puso[da] a nasanay iti kinaagum’ kadagiti di natalged iti naespirituan a saan a nangipapuso a naan-anay iti kinapudno. Isu nga agserbi a ballaag ti napasamak idi kaaldawan ni Pedro, ket agannadkayo! Sarangtenyo ti aniaman a narugit a panggep, ket dikay paallilaw iti panggargari wenno pisikal a kinapintas daydiay addaan imoral a panggep!​—2 Pedro 2:14.

“Ti Dana ni Balaam”

17. Ania ti “dana ni Balaam,” ket kasanona nga inapektaran dagiti 24,000 nga Israelita?

¹⁷ Dagitoy “nailunod” a tattao nabayagdan a naammuan ti kinapudno. Mabalin nga agparangda nga aktibo pay laeng iti kongregasion. Ngem kuna ni Pedro: “Idi binaybay-anda ti nalinteg a dana, naiyaw-awanda. Sinurotda ti dana ni Balaam, nga anak ni Beor, a nangayat iti gunggona ti dakes nga aramid.” (2 Pedro 2:14, 15) Ti dana ni propeta Balaam isu ti panangibalakad iti imoral a panangsulbog nga agpaay iti bukodna a pagimbagan. Imbagana ken Moabita nga Ari Balak nga ilunod ti Dios ti Israel no magargari dagiti tattao a makiabig. Nagbanaganna, adu iti ili ti Dios ti sinulbog dagiti babbai ti Moab, ket 24,000 ti napapatay gapu iti imoral nga aramidda.​—Numeros 25:1-9; 31:15, 16; Apocalipsis 2:14.

18. Kasano kasubeg ni Balaam, ket ania ti ipasimudaag ti nagbanaganna kadagiti ulbod a mannursuro?

¹⁸ Kinuna ni Pedro a naatipa ni Balaam idi nagsao kenkuana ti asnona, ngem ni Balaam ‘inayatna ti gunggona ti dakes nga aramid’ nga uray napasamak dayta, intuloyna ti “minamauyong a turongen[na].” (2 Pedro 2:15, 16) Aya unayen ti kinadakesna! Asi pay ti asinoman a kas ken Balaam nga agpanggep a mangtulaw iti ili ti Dios babaen ti panangsulisogna kadakuada nga agaramid iti imoralidad! Natay ni Balaam gapu iti kinadakesna, ket kastanto met ti mapasamak kadagiti amin a mangsurot iti danana.​—Numeros 31:8.

Ti Sinasairo a Panangsulbogda

19, 20. (a) Ania ti kayarigan dagiti kas ken Balaam, ken apay? (b) Siasino ti gargarienda, ken kasano? (c) Apay a maikunatayo a sinasairo ti panangsulbogda, ket kasanotay a masalakniban ti bagbagitayo ken dagiti sabsabali?

¹⁹ Maipapan kadagiti tattao a kas ken Balaam, insurat ni Pedro: “Dagitoy ket ub-ubbog [wenno, bubon] nga awanan danum, ken ang-angep [wenno, ulep] nga itayab ti nadawel a bagio.” Para iti mawaw nga agdaldaliasat iti disierto, mabalin a patay ti kaipapanan ti namagaan a bubon. Di pakasdaawan a ‘naisagana ti kinangisit ti sipnget’ kadagidiay umarngi kadagita a banag! “Ta mangiyebkasda kadagiti napalangguad a sasao a di makagunggona,” intuloy ni Pedro, “ket babaen kadagiti tarigagay ti lasag ken babaen kadagiti nalulok nga ugali sulbogenda dagidiay lumaplapsut pay laeng manipud kadagiti tattao nga agbibiag iti biddut.” Sulbogenda dagiti agdadamo babaen ti ‘panangikarida iti wayawaya,’ kuna ni Pedro, idinto nga “isuda a mismo addada a paad-adipen iti panagrupsa.”​—2 Pedro 2:17-19; Galacia 5:13.

²⁰ Sinasairo ti panangsulbog ti kakasta a rinuker a mannursuro. Kas pagarigan, mabalin a kunaenda: ‘Ammo ti Dios a nalap-ittayo ken nalaka nga agderrep. Isu a no pagustuantayo ti bagbagitayo ken penkentayo ti derreptayo, mangngaasi ti Dios. No ipudnotay ti basoltayo, pakawanennatayo kas idi damo a naammuantayo ti kinapudno.’ Lagipenyo nga umarngi iti dayta ti pamay-an nga inusar ti Diablo a nakisao ken Eva, nga inkarina kenkuana a mabalinna ti agbasol nga awan pakaan-anuanna. Iti kaso ni Eva, kinunana nga isu ket malawlawagan ken maaddaan wayawaya no agbasol iti Dios. (Genesis 3:4, 5) No adda umasideg kadatayo a kasta a rinuker a tao a makitimtimpuyog iti kongregasion, obligasiontayo a salakniban ti bagbagitayo agraman dagiti sabsabali babaen ti panangipulong iti dayta a tao kadagiti responsable a kakabsat iti kongregasion Kristiano.​—Levitico 5:1.

Salakniban ti Umiso a Pannakaammo

21-23. (a) Ania ti pagbanagan ti di panangyaplikar iti umiso a pannakaammo? (b) Ania pay a problema ti salaysayen ni Pedro a sumaruno a mausig?

²¹ Ginibusan ni Pedro daytoy a paset ti suratna babaen ti panangdeskribirna iti pagbanagan ti di panangyaplikar iti pannakaammo a kinunana a nasken iti “biag ken nadiosan a debosion.” (2 Pedro 1:2, 3, 8) Insuratna: “Pudno unay a no, kalpasan a nakalapsutdan kadagiti pakatulawan ti lubong babaen ti umiso a pannakaammo iti Apo ken Manangisalakan a ni Jesu-Kristo, maigamerda manen kadagitoy met laeng a bambanag ken maparmekda, dagiti kamaudianan a kasasaad nagbalin a dakdakes kadakuada ngem iti immuna.” (2 Pedro 2:20) Anian a nakalkaldaang! Dagiti kasta a tattao idi kaaldawan ni Pedro inwaksida ti napateg a namnama iti imortal a nailangitan a biag gapu iti apagkanito a seksual a ragsak.

²² Gapuna, kuna ni Pedro: “Nasaysayaat koma a dida siuumiso a naammuan ti dana ti kinalinteg ngem iti kalpasan a siuumiso a naammuanda dayta umadayoda iti nasantuan a bilin a naiyawat kadakuada. Napasamak kadakuada ti sasao ti pudno a proverbio: ‘Ti aso nagsubli iti bukodna a sarwa, ken ti nadigos a takong iti panagtulid-tulid iti kapitakan.’”​—2 Pedro 2:21, 22; Proverbio 26:11.

²³ Ti maysa pay a problema a nalawag a mangap-apektar idi kadagiti nagkauna a Kristiano ket umasping iti daydiay mangap-apektar iti dadduma itatta. Nalawag nga adda idi dagiti agrekreklamo maipapan iti kasla di idadateng ti naikari a kaadda ni Kristo. Usigentayo no kasano a tinaming ni Pedro daytoy a banag.

Malagipyo Kadi?

◻ Aniada a tallo a pakaballaagan ti dinakamat ni Pedro?

◻ Kasano a dagiti ulbod a mannursuro “um-umsienda ti kinaapo”?

◻ Ania ti dana ni Balaam, ket kasano a dagidiay mangsursurot iti dayta padpadasenda a sulbogen dagiti sabsabali?

◻ Ania ti pagbanagan ti di panangyaplikar iti umiso a pannakaammo?

[Ladawan iti panid 16, 17]

Agserbi ni Balaam a pakaballaagan