‘Isalakanmo ti Bagim ken Dagidiay Agimdeng Kenka’

“Itultuloymo nga asikasuen ti bagim ken ti isursurom. . . . Babaen ti panangaramidmo iti daytoy maisalakanmonto agpadpada ti bagim ken dagidiay agimdeng kenka.”​—1 TIMOTEO 4:16.

1, 2. Ania ti manggutugot kadagiti pudno a Kristiano a mangituloy iti makaispal-biag a trabahoda?

ITI maysa a naiputputong a purok iti makin-amianan a Thailand, pinadas ti agassawa a Saksi ni Jehova nga inusar ti nabiit pay a nasursuroda a pagsasao iti pannakisaritada iti maysa a tribu nga agnanaed iti turod. Tapno mairanudda ti naimbag a damag ti Pagarian kadagiti pumurok, iti di pay nabayag inadal ti agassawa ti pagsasao a Lahu.

² “Narigat nga iladawan ti rag-o ken pannakapnekmi a mangaskasaba kadagitoy a makaay-ayo a tattao,” kinuna ti asawa a lalaki. “Talaga a mariknami a makipaspasetkami iti pannakatungpal ti Apocalipsis 14:6, 7, nga iwarwaragawagmi ti naimbag a damag ‘iti tunggal nasion ken tribu ken pagsasao.’ Manmano laengen dagiti lugar a di pay nadanon ti naimbag a damag, ket sigurado a maysa daytoy kadagita a lugar. Gistay saanmin a magabenan dagiti iyad-adalanmi iti Biblia gapu iti kaaduda.” Nalawag a saan laeng a dagiti bagida ti kayat dagitoy nga agassawa a maisalakan no di pay ket dagidiay dumngeg kadakuada. Kas Kristiano, saan kadi a kasta met ti kayattayo nga aramiden?

“Itultuloymo nga Asikasuen ti Bagim”

3. Tapno maisalakantayo dagiti sabsabali, ania ti masapul nga aramidentayo nga umuna?

³ Binalakadan ni apostol Pablo ni Timoteo, “Itultuloymo nga asikasuen ti bagim ken ti isursurom.” Agaplikar daytoy kadagiti amin a Kristiano. (1 Timoteo 4:16) Kinapudnona, tapno matulongan dagiti dadduma nga umawat iti pannakaisalakan, masapul nga asikasuentay pay nga umuna ti mismo a bagitayo. Kasanotay a maaramid daytoy? Umuna, masapul nga agsalukagtayo kadagitoy a tiempo a pagbibiagantayo. Nangted ni Jesus iti ragup a pagilasinan tapno maammuan dagiti pasurotna no kaano a dumteng ti “panungpalan ti sistema ti bambanag.” Ngem kinuna met ni Jesus a ditay ammo no kaano ti eksakto nga iyaay ti panungpalan. (Mateo 24:3, 36) Ania koma ti reaksiontayo iti dayta?

4. (a) Kasano koma ti panangmatmattayo iti natda a tiempo daytoy a sistema? (b) Ania a panangmatmat ti iwaksitayo?

⁴ Mabalin nga isaludsod ti tunggal maysa kadatayo, ‘Us-usarek kadi ti aniaman a natda a tiempo daytoy a sistema a mangisalakan iti bagik ken kadagidiay dumngeg kaniak? Wenno kunkunak aya iti unegko, “Yantangay ditay ammo no kaano ti eksakto nga iyaay ti panungpalan, saanko a pakaseknan dayta”?’ Napeggad ti kasta a panagpampanunot. Maisupadi dayta iti pammagbaga ni Jesus: “Paneknekanyo a sisasaganakayo, agsipud ta iti oras a dikay ipagarup nga isu dayta, ti Anak ti tao umay.” (Mateo 24:44) Saan daytoy a tiempo tapno pabaawen ti regtatayo nga agserbi ken Jehova wenno agpannuray iti talged ken pannakapnek nga ipaay ti lubong.​—Lucas 21:34-36.

5. Ania nga ulidan ti impasdek dagiti saksi ni Jehova kasakbayan dagiti Kristiano?

⁵ Ti maysa pay a pamay-an a maipakitatayo nga as-asikasuentayo ti mismo a bagitayo ket babaen ti panagibtur a simamatalek kas Kristiano. Nagib-ibtur dagiti adipen ti Dios iti napalabas, ninamnamada man ti madagdagus a pannakaispal wenno saan. Kalpasan ti panangdakamatna kadagiti mapagwadan a saksi kasakbayan dagiti Kristiano kas kada Abel, Enoc, Noe, Abraham, ken Sara, kinuna ni Pablo: “Dida nagun-od ti kaitungpalan ti karkari, ngem nakitada ida iti adayo ket inabrasada ida ken silalatak nga indeklarada a ganggannaetda ken temporarioda nga agnanaed iti daga.” Saanda a kinalikaguman ti nanam-ay a biag, wenno timmulok kadagiti imoral nga impluensia iti aglawlawda, no di ket sinegseggaanda ti “kaitungpalan ti karkari.”​—Hebreo 11:13; 12:1.

6. Kasano a ti panangmatmat dagiti Kristiano idi umuna a siglo maipapan iti pannakaisalakan inapektaranna ti panagbiagda?

⁶ Dagiti Kristiano idi umuna a siglo imbilangda met ti bagbagida a “ganggannaet” iti daytoy a lubong. (1 Pedro 2:11) Uray idi naisalakanda iti pannakadadael ti Jerusalem idi 70 K.P., saan a simmardeng dagiti pudno a Kristiano a nangaskasaba wenno nagbiag iti nailubongan a wagas. Ammoda nga adda naindaklan a pannakaisalakan nga agur-uray kadagidiay agtalinaed a matalek. Kinapudnona, uray idi 98 K.P., insurat ni apostol Juan: “Ti lubong aglabas ken kasta met ti tarigagayna, ngem ti mangaramid iti pagayatan ti Dios agtalinaed iti agnanayon.”​—1 Juan 2:17, 28.

7. Kasano nga agan-anus dagiti Saksi ni Jehova iti moderno a panawen?

⁷ Iti moderno a panawen, nagtultuloy met dagiti Saksi ni Jehova iti trabahoda kas Kristiano, uray no naglak-amda iti nakaro a pannakaidadanes. Ubbaw kadi ti panaganusda? Saan, ta impanamnama ni Jesus kadatayo: “Ti nakapagibtur agingga iti panungpalan isunto ti maisalakan,” panungpalan man ti daan a sistema wenno panungpalan ti agdama a biagtayo. Inton panagungar, laglagipen ken gunggonaanto ni Jehova amin dagiti natayen a matalek nga adipenna.​—Mateo 24:13; Hebreo 6:10.

8. Kasanotay a maipakita nga apresiarentayo ti panagibtur dagiti Kristiano iti napalabas?

⁸ Maysa pay, maragsakantayo ta saan laeng a ti pannakaisalakanda ti pakaseknan dagiti matalek a Kristiano iti napalabas. Datayo a nakasursuro maipapan iti Pagarian ti Dios gapu iti panagbannogda agyamantayo ta intultuloyda a tinungpal ti bilin ni Jesus: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion, . . . nga isursuroyo kadakuada a tungpalenda dagiti isuamin a bambanag nga imbilinko kadakayo.” (Mateo 28:19, 20) Agingga nga adda gundawaytayo, maipakitatayo ti panagyamantayo babaen ti panangasaba kadagiti dadduma a di pay nakangngeg iti naimbag a damag. Nupay kasta, ti panangasaba ket umuna laeng nga addang iti panangaramid kadagiti adalan.

‘Itultuloymo nga Asikasuen ti Isursurom’

9. Kasano a ti positibo a panangmatmat matulongannatayo a mangirugi kadagiti panagadal iti Biblia?

⁹ Saan laeng a panangasaba no di pay ket panangisuro ti ramanen ti trabahotayo. Imbilin ni Jesus nga isurotayo dagiti tattao nga agtungpal iti amin nga imbilinna. Pudno nga iti dadduma a teritoria, manmano ti kasla mayat nga agsursuro iti maipapan ken Jehova. Ngem ti negatibo a panangmatmat iti teritoria mabalin a lapdanna ti panagreggettayo a mangirugi kadagiti panagadal iti Biblia. Maysa a payunir ni Yvette iti teritoria a minatmatan dagiti dadduma a di nabunga. Nadlawna nga adda dagidiay simmarungkar iti dayta a lugar a nakairugi kadagiti panagadal iti Biblia iti pagtaengan gapu ta saan a negatibo ti panangmatmatda. Idi pinarayrayna ti positibo a panangmatmatna, nakasarak met ni Yvette kadagiti tattao nga immannugot nga agadal iti Biblia.

10. Ania ti kangrunaan nga akemtayo kas mannursuro ti Biblia?

¹⁰ Mabalin a bumdeng dagiti dadduma a Kristiano a mangitukon iti panagadal iti Biblia kadagiti interesado gapu ta pagarupenda a saanda a kabaelan ti mangikondukta iti panagadal. Pudno nga agduduma ti abilidadtayo. Ngem saan a kasapulan a nalaingtayo unay tapno agballigitayo kas mannursuro ti Sao ti Dios. Nabileg ti nasin-aw a mensahe ti Biblia, ket kinuna ni Jesus a mailasin dagiti arig karnero a tattao ti timek ti pudno a Pastor no mangngegda dayta. Ti laeng aramidentayo ngarud ket iranud ti mensahe ti Naimbag a Pastor a ni Jesus, iti kalawagan a wagas a kabaelantayo.​—Juan 10:4, 14.

11. Kasano nga ad-adda a sieepektibo a matulonganyo ti iyad-adalanyo iti Biblia?

¹¹ Kasanoyo a mairanud nga ad-adda nga epektibo ti mensahe ni Jesus? Umuna, kabesaduenyo ti ibagbaga ti Biblia maipapan iti topiko a mapagadalan. Masapul a maawatanyo a mismo dayta sakbay a maisuroyo kadagiti dadduma. Ikagumaanyo met a taginayonen a nadayaw ngem nainggayyeman ti panagadalyo. Ad-adda a makasursuro dagiti iyad-adalanyo, a pakairaman dagiti ubbing, no natalged ti riknada ken nadayaw ken naanuskayo a mangisuro.​—Proverbio 16:21.

12. Kasanoyo a masigurado a maaw-awatan ti iyad-adalanyo ti isursuroyo kenkuana?

¹² Kas mannursuro, diyo kayat ti basta mangidatag iti impormasion tapno laeng adda maisungbat ti iyad-adalanyo. Tulonganyo a mangtarus iti ad-adalenna. Ti edukasion, padas iti biag, ken ti pannakaammona maipapan iti Biblia apektaranda ti pannakaawatna iti ibagbagayo. Gapuna, mabalinyo nga isaludsod iti bagiyo, ‘Maawatanna ngata ti kaipapanan dagiti teksto a nadakamat iti material nga ad-adalenmi?’ Maammuanyo ti kapanunotanna babaen kadagiti saludsod a saan la a masungbatan iti wen wenno saan no di ket kasapulan ti panangilawlawag. (Lucas 9:18-20) Iti sabali a bangir, adda dagidiay bumdeng nga agsaludsod iti mangisursuro kadakuada. Iti kasta, mabalin nga agad-adalda ngem saanda unay a maawatan ti maisursuro kadakuada. Paregtaenyo ti iyad-adalanyo nga agsaludsod ken ibagana kadakayo no adda punto a dina unay matarusan.​—Marcos 4:10; 9:32, 33.

13. Kasanoyo a matulongan ti iyad-adalanyo nga agbalin a mannursuro?

¹³ Maysa a napateg a panggep ti panangyadal iti Biblia isu ti panangtulong iti iyad-adalanyo nga agbalin a mannursuro. (Galacia 6:6) Gapuna, no agrepasokayo, mabalinyo a pailawlawag kenkuana ti maysa a punto iti sasao a nalaka a maawatan, a kas man la makisasao iti tao a di pay pulos nakangkangngeg iti dayta. Inton agangay, no kualipikadon a makiraman iti ministerio, mabalinyo nga ikuyog a mangasaba. Mabalin a natalged ti riknana a kumuyog kadakayo, ket makatulong dayta kenkuana a maaddaan iti kompiansa agingga a kabaelannan a mismo ti mangasaba.

Tulonganyo ti Iyad-adalanyo nga Agbalin a Gayyem ni Jehova

14. Ania ti kangrunaan a panggepyo kas mannursuro, ket ania ti makatulong tapno maibanag dayta?

¹⁴ Kangrunaan a panggep ti tunggal Kristiano a mannursuro ti panangtulong iti iyad-adalanna nga agbalin a gayyem ni Jehova. Maaramidyo daytoy saan laeng a babaen ti sao no di pay ket babaen ti ulidanyo. Dakkel ti epektona iti puso ti iyad-adalanyo no mangisurokayo babaen ti ulidan. Nabilbileg a talaga ti aramid ngem ti sao, nangruna no maipapan iti panangitukit kadagiti moral a galad ken panangparegta iti iyad-adalanyo. No makitana nga agubbog dagiti sao ken aramidyo iti nasayaat a relasion ken Jehova, mabalin nga ad-adda a magutugot a mismo a mangpatanor iti kasta a relasion.

15. (a) Apay a nasken a maaddaan ti iyad-adalanyo iti umiso a motibo nga agserbi ken Jehova? (b) Kasanoyo a matulongan ti iyad-adalanyo nga agtultuloy a rumang-ay iti naespirituan?

¹⁵ Kayatyo nga agserbi ti iyad-adalanyo ken Jehova saan laeng a gapu ta dina kayat ti madadael inton Armagedon no di ket gapu ta ay-ayatenna ni Jehova. No tulonganyo a mangpatanor iti kasta a nadalus a motibo, arigna agibangbangonkayo babaen kadagiti di mauram a materiales a makalasat kadagiti pakasuotan ti pammati. (1 Corinto 3:10-15) Ti di umiso a motibo, kas iti nalabes a tarigagay a mangtulad kadakayo wenno iti asinoman a tao, dina pakirden ti iyad-adalanyo a mangsaranget kadagiti di nakristianuan nga impluensia wenno patureden a mangaramid iti umiso. Laglagipenyo, saan a kankanayon lattan nga isursuroyo. Bayat nga adda gundawayyo, paregtaenyo nga ad-adda nga umadani ken Jehova babaen ti inaldaw a panagbasa iti Sao ti Dios ken panangut-utob iti dayta. Iti kastoy a wagas, agtultuloy a maipasagepsep kenkuana ti “pagtuladan iti makapasalun-at a sasao” manipud iti Biblia ken kadagiti publikasion a naibatay iti Biblia uray inton nabayagen a nalpasyo nga inyadalan.​—2 Timoteo 1:13.

16. Kasanoyo a maisuro ti iyad-adalanyo nga agkararag a naimpusuan?

¹⁶ Matulonganyo met ti iyad-adalanyo nga umadani ken Jehova babaen ti panangisuroyo kenkuana nga agkararag a naimpusuan. Kasanoyo a maaramid daytoy? Mabalinyo a dakamaten kenkuana ti modelo a kararag ni Jesus, agraman dagiti adu a naimpusuan a kararag a nailanad iti Biblia, kas dagidiay adda kadagiti salmo. (Salmo 17, 86, 143; Mateo 6:9, 10) Maysa pay, no mangngegnakayo ti iyad-adalanyo nga agkararag sakbay ken kalpasan ti panagadal, makitana no kasano ti panagriknayo ken Jehova. Ngarud, kanayon koma nga iyanninaw dagiti kararagyo ti kinapasnek ken nawaya a komunikasion, ken kasta met ti naespirituan ken emosional a kinabalanse.

Ikagumaanyo nga Isalakan Dagiti Annakyo

17. Kasano a matulongan dagiti nagannak ti annakda nga agtalinaed iti dana nga agturong iti pannakaisalakan?

¹⁷ Siempre kayattayo nga isalakan dagiti kameng ti pamiliatayo. Adu kadagiti annak dagiti Kristiano a nagannak ti napudno ken “natibker iti pammati.” Ngem mabalin a saan a nauneg ti pannakairamut ti kinapudno iti puso dagiti dadduma. (1 Pedro 5:9; Efeso 3:17; Colosas 2:7) Adu kadagitoy nga agtutubo ti mangpanaw iti Nakristianuan a dana no agmatmataengandan wenno nataengandan. No maysaka nga ama wenno ina, ania ti maaramidam tapno saan koma a kasta ti pagbanagan dagiti annakmo? Umuna, ikagumaam a patanoren ti makaay-ayo a kasasaad iti pamiliayo. Ti nasayaat a kasasaad ti pamilia patanorenna ti umno a panangmatmat iti autoridad, panangipateg kadagiti umiso a prinsipio, ken naragsak a pannakilangen kadagiti sabsabali. (Hebreo 12:9) Gapuna, no nasinged dagiti kameng ti pamilia iti tunggal maysa, mapatanor ti maysa nga ubing ti pannakigayyem ken Jehova. (Salmo 22:10) Dagiti natibker a pamilia agtitinnulongda a mangaramid kadagiti bambanag​—uray no kasapulan nga isakripisio dagiti nagannak ti panawenda a maaramat koma nga agpaay iti bukodda a pagimbagan. Iti kasta, maisuroyo dagiti annakyo a mangaramid kadagiti umiso a desision iti biag babaen ti ulidanyo. Dakayo a nagannak, saan a dagiti material a pagnam-ayan ti kangrunaan a kasapulan dagiti annakyo, no di ket dakayo​—ti panawen, pigsa, ken ayatyo. Ipapaayyo kadi dagitoy kadagiti annakyo?

18. Rumbeng a tulongan dagiti nagannak ti annakda a mangsungbat kadagiti ania a saludsod?

¹⁸ Pulos a di koma pagarupen dagiti Kristiano a nagannak nga automatiko nga agbalinto met a Kristiano dagiti annakda. Kinuna ni Daniel, maysa a panglakayen nga addaan lima nga annak: “Masapul nga iwayaan dagiti nagannak ti tumulong a mangiwaksi iti panagduadua a di maliklikan a masursuro dagiti annakda idiay eskuelaan ken iti dadduma pay a lugar. Masapul a siaanus a tulonganda dagiti annakda a mangammo kadagiti sungbat dagiti saludsod a kas iti: ‘Talaga kadi nga agbibiagtayon iti tiempo ti panungpalan? Talaga kadi nga adda laeng maymaysa a pudno a relihion? Apay a saan a nasayaat a kadua ti maysa a kaeskuelaan a kasla nasingpet met? Dakes kadi a kanayon ti panagdenna sakbay ti panagkasar?’” Dakayo a nagannak, manamnamayo a bendisionan ni Jehova ti panagreggetyo, ta maseknan met iti pagimbagan dagiti annakyo.

19. Apay a kasayaatan a dagiti nagannak a mismo ti mangyadal kadagiti annakda?

¹⁹ Nalabit marikna dagiti dadduma a nagannak a saanda a kabaelan nga iyadalan dagiti mismo nga annakda. Ngem dikay koma agpanunot iti kasta, ta awan ti ad-adda a maikari a mangisuro kadagiti annakyo no di dakayo a mismo. (Efeso 6:4) No iyadalanyo dagiti annakyo, maammuanyo a mismo ti linaon ti puso ken panunotda. Naimpusuan kadi dagiti iyeb-ebkasda wenno parparawpaw? Talaga kadi a patienda ti ad-adalenda? Napaypayso kadi ni Jehova kadakuada? Maammuanyo ti sungbat dagitoy ken dadduma pay a napateg a saludsod no dakayo a mismo ti mangyadal kadagiti annakyo.​—2 Timoteo 1:5.

20. Kasano a mapagbalin dagiti nagannak a makaay-ayo ken makagunggona ti panagadal ti pamiliada?

²⁰ Kasanoyo a mamantenir ti sangapamiliaan a panagadalyo no narugianyon? Kinuna ni Joseph, maysa a panglakayen nga addaan maysa nga anak a lalaki ken maysa a babai: “Kas iti amin a panagadal iti Biblia, masapul a makaparagsak ti sangapamiliaan a panagadal, a segseggaan ti tunggal maysa. Tapno maaramid dayta iti pamiliami, saankami a nainget unay no iti oras. Mabalin a maysa nga oras ti panagadalmi, ngem uray no sangapulo a minuto laeng sagpaminsan, agadalkami latta. Magustuan la unay dagiti annakmi ti agadal no iyaktomi dagiti eksena iti Ti Librok Dagiti Estoria ti Biblia.a Napatpateg nga amang ti kauneg ti pannakaitukit ti masursuro ken maawatanmi ngem ti kaadu dagiti parapo a masaklawmi.”

21. Kaano a mabalin nga isuro dagiti nagannak ti annakda?

²¹ Siempre, saan laeng nga iti tiempo ti pormal a panagadal a mabalinyo nga isuro dagiti annakyo. (Deuteronomio 6:5-7) Kastoy ti kuna ti Saksi idiay Thailand a nadakamat iti pangrugian: “Nalawag pay laeng iti lagipko daydi panangikuykuyog kaniak ni Tatang ket agbisikletakami a mangasaba agingga kadagiti nasulinek a teritoria ti kongregasionmi. Ti nasayaat nga ulidan dagiti dadakkelmi ken ti panangisuroda kadakami iti amin a gundaway ti nakatulong kadakami a mangikeddeng nga agserbi iti amin a tiempo. Talaga a naitukit kaniak dagiti nasursurok. Mangaskasabaak pay laeng kadagiti adayo a paset ti tay-ak!”

22. Ania ti ibungana no ‘itultuloyyo nga asikasuen ti bagiyo ken ti isursuroyo’?

²² Din agbayag, iti maitutop a tiempo, umayto ni Jesus tapno iwayatna ti panangukom ti Dios iti daytoy a sistema. Aglabasto dayta a naindaklan a pasamak iti historia, ngem dagiti matalek nga adipen ni Jehova agtultuloydanto nga agserbi kenkuana a mangnamnama iti agnanayon a pannakaisalakan. Mangnamnamakayo kadi a maibilangkayto kadakuada, agraman dagiti annak ken iyad-adalanyo iti Biblia? Laglagipenyo ngarud: “Itultuloymo nga asikasuen ti bagim ken ti isursurom. Agtalinaedka kadagitoy a bambanag, ta babaen ti panangaramidmo iti daytoy maisalakanmonto agpadpada ti bagim ken dagidiay agimdeng kenka.”​—1 Timoteo 4:16.

[Footnote]

Mailawlawagyo Kadi?

• Ania koma ti panangmatmattayo, yantangay ditay ammo ti eksakto a panawen ti panangukom ti Dios?

• Kadagiti ania a pamay-an a ‘maitultuloytayo nga asikasuen ti isursurotayo’?

• Kasanoyo a matulongan ti iyad-adalanyo nga agbalin a gayyem ni Jehova?

• Apay a nasken nga iwayaan dagiti nagannak nga isuro dagiti annakda?

[Ladawan iti panid 15]

Nalaklaka ti agsursuro no nadayaw ken nainggayyeman ti panangisuroyo

[Ladawan iti panid 18]

Ti panangyakto kadagiti estoria ti Biblia, kas iti panangukom ni Solomon kadagiti dua a balangkantis, pagbalinenna a makaay-ayo ti panagadal ti pamilia