Agkabsat a Nagduma ti Kababalinda

SIGURADO a makaapektar kadagiti annak ti desision dagiti dadakkelda. Pudno dayta ita ken uray idiay minuyongan ti Eden idi. Nagdakkel ti epektona iti intero a sangatauan ti iyaalsa da Adan ken Eva. (Genesis 2:15, 16; 3:1-6; Roma 5:12) Kaskasdi, addaantay amin iti gundaway a mangpatanor iti nasayaat a relasion iti Namarsua kadatayo no kayatentayo. Nayilustrar daytoy iti napasamak kada Cain ken Abel, ti kaunaan nga agkabsat iti pakasaritaan ti tao.

Awan ti nairekord iti Kasuratan a nakisarita ti Dios kada Adan ken Eva kalpasan a napagtalawda idiay Eden. Kaskasdi, nakikomunikar latta ni Jehova kadagiti annakda. Babaen dagiti dadakkelda, awan duadua a naammuan da Cain ken Abel ti napasamak. Makitada idi “dagiti kerubin ken ti dumardarang a tadem ti maysa a kampilan nga agtultuloy nga agpuspusipos tapno bantayanda ti dalan nga agturong iti kayo ti biag.” (Genesis 3:24) Nasaksian met ti agkabsat ti kaitungpalan ti kinuna ti Dios nga agbalin a paset ti biag ti bannog ken rigat.​—Genesis 3:16, 19.

Mabalin nga ammo da Cain ken Abel ti kinuna idi ni Jehova iti serpiente: “Mangikabilakto ti panagginnura iti nagbaetanyo iti babai ken iti nagbaetan ti bin-im ken ti bin-ina. Dunorennakanto iti ulo ket dunoremto iti mukod.” (Genesis 3:15) Ti naammuan da Cain ken Abel maipapan ken ni Jehova ti makatulong tapno mapatanorda ti nasayaat a relasion kenkuana.

Ti panangutob iti padto ken galgalad ni Jehova kas naayat a Managparabur patanorenna kada Cain ken Abel ti tarigagay a magun-od ti nadiosan nga anamong. Ngem agingga iti ania a patanorenda dayta a tarigagay? Surotenda kadi ti naikasigudanda a tarigagay nga agdayaw iti Dios ket parayrayenda ti espiritualidadda agingga iti punto a maipakitada ti pammatida kenkuana?​—Mateo 5:3.

Nagidaton ti Agkabsat

Idi agangay, nagidaton da Cain ken Abel iti Dios. Nangidatag ni Cain kadagiti bunga ti daga, ket nangidaton ni Abel kadagiti inauna iti arbanna. (Genesis 4: 3, 4) Nalabit agarup 100 ti tawen ti agkabsat, ta agtawen idi ni Adan iti 130 idi nagputot iti maikatlo, ni Set.​—Genesis 4:25; 5:3.

Ipasimudaag ti datonda a binigbig da Cain ken Abel a managbasolda ken tarigagayanda ti anamong ti Dios. Mabalin a pinampanunotda ti kari ni Jehova mainaig iti serpiente ken iti Bin-i ti babai. Saan a nadakamat no kasano kabayag ken ania a panagregget ti inaramid ti agkabsat tapno maaddaanda iti naanamongan a relasion ken Jehova. Ngem naipalgak no ania ti adda iti kaunggan a pampanunotda sigun iti reaksion ti Dios kadagiti datonda.

Ipapan ti dadduma nga eskolar a minatmatan ni Eva ni Cain kas ti “bin-i” a mangdadael iti serpiente, ta kinunana idi impasngayna ni Cain: “Nakapataudak iti maysa a lalaki iti tulong ni Jehova.” (Genesis 4:1) Naan-anay a nagkamali ni Cain no kasta ti impagarupna. Iti sabali a bangir, ti daton ni Abel ket nabuyogan iti pammati. Iti kasta, “babaen iti pammati indaton ni Abel iti Dios ti maysa a sakripisio a dakdakkel ti pategna ngem ni Cain.”​—Hebreo 11:4.

Saan laeng a ti naespirituan a pannakaawat, nga adda ken Abel ken awan ken ni Cain, ti nagdumaan ti agkabsat. Nagduma met ti kababalinda. Gapuna, “bayat a ni Jehova kumitkita buyogen ti panangpabor ken Abel ken iti datonna, saan a kimmita buyogen ti aniaman a panangpabor ken Cain ken iti datonna.” Mabalin a di naimpusuan ti panagdaton ni Cain ket inaramidna dayta kas rutina. Ngem saan nga anamongan ti Dios ti mekanikal a panagdayaw. Pinagbalin ni Cain a dakes ti pusona, ket nakita ni Jehova dagiti di umiso a motibona. Ti reaksion ni Cain idi saan a naawat ti datonna impalgakna ti pudno a kababalinna. Imbes nga ilintegna ti bambanag, “pimmudot ni Cain buyogen ti napalalo nga unget, ket nangrugi nga agliday ti rupana.” (Genesis 4:5) Imbutaktak daydi a reaksionna dagiti dakes a panunot ken panggepna.

Ballaag ken Reaksion

Gapu ta ammona ti kababalin ni Cain, binalakadan ti Dios ni Cain, a kunana: “Apay nga agpupudotka buyogen ti unget ken apay a nagliday ti rupam? No tumurongka iti panagaramid iti naimbag, awanto aya ti pannakaitan-ok? Ngem no saanka a tumurong iti panagaramid iti naimbag, adda basol a kumkumleb iti pagserkan, ket sika ti paggargartemanna; ket sika, iti biangmo, maparukmamto kadi dayta?”​—Genesis 4:6, 7.

Adda maadaltayo iti dayta. Arigna nga agur-uray ti basol a manggammat kadatayo. Ngem inikkannatayo ti Dios iti wayawaya nga agdesision, ket mabalintayo a pilien ti agaramid iti umiso. Pinaregta ni Jehova ni Cain nga ‘agaramid iti naimbag,’ ngem di pinilit ti Dios nga agbalbaliw. Ni Cain ti nagpili iti kayatna.

Ituloy ti naipaltiing a salaysay: “Kalpasan dayta ni Cain kinunana ken Abel a kabsatna: ‘Mapanta idiay tay-ak.’ Gapuna naaramid a bayat nga addada idiay tay-ak, ni Cain dinuklosna ni Abel a kabsatna ket pinapatayna.” (Genesis 4:8) Iti kasta, nagbalin ni Cain a nasukir, awan panagpangaduana a mammapatay. Awan pulos ti impakitana a panagbabawi idi dinamag kenkuana ni Jehova: “Sadino ti ayan ni Abel a kabsatmo?” Imbes a makonsiensia ken mabain, simmungbat ni Cain: “Diak ammo. Siak aya ti agay-aywan ken kabsatko?” (Genesis 4:9) Dayta a nabatad a panagulbod ken panangilibak iti responsabilidad imbutaktakna ti kinaawan ti ayat ni Cain.

Inlunod ni Jehova ni Cain ket pinagtalawna manipud iti aglawlaw ti Eden. Ti pannakailunod ti daga ket ad-addan a marikna idi ni Cain, ta saan nga agbunga ti daga uray talonenna. Agalla-alla ken agbalin idin a pugante. Ti reklamo ni Cain a nadagsen ti dusana ket ebkas ti panagamakna a maibales kenkuana ti pannakatay ti kabsatna, ngem dina imparangarang ti napudno a panagbabawi. Nangikabil ni Jehova iti “pagilasinan” ken Cain​—nalabit nainget a bilin a pagaammo ken makita ti sabsabali ken nairanta a manglapped iti asinoman nga agibales ken mangpapatay kenkuana.​—Genesis 4:10-15.

“Pimmanaw [ngarud] ni Cain iti sanguanan ni Jehova ket nagtaeng iti daga ti Kinapugante idiay daya ti Eden.” (Genesis 4:16) Kalpasan a nangala iti asawaenna kadagiti kabsat wenno kaanakanna a babbai, nangbangon iti maysa a siudad a pinanagananna iti nagan ti inauna nga anakna a lalaki, ni Enoc. Ti kaputotan ni Cain a ni Lamec ket naranggas met laeng kas iti dakes nga apongna. Ngem natalipupos ti kapuonan ni Cain babaen ti Layus idi kaaldawan ni Noe.​—Genesis 4:17-24.

Dagiti Leksion Kadatayo

Makasursurotayo kadagiti salaysay maipapan kada Cain ken Abel. Indagadag ni apostol Juan kadagiti Kristiano nga ayatenda ti tunggal maysa, “saan a kas ken Cain, a nagtaud iti daydiay nadangkes ken nangpapatay iti kabsatna.” ‘Dakes ti aramid ni Cain, ngem nalinteg ti aramid ti kabsatna.’ Kuna pay ni Juan: “Tunggal maysa a manggura iti kabsatna mananggudas, ket ammoyo nga awan ti mananggudas nga agtalinaed kenkuana ti biag nga agnanayon.” Wen, ti panangtratotayo kadagiti padatay a Kristiano apektaranna ti relasiontayo iti Dios ken ti namnamatayo iti masanguanan. Saantay a magun-od ti anamong ti Dios no kaguratayo dagiti kapammatiantayo.​—1 Juan 3:11-15; 4:20.

Agpada ti pannakapadakkel da Cain ken Abel, ngem nagkurang ti pammati ni Cain iti Dios. Kinapudnona, imparangarangna ti espiritu ti Diablo, ti orihinal a ‘mammapatay ken ama ti kinaulbod.’ (Juan 8:44) Ipakita ti napasamak ken ni Cain nga addaantayo amin iti wayawaya nga agpili, nga iyad-adayoda ti bagida iti Dios no gagaraenda ti agbasol, ken ukomen ni Jehova dagidiay saan nga agbabawi.

Iti sabali a bangir, impakita ni Abel ti pammatina ken Jehova. Kinapudnona, “babaen iti pammati indaton ni Abel iti Dios ti maysa a sakripisio a dakdakkel ti pategna ngem ni Cain, a babaen iti dayta a pammati naipaayan iti panangsaksi nga isu nalinteg, a ti Dios ti nangsaksi maipapan kadagiti sagutna.” Nupay saan a naglaon ti Kasuratan iti uray maysa a sinao ni Abel, ‘nakapagsao pay laeng’ babaen ti mapagwadan a pammatina.​—Hebreo 11:4.

Ni Abel ti umuna iti atiddog a listaan dagiti nangsalimetmet iti kinatarnawda. Ti darana, nga ‘imkis ken Jehova manipud iti daga,’ ket saan a nalipatan. (Genesis 4:10; Lucas 11:48-51) No ipakitatayo ti pammati a kas ken Abel, matagiragsaktayo met ti naisangsangayan ken manayon a relasion ken ni Jehova.

[Kahon iti panid 22]

TI MANNALON KEN TI PASTOR

Ti panangtalon iti daga ken panangaywan kadagiti animal ti dadduma kadagiti damo nga annongen nga inted ti Dios ken ni Adan. (Genesis 1:28; 2:15; 3:23) Nagsursuro a nagtalon ni Cain nga anakna, ken nagipastor met ni Abel. (Genesis 4:2) Yantangay ti pagtaraon laeng idi ti sangatauan ket prutas ken nateng agingga iti Layus, apay ngarud nga agtaraken iti karnero?​—Genesis 1:29; 9:3, 4.

Tapno agbiagda, kasapulan dagiti karnero ti panangaywan ti tao. Paneknekan ti trabaho ni Abel a nagtaraken dagiti tattao kadagitoy a naamo nga animal sipud idi rugrugi ti pakasaritaan ti tao. Saan nga ibaga ti Kasuratan no nangan dagiti nagkauna a tattao kadagiti produkto manipud iti gatas ti animal. Ngem uray dagiti nateng la ti kankanenda, usarenda met ti dutdot ti karnero. No matay ti karnero, napateg ti usar dagiti lalatda. Kas pagarigan, tapno adda pagkawes da Adan ken Eva, nangipaay ni Jehova iti “nagayad a kawes a lalat.”​—Genesis 3:21.

Aniaman ti kasasaad, nainrasonan a patien a nagtinnulong da Cain ken Abel idi damo. Nagaramidda iti banag a mausar a pagkawes ken pagtaraon ti sangakabbalayanda.

[Ladawan iti panid 23]

‘Dakes ti aramid ni Cain, ngem nalinteg ti aramid ti kabsatna’