Nabannog Ngem Saan a Sumuko

“Ni Jehova, ti Namarsua kadagiti ungto ti daga, . . . isu mangted iti bileg iti daydiay nabannog; ket iti daydiay awanan dinamiko nga enerhia paaduenna ti naan-anay a pannakabalin.”​—ISAIAS 40:28, 29.

1, 2. (a) Ania a makaay-ayo nga awis ti silulukat iti amin nga agtarigagay a makiraman iti nasin-aw a panagdayaw? (b) Ania ti mabalin a mamagpeggad iti espiritualidadtayo?

KAS ad-adalan ni Jesus, pagaammotayo ti makaay-ayo nga awisna: “Umaykayo kaniak, dakayo amin a mabambannogan ken madagdagsenan, ket pagin-awaenkayto. . . . Ta ti sangolko nalanay ken ti awitko nalag-an.” (Mateo 11:28-30) Naidiaya met kadagiti Kristiano “dagiti panawen ti pannakabang-ar . . . manipud iti persona ni Jehova.” (Aramid 3:19) Sigurado a napasaranyo a mismo dagiti makapabang-ar nga epekto ti panagadalyo kadagiti kinapudno a linaon ti Biblia, pannakaadda iti naraniag a namnama iti masanguanan, ken panangyaplikar kadagiti prinsipio ni Jehova iti biagyo.

² Ngem makapasar iti emosional a pannakapaksuy ti dadduma nga agdaydayaw ken ni Jehova. No dadduma apagbiit dagita a pannakaupay, no dadduma agpaut ti napaksuyan a rikna. Iti panaglabas ti panawen, mabalin a marikna ti dadduma nga agbalinen a dadagsen kadakuada dagiti Nakristianuan nga annongenda imbes a makapabang-ar kas inkari ni Jesus. Dagiti kasta a rikna mabalin a pagpeggadenna ti relasion ti maysa a Kristiano ken ni Jehova.

3. Apay nga imbalakad ni Jesus ti masarakan iti Juan 14:1?

³ Di pay nabayag sakbay a naaresto ken napapatay, kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Dikay palubosan a mariribukan dagiti pusoyo. Watwatenyo ti pammati iti Dios, watwatenyo met ti pammati kaniak.” (Juan 14:1) Imbaga dayta ni Jesus yantangay maipasango idi dagiti apostol kadagiti nakalkaldaang a pasamak. Sarunuen dayta ti agsasaruno a pannakaidadanes. Ammo ni Jesus a posible a sumuko dagiti apostolna gapu iti nakaro a pannakaupay. (Juan 16:1) No mabaybay-an, mabalin a kumapuyda iti naespirituan gapu iti ladingit ken mabalin a mapukawda ti panagtalekda ken ni Jehova. Pudno met dayta kadagiti Kristiano ita. Mabalin nga agresulta iti nakaro a leddaang no agtultuloy ti naupay a rikna, ket mabalin a madagsenan dagiti pusotayo. (Jeremias 8:18) Mabalin a kumapuy ti makin-uneg a kinataotayo. Iti sidong dayta a pakarigatan, mabalin a sumuko ti isip ken espiritualidadtayo, a mapukaw pay ketdi ti tarigagaytayo nga agserbi ken ni Jehova.

4. Ania ti makatulong kadatayo tapno saan a mabannog dagiti piguratibo a pusotayo?

⁴ Anian a maitutop ti balakad ti Biblia: “Ad-adda ngem iti isuamin a sabali pay a maaluadan, saluadam ta pusom, ta aggubuay iti dayta dagiti ubbog ti biag.” (Proverbio 4:23) Mangipaay ti Biblia iti praktikal a balakad a tumulong kadatayo a mangsalaknib iti piguratibo a pusotayo manipud iti pannakaupay ken naespirituan a pannakabannog. Ngem umuna, masapul nga ammuentayo a naimbag no ania ti pakaigapuan ti pannakabannogtayo.

Saan a Makapadagsen ti Panagbalin a Kristiano

5. Ania ti kasla di agtunos mainaig iti panagbalin a Kristiano nga adalan?

⁵ Pudno, ti panagbalin a Kristiano kalikagumanna ti panagregget. (Lucas 13:24) Kinuna pay ni Jesus: “Siasinoman a saan a mangaw-awit iti kayona a pagtutuokan ken sumursurot kaniak saan a makapagbalin nga adalak.” (Lucas 14:27) No damo, kasla saan a maitunos dagitoy a sasao iti kinunana ni Jesus a nalag-an ken makapabang-ar ti awitna. Ngem saan nga agsupadi dagita.

6, 7. Apay a makuna a saan a makapakapuy ti wagas ti panagdayawtayo?

⁶ Ti panagregget ken kinaanep, nupay makabannog iti pisikal, ket makapnek ken makapabang-ar no agpaay iti nasayaat a panggep. (Eclesiastes 3:13, 22) Ania pay koma ti nasaysayaat a panggep no saan a ti panangiranud kadagiti agkakaimbag a kinapudno a linaon ti Biblia? Maysa pay, adayo a dakdakkel dagiti gunggona a tagtagiragsakentayo no idiligtayo iti sakripisio nga ar-aramidentayo tapno maannurottayo dagiti nangato a moral a pagalagadan ti Dios. (Proverbio 2:10-20) Uray maidadanes, matmatantayo a maysa a dayaw ti agsagaba maipaay iti Pagarian ti Dios.​—1 Pedro 4:14.

⁷ Pudno a makapabang-ar ti awit ni Jesus, nangnangruna no idilig iti naespirituan a kinasipnget nga ayan dagidiay adda iti sangol ti ulbod a relihion. Nadungngo ti ayat ni Jehova kadatayo ken saan nga agkalikagum iti nalablabes ngem iti kabaelantayo. “Dagiti bilin [ni Jehova] saanda a makapadagsen.” (1 Juan 5:3) Sigun iti naibalabala iti Kasuratan, saan a makapadagsen ti pudno a Kinakristiano. Nalawag, saan a makapakapuy ken makapaupay ti wagas ti panagdayawtayo.

‘Ikkaten ti Tunggal Dadagsen’

8. Ania ti masansan a pakaigapuan ti naespirituan a pannakabannog?

⁸ Aniaman a naespirituan a pannakabannog a mapasarantayo ket masansan a resulta ti kanayonan a dadagsen nga ipabaklay kadatayo daytoy nalulok a sistema ti bambanag. Gapu ta “ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes,” nalikmuttayo kadagiti dakes nga impluensia a mangpakapuy kadatayo ken mangdadael iti Nakristianuan a kinatimbengtayo. (1 Juan 5:19) Dagiti di napateg a bambanag mabalin nga aramidenda a komplikado ken singaenda ti Nakristianuan a rutinatayo. Dagitoy a kanayonan a dadagsen mabalin a pakapuyendatayo ken idagelda pay ketdi ti riknatayo. Mayanatup ti idagdagadag ti Biblia kadatayo nga ‘ikkaten ti tunggal dadagsen.’​—Hebreo 12:1-3.

9. Kasano a pakapuyennatayo ti namaterialan a panagregget?

⁹ Kas pagarigan, mabalin a maimpluensiaan ti panagpampanunottayo kadagiti bambanag nga ipangpangruna ti lubong kas iti kinalatak, kuarta, panaglinglingay, panagbiahe agpaay iti ragragsak, ken dadduma pay a namaterialan a panagregget. (1 Juan 2:15-17) Idi umuna a siglo, nagbalin a komplikado ti biag ti dadduma a Kristiano gapu ta impangpangrunada ti kinabaknang. Inlawlawag ni apostol Pablo: “Dagidiay determinado a bumaknang matnagda iti sulisog ken iti silo ken iti adu a minamaag ken makapasakit a tartarigagay, a mangipalned kadagiti tattao iti pannakadadael ken pannakarba. Ta ti ayat iti kuarta isu ti ramut dagiti amin a kita ti makadangran a bambanag, ket babaen ti panangragpat iti daytoy nga ayat nayaw-awan ti sumagmamano manipud iti pammati ket sinalputda ti intero a bagbagida iti adu nga ut-ot.”​—1 Timoteo 6:9, 10.

10. Iti ilustrasion ni Jesus maipapan iti agmulmula, ania ti maadaltayo maipapan iti kinabaknang?

¹⁰ No nabannog ken naupaytayo iti panagserbitayo iti Dios, maigapu ngata dayta iti panagkapuy ti espiritualidadtayo gapu iti panangyun-unatayo kadagiti material a bambanag? Posible a mapasamak dayta kas ipamatmat ti ilustrasion ni Jesus maipapan iti agmulmula. Inyarig ni Jesus “dagiti pakaringgoran daytoy a sistema ti bambanag ken ti makaallilaw a pannakabalin ti kinabaknang ken dagiti panagtarigagay iti sabsabali pay a bambanag” kas sisiit a ‘makastrek ket leppesenda’ ti bin-i ti sao ti Dios kadagiti pusotayo. (Marcos 4:18, 19) Gapuna, balakadannatayo ti Biblia: “Ti wagas ti panagbiagyo siwayawaya koma iti panagayat iti kuarta, bayat a mapnekkayo iti agdama a bambanag. Ta kinunana: ‘Saankanto a pulos panawan ket saankanto a pulos baybay-an.’”​—Hebreo 13:5.

11. Kasano a maikkattayo dagiti bambanag a mangpadpadagsen kadatayo?

¹¹ No dadduma, ti mangpakomplikado iti biagtayo ket saan a dagiti bambanag a kayattay pay a gun-oden no di ket no kasano nga us-usarentayo dagiti adda kadatayo. Dadduma ti mabalin nga agpasar iti emosional a pannakapaksuy kas resulta ti nakaro a sakit, ipupusay ti ing-ingungoten, wenno dadduma pay a makapaupay a parikut. Nakitada a pasaray kasapulanda a baliwbaliwan ti kasasaadda. Maysa a pagassawaan ti nangikeddeng a mangikkat iti dadduma kadagiti pagesman ken di napateg nga aktibidadda. Talaga a sinukimatda dagiti ramramitda ket literal nga impaknida ti amin a banag nga ar-aramatenda mainaig kadagita nga aktibidad. Makagunggona kadatayo no pasaray sukimatentayo dagiti aktibidad ken sanikuatayo, nga ikkaten dagiti saan a kasapulan a dadagsen tapno saantay a mabannog ken sumuko.

Napateg ti Kinanainkalintegan ken Kinanumo

12. Ania ti nasken a bigbigentayo no maipapan kadagiti bidduttayo?

¹² Dagiti bidduttayo, uray kadagiti babassit a banag, mabalinda nga in-inut a pagbalinen a komplikado ti biagtayo. Anian a pudno ti kinuna ni David: “Dagiti bukodko a biddut limmasatda iti ngatuen ti ulok; kas iti maysa a nadagsen nga awit nadagsenda unay maipaay kaniak.” (Salmo 38:4) Masansan a ti sumagmamano a praktikal a panangbalbaliw iti kasasaadtayo palag-anenda dagiti nadagsen nga awittayo.

13. Kasano a ti panagbalin a nainkalintegan tulongannatayo a maaddaan iti natimbeng a panangmatmat iti ministeriotayo?

¹³ Iparparegta ti Biblia a parayrayentayo ti “praktikal a kinasirib ken pannakabael nga agpanunot.” (Proverbio 3:21, 22) “Ti sirib manipud ngato . . . [ket] nainkalintegan,” kuna ti Biblia. (Santiago 3:17) Marikna ti dadduma a dida kabaelan ti magapgapuanan dagiti dadduma iti tay-ak ti ministerio. Ngem balakadannatayo ti Biblia: “Paneknekan koma ti tunggal maysa no ania ti bukodna nga aramid, ket kalpasanna maaddaanto iti pakaigapuan ti panagrag-o maipapan iti bagina met laeng, ket saan nga iti panangipadis iti sabali a tao. Ta tunggal maysa awitennanto ti bukodna nga awit.” (Galacia 6:4, 5) Pudno, ti nasayaat nga ulidan dagiti padatayo a Kristiano paregtaennatayo nga agserbi a naimpusuan ken ni Jehova, ngem ti praktikal a kinasirib ken ti panagbalin a nainkalintegan tulongannatayo a mangipasdek kadagiti realistiko a kalat sigun iti ipalubos ti kasasaadtayo.

14, 15. Kasanotay a maiparangarang ti praktikal a sirib no iti panangtaming kadagiti kasapulan ti bagi ken isiptayo?

¹⁴ Maliklikantayo ti mabannog no agbalintayo a nainkalintegan uray kadagiti bambanag a kasla saan unay a napateg. Kas pagarigan, addaantayo kadi iti natimbeng a rutina a makapasalun-at iti bagi? Usigenyo ti kapadasan ti maysa nga agassawa nga agserserbi iti maysa kadagiti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova. Nabigbigda ti kinapateg ti praktikal a sirib tapno maliklikan ti mabannog. Kuna ti asawa a babai: “Uray kasano kaadu ti trabahomi, ikagumaanmi a taginayonen ti oras ti pannaturogmi. Regular met ti panagehersisiomi. Pudno a nakatulong dayta kadakami. Ammomi no ania dagiti limitasionmi ket aramidenmi dagiti bambanag sigun iti ipalubos ti kasasaadmi. Ikagumaanmi a saan nga idilig ti bagimi kadagidiay kasla saan a mabambannog.” Kanayon kadi a nasustansia dagiti taraontayo ken umdas ti panaginanatayo? Ti panangipaay iti rasonable nga atension iti salun-attayo makatulongda a mangkissay iti emosional ken espiritual a pannakabannog.

¹⁵ Naisangsangayan ti kasapulan ti dadduma kadatayo. Kas pagarigan, maysa a Kristiano a babai ti nagserbi iti amin-tiempo a ministerio iti sumagmamano a makakarit a teritoria. Adda dagiti nakaro a parikutna iti salun-at, kas iti kanser. Ania ti timmulong kenkuana a mangdaer kadagiti narigat a kasasaad? Kunana: “Napateg kaniak ti mangiwaya iti tiempo nga agmaymaysa iti natalna a lugar. Bayat a dumegdegdeg ti pannakariknak iti dukot ken bannog, ad-adda a kasapulak dagiti kanito nga agmaymaysaak tapno agbasa ken aginana.” Ti praktikal a sirib ken abilidad nga agpanunot tulongannatayo a mangbigbig ken mangpennek kadagiti mismo a kasapulantayo tapno maliklikantayo ti naespirituan a pannakabannog.

Papigsaennatayo ni Jehova a Dios

16, 17. (a) Apay a nakapatpateg ti panangtaming iti naespirituan a salun-attayo? (b) Ania ti nasken nga iramantayo iti inaldaw a rutinatayo?

¹⁶ Siempre, nakapatpateg ti panangtaming iti naespirituan a salun-attayo. No nasinged ti relasiontayo ken ni Jehova a Dios, mabalin a mabannogtayo iti pisikal, ngem pulos a ditay mabannog nga agdayaw kenkuana. Ni Jehova daydiay “mangted iti bileg iti daydiay nabannog; ket iti daydiay awanan dinamiko nga enerhia paaduenna ti naan-anay a pannakabalin.” (Isaias 40:28, 29) Ni apostol Pablo, a personal a nakapadas iti kinapudno dagitoy a sasao, insuratna: “Saankami a sumuko, ngem uray pay no ti kinataomi iti ruar ket kumapkapuy, pudno unay a ti kinataomi iti uneg mapabpabaro iti inaldaw-aldaw.”​—2 Corinto 4:16.

¹⁷ Imutektekanyo ti ebkas nga “iti inaldaw-aldaw.” Ipamatmatna a masapul nga inaldaw nga aprobetsarentayo dagiti probision ni Jehova. Maysa a misionero a simamatalek a nagserbi iti 43 a tawen ket masansan a nakapasar iti pisikal a pannakabannog ken pannakaupay. Ngem saan a simmuko. Kunana: “Inyugalik ti bumangon a nasapa tapno sakbay a rugiak ti aniaman nga obraek, adda panawenko nga agkararag ken ni Jehova ken agbasa iti Saona. Nakatulong kaniak daytoy nga inaldaw a rutina tapno makapagibturak agingga ita.” Pudno a makapagtalektayo iti pammabileg ni Jehova no regular, wen “iti inaldaw-aldaw,” nga agkararagtayo kenkuana ken utoben dagiti nangayed a galadna ken karkarina.

18. Ania ti ipanamnama ti Biblia kadagidiay matalek a nataenganen wenno masakit?

¹⁸ Nangnangruna a makatulong daytoy kadagidiay malmaldaangan gapu iti panaglakay ken nakapuy a salun-at. Mabalin a maupayda, saan a gapu iti panangidiligda iti bagida iti dadduma, no di ket gapu iti panangidiligda iti maar-aramidanda ita ken iti magapgapuananda idi. Anian a makaliwliwa a maammuan a padayawan ni Jehova dagiti nataenganen! Kuna ti Biblia: “Ti kinaubanan ket korona ti kinapintas no masarakan dayta iti dalan ti kinalinteg.” (Proverbio 16:31) Ammo ni Jehova dagiti limitasiontayo ken ipatpategna unay ti naimpusuan a panagdayawtayo iti laksid dagiti pagkapuyantayo. Di pulos mapunas iti lagip ti Dios dagiti naimbag a bambanag a nagapuanantayo. Ipanamnama kadatayo ti Kasuratan: “Saan a nakillo ti Dios tapno lipatenna ti aramidyo ken ti ayat nga impakitayo maipaay iti naganna, ta nagserbikayo kadagiti sasanto ken agtultuloykayo nga agserbi.” (Hebreo 6:10) Anian a ragsaktayo a makitimpuyog kadagidiay nagtalinaed a nasungdo ken ni Jehova iti adun a dekada!

Dikay Sumuko

19. Kasano a makagunggona kadatayo ti agtultuloy a panagbalin nga okupado nga agaramid iti naimbag?

¹⁹ Patien ti adu a tattao a makaikkat iti bannog ti regular ken napinget nga aktibidad. Umasping iti dayta, ti regular a naespirituan nga aktibidad ket makapabang-ar iti isip ken espiritualidad. Kuna ti Biblia: “Ditay koma sumuko nga agaramid iti nasayaat, ta iti naikeddeng a panawen agapittayto no ditay mabannog. Pudno, ngarud, bayat nga addaantayo iti mainugot a tiempo a maipaay iti dayta, aramidentayo koma ti naimbag kadagiti amin, ngem nangnangruna kadagidiay nainaig kadatayo iti pammati.” (Galacia 6:9, 10) Imutektekanyo ti ebkas nga “agaramid iti nasayaat” ken “aramidentayo koma ti naimbag.” Ipasimudaag dagita a kasapulantayo ti agtignay. Ti panangaramid iti naimbag kadagiti sabsabali pudno a makatulong kadatayo tapno ditay sumuko iti panagserbitayo ken Jehova.

20. Tapno maparmek ti pannakaupay, siasino koma ti liklikantayo a pakikadkaduaan?

²⁰ Maisupadi iti dayta, makabannog ti makitimpuyog ken makilangen kadagiti tattao a mangyaleng-aleng kadagiti linteg ni Jehova. Pakdaarannatayo ti Biblia: “Ti kinadagsen ti maysa a bato ken ti sangaawit a darat​—ngem ti panagluksaw ti maysa a maag nadagdagsen ngem isuda a dua.” (Proverbio 27:3) Tapno maparmek ti pannakaupay ken pannakabannog, masapul a liklikantayo ti makikadua kadagidiay negatibo ti panagpampanunotda ken nalaing nga agbirok iti pagkamalian dagiti dadduma ken manangkritikar.

21. Kasano a maparegtatayo dagiti dadduma kabayatan dagiti Nakristianuan a gimong?

²¹ Dagiti Nakristianuan a gimong ket probision ni Jehova a mangpabileg kadatayo iti naespirituan. Sadiay, adda gundawaytayo nga agpipinnaregta buyogen ti makapagin-awa nga instruksion ken timpuyog. (Hebreo 10:25) Amin a kameng ti kongregasion nasken a pagreggetanda ti agbalin a makapabileg no agkomentoda kadagiti gimong wenno no adda pasetda iti programa. Dagidiay mangidadaulo kas mannursuro ti nangnangruna nga addaan iti responsabilidad a mangparegta kadagiti sabsabali. (Isaias 32:1, 2) Uray no kasapulan ti mangbalakad wenno mangtubngar, maaramid koma dayta iti wagas a makapagin-awa. (Galacia 6:1, 2) Ti panagayattayo kadagiti sabsabali ket pudno a makatulong tapno ditay sumuko iti panagserbitayo ken ni Jehova.​—Salmo 133:1; Juan 13:35.

22. Iti laksid ti imperpekto a pakabuklantayo, apay a natalgedtayo?

²² Ti panagserbi ken ni Jehova iti daytoy tiempo ti panungpalan kalikagumanna ti panagregget. No kasta, mapasaran dagiti Kristiano dagiti epekto ti mental a pannakabannog, emosional a saem, ken narigat a kasasaad. Narasi ti imperpekto a pakabuklantayo, kas iti maysa a damili. Ngem kuna ti Biblia: ‘Addaantayo iti daytoy a gameng kadagiti damili a basehas, tapno ti pannakabalin a nalablabes ngem ti gagangay biang koma ti Dios ket saan nga agtaud iti bagbagitayo.’ (2 Corinto 4:7) Wen, makariknatayo iti bannog, ngem ditay koma sumuko wenno agsardeng. Imbes ketdi, nasken nga ‘agtalgedtayo ket sawentayo: “Ni Jehova ti katulongak.”’​—Hebreo 13:6.

Ababa a Repaso

• Ania ti sumagmamano a dadagsen a mabalintay nga iwaksi?

• Kasanotayo a makaaramid ‘iti naimbag’ kadagiti padatayo a Kristiano?

• Kasanonatayo a saranayen ni Jehova no nabannog wenno naupaytayo?

[Ladawan iti panid 23]

Ammo ni Jesus a mabalin a mangparigat kadagiti apostol ti agtultuloy a pannakaupay

[Ladawan iti panid 24]

Inikkat ti dadduma ti sumagmamano a pagesman ken di napateg a personal nga aktibidad

[Ladawan iti panid 26]

Iti laksid dagiti limitasiontayo, ipatpateg unay ni Jehova ti naimpusuan a panagserbitayo