Madaeram ti Kinaawan Hustisia!

SIASINO ti di pay nakapasar iti kinaawan hustisia iti unos ti panagbiagna? Nupay adda dagiti mangipagarup a biktimada iti kinaawan hustisia, adda dagidiay aktual a makapaspasar iti dayta.

Nasaem ti riknatayo no mapasarantayo ti kinaawan hustisia, ket mabalin maapektaran pay ketdi ti relasiontayo iti Dios. Nalabit a tarigagayantayo unay nga aturen ti situasion. Apay? Ti maysa a makagapu ket ni Jehova a Dios a Namarsua kadatayo, “a kenkuana awan ti di kinahustisia,” ginaladannatayo iti kinahustisia. (Deuteronomio 32:4; Genesis 1:26) Ngem mabalin a maipasangotayo kadagiti situasion nga ibilangtayo a napaidaman iti kinahustisia. Kastoy ti napaliiw ti maysa a masirib a tao: “Siak nagsubliak tapno makitak amin dagiti aramid ti panangirurumen a maar-aramid iti baba ti init, ket, adtoy! ti lulua dagidiay mairurrurumen, ngem awananda ti manangliwliwa; ket iti dasig dagiti manangirurumenda adda idi pannakabalin, iti kasta awananda ti manangliwliwa.” (Eclesiastes 4:1) Kasanotay ngarud a madaeran ti kinaawan hustisia?

Ania a Talaga ti Kinaawan Hustisia?

Ti kinaawan hustisia ket kasasaad wenno aramid a manglabsing kadagiti pagalagadan ti kinahustisia. Ania ti pagalagadan ti kinahustisia para kadagiti tattao? Nabatad a ti nalinteg ken di agbaliwbaliw a Namarsua kadatayo ket adda kalinteganna a mangipasdek iti pagalagadan agpaay iti maiparbeng ken di maiparbeng nga aramid. Sigun iti panangmatmat ni Jehova, ti pannagna “kadagiti mismo a paglintegan ti biag” ramanenna ti “saan a panangaramid iti di kinahustisia.” (Ezequiel 33:15) Gapuna, idi pinarsua ni Jehova ti umuna a tao, intukitna kenkuana ti konsiensia​—daydiay mangiparikna kenkuana no ania ti naimbag ken dakes. (Roma 2:14, 15) Kanayonanna, inlanad ni Jehova iti Biblia a Saona no ania ti maibilang a maiparbeng ken di maiparbeng.

Kasano ngay no pagarupentayo a biktimatayo iti kinaawan hustisia? Nasayaat no siaannad nga usigentayo no ti mapaspasarantayo ket talaga a kinaawan hustisia. Alaentayo a pagarigan ti situasion ti Hebreo a mammadto a ni Jonas. Isu ket imbaon ni Jehova a mangpakdaar kadagiti taga-Nineve maipapan iti sumungsungad a didigra. Idi damo, nagtalaw ni Jonas ket dina tinungpal ti annongenna. Ngem idi agangay, napanna met laeng pinakdaaran dagiti taga-Nineve maipapan iti umas-asideg a pannakadadaelda. Idi nagbabawida, inkeddeng ni Jehova nga ispalen ti siudad ken isalakan dagiti umili. Ania ti reaksion ni Jonas? ‘Narurod unay ket nagpudot buyogen ti unget.’ (Jonas 4:1) Impapanna a saan nga imparangarang ni Jehova ti naan-anay a kinahustisia.

Nabatad a saan a nagbiddut ni Jehova yantangay mabasana ti puso ken isu ket “managayat iti kinalinteg ken kinahustisia.” (Salmo 33:5) Masapul a masursuro ni Jonas a ti pangngeddeng ni Jehova ket maitunos iti perpekto a kinahustisia. No ipapantayo a biktimatayo iti kinaawan hustisia, saludsodantay ti bagitayo, ‘Saan ngata nga adda naiduma a panangmatmat ni Jehova iti dayta?’

Panangsaranget iti Kinaawan Hustisia

Adu ti nailanad iti Biblia a kapadasan dagidiay nagsagaba iti kinaawan hustisia. Adu ti masursurotayo no usigentay ti panangsarangetda kadagiti nadagsen a parikutda. Amirisem ti maipapan kenni Jose, nga inlako dagiti managimon a kakabsatna tapno agbalin a tagabo idiay Egipto. Sadiay, pinadas ti asawa ni apona a sulisogen. Ngem idi saan a pinatgan ni Jose, siuulbod nga inakusar ti babai nga isu ket pinanggep ni Jose a kaiddaen. Nagbanaganna, naibalud ni Jose. Kaskasdi, natibtibker ti pammatina ngem kadagiti landok a nakakawar kenkuana. Dina impalubos a ti kinaawan hustisia ti mangpakapuy iti relasion ken panagtalekna ken Jehova.​—Genesis 37:18-28; 39:4-20; Salmo 105:17-19.

Maysa met ni Nabot a nakapasar iti kinaawan hustisia. Naglak-am iti nakaro a kinaawan hustisia iti ima ni Jezebel nga asawa ni Ari Acab ti Israel. Inaguman ti ari ti tawid ni Nabot a lote iti sibay ti palasio. Maiparit kadagiti Israelita ti panangilako iti tawidda a daga, isu a nagkedked ni Nabot idi kiniddaw ti ari a gatangenna dayta a lote. (Levitico 25:23) Gapuna, ti nadangkes nga asawa ni Acab immaniobrana ti idadatag dagiti ulbod a saksi tapno akusarenda ni Nabot iti panangtabbaaw iti Dios ken iti ari. Gapu iti dayta, napapatay da Nabot ken dagiti annakna a lallaki. Panunotem laengen ti narikna ni Nabot idi inubor dagiti tattao agingga a natay!​—1 Ar-ari 21:1-14; 2 Ar-ari 9:26.

Ngem awan ti kaimudingan dagita no idilig iti kinaawan hustisia a napasaran ni Kristo Jesus. Nasentensiaan a matay gapu iti ulbod a pammabasol ken ilegal a pannakabista. Ti Romano a gobernador saanna a naitured nga indepensa ti ammona a pudno. (Juan 18:38-40) Wen, impalak-am ni Satanas kenni Kristo Jesus ti kakaruan a kinaawan hustisia a di pay napasaran ti asinoman!

Ipakita kadi dagita a kapadasan a di maseknan ni Jehova iti mapaspasarantayo a kinaawan hustisia? Saan! Ti panangmatmat ni Jehova kadagita a kasasaad ket naiduma iti panangmatmat ti tattao. (Isaias 55:8, 9) Gapu ta nailako ni Jose kas tagabo, naispalna ti pamiliana. Sakbay a kimmaro ti bisin iti lugar a pagnanaedan ti pamiliana, nagbalin ni Jose nga administrador iti taraon idiay Egipto. Utobem daytoy: No linapdan ni Jehova ti kinaawan hustisia, saan koma a naibalud ni Jose. Sadiay nga inlawlawagna ti kaipapanan ti tagtagainep ti dua a balud, a maysa kadakuada idi agangay ti nangibaga kenni Faraon ti maipapan kenkuana. Nagbanaganna, nagbalin ni Jose nga administrador ti taraon.​—Genesis 40:1; 41:9-14; 45:4-8.

Ni met ngay Nabot? Padasem manen a matmatan dayta sigun iti panangmatmat ni Jehova. Gapu ta kabaelan ni Jehova ti mangpagungar, ibilangna a sibibiag latta ni Nabot, uray no sidadasay ti bangkayna. (1 Ar-ari 21:19; Lucas 20:37, 38) Masapul nga aguray ni Nabot agingga nga isut’ pagungaren ni Jehova. Ngem yantangay awan a pulos ti puot dagiti natay, kasla apagapaman laeng dayta a panaguray. (Eclesiastes 9:5) Malaksid iti dayta, ni Jehova dinusana ni Acab ken ti sangakabbalayanna kas panangibales iti inaramidda kenni Nabot.​—2 Ar-ari 9:21, 24, 26, 35, 36; 10:1-11; Juan 5:28, 29.

Uray ni Jesus, natay met idi. Ngem pinagungar ti Dios ken intan-okna iti saad nga “adayo a nangatngato ngem iti tunggal gobierno ken autoridad ken pannakabalin ken kinaapo ken iti tunggal nagan a naipanagan.” (Efeso 1:20, 21) Nupay impalak-am ni Satanas ti kinaawan hustisia ken Kristo Jesus, saan a dayta ti nanglapped ken Jehova tapno gunggonaanna ti Anakna. Ammo ni Jesus a no pagayatan ni Jehova, kabaelanna nga ikkaten a dagus ti kinaawan hustisia a napasaranna gapu iti ilegal a pannakaarestona. Kaskasdi, ammo met ni Kristo nga addanto tiempo a tungpalen ni Jehova ti Saona ken pukawenna ti aniaman a kinaawan hustisia.

Agpayso nga impalak-am ni Satanas ken dagiti aliporesna ti kinaawan hustisia kadagiti nalinteg, ngem idi agangay, naan-anay nga inlinteg ni Jehova ti bambanag. Kastanto met laeng ti aramidenna iti masanguanan. Gapuna, tapno mailinteg ti kinaawan hustisia, nasken nga urayentayo ti Dios a mangibanag iti dayta.​—Deuteronomio 25:16; Roma 12:17-19.

No Apay nga Ipalpalubos ni Jehova ti Kinaawan Hustisia

Mabalin nga adda pay ketdi dagiti rason ni Jehova no apay nga ipalpalubosna nga agtultuloy ti maysa a kasasaad. Kas paset ti pannakasanaytayo kas Kristiano, mabalin a palubosannatayo nga aglak-am iti kinaawan hustisia. Siempre, ‘iti dakes a bambanag saan a mabalin a suoten ti Dios ti asinoman.’ (Santiago 1:13) Kaskasdi, mabalin nga ipalubosna a rumsua ti maysa a kasasaad ngem kabaelanna a tulongan dagidiay mayat nga agpaisuro. Kastoy ti ipanamnama ti Biblia: “Kalpasan ti panagsagabayo iti apagbiit ti Dios ti isuamin a di kaikarian a kinamanangngaasi . . . turposennanto a mismo ti panagsanayyo, patibkerennakayto, papigsaennakayto.”​—1 Pedro 5:10.

Kanayonanna, gapu ta ipalpalubos ni Jehova ti kinaawan hustisia, adda gundaway dagiti nakabasol nga agbabawi. Sumagmamano la a lawas kalpasan a napapatay ni Jesus, adda dagiti Judio a “naduyok dagiti pusoda” idi nangngegda ti pammagbaga ni Pedro. Naimpusuan nga inawatda ti sao ti Dios ket nabautisaranda.​—Aramid 2:36-42.

Sabagay, saan nga amin nga agar-aramid iti kinaawan hustisia ket agbabawinto. Mabalin a maitured pay ketdi ti dadduma ti agaramid iti nakaap-aprang a kita ti kinaawan hustisia. Ngem kuna ti Proverbio 29:1: “Ti tao a maulit-ulit a matubngar ngem mangpatpatangken iti lengngesna matukkolto a kellaat, ket dayta awanan pannakapaimbag.” Wen, agtignayto ni Jehova ket pukawennanto amin a di mangbalbaliw iti dakes a kababalinda.​—Eclesiastes 8:11-13.

Kasano man kabayag ti panangiliwliwagtayo iti linak-amtayo a kinaawan hustisia, masiguradotayo nga ammo ni Jehova no kasanonatayo a tulongan. Ket sigurado a pukawennanto ti aniaman a kinaawan hustisia a mabalin a sagsagabaentayo iti daytoy nadangkes a sistema ti bambanag. Mainayon pay, inkarina a gunggonaannatayto iti biag nga agnanayon idiay baro a lubong a sadiay “agtaeng ti kinalinteg.”​—2 Pedro 3:13.

[Ladawan iti panid 16, 17]

Ania ngata ti narikna ni Nabot idi napasaranna ti nakaro a kinaawan hustisia?