Padaanantayo ti Permanente a Siudad

1. Ania ti impakpakauna ni Jesus a mapasamak iti Jerusalem idi umuna a siglo?

SUMAGMAMANO nga aldaw sakbay ti ipapatay ni Jesu-Kristo, adda imbagana a detalyado a padto kadagiti pasurotna. Damo a natungpal dayta a padto idi nadadael ti Jerusalem ken ti templona. Impakdaarna nga addanto aldaw a ti siudad ti Jerusalem ket ‘mapalikmutan kadagiti armada.’ (Luc. 21:20) Imbaga ni Jesus kadagiti pasurotna nga apaman a makitada dagita nga armada, masapul a dagus a pumanawdan iti Judea. Pimmayso ti imbaga ni Jesus. Dagiti armada ti Roma pinalikmutanda ti Jerusalem.—Luc. 21:​21, 22.

2. Ania ti imbalakad ni apostol Pablo kadagiti Hebreo a Kristiano nga agnanaed iti Judea ken Jerusalem?

² Sumagmamano a tawen sakbay a pinalikmutan dagiti armada ti Roma ti Jerusalem, sinuratan ni apostol Pablo dagiti Kristiano iti Judea ken Jerusalem. Naglaon ti suratna iti napateg a mensahe. Pagaammotayo dayta ita kas ti libro a Hebreo. Iti dayta a surat ni Pablo, adda nagpateg a balakadna kadagiti Kristiano iti Judea ken Jerusalem a makatulong kadakuada nga agsagana iti mapasamak iti masanguanan. Ania dayta? Ti pannakadadael ti Jerusalem. Makalasat laeng dagita a Kristiano no nakasaganada a mangpanaw kadagiti balbalay ken negosioda. Maipapan iti siudad ti Jerusalem, insurat ni Pablo: “Awan ti permanente a siudadtayo ditoy.” Sa innayonna: “Ngem padpadaanantayo daydiay umay.”—Heb. 13:14.

3. Ania “ti siudad nga addaan kadagiti agpaypayso a pundasion,” ken apay a padaanantayo dayta?

³ Posible a naibabain ken nauy-uyaw dagiti Kristiano a nagdesision a mangpanaw iti Jerusalem ken Judea. Ngem dayta a desisionda ti nangisalakan iti biagda. Ita, mauy-uyawtayo met gapu ta saantayo nga agtaltalek iti kuarta ken saantayo nga agtaltalek a kabaelan ti tao a solbaren dagiti problema ti lubong. Apay? Gapu ta ammotayo a temporario laeng daytoy a sistema ti bambanag. Padpadaanantayo “ti siudad nga addaan kadagiti agpaypayso a pundasion,” kayatna a sawen, “daydiay umay,” ti Pagarian ti Dios.a (Heb. 11:10; Mat. 6:33) Iti tunggal subtitulo daytoy nga artikulo, usigentayo ti: (1) no kasano a nakatulong ti balakad ni Pablo kadagiti Kristiano idi umuna a siglo tapno padaananda “daydiay [siudad nga] umay,” (2) no kasano a nakatulong ti balakad ni Pablo tapno masaganaanda ti pannakadadael ti Jerusalem, ken (3) no kasano a makatulong kadatayo ita ti balakadna.

AGTALEKKA KEN JEHOVA TA DINAKANTO PULOS BAYBAY-AN

4. Apay a napateg idi ti Jerusalem kadagiti Kristiano?

⁴ Napateg idi ti Jerusalem kadagiti Kristiano. Ti kaunaan a kongregasion Kristiano ket nabuangay iti dayta a siudad idi 33 C.E. Adda met iti dayta a siudad ti bagi a manarawidwid. Kasta met, adu a Kristiano sadiay ti addaan kadagiti balbalay ken adu a material a sanikua. Ngem pinakdaaran ni Jesus dagiti pasurotna a masapul a panawanda ti Jerusalem ken uray ti Judea.—Mat. 24:16.

5. Kasano nga insagana ni Pablo dagiti Kristiano iti mapasamakto iti Jerusalem?

⁵ Tapno maisagana ni Pablo dagiti Kristiano iti mapasamakto iti Jerusalem, tinulonganna ida a mangtarus iti panangmatmat ni Jehova iti dayta a siudad. Impalagipna kadakuada a saanen nga an-anamongan ni Jehova ti templo, dagiti papadi, ken uray dagiti maidatdaton sadiay. (Heb. 8:13) Kasta met, kaaduan nga agnanaed iti siudad ket linaksidda ti Mesias. Isu a ti templo iti Jerusalem ket saanen a ti sentro ti nadalus a panagdaydayaw ken Jehova, ken madadaelto dayta.—Luc. 13:​34, 35.

6. Apay a naintiempuan idi para kadagiti Kristiano ti balakad ni Pablo iti Hebreo 13:​5, 6?

⁶ Idi sinuratan ni Pablo dagiti Hebreo iti Jerusalem, asensadon dayta a siudad. Sigun iti maysa a Romano a mannurat, ti Jerusalem iti dayta a tiempo ti “kalatakan a siudad iti Daya” wenno iti dayta a paset ti lubong. Tinawen a mapmapan sadiay dagiti Judio manipud iti adu a lugar tapno selebraranda dagiti piesta. Gapu iti dayta, narang-ay ti ekonomiada. Sigurado a bimmaknang met uray ti dadduma a Kristiano. Posible a dayta ti rason nga imbaga ni Pablo kadakuada: “Iti panagbiagyo, saanyo nga ayaten ti kuarta, no di ket kontentokayo koman kadagiti agdama a bambanag.” Kalpasanna, kinotarna ti Kasuratan a mangipaspasigurado iti daytoy a kari ni Jehova iti tunggal adipenna: “Saankanto a pulos panawan ken saankanto a pulos baybay-an.” (Basaen ti Hebreo 13:​5, 6; Deut. 31:6; Sal. 118:6) Kasapulan idi dagiti Kristiano nga agnanaed iti Jerusalem ken Judea dayta a kari. Apay? Gapu ta di nagbayag kalpasan a naawatda ti suratna, masapulen a panawanda dagiti balbalay, negosio, ken ti kaaduan a sanikuada. Masapul met a mangabaruanandan iti sabali a lugar. Saan la ketdi a nalaka dayta.

7. Apay a masapul a pabilgentayo itan ti panagtalektayo ken Jehova?

⁷ Ti masursurotayo: Ania ti asidegen a mapasamak? Ti panangrugi ti “dakkel a rigat” ken ti pannakadadael daytoy dakes a lubong. (Mat. 24:21) Kas kadagiti Kristiano idi umuna a siglo, masapul nga agtultuloytayo nga agbantay ken nakasagana. (Luc. 21:​34-36) Bayat ti dakkel a rigat, baka masapul a panawantayo ti dadduma wenno ti amin a sanikuatayo. Iti dayta a tiempo, masapul a naan-anay nga agtalektayo a dinatayto pulos baybay-an ni Jehova. Uray itan, sakbay pay a mangrugi ti dakkel a rigat, maipakitatayon no kasano kadakkel ti panagtalektayo ken Jehova. Isaludsodmo iti bagim, ‘Ipakpakita kadi dagiti ar-aramidek ken kalatko nga agtaltalekak, saan nga iti kinabaknang, no di ket iti Dios a mangikarkari nga aywanannak?’ (1 Tim. 6:17) Siempre, makasursurotayo iti napasamak idi umuna a siglo. Ngem ti um-umay a “dakkel a rigat” ket adayo a narigrigat ngem iti napadasan dagidiay a Kristiano. Isu a kasanotayo a maammuan ti eksakto nga aramidentayo inton mangrugi dayta a rigat?

AGTULNOG KADAGITI MANGIDADAULO KADATAYO

8. Ania idi ti imbilin ni Jesus kadagiti adalanna?

⁸ Sumagmamano a tawen kalpasan a naawat dagiti Hebreo a Kristiano ti surat ni Pablo, nakitada a pinalikmutan dagiti armada ti Roma ti siudad ti Jerusalem. Pagilasinan daytan a masapul a pumanawda; ta dandanin madadael ti siudad ti Jerusalem. (Mat. 24:3; Luc. 21:​20, 24) Ngem sadino ti papananda? Simple laeng idi ti imbaga ni Jesus: “Dagidiay adda idiay Judea agkamangda koman iti kabambantayan.” (Luc. 21:21) Nakaad-adu ti bantay iti dayta a rehion. Isu a sadino ngarud ti pagkamanganda?

9. Apay a mabalin a narigatan dagiti Kristiano nga agpili iti bantay a pagkamanganda? (Kitaen met ti mapa.)

⁹ Kitaentayo dagiti bantay a mabalin a nagkamangan koma dagiti Kristiano: ti bambantay iti Samaria, ti bambantay iti Galilea, ti Bantay Hermon ken ti bambantay iti Lebanon, ken ti bambantay iti ballasiw ti Jordan. (Kitaen ti mapa.) Kasla natalged met a pagkamangan ti dadduma a siudad kadagita a kabambantayan. Kas pagarigan, ti siudad ti Gamla ket adda iti nangato a bantay ken nagrigat a madanon. Isu nga impagarup ti dadduma a Judio a natalged dayta a siudad a pagkamangan. Ngem rinaut dagiti Romano ken dinadaelda dayta a siudad ket adu a tattao nga agnanaed sadiay ti natay.b

10-11. (a) Kasano ti posible a panangiwanwan idi ni Jehova kadagiti Kristiano? (Hebreo 13:​7, 17) (b) Ania ti nasayaat a resulta ti panagtulnog dagiti Kristiano kadagiti mangidadaulo kadakuada? (Kitaen met ti ladawan.)

¹⁰ Posible nga inwanwan ni Jehova dagiti Kristiano babaen kadagiti mangidadaulo kadakuada iti kongregasion. Insurat idi agangay ti historiador a ni Eusebius maipapan iti dayta a tiempo: “Impakaammo ti Dios kadagiti mangidadaulo iti kongregasion . . . a masapul a pumanaw dagiti Kristiano iti Jerusalem ken mapanda iti siudad ti Perea a maawagan iti Pella.” Agparang a ti Pella ti kasayaatan a papananda. Saan unay nga adayo dayta iti Jerusalem isu a nalakada laeng a madanon. Gentil ti kaaduan nga umili sadiay, isu a saanda a makibibiang iti panaglalaban dagiti Judio ken dagiti Romano.—Kitaen ti mapa.

¹¹ Sinurot dagiti Kristiano a nagkamang iti kabambantayan ti balakad ni Pablo nga ‘agtulnogda kadagiti mangidadaulo kadakuada’ iti kongregasion. (Basaen ti Hebreo 13:​7, 17.) Gapu iti dayta, naisalakan ti ili ti Dios. Patalgedan ti historia a saan a binaybay-an ti Dios dagidiay ‘agur-uray idi iti siudad nga addaan kadagiti agpaypayso a pundasion’—ti Pagarian ti Dios.—Heb. 11:10.

12-13. Kasano nga iwanwanwan ni Jehova ti ilina kadagiti narigat a tiempo?

¹² Ti masursurotayo: Us-usaren ni Jehova dagiti mangidadaulo kadatayo tapno mangipaay kadagiti espesipiko nga instruksion. Adu a salaysay iti Biblia ti mangipakita no kasano a nangusar ni Jehova kadagiti pastor a mangaywan iti ilina kadagiti narigat a tiempo. (Deut. 31:23; Sal. 77:20) Kasta met laeng ita. Nagadu ti makitkitatayo nga ebidensia nga us-usaren ni Jehova dagiti mangidadaulo tapno iwanwannatayo.

¹³ Kas pagarigan, idi nangrugi ti COVID-19 pandemic, ‘dagiti mangidadaulo’ ket nangted kadagiti instruksion kadagiti kongregasion. Nakaawat dagiti panglakayen kadagiti instruksion maipapan iti panaggigimong ken dadduma pay a naespirituan nga aktibidadtayo. Sumagmamano a bulan pay laeng manipud idi nangrugi ti pandemic, naaddaantayo iti kombension iti nasurok a 500 a lengguahe babaen ti Internet, TV, ken radio. Idi pay la a napasamak dayta. Nagtultuloy a nataraonantayo iti naespirituan. Kas resultana, nagtalinaed ti panagkaykaysatayo. Makapagtalektayo nga aniaman a pannubok ti maipasango kadatayo iti masanguanan, agtultuloy a tulongan ni Jehova dagiti mangidadaulo tapno ammoda ti nainsiriban a desision nga aramidenda. Tapno masaganaantayo ti dakkel a rigat ken makapagtignaytayo a nainsiriban bayat dayta a narigat a tiempo, masapul nga agtalektayo ken Jehova ken agtulnogtayo kadagiti bilinna. Ngem ania pay ti dadduma a kualidad a kasapulantayo?

IPAKITA TI PANAGIINNAYAT KAS AGKAKABSAT KEN TI KINAMANAGPADAGUS

14. Sigun iti Hebreo 13:​1-3, ania dagiti kualidad a masapul nga ipakita dagiti Kristiano sakbay ti pannakadadael ti Jerusalem?

¹⁴ Inton dumteng ti dakkel a rigat, masapul nga ad-addanto pay nga ipakitatayo ti ayattayo iti maysa ken maysa. Iti dayta a tiempo, masapul a tuladentayo ti ulidan dagiti Kristiano nga agnanaed idi iti Jerusalem ken Judea. Kanayon nga impakitada ti ayatda iti maysa ken maysa. (Heb. 10:​32-34) Ngem kadagiti naudi a sumagmamano a tawen, sakbay a nadadael ti Jerusalem, masapul nga ad-adda pay nga ipakitada ti ‘panagiinnayatda kas agkakabsat’ ken ti “kinamanagpadagus.”c (Basaen ti Hebreo 13:​1-3.) Kasapulan met nga ad-addanto pay nga ipakitatayo ti ayattayo kadagiti kakabsat bayat ti dakkel a rigat.

15. Apay a masapul nga ipakita dagiti Hebreo a Kristiano ti panagiinnayatda kas agkakabsat ken ti kinamanagpadagus kalpasan a pimmanawda iti Jerusalem?

¹⁵ Ti Jerusalem ket pinalikmutan dagiti Romano a soldado, ngem pagammuan ta nagsanudda. Idin a naaddaan dagiti Kristiano iti gundaway a pumanaw. Ngem bassit laeng ti mabalin nga itugotda. (Mat. 24:​17, 18) Masapul nga agtitinnulongda bayat ti panagdaliasatda a mapan iti kabambantayan. Ket idi nakadanondan idiay Pella, masapul manen nga agtitinnulongda iti baron a kasasaadda. Sigurado nga adu idi ti “naganat a panagkasapulan,” kas iti makan, pagbado, ken pagyanan. Dayta ti nangted kadagiti Kristiano iti gundaway a mangipakita iti pudno a panagiinnayat kas agkakabsat ken kinamanagpadagus babaen ti panagtitinnulongda ken panangiranudda iti adda kadakuada.—Tito 3:14.

16. Kasanotayo a maipakita ti ayat kadagiti agkasapulan a kapammatiantayo? (Kitaen met ti ladawan.)

¹⁶ Ti masursurotayo: Ay-ayatentayo dagiti kapammatiantayo isu a tultulongantayo ida no agkasapulanda. Kas pagarigan, adu ti situtulok a timmulong kadagiti kakabsat gapu kadagiti nabiit pay a gubat ken natural didigra. Impaayanda dagita a nagbakuit kadagiti kasapulanda. Tinulongan ken pinaregtada met ida nga agtultuloy nga agserbi ken Jehova. Imbaga ti maysa a sister a taga-Ukraine a pimmanaw iti pagtaenganna gapu iti gubat: “Nariknami ti panangiwanwan ken tulong ni Jehova babaen kadagiti kakabsat. Nagsayaat ti panangpasangbay ken panangtulongda kadakami iti Ukraine, iti Hungary, ken ita, iti Germany.” Makipagtrabtrabahotayo ken ni Jehova no ipakpakitatayo ti kinamanagpadagus kadagiti kakabsat ken no tultulongantayo ida.—Prov. 19:17; 2 Cor. 1:​3, 4.

17. Apay a masapul a sursuruentayo itan nga ipakita ti panagiinnayat kas agkakabsat ken ti kinamanagpadagus?

¹⁷ Bayat ti dakkel a rigat, ad-addanto pay a masapul nga agtitinnulongtayo. (Hab. 3:​16-18) Sansanayennatayo itan ni Jehova a mangipakita iti panagiinnayat kas agkakabsat ken iti kinamanagpadagus. Nakapatpateg nga ipakitatayo dagita a kualidad iti dayta a tiempo.

ANIA TI MAPASAMAK ITI MASANGUANAN?

18. Kasanotayo a matulad dagiti Hebreo a Kristiano idi umuna a siglo?

¹⁸ Kas naammuantayon, nakalasat dagiti Kristiano a nagkamang iti kabambantayan idi nadadael ti Jerusalem. Pinanawanda ti siudad, ngem saan a pulos a binaybay-an ida ni Jehova. Iti ngay met kaaldawantayo? Saantay nga ammo ti eksakto a mapasamak iti masanguanan. Ngem impakdaar ni Jesus a masapul a sisasaganatayo koma nga agtulnog. (Luc. 12:40) Mabalintayo met nga iyaplikar ti balakad ni Pablo nga insuratna kadagiti Hebreo. Kasta met nga inkari ni Jehova iti tunggal maysa kadatayo a dinatayto pulos panawan wenno baybay-an. (Heb. 13:​5, 6) Itultuloytayo koma a padaanan ti permanente a siudad—ti Pagarian ti Dios. Iti kasta, sigurado a matagiragsaktayto dagiti nagsayaat a bendisionna iti agnanayon.—Mat. 25:34.