No “Agsao” Dagiti Kayo
TI UNICORNIO iti Africa a maawagan kudu, nga addaan iti nakapimpintas a kulot a sara, ket nakatantan-ok ti itsurana nga animal. Dagiti manangitalimeng ngarud agamakda idi adut’ matmatay a kudus gapu iti pannakabisin idiay bassit a reserba iti Sud Africa. Dagiti ipapatay ket kasla di mailawlawag, ta dagiti reserba addaanda kadagiti adu a kaykayo a pagaraban dagiti animal. Nupay kasta, kalpasan ti adu nga imbestigasion, ti nakaskasdaaw a panangilawlawag rimsua: Dagiti kayo “agsasaritada” iti maysa ken maysa!
Minamaag? Bueno, kuna ti South African Panorama: “Dagiti kayo addaanda ti nalimed nga armas a maibusor iti kudu ken dagiti dadduma a mannangan iti bulong . . . No araben ti maysa a kudu ti kayo, matignay dagiti bulong a mangpataud iti porma ti tannin a maawagan Tannin K.” Dagiti kudus dida matunaw a naimbag dagitoy a bulong ket di agbayag sumardengdan a mangan. “Ngem saan kadi a mabalin nga umakarda iti sabali a kayo?” imtuodenyo. Adtoy ti serkan ti “panagsao ti kayo.”
Kunaen ni Propesor van Hoven iti magasin a Custos a “nabiit pay a napaneknekan nga awan panagduadua a no dagiti bulongda masaktan, rummuar ti banglo iti angin isu a nalaka a madlaw dagiti mula a kakikitada.” Ngarud, dagiti kayo pakdaaranda dagiti kaarubada nga adda dagiti mabisin a managarab iti lugar! Ket kasano ti isusungbat dagitoy a kaarruba? Babaen ti panangpataudda met iti makadangran a tannin iti bulbulongda. Ta, agpegpeggad ti panagbiagda! “Dagiti mula nga awanan itoy nga abilidad a mangsalaknib iti bagbagida . . . di maliklikan ti pannakapukawda bayat ti panaglabas ti tiempo,” pinattapatta ni Propesor van Hoven. Gapuna iti ababa laeng a tiempo kalpasan ti panagarab ti kudu, agsasarunon dagiti kayo a ‘mangserra’ iti suplay ti taraonna. Kinapudnona, agparang nga alaenna ti sumagmamano laeng nga al-aldaw sakbay a dagiti bulong ti nadangran a kayo agsublinto manen iti gagangay.
Ti gagangay a mekanismo ti kayo a mangsalaknib isu ti pudno a parikut no dagiti kudus matarakenda kadagiti babassit a reserba. Di nagbayag napaliiwen dagiti managsirsrak a ti kaadu ti ipapatay dagiti kudus kadagiti babassit a reserba ket mamin-innem a daras a nangatngato ngem kadagiti dadakkel a reserba. Apay? Ti nalabes a kaadu dagiti kudus. Kuna ni Propesor van Hoven: “Ti balakadmi kadagiti agtaraken a mannalon . . . isut’ panangtaraken iti saan nga ad-adu ngem tallo agingga iti uppat a kudu iti tunggal 100 nga ektaria . . . no ad-adu a kudu ti maikulong sadiay, nasayaat ti panangipaay kadakuada iti taraon a suplemento kadagiti bulbulan ti kalam-ekna.”
Siempre, nasken ti panangdoble kadagiti nasarakan ti laboratorio iti sidong dagiti gagangay a kasasaad sakbay a masigurado no kasano kaadu ken no kasano kasaknap ti pudno a “panagsao” dagiti kayo. Nupay kasta, uray pay kadagitoy immun-una a resulta itudona ti disenio kadagiti sibibiag a parparsua ken ti nakaskasdaaw a kinalaing ti Dios a nangaramid kadakuada amin.