Panagbasa iti Biblia​—Makagunggona ken Makaay-ayo

“Masapul nga . . . agbasaka iti dayta iti aldaw ken rabii.”​—JOSUE 1:8, NW.

1. Ania ti sumagmamano a pagimbagan ti panagbasa ken nangnangruna ti panagbasa iti Biblia?

MAKAGUNGGONA ti panagbasa iti nasayaat a material. Insurat ti Pranses a pilosopo iti politika a ni Montesquieu (Charles-Louis de Secondat): “Para kaniak, ti panagadal ket kanayon a nasamay a pangiliwliwagan iti dukot. Awan ti riribuk a simmangbay kaniak a di pinukaw ti maysa nga oras a panagbasa.” Pudno unay daytoy no maipapan iti panagbasa iti Biblia. Kinuna ti napaltiingan a salmista: “Ti linteg ni Jehova awan pagkuranganna, pabaruenna ti kararua: ti pammaneknek ni Jehova manamnama, pagsiribenna ti nanengneng. Dagiti al-alagaden ni Jehova nalintegda, paragsakenda ti puso.”​—Salmo 19:7, 8.

2. Apay a sinaluadan ni Jehova ti Biblia iti panaglabas ti panawen, ket ania ti namnamaenna nga aramiden dagiti tattaona iti dayta?

² Kas Autor ti Biblia, sinaluadan dayta ni Jehova a Dios iti las-ud ti adu a siglo iti nakaro nga ibubusor dagiti kontra iti dayta, agpadpada iti narelihiosuan ken sekular a benneg. Yantangay pagayatanna a “maisalakan koma dagiti amin a kita ti tattao ken dumtengda iti umiso a pannakaammo iti kinapudno,” siniguradona a makadanon ti Saona iti intero a sangatauan. (1 Timoteo 2:4) Mapattapatta nga agarup 80 a porsiento kadagiti agnanaed iti daga ti makabasa iti dayta iti 100 a lenguahe. Magun-odanen ti kopia ti kompleto a Biblia iti 370 a pagsasao, ken naipablaak ti dadduma a paset ti Kasuratan iti 1,860 pay a lenguahe ken dialekto. Kayat ni Jehova a basaen dagiti tattaona ti Saona. Bendisionanna dagiti adipenna a mangipangag iti Saona, wen, dagidiay inaldaw nga agbasa iti dayta.​—Salmo 1:1, 2.

Dagiti Manangaywan Masapul a Basaenda ti Biblia

3, 4. Ania ti imparebbeng ni Jehova kadagiti ari ti Israel, ket ania dagiti rason no apay a masapul nga aramiden met dayta uray dagiti Kristiano a panglakayen ita?

³ Maipapan iti tiempo inton maaddaan ti nasion ti Israel iti natauan nga ari, kinuna ni Jehova: “Maaramidto, a no isu makapagtugaw iti trono ti pagarianna, mangsuratto iti maysa a libro a maipaay kenkuana ti katukad daytoy a linteg nga adda iti sango dagiti papadi a Levita: ket addanto laeng kenkuana, ket basbasaennanto idiay iti isuamin nga al-aldaw ti panagbiagna; tapno masursurona ti agbuteng ken Jehova a Diosna, tapno salimetmetanna ti dagup ti sasawen daytoy a linteg ken dagitoy nga al-alagaden, tapno aramidenna ida; tapno di mapatangsit ti pusona kadagiti kakabsatna, ken tapno di sumiasi iti bilin a mapan iti kanawan, wenno iti katigid.”​—Deuteronomio 17:18-20.

⁴ Imutektekanyo dagiti rason no apay nga imparebbeng ni Jehova kadagiti amin nga agbalinto nga ari ti Israel nga inaldaw a basaenda ti libro a naglaon iti linteg ti Dios: (1) “tapno masursurona ti agbuteng ken Jehova a Diosna, tapno salimetmetanna ti dagup ti sasawen daytoy a linteg ken dagitoy nga al-alagaden, tapno aramidenna ida”; (2) “tapno di mapatangsit ti pusona kadagiti kakabsatna”; (3) “tapno di sumiasi iti bilin a mapan iti kanawan, wenno iti katigid.” Saan kadi a dagiti Kristiano a manangaywan ita masapul nga agbutengda ken Jehova, tungpalenda dagiti lintegna, saanda nga ibilang ti bagbagida a natantan-ok ngem kadagiti kakabsatda, ken saanda a sumiasi kadagiti bilin ni Jehova? Kas kadagiti ari ti Israel, awan duadua a napateg kadakuada ti inaldaw a panagbasa iti Biblia.

5. Iti di pay nabayag, ania ti insurat ti Bagi a Manarawidwid kadagiti kameng ti Branch Committee maipapan iti panagbasa iti Biblia, ket apay a nasayaat a suroten dagiti amin a Kristiano a panglakayen dayta a balakad?

⁵ Adu ti pakakumikoman ita dagiti Kristiano a panglakayen, isut’ gapuna a maysa a karit ti inaldaw a panagbasa iti Biblia. Kas pagarigan, okupado ti amin a kameng ti Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova ken dagiti kameng ti Branch Committee iti intero a lubong. Kaskasdi, impaganetget ti nabiit pay a surat ti Bagi a Manarawidwid kadagiti amin a Branch Committee ti kinapateg ti inaldaw a panagbasa iti Biblia ken dagiti nasayaat nga ugali iti panagadal. Imbatad ti surat a ti inaldaw a panagbasa iti Biblia parayrayenna ti ayattayo ken Jehova ken iti kinapudno, ken “tulongannatayo a mangtaginayon iti pammati, rag-o, ken anustayo agingga iti nadayag a panungpalan.” Ammo dagiti amin a panglakayen kadagiti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova a nasken nga aramidenda met dayta. Ti inaldaw a panagbasa iti Kasuratan tulonganna ida nga ‘agtignay a sisisirib.’ (Josue 1:7, 8, NW) Para kadakuada nangnangruna, ti panagbasa iti Biblia ket “naserbi iti panangisuro, panangtubngar, panangatur, ken panangisuro iti kinalinteg.”​—2 Timoteo 3:16, Revised Standard Version.

Nasken Kadagiti Agtutubo ken Nataengan

6. Apay nga imbasa ni Josue ti amin a sao ti linteg ni Jehova iti imatang dagiti naummong a tribu ti Israel ken ganggannaet?

⁶ Idi ugma, awan dagiti indibidual a kopia ti Kasuratan a mausar ti tunggal maysa, isu a maibasa ti Biblia iti tallaong. Kalpasan a pinagballigi ida ni Jehova maibusor iti siudad ti Ai, inummong ni Josue dagiti tribu ti Israel iti nagbaetan ti Bantay Ebal ken Bantay Gerizim. Sa, kunaen kadatayo ti salaysay: “Insaganadna nga imbasa dagiti isuamin a sasao ti linteg, ti bendision ken ti lunod, kas mayalubog iti amin nga adda a naisurat iti libro ti linteg. Awan idi ti sao kadagiti amin nga imbilin ni Moises a di imbasa ni Josue iti sango ti isuamin a gimong ti Israel, kadagiti babbai ken ub-ubbing, ken kadagiti ganggannaet nga adda kadakuada idi.” (Josue 8:34, 35) Dagiti agtutubo ken nataengan, Israelita man wenno ganggannaet, masapul nga ikur-itda, no iyar-arig, iti puso ken panunotda no ania a kababalin ti anamongan ken di anamongan ni Jehova. Sigurado a makatulong kadatayo iti daytoy a banag ti regular a panagbasa iti Biblia.

7, 8. (a) Siasino ita ti kas kadagiti “ganggannaet,” ket apay a nasken nga inaldaw a basaenda ti Biblia? (b) Kadagiti ania a pamay-an a dagiti “ubbing” iti ili ni Jehova matuladda ni Jesus?

⁷ Iti kaaldawantayo, minilion kadagiti adipen ni Jehova ti kas kadagidi “ganggannaet” iti naespirituan a pamay-an. Nagbiagda idi a mayalubog kadagiti pagalagadan ti lubong, ngem nagbalbaliwdan. (Efeso 4:22-24; Colosas 3:7, 8) Nasken a kanayon a laglagipenda dagiti pagalagadan ni Jehova no ania ti naimbag ken dakes. (Amos 5:14, 15) Ti inaldaw a panagbasa iti Sao ti Dios tulonganna ida a mangaramid iti dayta.​—Hebreo 4:12; Santiago 1:25.

⁸ Adu met dagiti “ubbing” iti ili ni Jehova a sinursuruan dagiti dadakkelda kadagiti estandarte ni Jehova ngem masapul a makombinsirda a mismo iti kinaumiso ti pagayatanna. (Roma 12:1, 2) Kasanoda a maaramid dayta? Iti Israel, naibilin kadagiti papadi ken lallakay: “Basaemto daytoy a linteg iti sango ti amin nga Israel iti pagdengngegda. Ummongemto dagiti tattao, dagiti lallaki ken babbai, ken dagiti ubbing, ken ti ganggannaet nga adda iti uneg dagiti ruruanganmo, tapno mangngeganda, ken masursuroda, ken agbutengda ken Jehova a Diosyo, ket tungpalenda nga aramiden amin dagiti sasao daytoy a linteg; ken tapno dagiti annakda a di nakaammo, mangngeganda, ken masursuroda ti agbuteng ken Jehova a Diosyo.” (Deuteronomio 31:11-13) Tangay adda iti sidong ti Linteg, uray idi agtawen pay la ni Jesus iti 12, magagaranen a mangtarus kadagiti linteg ni Amana. (Lucas 2:41-49) Idi agangay, nayugalina ti agdengngeg ken makipaset iti panagbasa iti Kasuratan iti sinagoga. (Lucas 4:16; Aramid 15:21) Maparegta dagiti agtutubo ita a tuladenda ti ulidan ni Jesus babaen ti inaldaw a panagbasa iti Sao ti Dios ken regular nga itatabuno kadagiti gimong a pakaibasaan ken pakaadalan ti Biblia.

Ipangpangruna ti Panagbasa iti Biblia

9. (a) Apay a nasken a pilientayo ti basaentayo? (b) Ania ti kinuna ti immuna nga editor daytoy a magasin maipapan kadagiti katulongan ti panagadal iti Biblia?

⁹ Insurat ni masirib nga Ari Solomon: “Mabalakadanka: Iti panagaramid kadagiti adu a liblibro awan ti gibusna; ket ti adu nga adal isu ti maysa a bantot ti lasag.” (Eclesiastes 12:12) Mabalintay nga inayon a ti panagbasa iti adu a libro a maipabpablaak ita ket saan laeng a makapaksuy no di pay ket, iti kinapudnona, napeggad iti panunot. Nasken ngarud a pilientayo ti basaentayo. Malaksid pay iti panangbasa kadagiti publikasiontayo a mausar iti panagadal iti Biblia, masapul a basaentayo ti Biblia a mismo. Kastoy ti kinuna ti immuna nga editor daytoy a magasin kadagiti agbasbasa: “Diyo pulos liplipatan a ti Biblia ti Estandartetayo ket uray no impaayannatayo ti Dios kadagiti katulongan, ‘katulongan’ laeng dagitoy ken saanda a sandian ti Biblia.”a Gapuna, nupay ditay liwliwayan dagiti publikasion a naibatay iti Biblia, nasken a basaentayo ti Biblia a mismo.

10. Kasano nga ipagpaganetget ti “matalek ken masirib nga adipen” ti kinapateg ti panagbasa iti Biblia?

¹⁰ Gapu ta sipapanunot iti kinapateg daytoy, no mano a tawen itan a mangyur-urnos ti “matalek ken masirib nga adipen” iti panagbasa iti Biblia kas paset ti programa ti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro iti tunggal kongregasion. (Mateo 24:45) Ti agdama a programa iti panagbasa iti Biblia saklawenna ti intero a Biblia iti las-ud ti agarup pito a tawen. Makagunggona daytoy nga eskediul kadagiti amin ngem nangnangruna kadagiti kabbaro a di pay pulos nakabasa iti intero a Biblia. Kadagidiay umatender iti Watchtower Bible School of Gilead para kadagiti misionero ken iti Ministerial Training School agraman dagiti baro a miembro ti pamilia ti Bethel, makalikaguman a basaenda ti intero a Biblia iti makatawen. Aniaman ti eskediul a sursurotenyo, kas indibidual wenno pamilia, ipangpangrunayo a basaen ti Biblia.

Ania ti Ipalgak ti Panagbasayo?

11. Kasano ken apay nga inaldaw nga usigentayo ti sasao ni Jehova?

¹¹ No marigatankayo a mangsurot iti eskediulyo nga agbasa iti Biblia, mabalin a maitutop nga isaludsodyo iti bagiyo: ‘Ania ngata ti epektona iti panagbasak iti Sao ni Jehova ti ugalik nga agbasa wenno ti panagbuybuyak iti TV?’ Laglagipenyo nga insurat ni Moises​—ken inulit ni Jesus​—a “ti tao agbiag, saan nga iti tinapay laeng, no di ket iti tunggal sao a rumrummuar iti ngiwat ni Jehova.” (Mateo 4:4; Deuteronomio 8:3) No kasano a masapul nga inaldaw a mangantayo iti tinapay wenno ti katupagna tapno agtalinaedtayo a nasalun-at, nasken met nga inaldaw nga usigentayo ti pampanunot ni Jehova tapno mataginayon ti espiritualidadtayo. Maammuantayo ti pampanunot ti Dios babaen ti inaldaw a panagbasa iti Kasuratan.

12, 13. (a) Kasano nga inyilustrar ni apostol Pedro ti rumbeng a panagtarigagaytayo iti Sao ti Dios? (b) Kasano a ti panangaramat ni Pablo iti ilustrasion maipapan iti gatas ket naiduma iti panangusar ni Pedro?

¹² No ipatpategtayo ti Biblia, “saan a kas sao dagiti tattao, no di ket, kas iti kinapudno daytoy, kas sao ti Dios,” sapulsapulentay dayta a kas iti panagtarigagay ti maladaga iti gatas ti inana. (1 Tesalonica 2:13) Kasta ti nangidiligan ni apostol Pedro idi insuratna: “Kas kayyanak a maladaga, patanorenyo ti panagtarigagay iti awan lalaokna a gatas a kukua ti sao, tapno babaen iti dayta dumakkelkayo koma nga agturong iti pannakaisalakan, no la ket naramananyo a ti Apo manangaasi.” (1 Pedro 2:2, 3) No pudpudno a naramanantayon, babaen ti personal a kapadasan, a “ti Apo manangngaasi,” mapatanortayo ti tarigagay nga agbasa iti Biblia.

¹³ Paliiwenyo ta iti daytoy a teksto, ti panangaramat ni Pedro iti ilustrasion maipapan iti gatas ket naiduma iti panangusar ni apostol Pablo. Para iti kappasngay a maladaga, adda iti gatas ti amin a sustansia a kasapulanna. Ipakita ti ilustrasion ni Pedro nga adda iti Sao ti Dios ti amin a kasapulantayo tapno “dumakkeltayo nga agturong iti pannakaisalakan.” Iti sabali a bangir, inaramat ni Pablo ti panagkasapulan iti gatas tapno iladawanna ti nakapuy a pampannangan ti dadduma nga agkunkuna a nataenganen iti naespirituan. Iti suratna kadagiti Hebreo a Kristiano, kinuna ni Pablo: “Nupay rebbeng koman a mannursurokayo gapu iti panawenen, kasapulanyo manen ti mangisuro kadakayo manipud pangrugian kadagiti pagdamdamuan a bambanag dagiti sagrado a balbalikas ti Dios; ket nagbalinkayo a kas kadagiti makasapul iti gatas, saan nga iti nakired a taraon. Ta tunggal maysa a makiraman iti gatas di makaam-ammo iti sao ti kinalinteg, ta isu maysa nga ubing. Ngem ti nakired a taraon agpaay kadagiti nataengan a tattao, kadagidiay a babaen iti panangusar nasanay dagiti pannakabalin ti pannakaawatda a mangilasin agpadpada iti umiso ken di umiso.” (Hebreo 5:12-14) Dakkel ti maaramidan ti napasnek a panagbasa iti Biblia tapno rumang-ay ti pannakaawattayo ken rumayray ti panagtarigagaytayo kadagiti naespirituan a banag.

No Kasano ti Agbasa iti Biblia

14, 15. (a) Ania a pribilehio ti ididiaya kadatayo ti Autor ti Biblia? (b) Kasanotayo a magunggonaan iti nadiosan a sirib? (Mangtedkayo kadagiti ehemplo.)

¹⁴ Mangrugi ti makagunggona unay a panagbasa iti Biblia, saan a babaen ti panagbasa, no di ket babaen ti panagkararag. Naisangsangayan a pribilehio ti kararag. Kas man la rugianyo ti agbasa iti narikut a topiko iti maysa a libro babaen ti panagkiddaw iti autor a tulongannakayo a mangtarus iti basaenyo. Anian a nagsayaat dayta! Ti Autor ti Biblia a ni Jehova ididiayana kadakayo dayta a pribilehio. Iti suratna kadagiti kakabsatna, kinuna ti maysa a kameng ti bagi a manarawidwid idi umuna a siglo: “No ti asinoman kadakayo agkurang iti sirib, agtultuloy koma nga agdawat iti Dios, ta isu mangted a sipaparabur kadagiti isuamin ket awanan panangumsi; ket maitedto dayta kenkuana. Ngem isu agtultuloy koma nga agdawat buyogen ti pammati, a saan a pulos nga agduadua.” (Santiago 1:5, 6) Naynay nga idagdagadag ti Bagi a Manarawidwid iti moderno a panawen a basaentayo ti Biblia buyogen ti kararag.

¹⁵ Ti kinasirib kaipapananna ti praktikal a panangyaplikar iti pannakaammo. Isu a sakbay nga ukradenyo ti Bibliayo, dawatenyo ken Jehova a tulongannakayo a mangsiput kadagiti punto a nasken nga iyaplikaryo iti biagyo. Inaigyo dagiti baro a masursuroyo iti datin nga ammoyo. Inayonyo dagita iti “pagtuladan iti makapasalun-at a sasao” a kabesadoyon. (2 Timoteo 1:13) Utobenyo dagiti pasamak iti biag dagiti adipen ni Jehova iti napalabas, sayo panunoten no ania ngata met koma ti inaramidyo kadagiti umasping a kasasaad.​—Genesis 39:7-9; Daniel 3:3-6, 16-18; Aramid 4:18-20.

16. Ania dagiti naipaay a praktikal a singasing a mamagbalin iti panagbasatayo iti Biblia nga ad-adda a makagunggona ken naserbi?

¹⁶ Saanyo la a basta basaen. Dikay agdardaras. Usigenyo a naimbag ti basbasaenyo. No adda punto a diyo matarusan, kitaenyo dagiti cross reference no adda dagita iti Bibliayo. No diyo latta maawatan, isuratyo sakayto agsirarak. Bayat nga agbasbasakayo, markaan wenno kopiaenyo dagiti teksto a kayatyo a tandaanan. Mabalinyo met ti aginotar ken mangnayon kadagiti cross reference iti margin. Kadagiti teksto nga iti panagkunayo ket mausaryonto iti panangasaba ken panangisuroyo, tandaananyo ti kangrunaan a sao sayo kitaen iti indese dagiti sasao iti Biblia iti likud ti Bibliayo.b

Pagbalinenyo a Makaay-ayo ti Panagbasa iti Biblia

17. Apay a pagragsakantay koma a basaen ti Biblia?

¹⁷ Dinakamat ti salmista ti naragsak a tao a “ti pakaragsakanna adda iti linteg ni Jehova; ket iti lintegna imutektekanna iti aldaw ken rabii.” (Salmo 1:2) Saan koma a makapadagsen ti inaldaw a panagbasatayo iti Biblia no di ket talaga a makaay-ayo. Makaparagsak ti agbasa no panunotentayo ti pateg dagiti banag a masursurotayo. Insurat ni masirib nga Ari Solomon: “Naragsak ti tao a makasarak iti sirib . . . Dagiti dalanna dalan ida a nakaay-ayo, ket amin a danana natalna. Isu ti kayo ti biag kadagiti kumpet kenkuana; ket naragsak ti siasinoman a mangsalimetmet kenkuana.” (Proverbio 3:13, 17, 18) Pudno a pagimbagantayo no pagreggetantayo ti gumun-od iti sirib, ta dagiti dalanna ket makaay-ayo, natalna, makaparagsak, ken kamaudiananna, mangiturong iti biag.

18. Ania ti kasapulan malaksid iti panagbasa iti Biblia, ket ania ti usigentayo iti sumaganad nga artikulo?

¹⁸ Wen, makagunggona ken makaay-ayo ti panagbasa iti Biblia. Ngem umdas kadi dayta? Adun a siglo nga agbasbasa iti Biblia dagiti miembro dagiti iglesia ti Kakristianuan, ‘a kankanayon nga agad-adal ngem kaskasdi a saanda a pulos makagteng iti umiso a pannakaammo iti kinapudno.’ (2 Timoteo 3:7) Tapno nabunga ti panagbasatayo iti Biblia, masapul nga iyaplikartayo iti biagtayo ti pannakaammo a nagun-odtayo ken usarentay dayta iti trabahotayo a panangasaba ken panangisuro. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Kalikaguman daytoy ti panagregget ken dagiti nasayaat a pamay-an ti panagadal, a makaparagsak ken makagunggona met, kas makitatayo iti sumaganad nga artikulo.

[Footnotes]

Dagiti Pangrepaso a Saludsod

• Ania a balakad nga agpaay kadagiti ari ti Israel ti agaplikar ita kadagiti manangaywan, ken apay?

• Siasino ita ti kas kadagiti “ganggannaet” ken “ubbing,” ket apay a nasken nga inaldaw a basaenda ti Biblia?

• Kadagiti ania a praktikal a pamay-an a tultulongannatayo ti “matalek ken masirib nga adipen” tapno regular a mabasatayo ti Biblia?

• Kasanotay a pudpudno a magunggonaan ken maragsakan iti panagbasatayo iti Biblia?

[Ladawan iti panid 9]

Nasken nga inaldaw a basaen a nangnangruna dagiti panglakayen ti Biblia

[Ladawan iti panid 10]

Nayugali idi ni Jesus ti makipaset iti panagbasa iti Kasuratan iti sinagoga