Panagtrabaho iti “Talon”​—Sakbay ti Panagani

ADDA ti di matarusan dagiti adalan ti Naindaklan a Mannursuro. Kaisalsalaysay ni Jesus ti maipapan kadagiti trigo ken ruot. Maysa dayta kadagiti adu a pangngarig a sinaritana iti dayta nga aldaw. Idi nalpas, pimmanaw ti kaaduan kadagiti nagdengngeg kenkuana. Ngem ammo dagiti pasurotna nga adda kaipapanan dagiti pangngarigna​—nangnangruna ti maipapan kadagiti trigo ken ruot. Ammoda a saan laeng a nalaing nga agestoria ni Jesus.

Sigun iti salaysay ni Mateo, indawatda: “Ilawlawagmo kadakami ti pangngarig dagiti dakes a ruot iti talon.” Inlawlawag ngarud ni Jesus ti pangngarig, nga impakpakaunana nga addanto ti nakaro a panagapostasia kadagiti agkunkuna nga adalanna. (Mateo 13:24-30, 36-38, 43) Napasamak daytoy, ket napartak a nagraira ti apostasia kalpasan ti ipapatay ni apostol Juan. (Aramid 20:29, 30; 2 Tesalonica 2:6-12) Nakaad-adu ti inimpluensiaanna isu a kasla maitutop unay ti insaludsod ni Jesus, a nailanad iti Lucas 18:8: “Inton dumteng ti Anak ti tao, pudno aya a masarakannanto ti pammati ditoy daga?”

Ti idadateng ni Jesus ti mangtanda iti panagrugi “ti panagani” kadagiti arig trigo a Kristiano. Maysa dayta a pagilasinan ti ‘panungpalan ti sistema ti bambanag,’ a nangrugi idi 1914. Saantay ngarud a pakasdaawan nga adda dagiti tattao a nariing ti interesda kadagiti kinapudno iti Biblia kabayatan ti panawen sakbay ti panagani.​—Mateo 13:39.

Ti panangsukimat iti rekord ti historia ipakitana a nariing ti interes dagiti tattao nangnangruna manipud maika-15 a siglo, uray kadagiti tattao ti Kakristianuan a kasla ‘ruruot,’ wenno sinsinan a Kristiano. Idi nalaka a magun-odanen ti Biblia ken maar-aramid dagiti konkordansia ti Biblia, rinugian dagiti napudno a tattao nga inadal a sipapasnek ti Kasuratan.

Rimmaniag ti Lawag

Ti maysa kadagita a tattao idi apagtapog ti maika-19 a siglo isu ni Henry Grew (1781-1862), a taga Birmingham, England. Idi agtawen iti 13, naglayagda a sangapamiliaan iti Atlantic nga agturong iti Estados Unidos, ket simmangladda idi Hulio 8, 1795. Nagnaedda idiay Providence, Rhode Island. Immula dagiti dadakkelna iti pusona ti panangipateg iti Biblia. Idi 1807, idi agtawen iti 25, naawis ni Grew nga agbalin a pastor iti Baptist Church idiay Hartford, Connecticut.

Impasnekna ti nangisuro ket inkagumaanna a tulongan dagiti adda iti aywanna nga agbiag a maitunos iti Kasuratan. Nupay kasta, patienna a nasken a madalusan ti kongregasion kadagiti mangigaggagara nga agbasol. Adda dagiti gundaway nga isu ken ti dadduma nga agak-akem iti simbaan masapul nga ikkatenda (ilaksidda) dagidiay makiabig wenno makiraman iti dadduma pay a narugit nga aramid.

Addada pay parikut iti simbaan a pakaseknanna. Adda dagiti lallaki a saan a kameng ti simbaan ngem isuda ti mangas-asikaso kadagiti aktibidad ti simbaan ken mangidadaulo iti panagkanta kadagiti gimong. Mabalin pay nga agbutos dagita a lallaki kadagiti banag a pakaseknan ti kongregasion, iti kasta, adda impluensiada kadagiti aktibidad ti simbaan. Maibatay iti prinsipio maipapan iti isisina iti lubong, natibker ti pammati ni Grew a dagiti laeng matalek a lallaki ti rumbeng nga agakem kadagita nga annongen. (2 Corinto 6:14-18; Santiago 1:27) Para kenkuana, maysa a panagtabbaaw no agkanta dagiti saan a manamati kadagiti kanta a pagdayaw iti Dios. Gapu iti dayta a takderna, idi 1811, inlaksid ti simbaan ni Henry Grew. Simmina met iti simbaan ti dadduma a miembro nga addaan iti kasta a panangmatmat.

Isisina iti Kakristianuan

Daytoy a grupo, a pakairamanan ni Henry Grew, rinugianda nga inadal ti Biblia a ti panggepda isu ti panangitunos iti biag ken aktibidadda kadagiti sursuro ti Biblia. Gapu iti panagadalda, napartak a limmawag ti pannakaawatda iti kinapudno iti Biblia ken natignayda a nangibutaktak kadagiti kamali ti Kakristianuan. Kas pagarigan, idi 1824, nagsurat ni Grew iti lohikal a pammaneknek a di umiso ti Trinidad. Imutektekanyo ti lohika iti daytoy a paset ti suratna: “‘Maipapan iti dayta nga aldaw, ken iti dayta nga oras awan ti tao a makaammo, uray dagiti anghel nga adda sadi langit, uray ti Anak, ngem ti laeng AMA.’ [Marcos 13:32] Siputanyo ti panagsasaruno dagiti saadda. Tao, Anghel, Anak, Ama. . . . Isursuro kadatayo ti Apo a ti laeng Ama ti makaammo iti dayta nga aldaw. Ngem saan koma a pudno daytoy no, kas iti ipapan ti dadduma, ti Ama, Sao, ken Nasantuan nga Espiritu ket tallo a persona iti maymaysa a Dios; ta sigun iti daytoy [a sursuro, ti doktrina a Trinidad,] ti . . . Anak ammona no ania ti ammo ti Ama.”

Imbutaktak ni Grew ti kinamanaginsisingpet dagiti klero ken lider ti militar nga aginkukuna nga agserserbida ken Kristo. Idi 1828, kinunana: “Adda kadi nakarkaro pay a kinamanaginsisingpet ngem iti daytoy, a kalpasan nga inkararagan ti maysa a Kristiano ti kabusorna iti silidna, ibilinna kadagiti buyotna nga awanan asi nga iduyokda ti kampilan ni patay kadagiti mismo a kabusor nga inkararaganna? Iti maysa a punto, adda umarngianna iti dandani idin matay nga Apona; ngem iti sabali a bangir, siasino ti umarngianna? Inkararagan ni Jesus dagiti nangpatay kenkuana. Pinapatay dagiti Kristiano dagidiay ikarkararaganda.”

Nadagdagsen pay, insurat ni Grew: “Kaanotay a patien ti Mannakabalin-amin, a nangipanamnama kadatayo nga isut’ ‘di marabrabak?’ Kaanotay a matarusan ti kasasaad, ti kababalin, dayta nasantuan a relihion a nangibilin nga adaywantayo uray ti ‘langa ti kinadakes?’ . . . Saan kadi a panangpardaya iti Anak ti Dios, no ipapantayo a kalikaguman ti relihionna nga agtignay ti tao a kasla anghel, sa iti kasumbangirna ipalubosna nga agtignay a kasla demonio?”

Saan a Naisigud nga Agbiag nga Agnanayon

Kadagidi a tiempo nga awan pay ti radio ken telebision, ti panagsurat ken panagiwaras kadagiti polieto ti gagangay a pamay-an a pangyebkas ti maysa iti kapanunotanna. Idi agarup 1835, nagsurat ni Grew iti maysa a napateg a polieto a nangibutaktak a saan a nainkasuratan ti sursuro nga imortal ti kararua ken umap-apuy ti impierno. Para kenkuana, dagitoy a sursuro tabbaawanna ti Dios.

Dakkel ti naaramidan daytoy a polieto. Idi 1837, ni George Storrs, nga agtawen idi iti 40, ket nakasarak iti kopia daytoy a polieto iti maysa a tren. Dimmakkel ni Storrs idiay Lebanon, New Hampshire, ngem agnanaed iti daydi a tiempo idiay Utica, New York.

Mararaem unay idi a ministro iti Methodist-Episcopal Church. Idi nabasana ti polieto, namagpanunot kenkuana ti napigsa nga argumento maikontra kadagiti kangrunaan a sursuro ti Kakristianuan, a dina pulos pinagduaduaan idi. Dina ammo no siasino ti autor dayta a polieto. Sumagmamano a tawen kalpasanna, idi agarup 1844, naam-ammona ni Henry Grew idi agpadada a nagnaed idiay Philadelphia, Pennsylvania. Nupay kasta, inusig ni Storrs dagita a sursuro a bukbukodna iti tallo a tawen, a dagiti laeng ministro ti kadiskusionna.

Kamaudiananna, gapu ta awan ti makabalusingsing kadagiti banag a maad-adalna, nabigbig ni George Storrs nga isut’ saan a makapagmatalek iti Dios no agtalinaed iti Methodist Church. Immikkat idi 1840 ket immakar idiay Albany, New York.

Idi kattapog ti primavera idi 1842, nangted ni Storrs iti innem nga agsasaruno a palawag iti las-ud ti innem a lawas maipapan iti tema a “Saludsod​—Imortal Kadi Dagiti Nadangkes?” Adu unay ti naginteres nga uray la rinebisarna dayta tapno maipablaak, ket iti simmaruno nga 40 a tawen, 200,000 a kopia ti naiwaras idiay Estados Unidos ken Gran Britania. Nagtinnulong a nakidebate da Storrs ken Grew maikontra iti doktrina nga imortal ti kararua. Intultuloy ni Grew ti naregta a panangasabana agingga a natay idi Agosto 8, 1862, idiay Philadelphia.

Di nagbayag kalpasan ti kadakdakamat nga innem a palawag ni Storrs, naginteres iti ikaskasaba ni William Miller, a mangpadpadaan iti makita a panagsubli ni Kristo idi 1843. Iti agarup dua a tawen, sireregta nga inkaskasaba ni Storrs daytoy a mensahe iti umamianan a daya nga Estados Unidos. Kalpasan ti 1844, saannan a kayat ti mangikeddeng iti aniaman a petsa a panagsubli ni Kristo, ngem saan a nagkitakit no kayat ti dadduma nga adalen ti kronolohia. Patien ni Storrs nga asidegen ti panagsubli ni Kristo ket napateg a siririing ken naalibtak iti naespirituan dagiti Kristiano, nakasagana iti aldaw ti panangusig. Ngem simmina iti grupo ni Miller gapu ta namati dagitoy kadagiti saan a nainkasuratan a doktrina, kas iti imortal a kararua, mapuoran a lubong, ken awan namnama nga agbiag nga agnanayon dagidiay natay a di nakaammo iti kinapudno.

Ania ti Pagbanagan ti Panagayat iti Dios?

Saan nga umanamong idi ni Storrs iti pammati dagiti Adventist a pagungaren ti Dios dagiti managdakdakes tapno laeng dadaelenna manen ida. Awan ti makitana a pammaneknek iti Kasuratan iti kasta nga awan serserbina a panagibales ti Dios. Iti kasumbangirna, insuro ni Storrs ken dagiti kakaduana a di pulos mapagungar dagiti nadangkes. Nupay narigatanda a mangilawlawag kadagiti teksto a nangdakamat iti panagungar dagiti nakillo, agparang nga ad-adda a maitunos iti kinamanagayat ti Dios ti patpatienda. Asideg idin a dumteng ti nalawlawag a pannakaawat iti panggep ti Dios.

Idi 1870, nagsakit iti nakaro ni Storrs ket adu a bulan a di makapagtrabaho. Iti dayta a tiempo, inusigna manen ti amin a naadalna iti las-ud ti 74 a tawenna. Nabigbigna a naliwayanna ti maysa a napateg a paset ti panggep ti Dios para iti sangatauan kas naipasimudaag iti Abrahamiko a tulag​—a ti ‘amin a pamilia iti daga bendisionandanto ti bagbagida gapu ta immimdeng ni Abraham iti timek ti Dios.’​—Genesis 22:18; Aramid 3:25.

Adda baro a napanunotna gapu iti daytoy. No mabendisionan ti “amin a pamilia,” saan kadi a rumbeng laeng a mangngegan ti amin ti naimbag a damag? Kasanoda a mangngeg? Saan kadi a minilionen ti natay? Iti kanayonan a panagsukimatna iti Kasuratan, naawatanna nga adda dua a grupo dagiti “nadangkes” a natay: dagidiay namimpinsan a nangilaksid iti ayat ti Dios, ken dagidiay natay a di nakaammo iti kinapudno.

Sigun ken Storrs, masapul a mapagungar ti maikadua a grupo a nadakamat tapno maikkanda iti gundaway a mabenepisiaran iti pangsubbot a daton ni Kristo Jesus. Agbiag nga agnanayon ditoy daga dagidiay mangawat iti dayta. Madadael dagidiay mangilaksid. Wen, patien ni Storrs nga awan ti mapagungar malaksid no ikkan ida ti Dios iti namnama. Inton agangay, awanto ti matay gapu iti basol ni Adan malaksid ken Adan! Ngem komusta met ngay dagidiay sibibiag inton agsubli ni Apo Jesu-Kristo? Nabigbig met laeng ni Storrs a masapul ti sangalubongan a panangasaba tapno madanon dagitoy. Dina ammo no kasano a maibanag daytoy, ngem napnuan pammati nga insuratna: “Adu ti saan a mamati no dida matarusan no kasano a maitungpal ti maysa a banag, a kas man la di kabaelan ti Dios nga aramiden gapu ta dida matarusan ti pamay-anna.”

Natay ni George Storrs idi Disiembre 1879, iti balayna idiay Brooklyn, New York, mano la a bloke manipud iti nagbalin idi kamaudiananna a sentro ti sangalubongan a panangasaba a sinegseggaanna unay.

Kasapulan ti Kanayonan a Lawag

Kas kalawag kadi iti pannakaawattayo ita iti kinapudno ti pannakaawat idi dagiti tattao a kas kada Henry Grew ken George Storrs? Saan. Ammoda idi a marigrigatanda, kas nakuna ni Storrs idi 1847: “Tandaanantay koma a kagapgaputayo iti panawen ti naespirituan a kinasipnget; saan a nakaskasdaaw no ibilangtayo pay la a kinapudno ti dadduma kadagiti ‘Nababiloniaan a sursuro.’” Kas pagarigan, namati ni Grew iti subbot nga impaay ni Jesus, ngem dina natarusan a maysa dayta a “katupag a subbot,” kayatna a sawen, ti biag ni Jesus kas perpekto a tao a naited a kasukat ti perpekto a biag a napukaw ni Adan. (1 Timoteo 2:6) Saan met nga umiso idi ti patpatien ni Henry Grew a makita ti panagsubli ken panagturay ni Kristo ditoy daga. Nupay kasta, maseknan ni Grew iti pannakasantipikar ti nagan ni Jehova, maysa a topiko a manmano la a paginteresan ti tattao nanipud idi maikadua a siglo K.P.

Saan met nga umiso ti pannakaawat ni George Storrs iti dadduma a napateg a punto. Mabigbigna dagiti kinaulbod nga isursuro ti klero, ngem no maminsan masobraanna. Kas pagarigan, nalabit gapu iti nalabes a reaksionna iti nabayagen a kapanunotan dagiti klero maipapan ken Satanas, saan a patien ni Storrs a maysa a persona ti Diablo. Dina patien ti Trinidad; ngem sakbay unay ti ipapatayna, pagduaduaanna pay laeng no maysa a persona ti nasantuan nga espiritu. Nupay dati a namnamaen ni Storrs a saan a makita ti panagsubli ni Kristo, impapanna nga addanto met laeng makita a panagsubli ni Jesus. Kaskasdi, agparang a napudno ken napasnek dagitoy dua a lallaki, ket nalawlawag nga amang ti pannakaawatda iti kinapudno uray kaskasano ngem iti kaaduan a tattao.

Saan pay idi a panagani iti “talon” kas dineskribir ni Jesus iti pangngarig maipapan iti trigo ken dagiti ruot. (Mateo 13:38) Nagtrabaho iti “talon” da Grew, Storrs, ken dadduma pay kas panagsagana iti panagani.

Ni Charles Taze Russell, a nangrugi a nangipablaak iti daytoy a magasin idi 1879, insuratna maipapan iti kabambannuaganna: “Impaayannatayo ti Apo iti adu a katulongan iti panagadal iti Saona. Maysa kadagita ti nalatak nga ing-ingungoten ken lakayen a kabsattayo a ni George Storrs, a timmulong kadatayo babaen ti sao ken suratna; ngem ditay kayat ti agbalin a pasurot ti tao, kasano man kasayaat ken kalaingna, no di ket ‘Pasurot ti Dios kas madungdungngo nga annak.’” Wen, makasursuro dagiti napasnek nga agad-adal iti Biblia kadagiti gapuanan ti lallaki a kas kada Grew ken Storrs, ngem napateg latta ti agsukimat iti Sao ti Dios, ti Biblia, kas ti pudpudno a gubuayan ti kinapudno.​—Juan 17:17.

[Kahon/Ladawan iti panid 26]

Ti Pammati ni Henry Grew

Naumsi ti nagan ni Jehova, ket masapul a masantipikar.

Saan nga umiso ti sursuro a Trinidad, imortal a kararua, ken umap-apuy nga impierno.

Masapul a naisina iti lubong ti kongregasion Kristiano.

Saan a rumbeng a makiraman dagiti Kristiano iti panaggugubat dagiti nasion.

Awan dagiti Kristiano iti sidong ti linteg ti Sabbath iti Sabado wenno Domingo.

Saan a rumbeng a makiraman dagiti Kristiano kadagiti nalimed a grupo, kas iti Freemasons.

Awan koma kadagiti Kristiano ti makuna a klero ken pasurot.

Nagtaud iti antikristo dagiti narelihiosuan a titulo.

Adda koma bagi dagiti panglakayen iti amin a kongregasion.

Masapul a nadalus dagiti panglakayen iti amin a kababalinda, nga awan pakababalawanda.

Masapul nga ikasaba ti amin a Kristiano ti naimbag a damag.

Addanto tattao nga agbiag nga agnanayon iti Paraiso a daga.

Nasken a mangidayaw ken Jehova ken ni Kristo ti kanta dagiti Kristiano.

[Credit Line]

Photo: Collection of The New-York Historical Society/69288

[Kahon/Ladawan iti panid 28]

Ti Pammati ni George Storrs

Inted ni Jesus ti biagna kas pangsubbot iti sangatauan.

Saan pay a naikasaba ti naimbag a damag (idi 1871).

Gapu it dayta, saan pay nga asideg ti panungpalan iti daydi a tiempo (idi 1871). Addanto panangasaba iti masanguanan.

Addanto tattao nga agtawid iti biag nga agnanayon ditoy daga.

Mapagungarto amin a natay a di nakaammo iti kinapudno. Agbiagto nga agnanayon ditoy daga dagidiay umawat iti daton a pangsubbot ni Kristo. Madadaelto dagidiay mangilaksid.

Saan a pakaidayawan ti Dios dagiti di umiso a sursuro a kas iti imortal a kararua ken umap-apuy nga impierno.

Ti Pangrabii ti Apo ket tinawen a maangay kada Nisan 14.

[Credit Line]

Photo: SIX SERMONS, by George Storrs (1855)

[Dagiti Ladawan iti panid 29]

Idi 1909, immakar ni C. T. Russell, editor ti “Zion’s Watch Tower,” idiay Brooklyn, New York, E.U.A.