Inayonyo ti Panagteppel iti Pannakaammoyo

“Inayonyo . . . iti pannakaammoyo ti panagteppel.”​—2 PEDRO 1:5-8.

1. Ania ti pakaigapuan ti adu a parikut ti tattao?

BAYAT ti maysa a dakkel a kampania kontra iti panagdroga, naidagadag kadagiti agtutubo iti Estados Unidos: “Agkedkedkayo.” Anian a nagsayaat koma no saan laeng a ti panagdroga ti pagkedkedan ti amin a tattao no di ket uray ti panagbartek, di nainsiriban wenno imoral a panagbiag, sinasaur nga aramid iti negosio, ken ‘dagiti derrep ti lasag’! (Roma 13:14) Ngem kanayon kadi a nalaka ti agkedked?

2. (a) Aniada a pagarigan iti Biblia ti mangipakita a saan a nalaka ti agkedked uray idi? (b) Dagitoy a pagarigan paregtaendatayo koma nga agaramid iti ania?

² Gapu ta narigat nga agteppel ti imperpekto a tao, masapul a paginteresantayo nga ammuen no kasano a mapagballigian ti aniaman a personal a pagkapuyantayo. Dakamaten ti Biblia ti maipapan kadagiti nagkauna a tattao a nangikagumaan nga agserbi iti Dios ngem addada gundaway a narigatanda a nagkedked. Panunotenyo ti pannakikamalala ni David ken ni Bat-seba. Dayta ti makagapu a natay ti asawa ni Bat-seba ken ti ubing a bunga dayta a pannakikamalala. Agpada nga inosente ti ubing ken ti asawa ni Bat-seba. (2 Samuel 11:1-27; 12:15-18) Wenno malagipyo ni apostol Pablo, a prangka a nangamin: “Ta ti naimbag a kayatko diak aramiden, no di ket ti dakes a diak kayat isu ti an-annurotek.” (Roma 7:19) Addada met kadi gundaway a mariknayo ti kasta a pannakapaay? Intuloy ni Pablo: “Pudno a pagragsakak ti linteg ti Dios maitunos iti kinatao nga adda iti unegko, ngem makitak iti kamkamengko ti sabali a linteg a makigubgubat iti linteg ti panunotko ken mangiturturong kaniak a kautibo iti linteg ti basol nga adda iti kamkamengko. Nakaay-ay-ayak a tao! Siasinonto ti mangalaw kaniak iti bagi nga agpaspasar itoy nga ipapatay?” (Roma 7:22-24) Dagiti pagarigan iti Biblia patibkerenda koma ti determinasiontayo a di sumuko iti panagreggettayo a mangparayray iti panagteppeltayo.

Panagteppel, Maysa a Leksion a Masursuro

3. Ilawlawag no apay a ditay manamnama a nalaka nga iparangarang ti panagteppel.

³ Ti panagteppel, a mangiraman iti abilidad nga agkedked, ket nadakamat iti 2 Pedro 1:5-7 agraman ti kinasingpet, pannakaammo, panagibtur, nadiosan a debosion, nainkabsatan a panagayat, ken ayat. Awan kadagita a makaay-ayo a galad ti talaga a nakaisigudan. Masapul a masukay dagita. Kalikagumanna ti determinasion ken panagregget tapno ad-adda a maiparangarang dagita. Gapuna, manamnamatayo ngata a nalaka a sukayen ti panagteppel?

4. Apay a marikna ti dadduma a saanda a parikut ti panagteppel, ngem ania ti ipamatmat dayta?

⁴ Pudno, minilion a tattao ti nalabit makarikna a saanda a parikut ti panagteppel. Aramidenda ti kaykayatda, sipapakinakem man wenno saan, sigun iti tarigagay ti imperpekto a lasagda ket dida ikabilangan dagiti pagdaksanna​—iti bagida wenno iti sabali a tattao. (Judas 10) Nakakadkadlaw ita ti kinaawan ti abilidad ken tarigagay nga agkedked. Mangipamatmat dayta a pudno nga agbibiagtayon “kadagiti maudi nga aldaw” a dinakamat ni Pablo idi impakpakaunana: “Dumtengto dagiti napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan. Ta dagiti tattao managayatdanto iti bagbagida, managayat iti kuarta, napalangguad, natangsit, managtabbaaw, . . . awanan panagteppel.”​—2 Timoteo 3:1-3.

5. Apay a paginteresan dagiti Saksi ni Jehova ti maipapan iti panagteppel, ken ania a balakad ti agaplikar agingga ita?

⁵ Dagiti Saksi ni Jehova pagaammoda ti karit a nairaman iti panangsukay iti panagteppel. Kas ken Pablo, ammoda nga adda panagdangadang ti tarigagay a mangay-ayo iti Dios babaen ti panagbiag a maitunos kadagiti pagalagadanna ken ti kurso a mabalin nga idagadag kadakuada ti imperpekto a lasagda. Gapu iti dayta, nabayagen nga interesadoda no kasano a mapagballigian daytoy a dangadang. Idi 1916, maysa nga isyu daytoy magasin a basbasaenyo ita dinakamatna “ti umiso a kurso nga aramidentayo tapno makontroltayo ti bagi, panunot, panagsasao ken konduktatayo.” Insingasingna a kanayon a laglagipen ti Filipos 4:8. Agaplikar agingga ita ti balakad ti Dios a sagudayen dayta a teksto, nupay damo a naipaay dayta agarup 2,000 a tawenen ti naglabas ken mabalin a narigrigat nga iyaplikar dayta ita ngem idi panawen ti pannakaisuratna wenno idi 1916. Kaskasdi, ikagkagumaan dagiti Kristiano a pagkedkedan dagiti nailubongan a tarigagay, ket ammoda a maay-ayoda ti Namarsua no aramidenda dayta.

6. Apay nga awan ti rasontayo a maupay bayat a sukayentayo ti panagteppel?

⁶ Nadakamat ti panagteppel iti Galacia 5:22, 23 kas maysa kadagiti “bunga ti [nasantuan nga] espiritu.” Dakkel ti magunggonatayo no iparangarangtayo daytoy a galad agraman ti “ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinamanangngaasi, kinaimbag, pammati, [ken] kinaalumamay.” Kas kinuna ni Pedro, ti panangaramid iti kasta lapdannatayo nga agbalin a “di aktibo wenno di nabunga” iti panagserbitayo iti Dios. (2 Pedro 1:8) Ngem ditay koma maupay wenno kondenaren ti bagitayo no ditay insigida wenno naan-anay a maiparangarang dagita a galad sigun iti namnamaentayo. Nalabit napaliiwyo idiay eskuelaan nga adda estudiante a naparpartak a makasursuro ngem iti dadduma. Wenno iti panggedan, adda naparpartak a makasursuro iti baro a trabaho ngem kadagiti katrabahuanna. Umasping iti dayta, adda dagidiay naparpartak a nangiparangarang kadagiti Nakristianuan a galad no idilig iti dadduma. Ti napateg ket itultuloytayo a sukayen dagiti nadiosan a galad agingga iti kabaelantayo. Maaramidtayo daytoy no naan-anay nga aprobetsarentayo ti tulong nga ipapaay ni Jehova babaen ti Sao ken kongregasionna. Napatpateg ti determinado a panagregget nga agtultuloy a rumang-ay ngem iti napartak a panangragpat iti kalattayo.

7. Ania ti mangipakita a napateg ti panagteppel?

⁷ Nupay ti panagteppel ti kaudian iti listaan dagiti galad a bunga ti espiritu, dina kayat a sawen a dayta ti kabassitan iti pateg. Laglagipentayo a mabalin a maliklikan ti amin nga “aramid ti lasag” no la koma ta perpekto ti panagteppeltayo. Ngem ti imperpekto a tao nalaka a matnag kadagiti “aramid ti lasag” kas iti “pannakiabig, kinarugit, nalulok a kababalin, idolatria, panangannurot iti espiritismo, guranggura, ringgor, imon, dagiti irarasuk ti unget, rinnupir, pannakabingbingay, dagiti sekta.” (Galacia 5:19, 20) Nasken ngarud nga itultuloytayo ti makidangadang, a determinado a mangiwaksi kadagiti dakes a pagannayasan ti puso ken isip.

Marigatan nga Agteppel ti Dadduma

8. Apay a marigatan ti dadduma a mangwatwat iti panagteppel?

⁸ Marigatan nga agteppel ti dadduma a Kristiano. Apay? Mabalin a gapu iti pamay-an ti panangpadakkel dagiti nagannak wenno kadagiti kapadasanda iti biag. Maragsakantayo no saantayo a parikut ti panangsukay ken panangiparangarang iti panagteppel. Ngem nasken nga agbalintayo a naasi ken mannakaawat no makilangentayo kadagidiay marigatan a mangwatwat iti panagteppel, uray makapasikor no dadduma ti kasta a kababalinda. Gapu ta imperpektotayo, siasino koma kadatayo ti makaibaga nga awan ti pagkapuyantayo?​—Roma 3:23; Efeso 4:2.

9. Ania ti pagkapuyan ti dadduma, ken kaano a naan-anay a maikkat dagitoy a pagkapuyan?

⁹ Kas panangyilustrar: Mabalin nga adda gundaway a ti dadduma a Kristiano biroken ti bagida ti inwaksidan a tabako wenno ti panangusar iti “mapaglinglingayan” a droga. Wenno marigatan dagiti dadduma a mangkontrol iti pannanganda wenno iti panaginumda iti arak. Saan a mamedmedan ti dadduma ti dilada, isu a masansan a makaisawangda iti di umiso. Tapno madaeran dagiti kasta a pagkapuyan, masapul nga ikarigatan a sukayen ti panagteppel. Apay? Realistiko ti kuna ti Santiago 3:2: “Maitibkoltayo amin iti adu a daras. No ti asinoman saan a maitibkol iti sao, daytoy ket perpekto a tao, a kabaelanna met a ngedngedan ti intero a bagina.” Mabalin nga agannayas pay la ti dadduma nga agsugal. Wenno marigatanda a mangmedmed iti pungtotda. Mabalin nga agkalikagum iti panawen sakbay a masursuro a parmeken dagitoy wenno dagiti umasping a pagkapuyan. Nupay makaaramidtayo iti panagbalbaliw ita, sa la maikkat a naan-anay dagiti dakes a tarigagay inton masagraptayo ti kinaperpekto. Kabayatanna, ti panangikagumaan a mangwatwat iti panagteppel tulongannatayo a saanen nga agsubli iti dati a managbasol nga estilo ti panagbiag. Bayat nga agtultuloy ti pannakidangadangtayo, paregtaentay koma ti maysa ken maysa a di sumuko.​—Aramid 14:21, 22.

10. (a) Apay a karit kadagiti dadduma ti panagteppel mainaig iti sekso? (b) Ania a dakkel a panagbalbaliw ti inaramid ti maysa a kabsat? (Kitaenyo ti kahon iti panid 16.)

¹⁰ Ti maysa a benneg a marigatan ti dadduma nga agteppel ket mainaig iti sekso. Ni Jehova a Dios inaramidna dagiti tattao nga addaan iti seksual a tarigagay. Ngem marigatan ti dadduma a mangaramat a siuumiso iti sekso maitunos kadagiti pagalagadan ti Dios. Ad-adda pay a marigatanda gapu iti kinarugsoda iti sekso. Agbibiagtayo iti lubong nga agmauyong iti sekso, a rubrobanna ti derrep ti lasag iti adu a pamay-an. Mangyeg daytoy iti parikut kadagiti Kristiano nga agtarigagay nga agtalinaed a di naasawaan​—uray iti sumagmamano laeng a tiempo​—tapno makapagserbida iti Dios a nawaya manipud kadagiti pakasingaan a mapaspasaran dagiti naasawaan. (1 Corinto 7:32, 33, 37, 38) Ngem maitunos iti bilin ti Kasuratan a “nasaysayaat ti mangasawa ngem iti sumged iti derrep,” mabalin nga ikeddengda ti makiasawa, ket nadayaw dayta. Ngem determinadoda a makiasawa ‘iti laeng Apo,’ kas ibalakad ti Kasuratan. (1 Corinto 7:9, 39) Masiguradotayo a pagrag-oan ni Jehova ti tarigagayda a mangitandudo kadagiti nalinteg a pagalagadanna. Maragsakan dagiti padada a Kristiano a makitimpuyog kadagiti pudno nga agdaydayaw nga addaan iti kasta a nangato a moral a pagalagadan ken kinatarnaw.

11. Kasanotayo a matulongan ti maysa a kabsat nga agtarigagay a makiasawa ngem dina maaramid dayta?

¹¹ Ngem kasano no awan ti masarakan a maibagay a katakunaynay? Panunotenyo ti pannakapaay a marikna ti tao nga agtarigagay a makiasawa ngem dina maaramid dayta! Nalabit makitana dagiti gagayyemna a naragsakda a makiasawa, bayat nga isu ket agsapsapul pay laeng iti maibagay a katakunaynayna. Iti dadduma nga adda iti kasta a kasasaad, mabalin nga agtultuloy a parikutda ti masturbasion. Aniaman kadagita, uray di inggagara, awan ti Kristiano a mangayat a mangupay iti maysa a mangikagkagumaan nga agtalinaed a nadalus. Mabalin a di inggagara a makasairtayo iti rikna no mangibbattayo kadagiti saan a nakonsiderar a sasao a kas iti, “Kaanoka ngay a makiasawa?” Nalabit awan ti dakes a motibo dayta a saludsod, ngem anian a nasaysayaat no agteppeltayo babaen ti panangmedmed iti dilatayo! (Salmo 39:1) Maikari unay iti naimpusuan a komendasiontayo dagiti saan pay a kasado a kakabsat a mangsalsalimetmet iti kinadalusda. Imbes a mangisawang kadagiti makapaupay a sasao, ikagumaantayo ti agbalin a makaparegta. Kas pagarigan, mabalintayo nga iraman dagiti di kasado a kakabsat no agtitipon ti bassit a grupo dagiti nataengan a kakabsat para iti maysa a pannangan wenno makagunggona a Nakristianuan a panaglalangen.

Panagteppel iti Panagasawa

12. Apay a kasapulan ti panagteppel uray kadagiti naasawaan?

¹² Uray iti baet ti agassawa, masapul latta ti panagteppel no maipapan iti sekso. Kas pagarigan, nalabit dakkel ti nagdumaan ti seksual a kasapulan ti agassawa. Wenno ti pisikal a kasasaad ti maysa kadakuada ti nalabit mamagbalin a narigat wenno imposible pay ketdi nga aramiden ti normal a seksual a panagdenna. Nalabit gapu kadagiti naglabas a kapadasan, maysa kadakuada ti mabalin a marigatan a mangtungpal iti bilin nga: “Ipaay koma ti lalaki iti asawana ti karbenganna; ngem ti babai aramidenna met koma ti isu met laeng iti asawana.” Iti kasta a kasasaad, mabalin a kasapulan ti asawana a watwaten ti kanayonan a panagteppel. Ngem laglagipenda koma a dua ti naayat a balakad ni Pablo kadagiti kasado a Kristiano: “Dikay paidaman ti maysa ken maysa iti dayta, malaksid no nagnumuanyo nga agpadpada iti maysa a naituding a tiempo, tapno makaipaaykayo iti tiempo iti panagkararag ket makapagdennakayo manen, tapno saannakay nga itultuloy a sulisogen ni Satanas gapu iti kaawan ti panangmedmedyo iti bagi.”​—1 Corinto 7:3, 5.

13. Ania ti mabalintayo nga aramiden agpaay kadagidiay mangikagkagumaan a mangipakita iti panagteppel?

¹³ Anian a yaman dagiti agassawa no agpada nga ammoda a watwaten ti umiso a panagteppel iti daytoy a nakasingsinged a relasion. Nasken met a matarusanda dagiti pada nga agdaydayaw a mangikarkarigatan a mangiparangarang iti panagteppel. Ditay pulos liplipatan nga ikararag ken Jehova nga ipaayanna dagiti kapammatiantayo iti nauneg a pannakaawat, tured, ken determinasion nga agtultuloy nga agporsegi a mangiparangarang iti panagteppel ken mangaramid kadagiti addang a mangparmek kadagiti di umiso a tarigagay.​—Filipos 4:6, 7.

Itultuloyyo a Tulongan ti Maysa ken Maysa

14. Apay a tratuentayo koma dagiti pada a Kristiano buyogen ti pannakipagrikna ken pannakaawat?

¹⁴ No dadduma, marigatantayo a mangtarus kadagiti pada a Kristiano a mangikagkagumaan nga agteppel kadagiti banag a saantayo met a parikut ti panagteppel. Ngem nagduduma ti kababalin dagiti tattao. Emosional ti dadduma; saan dagiti dadduma. Nalaka la a kontrolen ti dadduma ti bagida isu a dida parikut ti panagteppel. Marigatan ti dadduma a mangaramid iti dayta. Ngem laglagipenyo a saan a dakes ti tao a makidangdangadang iti pagkapuyanna. Mannakaawat ken mannakipagriknatayo koma kadagiti pada a Kristiano. Naragsaktayo no itultuloytayo a pakitaan iti asi dagidiay mangikarkarigatan a mangparayray iti panagteppelda. Agminar dayta iti sasao ni Jesus a nairekord iti Mateo 5:7.

15. Apay a makaliwliwa dagiti sasao iti Salmo 130:3 no maipapan iti panagteppel?

¹⁵ Ditay kayat a sibibiddut nga ukomen ti pada a Kristiano kadagiti gundaway a dida maiparangarang ti Nakristianuan a personalidad. Anian a makaparegta a maammuan a nupay makita ni Jehova ti sumagmamano a gundaway a ditay makapagteppel, makitana ti adu a daras a makapagteppeltayo, uray saan nga ammo dayta dagiti pada a Kristiano. Makaliwliwa unay no laglagipen ti sasao ti Salmo 130:3: “No dagiti biddut koma ti siputam, O Jah, O Jehova, siasino ti makapagtakder?”

16, 17. (a) Kasanotayo a mayaplikar ti Galacia 6:2, 5 no maipapan iti panagteppel? (b) Ania ti sumaruno nga usigentayo mainaig iti panagteppel?

¹⁶ Tapno maay-ayotayo ni Jehova, nasken a ti tunggal maysa kadatayo sukayenna ti panagteppel. Ngem masiguradotayo a tumulong dagiti Kristiano a kakabsat. Nupay ibaklaytayo ti bukodtay a responsabilidad, maidagdagadag nga agtitinnulongtayo a mangdaer kadagiti pagkapuyan. (Galacia 6:2, 5) Apresiarentayo ti nagannak, asawa, wenno gayyem a manglapped kadatayo a mapan kadagiti lugar a ditay rumbeng a papanan, a kumita kadagiti banag a ditay rumbeng a kitaen, wenno agaramid kadagiti banag a ditay rumbeng nga aramiden. Tultulongannatayo a mangiparangarang iti panagteppel, ti abilidad nga agkedked a sititibker!

¹⁷ Adu a Kristiano ti mabalin a mangyap-aplikar kadagiti nausigtayon a punto maipapan iti panagteppel, ngem mabalin a mariknada nga adu pay ti mabalinda a parang-ayen. Kayatda a naynayonan ti panagteppelda, agingga iti kabaelanda kas imperpekto a tattao. Kasta kadi ti panagriknayo? Ania ngarud ti mabalinyo nga aramiden a mangsukay iti daytoy nga aspeto ti bunga ti espiritu ti Dios? Ken apay a tulongannakayo dayta a mangragpat kadagiti agpaut a kalatyo kas Kristiano? Usigentayo dayta iti sumaganad nga artikulo.

Malagipyo Pay?

Apay a ti Panagteppel . . .

• napateg a sukayen dagiti Kristiano?

• ad-adda a makakarit kadagiti dadduma?

• napateg iti panagasawa?

• maysa a galad a mabalintayo a pagtitinnulongan a sukayen?

[Kahon/Ladawan iti panid 16]

Nasursurona ti Agkedked

Maysa kadagiti Saksi ni Jehova nga agnanaed idiay Alemania ket agtartrabaho kas technical communications clerk. Paset ti trabahona ti panangbantay kadagiti agarup 30 a nagduduma a programa iti telebision ken radio. No adda tumaud a parikut iti signal, masapul a sukimatenna ti programa tapno maammuanna ti problema. Kunana: “No adda parikut iti signal, nganngani kanayon a mairana kadagiti eksena ti kinaranggas wenno sekso. Agtalinaed iti panunotko dagiti naalas nga eksena iti mano nga aldaw no saan man a lawas, a kasda la naimula iti utekko.” Inadmitirna nga adda negatibo nga epekto dayta iti espiritualidadna: “Medio nalakaak nga agpungpungtot isu a dagiti eksena ti kinaranggas dida makatulong kaniak a mangwatwat iti panagteppel. Dagiti eksena ti sekso nangpataud iti parikut iti nagbaetanmi nga agassawa. Inaldaw a makidangdangadangak. Tapno mapagballigiak daytoy a pannakidangadang, inkeddengko ti agbirok iti sabali a trabaho, uray nababbaba ti sueldo. Di nagbayag, nakabirokak iti trabaho. Napatgan ti kiddawko.”

[Dagiti Ladawan iti panid 15]

Ti pannakaammo a nagun-od iti panagadal iti Biblia tulongannatayo a mangwatwat iti panagteppel