Dignidad ti Tao​—Posible Para iti Isuamin

“Masapul a mangpataudtayo iti maysa a baro a lubong​—lubong nga adayo a nasaysayaat​—lubong a maraem ti agnanayon a dignidad ti tao.”​—PRESIDENTE TI AMERICA A NI HARRY TRUMAN, SAN FRANCISCO, CALIFORNIA, U.S.A., ABRIL 25, 1945.

KAS iti adu nga indibidual kadagiti tawtawen kalpasan ti Gubat Sangalubongan II, patien ni Presidente Truman a makasursuro ti tao iti napalabasna ken makapataud iti “maysa a baro a lubong” nga addaan iti dignidad para iti isuamin. Makapaladingit, ipakita dagiti pasamak a saan a kasta ti agdama a lubongtayo. “Ti agnanayon a dignidad ti tao” ket agtultuloy a maibaddebaddek agsipud ta ti ramut ti parikut ket saan a ti tao no di ket ti kangrunaan a kabusor ti tao.

Ti Ramut ti Parikut

Impabigbig ti Biblia daytoy a kabusor kas ni Satanas a Diablo, maysa a nadangkes nga espiritu a parsua a sipud idi rugrugi ti pakasaritaan, kinaritna ti kalintegan ti Dios a mangituray. Manipud iti pannakisaona ken ni Eva iti hardin ti Eden, nagbalin a kalat ni Satanas nga isiasina dagiti tattao manipud iti panagserbida iti Namarsua kadakuada. (Genesis 3:1-5) Panunotenyo ti pannakadidigra da Adan ken Eva gapu iti itutulokda iti panangsulbog ti Diablo! Kas dagus nga imbunga ti panagsukirda iti bilin ti Dios mainaig iti maiparit a bunga, ‘naglemmengda manipud iti sanguanan ni Jehova.’ Apay? Impudno ni Adan: “Nagbutengak agsipud ta lamolamoak ket ngarud naglemmengak.” (Genesis 3:8-10) Nagbaliw ti relasion ni Adan iti nailangitan nga Amana ken iti panangmatmatna iti bagina. Mabain ken alusiisenen iti imatang ni Jehova.

Apay a tinarigagayan ti Diablo a mapukaw ti panagraem ni Adan iti bagina? Agsipud ta naparsua ti tao iti ladawan ti Dios, ket pakaragsakan ni Satanas no agtignay ni Adan iti wagas a dina mayanninaw ti dayag ti Dios. (Genesis 1:27; Roma 3:23) Tumulong dayta tapno matarusantayo no apay a nasaknap iti pakasaritaan ti tao dagiti aramid a panangibabain. Kas “ti dios daytoy a sistema ti bambanag,” intandudo ni Satanas dayta nga espiritu “bayat ti tiempo a ti tao dinominaranna ti tao iti pakadangrananna.” (2 Corinto 4:4; Eclesiastes 8:9; 1 Juan 5:19) Kaipapananna kadi dayta a napukawen nga agnanayon ti umiso a dignidad ti tao?

Ikkan ni Jehova iti Dignidad Dagiti Parsuana

Panunotenyo manen ti kasasaad idiay minuyongan ti Eden sakbay ti panagbasol da Adan ken Eva. Addaanda ken dagiti agbalin nga annakda iti nawadwad a taraon, makapnek a trabaho, ken agnanayon a biag. (Genesis 1:28) Amin nga aspeto ti kaaddada ket mangitampok iti naayat, nadayaw a panggep ti Dios para iti sangatauan.

Nagbaliw kadi ti panangmatmat ti Dios iti dignidad ti tao idi nagbasol da Adan ken Eva? Saan. Impakita ti Dios a maawatanna ti pannakariknada iti bain gapu ta lamolamoda. Siaayat a nangipaay ti Dios “kadagiti nagayad a kawes a lalat” a kasukat dagiti bulbulong ti higos a dinaitda a pangabbongda iti bagida. (Genesis 3:7, 21) Imbes a binaybay-anna ida a mababain, trinato ida ti Dios buyogen ti dignidad.

Kalpasanna, iti pannakilangenna iti nasion ti Israel, nangipakita ni Jehova iti asi kadagiti ulila, balo, ken ganggannaet nga agnanaed​—dagiti masansan a maab-abuso a kameng ti kagimongan. (Salmo 72:13) Kas pagarigan, naibilin a no agapitda kadagiti mulmulada a bukbukel, kaykayo nga olibo, ken ubas, saanda nga agsubli tapno agadas. Imbes ketdi, imbilin ti Dios a ‘mabati dagiti maadas maipaay iti ganggannaet nga agnanaed, maipaay iti awan amana nga ubing ken maipaay iti balo a babai.’ (Deuteronomio 24:19-21) No masurot dagitoy a linteg, saanen a kasapulan ti panagpalama ken maipaayan iti nadayaw a trabaho uray dagiti kapanglawan a tattao.

Ni Jesus Inikkanna iti Dignidad Dagiti Sabsabali

Idi adda ditoy daga ni Jesu-Kristo nga Anak ti Dios, impakitana ti pannakaseknanna iti dignidad dagiti sabsabali. Kas pagarigan, idi adda ni Jesus iti Galilea, immasideg kenkuana ti maysa a lalaki a nakaro ti kukutelna. Sigun iti Linteg Mosaiko, tapno awan ti maakaran, masapul nga ipukkaw ti agkukutel: “Narugit, narugit!” (Levitico 13:45) Ngem bayat ti iyaasidegna ken ni Jesus, naliwayan daytoy a lalaki ti agpukkaw tapno mangballaag. Imbes ketdi, nagruknoy ket impakaasina ken ni Jesus: “Apo, no kayatmo laeng koma, kabaelannak a dalusan.” (Lucas 5:12) Ania ti inaramid ni Jesus? Saanna nga inungtan ti lalaki gapu iti pananglabsingna iti Linteg, ken saanna a binaybay-an wenno liniklikan ti lalaki. Imbes ketdi, impaayanna iti dignidad ti lalaki babaen ti panangsagidna kenkuana ket kinunana: “Kayatko. Madalusanka koma.”​—Lucas 5:13.

Kadagiti dadduma a gundaway, impakita ni Jesus ti abilidadna a mangpaimbag uray saanna a sagiden wenno asitgan ti masakit. Ngem iti daytoy a gundaway, inkeddengna a sagiden ti lalaki. (Mateo 15:21-28; Marcos 10:51, 52; Lucas 7:1-10) Gapu ta “napno iti kukutel,” awan duadua nga adu a tawen nga awan ti tao a nangsagid iti lalaki. Kasta la ketdi ti pannakaliwliwana idi adda manen nangsagid kenkuana! Inar-arapaap daytoy a lalaki nga umimbag ti kukutelna. Ngem ti wagas ti panangpaimbag kenkuana ni Jesus ket awan duadua a nakatulong iti pannakaisubli ti maysa a banag​—ti dignidad ti lalaki. Realistiko kadi a patien a posible ti kasta a pannakaseknan iti dignidad dagiti sabsabali iti agdama a kagimongan? No kasta, kasano a maiparangarang?

Ti Bilin a Mangted iti Dignidad

Dinakamat ni Jesus ti maysa a pagannurotan a matmatan ti adu a tattao kas ti kalatakan a bilin a naipaulog mainaig iti relasion dagiti tattao: “Amin a bambanag, ngarud, a kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, masapul a kasta met ti aramidenyo kadakuada.” (Mateo 7:12) Daytoy a Nabalitokan a Bilin, kas masansan a pannakaawagna, tignayenna ti maysa a mangraem iti padana a tao, a mangnamnama a kasta met ti pannakatratona.

Kas ipakita ti historia, kadawyanna a masalungasing dayta a bilin imbes a mayaplikar. “Kinapudnona, pagay-ayatko idi ti mangpabain kadagiti sabsabali,” kuna ti maysa a lalaki nga awagantayo iti Harold. “Babaen ti sumagmamano laeng a sasao, kabaelak ida a ruroden, ibabain, ken pagsangiten pay no dadduma.” Ngem adda napasamak a namagbalbaliw iti wagas ti panangtrato ni Harold kadagiti sabsabali. “Sinarungkarandak ti sumagmamano a Saksi ni Jehova. Mababainak no malagipko ti dadduma kadagiti banag a naibagak kadakuada ken ti panangtratok kadakuada. Ngem saanda a nagsardeng, ket in-inut a nagramut iti pusok dagiti kinapudno iti Biblia a nangtignay kaniak nga agbalbaliw.” Ita, agserserbin ni Harold kas maysa a panglakayen iti kongregasion Kristiano.

Ti kapadasan ni Harold ket pammaneknek a “ti sao ti Dios nabiag ken adda bilegna ken natartarumamis ngem iti aniaman a kampilan a dua ti tademna ket sumalput uray agingga iti paglasinan ti kararua ken espiritu, ken kadagiti nagsusuopan ken iti patada, ket kabaelanna a lasinen dagiti panunot ken dagiti panagem ti puso.” (Hebreo 4:12) Ti Sao ti Dios adda bilegna a mangtignay iti puso ti maysa a tao ken mangbalbaliw iti panunot ken kababalinna. Daytoy ti tulbek tapno maikkan iti dignidad dagiti sabsabali​—ti naimpusuan a tarigagay a tumulong imbes a mangpasakit, mangpadayaw imbes a mangpabain.​—Aramid 20:35; Roma 12:10.

Pannakaisubli ti Umiso a Dignidad

Dayta met laeng a tarigagay ti nangtignay kadagiti Saksi ni Jehova a makisao kadagiti sabsabali maipapan iti naisangsangayan a namnama nga itden ti Biblia. (Aramid 5:42) Awan ti nasaysayaat a pamay-an a maipakita ti panagraem ken panangpadayaw iti pada a tao no di ti panangiranud kenkuana ti “naimbag a damag ti maysa a banag a nasaysayaat.” (Isaias 52:7) Ti “banag a nasaysayaat” iramanna ti panangikawes iti “baro a personalidad,” a mangpapatay iti “makapasakit a tarigagay” a mangibabain kadagiti sabsabali. (Colosas 3:5-10) Iramanna met ti panggep ni Jehova nga asidegen nga ikkatenna dagiti kasasaad ken kababalin a mangdaddadael iti dignidad ti tao, agraman ni Satanas a Diablo a mangisungsungsong iti pannakaaramid dagita. (Daniel 2:44; Mateo 6:9, 10; Apocalipsis 20:1, 2, 10) Kalpasan dayta, inton ‘mapno ti daga iti pannakaammo ken Jehova,’ maipaayanto iti dignidad ti amin a tattao.​—Isaias 11:9.

Awisendaka a mangammo iti maipapan iti dayta a naisangsangayan a namnama. Babaen ti pannakitimpuyogmo kadagiti Saksi ni Jehova, maammuam a mangted iti dignidad kadagiti sabsabali ti panangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia. Maadalmonto pay no kasano a ti Pagarian ti Dios asidegen nga iyegna ti ‘lubong a baro ken nasaysayaat,’ lubong a ti “agnanayon a dignidad ti tao” ket agbalinto a pudpudno, saanton a pulos a maibaddebaddek.

[Kahon/Ladawan iti panid 6]

Nataginayon ti Dignidadda Babaen ti Panagtultuloyda a Natarnaw

Bayat ti Gubat Sangalubongan II, nasurok a 2,000 a Saksi ni Jehova ti naipan kadagiti kampo konsentrasion ti Nazi gapu kadagiti patpatienda. Ni Gemma La Guardia Gluck a maysa kadagiti balud idi idiay Ravensbrück, napaliiwna ti naisangsangayan a panangipakita dagiti Saksi iti kinatarnawda. Kastoy ti insalaysayna iti librona a My Story: “Naminsan, impakaammo ti Gestapo a mawayawayaan ken saanen a maidadanes ti siasinoman nga Estudiante ti Biblia nga agpirma iti kasuratan a mangpaneknek a tallikudannan dagiti patpatienna.” Mainaig kadagidiay nagkedked a mangpirma iti kasuratan, insuratna: “Pinilida ti agtultuloy nga agsagaba ken siaanus nga aguray iti aldaw ti pannakawayawaya.” Apay a kasta ti takderda? Inlawlawag ti agtawen itan iti nasurok a 80 a ni Magdalena, a nadakamat iti rugrugi ti immuna nga artikulo: “Ti panagtultuloy a matalek ken ni Jehova ket adayo a napatpateg ngem iti panangaramid iti amin tapno laeng makapagtultuloy a sibibiag. Sinalimetmetanmi ti dignidadmi babaen ti panangsalimetmetmi iti kinatarnawmi.”a

[Footnote]

[Ladawan iti panid 5]

Inikkan ni Jesus iti dignidad dagiti pinaimbagna

[Ladawan iti panid 7]

Dagiti Saksi ni Jehova ipaayanda iti dignidad dagiti sabsabali babaen ti panangiranudda kadakuada ti “naimbag a damag ti maysa a banag a nasaysayaat”