Ania ti Kuna ti Biblia Maipapan iti Pungtot?
Sungbat ti Biblia
Isursuro ti Biblia a ti saan a makontrol a pungtot, wenno unget, ket makadangran agpadpada iti mangipempempen iti dayta ken kadagiti adda iti aglawlawna. (Proverbio 29:22) Nupay nainkalintegan no dadduma ti agpungtot, kuna ti Biblia a saan a maisalakan dagiti agtultuloy nga addaan iti “irarasuk ti unget.” (Galacia 5:19-21) Naglaon ti Biblia kadagiti prinsipio a makatulong iti maysa a tao a mangkontrol iti pungtotna.
Kanayon kadi a dakes ti agpungtot?
Saan. Adda dagiti situasion a nainkalintegan ti agpungtot. Kas pagarigan, ‘nakaunget unay’ ti matalek a lalaki a ni Nehemias idi naammuanna nga adda dagiti kapammatianna a mairurrurumen.—Nehemias 5:6.
Adda met dagiti gundaway a nakapungtot ti Dios. Kas pagarigan, idi saan a tinungpal ti nagkauna nga ilina ti tulaganda nga isu laeng ti daydayawenda ket nangrugida nga agserbi kadagiti ulbod a didiosen, “gimmil-ayab ti unget ni Jehova” kadakuada. (Uk-ukom 2:13, 14) Nupay kasta, ti pungtot ket saan a kangrunaan a paset ti personalidad ni Jehova a Dios. Kanayon a nainkalintegan ken kontrolado ti pungtotna.—Exodo 34:6; Isaias 48:9.
Kaano a dakes ti agpungtot?
Dakes ti agpungtot no saan a makontrol ken saan a nainkalintegan dayta. Kasta a klase ti pungtot ti maipakpakita dagiti imperpekto a tattao. Kas pagarigan:
“Pimmudot ni Cain buyogen ti napalalo nga unget” idi saan nga inawat ti Dios ti datonna. Impalubosna a kumaro ti pungtotna nga urayna la napatay ti kabsatna.—Genesis 4:3-8.
“Nagpudot [ni Jonas] buyogen ti unget” idi impakitaan ti Dios dagiti taga-Nineve iti asi. Inlinteg ti Dios ni Jonas ket impaganetgetna a saan nga ‘umiso nga agpupudot ni Jonas buyogen ti unget’ ken masapul a maasian kadagiti managbasol nga agbabbabawi.—Jonas 3:10–4:1, 4, 11.a
Ipakita dagitoy a pagarigan a no maipapan kadagiti imperpekto a tattao, “ti pungtot ti tao saanna nga itungpal ti kinalinteg ti Dios.”—Santiago 1:20.
Kasanom a makontrol ti pungtotmo?
Bigbigem dagiti pagdaksan ti saan a makontrol a pungtot. Mabalin nga ipapan ti dadduma a ti panangibulos iti pungtotda ket pagilasinan ti kinapigsada. Kinaagpaysuanna, adda serioso a pagkapuyan ti maysa a saan a makabael a mangkontrol iti pungtotna. “Ti tao nga awanan panangmedmed iti espirituna [wenno, saan a makakontrol iti pungtotna] ket kas iti siudad a naserrek, nga awanan iti pader.” (Proverbio 25:28; 29:11) Iti kasumbangirna, no ikagumaantayo ti maaddaan iti abilidad a mangkontrol iti pungtottayo, mangipakpakitatayo iti pudno a kinapigsa ken pannakatarus. (Proverbio 14:29) Kuna ti Biblia: “Daydiay nabannayat nga agunget nasaysayaat ngem iti nabileg a lalaki.”—Proverbio 16:32.
Kontrolem ti pungtotmo sakbay a makaaramidka iti banag a pagbabawyamto. “Baybay-am ti unget ket panawam ti pungtot,” kuna ti Salmo 37:8, sa innayonna: “Dika agpudpudot ta dakes laeng ti maaramidam.” Ipakita daytoy a no makapungtottayo, adda pagpiliantayo—mabalintayo a pilien a kontrolen dayta sakbay a makaaramidtayo iti dakes. Kas iti kuna ti Efeso 4:26, “agpungtotkayo, nupay kasta dikay agbasol.”
No posible, pumanawkan sakbay a makapungtotka. “Ti panangirugi iti rinnupir ket kas iti maysa a mangibubuang iti dandanum,” kuna ti Biblia. “Sakbay a tumbuak [wenno, bumara] ti riri, pumanawkan.” (Proverbio 17:14) Nupay nainsiriban nga urnosen a dagus ti di pagkikinnaawatan, baka masapul nga agpalamiiskayo pay laeng a dua sakbay a pagsaritaanyo ti problema iti kalmado a pamay-an.
Ammuem ti amin a detalye. “Ti pannakatarus ti maysa a tao pudno unay a pabannayatenna ti ungetna,” kuna ti Proverbio 19:11. Masiribtayo no ammuentayo ti amin a detalye sakbay nga agkonklusiontayo. No denggentayo a naimbag ti amin a detalye ti maysa a banag, dakdakkel ti posibilidadna a maliklikantayo ti di nainkalintegan a panagpungtot.—Santiago 1:19.
Ikararagmo a maaddaanka iti talna ti panunot. Makatulong ti kararag tapno mariknam “ti talna ti Dios a mangringbaw iti isuamin a panunot.” (Filipos 4:7) Ti kararag ket maysa a kangrunaan a pamay-an tapno maawattayo ti nasantuan nga espiritu ti Dios, a mangpataud kadatayo kadagiti kualidad a kas iti talna, kinaanus, ken panagteppel.—Lucas 11:13; Galacia 5:22, 23.
Piliem a naimbag dagiti kakaduam. Posible nga agbalintayo a kas kadagiti tattao a kadkaduatayo. (Proverbio 13:20; 1 Corinto 15:33) Adda ngarud ti nasayaat a rason a naipakdaar iti Biblia: “Dika makikadua iti asinoman a managunget; ket dika sumrek a kadua ti tao nga addaan kadagiti irarasuk ti pungtot.” Apay? “Tapno saanmo a maammuan unay dagiti danana ket pudno unay a makaalaka iti silo maipaay iti kararuam.”—Proverbio 22:24, 25.
a Agparang nga inawat ni Jonas ti pannakailintegna ket saanen a nagpungtot ta isu ket inusar ti Dios a mangisurat iti paset ti Biblia a naipanagan kenkuana.