“Ti Dios ti Talna” Maseknan Kadagiti Agrigrigat
SILALAWAG nga ipakita ti Biblia a napadasan ni David idi ugma ti nagrigat. Adu a tawen a nagbiag kas maysa a pugante, nga awanan-asi nga inanup ti dakes ken nasubeg nga ari, a determinado a mangpapatay kenkuana. Kabayatan daytoy a panawen ti rigat, naglemmeng ni David kadagiti naiputputong a lugar. Ngem saan la a dayta ti inaramidna. Sipapasnek nga inkararagna ken Jehova ti sagsagabaenna. “Itoy timekko aramidek ti panagararawko ken Jehova,” insuratna kamaudiananna maipanggep iti rigat a napasaranna. “Ibukbokko ti asugko iti saklangna; iparangko iti saklangna ti pagsirokak.”—Salmo 142:1, 2.
Ita, umsien ti dadduma ti panagtalek ni David iti Dios. Kunaenda a ti kararag ket maysa laeng a wagas a pangpakalma iti isip ket iti kinapudnona panangsayang laeng iti tiempo. Kaskasdi, saan a nagbiddut ni David iti panagtalekna iti Dios, ta naparmek kamaudiananna dagiti kabusorna. Iti panangtaliawtayo iti kapadasanna, insurat ni David: “Toy nanumo a tao imkis, ket dinengngeg ni Jehova, ket insalakanna kadagiti amin a dukdukotna.” (Salmo 34:6) Ti pudno a Dios a nagpannurayan ni David ket iti sabsabali naawagan “ti Dios ti talna.” (Filipos 4:9; Hebreo 13:20) Mangipaay ngata iti bang-ar manipud iti rigat, a mangibunga iti talna kadatayo?
Maseknan ni Jehova Kadakayo
Saan nga iyaleng-aleng ni Jehova dagiti rigat ti ilina. (Salmo 34:15) Siiimatang kadagiti kasapulan saan laeng a kadagiti adipenna kas grupo no di pay ket ti tunggal maysa nga agbuteng kenkuana. Idi naidedikar ti templo iti nagkauna a Jerusalem, immararaw ni Solomon ken Jehova a dumngeg iti “aniaman a kararag ken aniaman a panagpakaasi nga aramiden ti siasinoman a tao, wenno ti amin nga ilim nga Israel, nga ammuento ti tunggal tao ti saplitna met laeng, ken ti ladingitna met laeng.” (2 Cronicas 6:29) Kas binigbig ni Solomon, tunggal maysa addaan iti bukod a pakarigatan nga ibturanna. Para iti maysa a tao dayta ket nalabit pisikal a sakit. Iti sabali, emosional a pakadukotan. Ti dadduma mabalin nga agsagaba gapu iti ipapatay ti ipatpategda. Ti kinaawan panggedan, kinarigat ti panagbiag, ken dagiti parikut iti pamilia ket gagangay met a pakarigatan kadagitoy narikut a tiempo.
Panunotenyo iti apagbiit ti ‘bukodyo a saplit ken bukodyo a ladingit.’ Addada tiempo a nalabit nariknayo ti kas iti narikna ni salmista a David, a nagsurat: “Nagmatamataak iti siasinoman a mangngaasi kaniak, ngem awan; ken kadagiti mangliwliwa, ngem awan nasarakak.” Kaskasdi, makasigurokayo a maseknan ti Dios iti kasasaadyo, ta iti ud-udina iti isu met laeng a salmo, insurat ni David: “Ni Jehova denggenna ti makasapul, ket saanna a laisen dagiti nakayawan a taona.”—Salmo 69:20, 33.
No palawaen ti kaipapanan ti sasao ni David, makainanamatayo a dumngeg ti Namarsua iti sangatauan kadagiti kararag dagidiay naibalud, no ar-arigen, kadagiti rigatda. Malaksid iti dayta, asikasuenna ti kasasaadda. Usigenyo dagiti sumaganad a sasao a mangipalgak iti asi ni Jehova kadagiti agrigrigat.
“Dikayo parparigaten ti uray siasino a balo a babai uray ti ulila iti ama. No sika parparigatem la ida, ket umasugda kaniak, dinto bumurong nga ipangagkonto ti unnoyda; ket ti pungtotko bumaranto.”—Exodo 22:22-24.
“Saan aya a sigurado a ti Dios ipakatnanto ti hustisia kadagiti pinilina nga umaw-awag kenkuana iti aldaw ken rabii, uray no mabayag-panagituredna kadakuada?”—Lucas 18:7.
“Ispalennanto ti makasapul intono umkis, ken ti napanglaw nga awan mangarayat kenkuana. Mangngaasinto kadagiti napanglaw ken makasapul, ket dagiti kararua dagiti makasapul isalakannanto. Subbotennanto dagiti kararuada iti panangirurumen ken iti panangrabsut: ket napategto ti darada iti saklangna.”—Salmo 72:12-14.
“Daydiay a mangsagid kenka [ti ili ti Dios ditoy daga] sagidenna ti bukel ti matak.”—Zacarias 2:8.
Dagitoy a sumagmamano a pagarigan iyilustrarda a maseknan unay ti Namarsua kadatayo iti pagimbagan ti ilina. Gapuna, addaantayo iti nasayaat a rason a mangsurot iti balakad ni apostol Pedro: “Iyallatiwyo kenkuana amin a pakaringgoranyo, agsipud ta isu maseknan kadakayo.” (1 Pedro 5:7) Ngem kasanonatay a tulongan ti Dios kadagiti panawen ti rigat?
No Kasano a Tulongan ti Dios Dagiti Agrigrigat
Kas nakitatayon, idi nagsagaba ni David iti rigat, sipapasnek a nagkararag iti Dios maipaay iti panangiwanwan. Kasta met, nagtignay a mismo a mangrisut iti kasasaad, nga inaramatna ti kinasirib tapno maliklikanna dagiti mangan-anup kenkuana. Iti kasta, ti panagtalek ken Jehova a nabuyogan iti personal a panagregget tinulonganna ni David a mangibtur iti sagsagabaenna. Aniat’ maadaltayo iti daytoy?
No maipasangotayo iti rigat, di pagduaduaan nga awan dakesna no mangaramidtayo iti nainkalintegan a tignay a mangrisut iti parikut. Kas pagarigan, no awan panggedan ti maysa a Kristiano, saan aya nga ikagumaanna ti agsapul iti trabaho? Wenno no agsakit, saan aya nga agpaagas? Kinapudnona, uray ni Jesus, nga addaan pannakabalin a mangagas iti amin a kita ti sakit, binigbigna a ‘ti masaksakit kasapulanna ti mangngagas.’ (Mateo 9:12; idiligyo ti 1 Timoteo 5:23.) Siempre, saan a maikkat ti dadduma a pakarigatan; basta kasapulan nga ibturan dagitoy. Nupay kasta, saan a matmatan ti maysa a pudno a Kristiano ti panagsagaba kas pagimbagan, a kas panangmatmat ti dadduma. (Idiligyo ti 1 Ar-ari 18:28.) Imbes ketdi, aramidenna ti aniaman a kabaelanna a mangdaer iti pakarigatanna.
Ngem, maigiddato iti dayta, nainkalintegan nga ikararag dayta ken Jehova. Apay? Umuna, babaen ti panagpannuray iti Namarsua kadatayo, matulongantayo a ‘mangsigurado kadagiti napatpateg a bambanag.’ (Filipos 1:10) Kas pagarigan, no agsapsapul iti panggedan, ti nainkararagan a panagtalek iti Dios tulongannatayo a di mangawat iti trabaho a maisalungasing kadagiti prinsipio iti Biblia. Liklikantay met ti ‘mayaw-awan manipud iti pammati’ gapu iti ayat iti kuarta. (1 Timoteo 6:10) Wen, ti panangaramid kadagiti napateg a pangngeddeng—maipanggep iti panggedan wenno aniaman a sabali a banag iti biag—kasapulan a surotentayo ti balakad ni David: “Iyallatiwmo ta awitmo ken Jehova, ket saranayennakanto: dinanto ipalubos a magaraw ti nalinteg.”—Salmo 55:22.
Ti kararag tulongannatay met a mamagtalinaed a natimbeng ti panunottayo, tapno saannatay a lapunosen ti sagsagabaentayo. Insurat ni apostol Pablo: “Iti amin a banag babaen ti kararag ken araraw agraman panagyaman maipakaammo koma dagiti dawdawatyo iti Dios.” Ania ti ibungana? “Ti talna ti Dios a mangringbaw iti amin a panunot aywanannanto dagiti pusoyo ken dagiti pannakabalin ti isipyo babaen ken Kristo Jesus.” (Filipos 4:6, 7) Wen, talna, ti talna ti Dios. Dayta a talna ‘ringbawanna ti amin a panunot,’ gapuna mapatibkernatayo no madukotantayo unay. Daytoy ti ‘mangaywan iti puso ken pannakabalin ti isiptayo,’ iti kasta tulongannatayo a mangliklik iti sidadarasudos ken di nainsiriban a panagtignay, a mabalin a mangnayon iti rigattayo.—Eclesiastes 7:7.
Adu pay ti maaramidan ti kararag. Adda epektona iti pagbanagan ti situasion. Usigenyo ti maysa a pagarigan iti Biblia. Idi naibalud ni apostol Pablo idiay Roma, pinaregtana dagiti padana a Kristiano nga ikararaganda. Apay? “Bagbagaankayo a nangnangruna pay nga aramidenyo daytoy,” insuratna kadakuada, “tapno maisubliak kadakayo iti kabiitan a panawen.” (Hebreo 13:19) Ammo ni Pablo a ti naregget a kararag dagiti kapammatianna adda epektona no kaano a mawayawayaan.—Filemon 22.
Mabalbaliwan kadi ti kararag ti pagbanagan ti sagsagabaenyo? Mabalin a mabalbaliwanna. Ngem, rumbeng a bigbigentayo a saan a kanayon a sungbatan ni Jehova dagiti kararagtayo iti pamay-an a mabalin nga in-inanamaentayo. Kas pagarigan, maulit-ulit a nagkararag ni Pablo maipanggep iti “siit iti lasag[na]”—nalabit pisikal a parikut mainaig iti panagkitana. Imbes nga ikkatenna ti pakarigatan, imbaga ti Dios ken Pablo: “Umdasen kenka ti di kaikarian a kinamanangaasik; ta ti pannakabalinko mapagbalin a naan-anay iti kinakapuy.”—2 Corinto 12:7-9.
Gapuna no dadduma saan a maikkat dagiti pakarigatantayo. Imbes ketdi, maaddaantayo iti gundaway a mangpaneknek iti panagtalektayo iti Namarsua kadatayo. (Aramid 14:22) Maysa pay, makasigurotayo nga uray no saan nga ikkaten ni Jehova ti pakarigatan, “aramidennanto met ti dalan a pagruaran tapno mabalinan[tayo] nga ibturan dayta.” (1 Corinto 10:13) Wen, nainkalintegan a maawagan ni Jehova a ‘ti Dios ti amin a liwliwa, a mangliwliwa kadatayo iti amin a rigattayo.’ (2 Corinto 1:3, 4) Itdenna kadatayo ti kasapulantayo tapno makapagibturtayo buyogen ti dakkel a talna.
Din Agbayag—Maysa a Lubong nga Awan ti Rigat!
Ikari ti Namarsua a babaen ti Pagarianna, asidegen nga ikkatenna dagiti sagsagabaen ti sangatauan. Kasanona nga aramiden daytoy? Babaen ti panangikkatna ken ni Satanas a Diablo, ti kangrunaan a mangpatpataud iti rigat ken ti kangrunaan a kabusor ti talna, a tuktukoyen ti Biblia kas “ti dios daytoy a sistema ti bambanag.” (2 Corinto 4:4) Ngem din agbayag agpatingganton ti panangkontrolna iti sangatauan. Ti pannakapukawna ti mangiwayanto iti dana agpaay iti naruay a bendision a sagrapen dagidiay agbuteng iti Dios. Ikari ti Biblia a ni Jehova “punasennanto ti amin a lua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti panagleddaang wenno panagsangit wenno ut-ot. Dagiti immuna a bambanag naglabasdan.”—Apocalipsis 21:1-4.
Narigat kadi a patien ti maysa a lubong nga awanan rigat? Naruamtayon nga agbibiag iti kinarigat ket narigat a panunoten ti kaawan dayta. Ngem wayawaya iti buteng, danag, ken didigra ti talaga a pinanggep ti Dios agpaay iti sangatauan idi panamarsua, ket agballiginto ti panggepna.—Isaias 55:10, 11.
Daytoy ti namnama a nasarakan da Sonia, Fabiana, ken Ana, a nadakamat iti umuna nga artikulo. Ni Sonia, a natay ti dua a babbarona gapu iti AIDS, ket naaddaan dakkel a talna iti namnama nga ipaay ti Biblia—ti panagungar dagiti nalinteg ken nakillo. (Aramid 24:15) “Maysa a banag ti sigurado,” kunana, “ti namnamami rimbawanna ti aniaman nga ut-ot.”
Kabayatan nga agnanaed iti pagamponan, ni Ana ket sinarungkaran ti maysa kadagiti Saksi ni Jehova. “Impakitana kaniak ti nagan ni Jehova iti Biblia,” kuna ni Ana, “ket nakasangitak iti rag-sak. Kasapulak unay ti tulong, ket naammuak nga adda Dios a maseknan kadatayo.” Idi rimmuar iti pagamponan, immannugot ni Ana nga agadal iti Biblia ket ad-adu pay ti naammuanna maipapan kadagiti kari ni Jehova. Kalpasanna indedikarna ti biagna ken Jehova ket insimbolona dayta babaen ti bautismo. “Nanipud idi intultuloykon ti agpannuray ken Jehova babaen ti kararag, ket naliwliwaak iti pammatalged a tulongannak.”
Nakasarak met ni Fabiana iti dakkel a liwliwa ken talna ti panunot iti sango ti rigat idi naammuanna ti maipapan kadagiti kari ti Dios iti masanguanan. “Ti pannakaammo iti kinapudno manipud Biblia ket kas iti panangpanaw iti nakasipsipnget ken awan matagtagitaona a lugar ket sumrek iti nalawa, nalawag, ken makaay-ayo a siled.”—Idiligyo ti Salmo 118:5.
Ngem kasano ken kaano a dumteng ti literal a talna iti intero a daga? Kitaentayo kadagiti sumaganad nga artikulo.
[Kahon iti panid 6]
Ti Adu a Kita ti Rigat
▪ Agarup kakapat iti populasion ti lubong ti agbibiag iti nakaro a kinapanglaw, ken minilion pay ti agbibiag kadagiti di-natauan a kasasaad a mamagpeggad iti kaaddada.
▪ Nasurok a 200 milion nga ubbing ti awanan umdas a taraon.
▪ Agarup tallo a milion nga ubbing nga awan pay lima a tawenda ti matmatay kada tawen gapu iti panagsika.
▪ Agarup 16.5 milion a tattao ti natay gapu kadagiti makaakar a sakit idi laeng 1993. Yantangay nadumaduma ti panangklasipikar ti dadduma a pagilian kadagiti sakit, mabalin a nangatngato pay ti aktual a bilang.
▪ Napattapatta a 500 milion a tattao ti addaan sumagmamano a kita ti sakit iti isip.
▪ Ad-adu dagiti agpakpakamatay nga agtutubo ngem kadagiti nataengan.
▪ “Nagbalin a tulaw iti lubong ti bisin ken kinaawan panggedan,” kuna ti The Unesco Courier. “Adda 35 milion nga awan panggedanna iti pito a kababaknangan a nasion iti lubong, ket idiay Brazil laeng adda 20 milion a trabahador a para kadakuada saan nga umdas a pagbiagda ti matrabahuanda.”
[Dagiti Ladawan iti panid 7]
Matulongannatayo ti kararag a mangipamaysa iti kari ti Dios maipapan iti maysa a lubong nga awan ti rigat