Panagadal ti Pamilia a Mangyeg iti Rag-o

“Gapu iti pannakaammo mapnodanto dagiti silsiled iti amin a napateg ken nakaay-ayo a kinabaknang,” kuna ti Biblia. (Proverbio 24:4) Saan laeng a dagiti material a gameng ti ramanen dagitoy a napapateg a banag no di pay ket ti pudno nga ayat, nadiosan a buteng, ken nabileg a pammati. Ti kakasta a galad pudno a pabaknangenna ti biag ti pamilia. (Proverbio 15:16, 17; 1 Pedro 1:7) Ngem, tapno magun-odtayo dagitoy masapul nga iserrektayo ti pannakaammo ti Dios iti sangakabbalayantayo.

REBBENGEN ti ulo ti pamilia nga itukit daytoy a pannakaammo kadagiti kameng ti pamilia. (Deuteronomio 6:6, 7; Efeso 5:25, 26; 6:4) Ti maysa kadagiti kasayaatan a pamay-an a panangaramid iti daytoy ket ti regular a panagadal ti pamilia. Anian a makaay-ayo daytoy kadagiti makiraman no maidaulo ti panagadal nga agpadpada a makaisuro ken makaparagsak! Usigentayo ngarud ti sumagmamano a nasken iti panangidaulo iti epektibo a panagadal ti pamilia.a

Epektibo unay ti panagadal ti pamilia no regular. No awan espesipiko nga urnos wenno agadalkayo laeng no makalagipkayo, nalabit manmano nga agresulta dayta iti nasayaat. Gapuna masapul a ‘gatangenyo ti tiempo’ para iti panagadal. (Efeso 5:15-17) Mabalin a karit ti mangpili iti regular a tiempo a kombeniente iti amin. “Narigatankami a mangtaginayon a regular iti panagadal ti pamiliami,” aminen ti maysa nga ulo ti pamilia. “Pinadasmi ti nagduduma a tiempo agingga a nakasarakkami kamaudiananna iti tiempo a maitutop a panagadalmi iti rabii. Ita regularen ti panagadal ti pamiliami.”

No nakapilikayon iti maitutop a tiempo, dikay itulok nga adda mangsinga iti panagadal. “No addada dumteng a bisita kabayatan ti panagadalmi,” malaglagip ni Maria,b nga agtawenen iti 33, “pagurayen ida ni Tatang agingga a malpas ti panagadal. Ket kadagiti awag iti telepono, ibagana laeng iti tao nga umawagto kalpasan ti panagadalmi.”

Nupay kasta, dina kayat a sawen a saanen a pulos a mabalbaliwan dayta. Mabalin nga adda dagiti emerhensia wenno di mapakpakadaan a pasamak, ket nalabit kasapulan a kanselaren wenno itantan ti panagadal sagpaminsan. (Eclesiastes 9:11) Ngem dikay koma itulok ti aniaman kadagitoy a mangdadael iti rutinayo.​—Filipos 3:16.

Kasanot’ rumbeng a kabayag ti panagadal? Ni Robert, a napadakkelna a sibaballigi ti balasang ken ti barona, kunana: “Kaaduanna maysa nga oras ti panagadalmi. Idi ubbingda pay, inkagumaanmi a taginayonen ti interesda kabayatan dayta nga oras babaen ti panangusigmi iti nadumaduma a banag, kas ti sumagmamano a parapo iti artikulo a maadal iti Pagwanawanan, dagiti napili a teksto ti Biblia, ken paspaset ti dadduma pay a publikasion.” Malagip ni Maria: “Idi ubbingkam pay unay nga agkakabsat, agarup 20 a minuto ti panagadalmi a mamindua wenno mamitlo iti makalawas. Idi dumakdakkelkamin, maysa nga oras wenno napapaut pay ti panagadal ti pamiliami iti linawas.”

Aniat’ Rumbeng nga Adalentayo?

Ti panangusig iti daytoy a saludsod bayat ti kaaddan ti intero a pamilia para iti panagadal agresulta iti pannakaupay ken pannakapukaw ti napateg nga oras ti panagadal. No kasta ti kasasaad, awan espesipiko a segseggaan dagiti ubbing ket di agbayag mapukaw ti interesda. Isu nga isaksakbayyo ti mangpili iti maysa kadagiti publikasion ti Sosiedad a mapagsasaritaanto.

“Ti matalek ken masirib nga adipen” nangipaay iti adu a publikasion a pagpilian. (Mateo 24:45-47) Nalabit mabalinyo nga usaren ti libro a saan pay a naadal ti pamilia. Ket anian a makaparagsak nga usigen dagiti napili a paset ti Insight on the Scriptures no magun-odan dagitoy a tomo iti pagsasaoyo! Kas pagarigan, mabalinyo a repasuen ti artikulo iti Lord’s Evening Meal kadagiti lawas sakbay ti Memorial. Tagiragsaken ti adu a pamilia ti panagsaganada para iti Panagadal iti Pagwanawanan iti dayta a lawas. Ngem nagsayaat met nga adalen dagiti segundario nga artikulo Ti Pagwanawanan. Ti ulo ti pamilia, a makaammo kadagiti naespirituan a kasapulan ti pamilia, isu ti kasayaatan a mangikeddeng no ania dagiti publikasion a rumbeng nga adalen.

“Kanayon a nasakbay ti pannakapilina ti publikasion nga adalenmi,” malaglagip ni Maria. “Ngem no adda tumaud a parikut wenno situasion idiay eskuelaan, umallatiwkami iti maitutop nga impormasion.” Tumaud dagiti naisangsangayan a pakaseknan, kas iti parparikut a maipasango kadagiti agtutubo iti eskuelaan, panag-date, extracurricular activities, ken bambanag a kas kadagitoy. No mapasamak daytoy, mangpilikayo kadagiti artikulo wenno publikasion a mangtaming iti agdama a parikut. No makakitakayo iti impormasion iti kabaruan a ruar Ti Pagwanawanan wenno Agriingkayo! a kayatyo nga isango a dagus iti pamilia, dikay bumdeng a mangyurnos iti dayta. Siempre, kayatyo nga ipakaammo a nasaksakbay kadagiti kameng ti pamilia maipapan iti panagbalbaliw. Ngem siguraduenyo a sublian ti nakaeskediul a material apaman a natamingen ti parikut.

Salimetmetanyo a Natalingenngen ti Kasasaad

Nakasaysayaat ti agadal iti sidong ti natalinaay a kasasaad. (Santiago 3:18) Gapuna patanorenyo ti nagin-awa, ngem nadayaw a kasasaad. Kuna ti maysa nga ulo ti pamilia idiay Estados Unidos: “Agadalkam man iti salas wenno iti balkon, ikagumaanmi ti agiinnasideg imbes a mawaraswaras iti nalawa a siled. Mamagsinged daytoy kadakami.” Ket maay-ayatan unay ni Maria a manglagip: “Palubosandakam nga agkakabsat a mangpili no sadino a paset iti balay ti pagadalanmi iti dayta a lawas. Daytoy ti mangpagin-awa kadakami.” Laglagipenyo a ti nasayaat a silaw, naurnos a pagtugawan, ken makaparagsak ken nadalimanek nga aglawlaw mangibunga amin iti kinatalinaay. Ti panagmerienda ti pamilia kalpasan ti panagadal pagbalinenna met a makaparagsak dayta a rabii.

Dadduma a pamilia iramanda pay sagpaminsan ti sabsabali a pamilia iti panagadalda, a mamagbalin iti panagadal nga ad-adda a makapainteres ken mangnayon iti kinanadumaduma ti komento. No maawis dagiti kabbaro iti kinapudno a makiraman iti daytoy nga urnos, magunggonaanda a mangpaliiw iti aduan kapadasan nga ulo ti pamilia a mangidaulo iti panagadal ti pamilia.

Pagbalinenyo a Nabiag ti Biblia

Pagbalinenyo ti panawen ti panagadal a makapaganaygay kadagiti annak, ket segseggaandanto dagita. Maaramidanyo daytoy babaen ti panangparegtayo kadagiti ubbing pay nga annak a mangidrowing kadagiti ladawan dagiti eksena iti Biblia. No maitutop, paidemostrayo kadagiti ubbing dagiti pasamak ken drama iti Biblia. Kadagiti ubbing nga annak saan a nasken a kanayon nga iyadalan ida iti pormal a metodo a saludsod ken sungbat. Ti panangibasa wenno panangisalaysay kadagiti estoria maipapan kadagiti tattao iti Biblia ket makaparagsak a wagas a panangitukit kadagiti nadiosan a prinsipio. Ni Robert, a nadakamat itay, malagipna: “No dadduma basaenmi dagiti teksto ti Biblia, nga agsisinnublatkami, a maituding no asino ti mangbasa iti nadumaduma a ‘sao’ dagiti tattao.” Mabalin a pagpilien dagiti ubbing no asino ti kayatda nga irepresentar iti panagbasa.

Ti panagusar kadagiti mapa ken tsart matulonganna dagiti natataengan nga annak a mangsirmata iti kalawa ken itsura ti daga a nakaaramidan dagiti pasamak a mapagsasaritaan. Nabatad, buyogen ti sangkabassit nga imahinasion, mapagbalin a naganaygay ken adda kinanadumaduma ti panagadal ti pamilia. Ket mapatanor dagiti annak ti panagtarigagay iti Sao ti Dios.​—1 Pedro 2:2, 3.

Tulonganyo Amin Ida a Makiraman

Tapno matagiragsak dagiti annak ti panagadal, masapul met a mariknada a makiramramanda. Nupay kasta, mabalin a narigat a pakipaseten ti nadumaduma ti edadda nga annak. Ngem kuna ti maysa a prinsipio ti Biblia: “Ti mangidadaulo, aramidenna koma dayta iti napudno a kinapasnek.” (Roma 12:8) Makatulong ti kinaregta, yantangay makaakar dayta.

Pakipaseten ni Ronald ti agtawen iti lima a balasitangna, ni Dina, babaen ti panangipabasana kadagiti subtitulo ti material a maadal sa pakomentuanna dagiti ladawan. Idi dandanin ti Memorial ti ipapatay ni Kristo itay napan a tawen, impaganetgetna dagiti maitutop nga ilustrasion iti libro a Ti Katan-okan a Tao a Nagbiag Pay Laeng.c Kunana: “Daytoy ti nakatulong kenkuana a mangtarus iti kinapateg ti pasamak.”

Iti 10-tawenna a balasitangna, ni Misha, adda sabali nga inaramid ni Ronald. “Rimmang-ay ni Misha agingga a saan laengen a basta makatarus kadagiti ilustrasion no di pay ket ti iladladawanda,” kuna ni Ronald. “Isu a no us-usigenmi ti libro nga Apocalipsis​—Ti Grande a Tampokna Asidegen!,d ipamaysami iti kaipapanan dagiti ilustrasion, ket daytoy ti nakatulong kenkuana.”

Bayat a dumakkel dagiti annak iti kinaagtutuboda, pailawlawag kadakuada ti praktikal a pakayaplikaran ti ad-adalen a material. No addada saludsod kabayatan ti panagadal, iparegta ti panagsukimat. Kasta ti inaramid ni Robert idi a ti 12-tawenna nga anakna, ni Paul, nagimtuod maipapan iti kabubuangay a club iti eskuelaan a pakainaigan ti ay-ayam a Dungeons and Dragons. Nagsukimat iti impormasion ni Paul ken dadduma pay iti pamilia nga inusarda ti Watchtower Publications Index, ket rinepasoda iti panagadal ti pamiliada. “Kas resultana,” kuna ni Robert, “dagus a naawatan ni Paul a dakes dayta nga ay-ayam kadagiti Kristiano.”

Nangtuding met ni Robert iti panagsukimat iti dadduma pay a tiempo. Malaglagip ti asawana, ni Nancy: “Idi sinukimatmi ti maipapan kadagiti apostol ni Jesus, tunggal maysa ti natudingan iti maysa nga apostol iti kada lawas. Anian a makaparagsak a makita ti kinagagar dagiti ubbing a mangipaay kadagiti reportda iti panagadal ti pamilia!” Ti bukodda a panagsukimat ken panangiburayda iti impormasion iti pamilia tulonganna dagiti annak a ‘dumakkel iti sango ni Jehova.’​—1 Samuel 2:20, 21.

Dagiti saludsod​—punto de bista ken makaiwanwan a saludsod​—nasayaat met a wagas a pangtignay kadagiti ubbing a makiraman. Ti Nasigo a Mannursuro, ni Jesus, nagaramat kadagiti punto de bista a saludsod a kas ti, “Ania ti panangipagarupmo?” (Mateo 17:25) “No adda saludsod ti asinoman kadakami, saan a direkta ti sungbat dagiti dadakkelmi,” malaglagip ni Maria. “Kanayon nga agaramatda kadagiti makaiwanwan a saludsod, a tulongandakami a mangutob iti dayta.”

Makikomunikar​—Saan a Mangrurod!

Maparayray ti rag-o iti panagadal ti pamilia no amin a tumabuno mabalinda nga ibaga ti panangmatmat ken rikriknada nga awan pagamkanda a manguyaw kadakuada. Ngem “ti nasayaat a komunikasion kabayatan ti panagadal ti pamilia posible laeng no silulukat dagiti linia ti komunikasion iti sabsabali pay a tiempo,” kuna ti maysa nga ama. “Diyo kunaen a nasayaat ti komunikasionyo kabayatan laeng ti panagadal.” Wen, liklikanyo dagiti nadarasudos a komento a makapasakit, a kas iti, ‘Dayta laeng kadi? Kunak la no adda napateg nga ibagam’; ‘Minamaag dayta’; ‘Awan lat’ manamnama kenka. Ubingka pay met ngamin.’ (Proverbio 12:18) Mannakipagrikna ken naasikayo koma kadagiti annakyo. (Salmo 103:13; Malakias 3:17) Pagragsakanyo ida, ket saranayenyo ida bayat nga ikagumaanda nga iyaplikar ti maad-adalda.

Rumbeng a nasayaat ti kasasaad iti panagadal ti pamilia a mangpaganaygay iti panunot ti ubing nga umawat iti pannursuro. “No mangrugikayo a mangbabalaw kadagiti annak,” ilawlawag ti maysa a naballigi nga ama nga uppat ti annakna, “medio marurod dagiti ubbing.” Iti kasta a kasasaad, nalabit saan a sumagepsep ti impormasion. Gapuna saanyo a pagbalinen ti panagadal a tiempo ti panangdisiplina ken panangdusa. No kasapulan, ipaayyo dagitoy kalpasanna ken iti indibidual.

Makagunggona ti Panagregget

Kasapulan ti tiempo ken panagregget tapno makaipasdek iti pamilia a nabaknang iti naespirituan. Ngem kuna ti salmista: “Kitaenyo, dagiti annak isuda ti pagpatawid ni Jehova: ket ti bunga ti tian isu ti panggunggonana.” (Salmo 127:3) Ket naiparebbeng kadagiti nagannak ti ‘panangpadakkel [kadagiti annak] iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova.’ (Efeso 6:4) Gapuna parang-ayenyo ti kinalaingyo a mangidaulo iti epektibo ken naragsak a panagadal ti pamilia. Aramidenyo ti amin a kabaelanyo a mangipaay “iti awan lalaokna a gatas a kukua ti sao,” tapno dagiti annakyo ‘dumakkelda koma nga agturong iti pannakaisalakan.’​—1 Pedro 2:2; Juan 17:3.

[Dagiti Footnote]